1 Olsztyn, dnia 30 sierpnia 2007 r. NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA w OLSZTYNIE ul. Artyleryjska 3e 10-950 OLSZTYN tel/fax (0-89) 527-28-24, 534-94-00 LOL 410 17 04/07 P/07/165 Pan Maciej Plichtowski Kierownik SPZOZ Przychodni Terapii UzaleŜnienia od Alkoholu i WspółuzaleŜnienia w Szczytnie WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli 1, zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie skontrolowała Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Przychodnię Terapii UzaleŜnienia od Alkoholu i WspółuzaleŜnienia w Szczytnie (dalej SPZOZ lub Przychodnia ), w zakresie funkcjonowania opieki psychiatrycznej w latach 2005 2007 (I półrocze). W związku z kontrolą, której wyniki przedstawiono w protokole kontroli podpisanym w dniu 27 lipca 2007 r., NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie, stosownie do art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Panu Kierownikowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie ocenia funkcjonowanie opieki psychiatrycznej w SPZOZ w badanym okresie, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości i uchybień, nie mających jednakŝe zasadniczego wpływu na kontrolowaną działalność. 1. SPZOZ działa jako jednostka sektora finansów publicznych, powołana w 2000 r. przez Radę Miejską w Szczytnie, na podstawie art. 38 ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o 1 Dz. U. z 2001 r. Nr 85, poz. 937 ze zm.
2 zakładach opieki zdrowotnej 2 (zoz) oraz w związku z art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi 3. Przychodnia jest wpisana do rejestru prowadzonego przez Wojewodę oraz Krajowego Rejestru Sądowego i funkcjonuje w oparciu o własny Statut, realizując programy psychoterapii dla osób uzaleŝnionych od alkoholu i współuzaleŝnionych oraz udzielając świadczeń zapobiegawczo leczniczych i rehabilitacyjnych tym osobom. Kontrola wykazała jednak, Ŝe Przychodnia nie posiadała regulaminu porządkowego, który w myśl art. 18a ust. 1 i 1a ustawy o zoz powinien określać w szczególności organizację i porządek udzielania ww. świadczeń. 2. Podstawą realizacji zadań statutowych SPZOZ były roczne plany finansowe oraz umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia (NFZ). Zakontraktowane wartości świadczeń medycznych na lata 2005 2007 wynosiły odpowiednio 110.668 zł, 102.437,13 zł i 131.153,68 zł i miały odzwierciedlenie w planach finansowych pozytywnie zaopiniowanych przez radę społeczną. Nadmienić przy tym naleŝy, iŝ ostatecznych zmian planów na 2005 r. i 2006 r. SPZOZ nie przedkładał radzie społecznej do zaopiniowania, tj. ich zwiększenia o kwoty 8.224,30 zł i 5.302,21 zł, które dysponent budŝetowy przekazał jednostce na wzrost wynagrodzeń. Stopień realizacji zakontraktowanych świadczeń w latach 2005 2007 (I półrocze) wyniósł odpowiednio 99,9 %, 104 % i 53,5 %. Z kwot 110.592,20 zł, 106.530,97 zł i 58.859,47 zł wykonano odpowiednio 2.443, 2.419 i 1.327 świadczeń zdrowotnych o równowartości 15.590, 15.197 i 8.396,5 pkt, przy cenie umownej 7,01 zł/pkt. Udzielone świadczenia zdrowotne nie zostały jednak w pełni zafakturowane, tj. łącznie na kwotę 8.122,90 zł i równowartości 1.157,27 pkt, co wynikało z braków formalnych w dokumentacji medycznej (138,64 zł w 2005 r.) oraz ponadlimitowego wykonania usług (7.984,26 zł w latach 2006 2007), których nie przyjmowały elektroniczne raporty rozliczeniowe podczas sporządzania faktur. Przyczyną natomiast niepełnej realizacji kontraktu z NFZ w 2005 r. było zbyt późne otrzymanie dodatkowych środków z Oddziału NFZ w Olsztynie. Nieprawidłowe było takŝe księgowanie przychodów ze sprzedaŝy świadczeń zdrowotnych, bowiem nie ujmowano ich w podziale na komórki organizacyjne oraz odbiorców świadczeń, jak wymagał obowiązujący w Przychodni zakładowy plan kont, co uniemoŝliwiało poznanie kosztów i przychodów oraz ustalanie wyniku finansowego w tych 2 jt. Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 3 Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1231 ze zm.
3 przekrojach. Wszystkie przychody księgowano natomiast na jedym koncie analitycznym 700 01 Przychody ze sprzedaŝy usług medycznych 110.453,56 zł w 2005 r., 102.434,33 zł w 2006 r. i 54.971,84 zł w I półroczu 2007 r., pomimo, iŝ na podstawie prowadzonych rejestrów udzielanych świadczeń moŝliwe było ich księgowanie rodzajowe. 3. Udzielanie świadczeń zdrowotnych odbywało się zgodnie z załoŝeniami dotyczącymi dostępności do tych świadczeń, określonymi w szczegółowych materiałach informacyjnych NFZ i regulaminie pracy SPZOZ, tj. w zakresie czasu pracy poradni specjalistycznej oraz wykazu osób udzielających świadczeń i ich kwalifikacji. Stosownie do tych wymogów Przychodnia była czynna w godz. 8.00 19.00 przez 5 dni w tygodniu, a porad udzielało 2 psychiatrów, psycholog, 3 specjalistów i instruktor terapii uzaleŝnień. Nie zatrudniano natomiast pielęgniarek, terapeutów zajęciowych i pracowników socjalnych, gdyŝ faktyczna struktura zatrudnienia w pełni zabezpieczała realizację świadczeń zdrowotnych. Dane o zatrudnieniu ww. personelu wykazano w rocznych sprawozdaniach MZ 15 składanych do Centrum Zdrowia Publicznego w Olsztynie, za wyjątkiem nie ujęcia w sprawozdaniu za 2006 r. 1 lekarza psychiatry ze specjalizacją II st. Ze sprawozdań tych wynika, iŝ Przychodnia udzieliła ogółem 2.121 porad specjalistycznych, tj. 806 porad w 2005 r., 885 w 2006 r. i 430 w I półroczu 2007 r., w tym odpowiednio 151, 145 i 83 porady lekarza psychiatry oraz 655, 740 i 347 porad psychoterapeutów. Psychoterapeuci przeprowadzili ponadto łącznie 743 sesje terapii indywidualnej i 622 sesje terapii grupowej. Ogółem leczeniem objęto w badanym okresie 1.132 pacjentów, w tym 780 osób uzaleŝnionych i 352 osoby współuzaleŝnione. Pozytywnie naleŝy ocenić, iŝ oczekiwanie pacjentów na porady specjalistyczne i terapię nie przekraczały 1 tygodnia i nie wystąpiły przypadki odmowy udzielenia świadczeń w tym zakresie. 4. W zakresie warunków lokalowych i stanu technicznego ustalono, Ŝe Przychodnia spełniała obowiązki wynikające z przepisów art. 62 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane 4. W badanym okresie przeprowadzono bowiem przeglądy roczne i 5 - letni stanu technicznego elementów zajmowanego budynku, w tym instalacji i urządzeń technicznych oraz ich przydatności do uŝytkowania i estetyki tego obiektu, których dokonał jego zarządca Zakład Gospodarki Komunalnej w Szczytnie, dokumentując odpowiednio przeprowadzone kontrole. Przychodnia spełniała takŝe warunki określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada 2006 r.w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem 4 jt. Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118
4 fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zoz 5, co potwierdziły ich oględziny. Wyjątkiem był brak punktu informacyjno rejestracyjnego i udogodnień dla osób niepełnosprawnych, wymaganych 17 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 ww. rozporządzenia. Pan Kierownik nie wywiązał się zatem z obowiązku określonego w 53 ust. 4 tego rozporządzenia, tj. w terminie do 30 czerwca 2007 r. nie przedłoŝył organowi prowadzącemu rejestr programu dostosowania przychodni do wymagań rozporządzenia, zaopiniowanego przez właściwego inspektora sanitarnego. 5. Prowadząc gospodarkę finansową jako jednostka sektora finansów publicznych, Przychodnia nie posiadała ustalonych w formie pisemnej stosownych procedur, w tym dotyczących zaciągania zobowiązań finansowych i dokonywania wydatków oraz pobierania i gromadzenia środków publicznych, stosownie do przepisów art. 47 ust.1 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych 6, które zobowiązują do prowadzenia kontroli finansowej w jednostce. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1. Opracowanie regulaminu porządkowego Przychodni. 2. Przedkładanie zmian planów finansowych do zaopiniowania radzie społecznej. 3. Staranne prowadzenie rejestru usług medycznych i ich pełne fakturowanie. 4. Prowadzenie księgowości zgodnie z zakładowym planem kont. 5. Zorganizowanie punktu informacyjno-rejestracyjnego oraz udogodnień dla osób niepełnosprawnych. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Pana Kierownika, w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków, bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Panu Kierownikowi prawo zgłoszenia na piśmie do dyrektora Delegatury NIK w Olsztynie umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. 5 Dz. U. Nr 213, poz.1568 6 Dz. U. Nr 249, poz. 2104 ze zm.
5 W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o której mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK w sprawie ich rozstrzygnięcia. Z powaŝaniem