Informację z wyników kontroli bezpieczeństwa dekoracyjnych lamp olejowych za I kwartał 2011 r. Kontrole przeprowadzono w 7 podmiotach, tj. w zakładzie produkcyjnym, w 3 hurtowniach oraz 3 placówkach handlu detalicznego. Przed rozpoczęciem realizacji programu kontroli przeprowadzono rozeznanie telefoniczne, poprzez internet lub osobistą bezpośrednią wizytę w jednostce w charakterze klienta w kilkunastu podmiotach prowadzących działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania lub obrotu dekoracyjnymi lampami olejowymi (huty szkła, hurtownie artykułów gospodarstwa domowego lub pamiątek, kwiaciarnie, sklepy Wszystko od.,). Po uzyskaniu wiarygodnych informacji, iż dany przedsiębiorca posiada dekoracyjne lampy olejowe w ofercie handlowej wysyłano zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli. Z chwilą podjęcia czynności kontrolnych w 4 przypadkach okazało się, że przedsiębiorcy nie prowadzą obrotu tymi wyrobami, a w jednym przypadku sprzedaż dekoracyjnych lamp olejowych nastąpiła po otrzymaniu zawiadomienia. W/w okoliczności mogą świadczyć o przemyślanych i celowych działaniach przedsiębiorców, którzy ukrywali lub usuwali dekoracyjne lampy olejowe z oferty handlowej. Znamiennym tego przykładem jest opisana poniżej sytuacja: w wyniku osobistego rozeznania dokonanego w jednej z placówek handlu detalicznego ustalono, iż w sprzedaży znajduje się 10 sztuk lamp przeznaczonych do napełniania olejem parafinowym lub innym paliwem i używanych do celów dekoracyjnych w gospodarstwach domowych. W związku z powyższym do przedsiębiorcy w dniu 28 lutego 2012 r. skierowano zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli. W w/w zawiadomieniu wskazano zakres przedmiotowy kontroli m.in. Ocena bezpieczeństwa i prawidłowości oznakowania dekoracyjnych lamp olejowych. Po upływie 7 dni od otrzymania potwierdzenia odbioru przez przedsiębiorcę zawiadomienia podjęto czynności kontrolne. Jednakże w ofercie sprzedaży brak było już przedmiotowych lamp. Osoba upoważniona do reprezentowania właściciela kontrolowanej jednostki oświadczyła, iż wszystkie zostały sprzedane w dniu 03 marca 2012 r. na paragon fiskalny dla osoby fizycznej (tj. na trzeci dzień po otrzymaniu zawiadomienia i na dziewięć dni przed rozpoczęciem kontroli). W sprzedaży zaś w w/w podmiocie znajdowały się jedynie lampy naftowe.
Natomiast przed podjęciem kolejnej kontroli inspektorzy przeprowadzili telefoniczną rozmowę oraz rozeznanie poprzez internet. Po uzyskaniu wiarygodnych informacji, iż w/w przedsiębiorca prowadzi sprzedaż dekoracyjnych lamp olejowych wysłano zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli. Po rozpoczęciu kontroli przedsiębiorca oświadczył, że firma od 2006 r. nie prowadzi produkcji i sprzedaży, napełnianych olejem parafinowym lub innym paliwem deklarowanym przez producenta jako olej lampowy i używanych do celów dekoracyjnych w gospodarstwach domowych, dekoracyjnych lamp olejowych. Ponadto poinformował, że oferta firmy znajdująca się na stronie internetowej (na której widniały dekoracyjne lampy oliwne) istnieje od 10 lat i nie była uaktualniana. Niezależnie od złożonego oświadczenia inspektorzy w obecności właściciela firmy dokonali oględzin magazynu wyrobów gotowych i nie stwierdzili przedmiotowych lamp. Kontrola u kolejnego przedsiębiorcy wykazała, iż w sprzedaży znajdowały się jedynie lampy naftowe, mogące służyć jako podstawowe lub przenośne źródło światła, a także jako oświetlenie zastępujące podstawowe oświetlenie elektryczne w przypadku awarii. W związku z powyższym zakres kontroli ograniczył się jedynie do sprawdzenia legalności prowadzonej działalności gospodarczej. W toku kontroli przeprowadzonej u następnego przedsiębiorcy stwierdzono w sprzedaży jedynie pojemniki lamp olejowych (korpusy) bez załączonych knotów. Właściciel kontrolowanej jednostki oświadczył, że znajdujące się w sprzedaży szkło artystyczne pozostało po rozkompletowaniu dekoracyjnych lamp olejowych zakwestionowanych podczas kontroli przeprowadzonej w 2007 r. przez Inspekcję Handlową w Lublinie. W wyniku podjętych działań knoty po usunięciu z lamp zostały zniszczone, a pojemniki lamp olejowych po obniżeniu ceny i zmianie nazwy na szkło artystyczne skierowano do sprzedaży jako elementy do wykonywanych kompozycji kwiatowych lub wystroju wnętrz. W/w przedsiębiorca poinformował również, że od 2007 roku nie dokonywał zakupu dekoracyjnych lamp olejowych i na potwierdzenie powyższego okazał wydruki z systemu komputerowego - dokumenty przyjęcia zewnętrznego. W związku z wyżej wymienionymi faktami program kontroli nie został w pełni zrealizowanym pod względem ilości produktów poddanych ocenie organoleptycznej jak również ilości prób pobranych do badań laboratoryjnych. Realizując ustalone programem kontroli zadania zbadano łącznie 9 partii produktów (na 13 planowanych), w tym do badań laboratoryjnych pobrano próbę z jednej partii (na 2 planowane). 2/7
1. BEZPIECZEŃSTWO BADANIA ORGANOLEPTYCZNE Na podstawie art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 12 grudnia 2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów (Dz. U. Nr 229, poz. 2275 ze zm.), oceny bezpieczeństwa dekoracyjnych lamp olejowych dokonano z uwzględnieniem wymagań ogólnych w normach będących transpozycją norm europejskich uznanych przez Komisję Europejską za zgodne z przepisami dotyczącymi ogólnego bezpieczeństwa produktów w przypadku niniejszej kontroli z normą PN - EN 14059: 2007 Dekoracyjne lampy olejowe. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa metody badań. W wyniku przeprowadzonej oceny zakwestionowano wszystkie objęte kontrolą wyroby z uwagi na wady konstrukcyjne mające wpływ na bezpieczeństwo użytkowania produktu. W wyniku przeprowadzonej oceny organoleptycznej wyrobu o nazwie dekoracja 30 1937 oraz wyrobu o nazwie świecznik 9 x 9 x 14 na naftę stwierdzono, znaczne prawdopodobieństwo, że w/w wyroby nie są bezpieczne z uwagi na: brak właściwego zamknięcia wlewu paliwa do zbiornika lampy. Zastosowane do zamknięcia wlewu paliwa: - szklana kopułka w przypadku produktu o nazwie dekoracja 30-1937, - mosiężna kopułka z zamocowaną metalową sprężynką w przypadku wyrobu o nazwie świecznik 9 x 9 x 14 na naftę nie zapewniają bezpiecznego zamknięcia, gdyż przy przechyleniu lub przewróceniu lampki, istnieje możliwość powstania wycieku paliwa. Zgodnie z pkt 4.6 normy zharmonizowanej PN - EN 14059: 2007 Dekoracyjne lampy olejowe. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa metody badań. Zamykanie lub otwieranie wlewu wliczając w to osłonę knota powinno wymagać dwóch niezależnych ruchów do otwarcia: pionowego naciśnięcia i przekręcenia zgodnie z ruchem wskazówek zegara lub odwrotnie do ruchu wskazówek zegara (złącze bagnetowe). brak osłony knota uniemożliwiającej małym dzieciom dostęp do knota w sposób zapewniający spełnienie wymagań pkt 4.5 w/cyt normy PN - EN 14059:2007. W toku kontroli przeprowadzonej u kolejnego przedsiębiorcy stwierdzono w sprzedaży 7 partii wyrobów, przeznaczonych do napełniania olejem parafinowym lub innym paliwem, używanych do celów dekoracyjnych w gospodarstwach domowych, a mianowicie: Dekoracyjna lampa olejowa, Butelki dekoracyjne, Dekoracyjne lampy ozdobne olejowe o kształcie butelki, 3/7
Dekoracyjna lampa olejowa o kształcie flakonu, Dekoracyjna lampa olejowa - lampa na nóżce, Dekoracyjna lampa olejowa o kształcie flakonu trapezowego, Dekoracyjna lampa olejowa o kształcie kuli, W wyniku przeprowadzonej oceny organoleptycznej stwierdzono, iż istnieje znaczne prawdopodobieństwo, że objęte kontrolą wyroby nie są bezpieczne z uwagi na: brak właściwego zamknięcia wlewu paliwa do zbiornika lampy. Zastosowane do zamknięcia wlewu paliwa szklane lub metalowe/mosiężne kopułki nie zapewniają bezpiecznego zamknięcia, gdyż przy przechyleniu lub przewróceniu lampy, istnieje możliwość powstania wycieku paliwa. Nadmieniam, iż wyrób o nazwie butelka dekoracyjna 285 S-01 Oil Lamp, o kształcie damskiego buta na wysokim niestabilnym obcasie, wypełniony był kolorowym lampowym olejem z zatopionymi elementami roślinnymi i zamykany luźną mosiężną kopułką z osadzonym w niej knotem. brak osłony knota uniemożliwiającej małym dzieciom dostęp do knota (wymagania pkt 4.5 w/cyt normy PN - EN 14059:2007). Powyższe nieprawidłowości mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo użytkowania, z uwagi m.in. na możliwość wylania się palącego paliwa i spowodowania pożaru, poparzeniem dziecka palącym się knotem, a także groźnego uszkodzenia płuc w przypadku dostania się oleju lampowego do organizmu dziecka, np. w przypadku ssania knota. 2. BEZPIECZEŃSTWO BADANIA LABORATORYJNE Biorąc pod uwagę stwierdzone w ocenie organoleptycznej nieprawidłowości, do badań laboratoryjnych pobrano próbkę produktu o nazwie dekoracja 30-1937 kod, celem sprawdzenia czy wyrób spełnia ogólne wymagania bezpieczeństwa. Przeprowadzone przez Specjalistyczne Laboratorium Badania Paliw i Produktów Chemii Gospodarczej w Bydgoszczy badania laboratoryjne potwierdziły, iż wyrób nie spełnia wymagań normy PN - EN 14059:2007 z uwagi na: brak osłony knota która ma zabezpieczać przed dostępem do płomieni (pkt 4. 5 a, b, c normy PN - EN 14059:2007), brak właściwego zamknięcia wlewu paliwa wymagającego dwóch niezależnych ruchów do otwarcia (pkt 4.6 normy PN - EN 14059:2007), przeciek paliwa podczas badania w pkt 5.7 rys A3 normy PN - EN 14059:2007. 4/7
PRAWIDŁOWOŚĆ OZNAKOWANIA Oceniając prawidłowość oznakowania kontrolowanych dekoracyjnych lamp olejowych posiłkowano się wymaganiami określonymi w art. 10 ustawy o ogólnym bezpieczeństwie produktów, z uwzględnieniem wymagań zawartych w pkt 6 normy PN-EN 14059:2007 Dekoracyjne lampy olejowe. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i metody badań. W wyniku przeprowadzone oceny zakwestionowano wszystkie wyroby z uwagi na brak dołączenia informacji i ostrzeżeń niezbędnych do ich bezpiecznego stosowania w sposób określony w w/w normie, a mianowicie: pkt 6.1 normy Informacje ogólne : należy podać informacje aby ograniczyć konsekwencje możliwych do przewidzenia zagrożeń związanych ze stosowaniem lampy olejowej oraz zasygnalizować, że informacje o wyrobie należy uważnie przeczytać przed użyciem i zachować do dalszego stosowania wymagań, pkt 6.2 normy Informacje dot. nabycia należy dostarczyć do punktu sprzedaży a także umieścić na lampie olejowej lub ulotce naklejonej na lampę olejową następujące ostrzeżenia które powinny być wyraźne i czytelne: a) OSTRZEŻENIE W przypadku małych dzieci już jeden łyk oleju lampowego - lub nawet ssanie knota - może prowadzić do groźnego uszkodzenia płuc, b) OSTRZEŻENIE: Jeżeli olej lampowy zostanie połknięty, nie wywoływać wymiotów. Natychmiast poszukaj porady medycznej lub skontaktuj się z centrum informacji na temat zatruć i podaj te ostrzeżenia, pkt 6.3 normy Instrukcja obsługi instrukcje obsługi powinny zawierać: a) opis funkcjonalny lampy, b) instrukcje dotyczące typu i regulacji knota, łącznie z zalecaną funkcjonalną wysokością knota, c) instrukcje dotyczące zalecanego paliwa, d) instrukcji dotyczącej uzupełniania pojemnika lampy olejowej, łącznie z opisem mechanizmu otwierania oraz ilości napełniania, e) instrukcji konserwacji, zwłaszcza dbania o palnik i knot, wraz z prawidłowym opisem typu knota stosownie do lampy olejowej, f) OSTRZEŻENIE: Trzymaj lampę olejową poza zasięgiem dziecka zarówno podczas użytkowania jak i podczas przechowywania. Ponadto na 8 partiach dekoracyjnych lampach ozdobnych nie zamieszczono nazwy i adresu producenta/importera, w tym na 6 partiach lamp nie zamieszczono również oznaczeń umożliwiających identyfikację produktu. 5/7
Czynności podjęte przez WIIH W związku z ustaleniami kontroli do UOKIK skierowano 3 sprawy: (dot. świecznika 9 x 9 x 14 na naftę i dot. wyrobu o nazwie dekoracja 30-1937,), celem ewentualnego wszczęcia postępowania administracyjnego. W dniu 03 kwietnia 2012 r. do tut. Inspektoratu wpłynęło pismo informujące, iż Prezes UOKiK nie będzie wszczynał postępowania w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktu świecznik 9 x 9 x 14 na naftę, z uwagi na brak możliwości podjęcia działań wobec przedsiębiorcy odpowiedzialnego za pierwsze wprowadzenie produktu na polski rynek jak również odległy okres zakupu i ich sprzedaży. Pozostałe sprawy są w toku. Inny przedsiębiorca oświadczył, że nie jest w stanie wskazać dystrybutorów kwestionowanych dekoracyjnych lamp olejowych oraz dokumentu ich zakupu z uwagi na fakt, iż wyroby zostały zakupione w latach 2004-2007 od różnych krajowych dostawców. Biorąc pod uwagę stwierdzone w ocenie organoleptycznej nieprawidłowości, w/w osoba wycofała ze sprzedaży lampę o nazwie Xenos oraz 3 szt. lamp o nazwie butelka dekoracyjna 285 S - 01, celem zniszczenia. Natomiast 5 pozostałych wzorów dekoracyjnych lamp olejowych, tj.: lampy o kształcie butelki, lampę o kształcie flakonu, lampę o kształcie flakonu trapezowego, lampę o kształcie kuli oraz lampę na nóżce, właścicielka kontrolowanej jednostki rozkompletowała. Knoty po usunięciu z w/w lamp zostały zniszczone, a pojemniki lamp olejowych przeznaczono do sprzedaży jako szkło dekoracyjne (flakoniki). Z uwagi na podjęte przez kontrolowanego przedsiębiorcę działania oraz brak możliwości ustalenia przedsiębiorców odpowiedzialnych za pierwsze wprowadzenie na Polski rynek objętych kontrolą dekoracyjnych lamp olejowych, nie przekazano materiałów do UOKiK w Warszawie, celem ewentualnego wszczęcia postępowania administracyjnego. Legalność prowadzonej działalności W jednym przypadku stwierdzono, że faktyczne miejsce wykonywania działalności gospodarczej jest inne niż wskazane w CEIDG przy ul. Gospodarczej 9. W toku kontroli przedsiębiorca dokonał uaktualnienia danych we wpisie do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej Rzeczypospolitej Polskiej, co znalazło odzwierciedlenie w wygenerowanym wydruku ze strony CEIDG. Odstąpiono od ukarania właścicielki kontrolowanej jednostki w drodze mandatu karnego kredytowanego z art. 60 2 za brak dopełnienia obowiązku złożenia wniosku o zmianę wpisu do CEIDG, tj. za naruszenie art. 30 ust 1 pkt 1 ustawy 6/7
z dnia 02 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej. (tekst jednolity Dz. U. z 2010r. Nr 220, poz. 1447 ze zm.). Wobec w/w osoby zastosowano art. 41 Kw poprzestając na pouczeniu. W pozostałych kontrolowanych jednostkach nie stwierdzono niezgodności prowadzonej działalności gospodarczej z okazanymi odpisami z Rejestru Przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym lub wygenerowanymi wydrukami z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej Rzeczypospolitej Polskiej. UWAGI i WNIOSKI Wszystkie kontrole wszczynane były po uprzednim przeprowadzeniu rozeznania telefonicznego, poprzez internet lub osobiście. Dopiero po uzyskaniu wiarygodnych informacji, że typowani do kontroli przedsiębiorcy mogą posiadać w ofercie dekoracyjne lampy olejowe wysyłano zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli. Zdaniem tut. Inspektoratu zawieranie w zawiadomieniu szczegółowego zakresu przedmiotowego kontroli oraz opisane na wstępie niniejszej informacji sytuacje budzą podejrzenie o celowym usuwaniu lub ukrywaniu dekoracyjnych lamp olejowych z przewidzianych do kontroli podmiotów. Należy również podkreślić fakt, iż w kontrolowanych jednostkach nie stwierdzono w obrocie dekoracyjnych lamp olejowych pochodzących z nowych dostaw, a poddane ocenie wyroby pochodziły z dystrybucji w latach 2004 2007, za wyjątkiem świecznika 9 x 9 x 14 na naftę, który został zakupiony w 2009r. Kontrolowani informowali, że na rynku obserwuje się zmianę upodobań konsumentów. Obecnie większe zainteresowanie wzbudzają artykuły dekoracyjne takie jak: świece dekoracyjne i zapachowe, świece żelowe w pojemnikach różnego typu i szkło dekoracyjne umożliwiające wkładanie świec ozdobnych. 7/7