Przedmiot: POSTĘPOWANIE PODATKOWE Nazwisko prowadzącego: Doc. Dr Marek Szubiakowski OPIS ZAGADNIEŃ Problematyka przedmiotu wykładu obejmuje odniesienie się do toku postępowania przy dokonywaniu wymiaru, weryfikacji i egzekucji zobowiązań podatkowych. Materia odnosi się zatem do trzech procedur i ich relacji wobec mechanizmu powstawania zobowiązań podatkowych. Pierwszym problemem jest forma powstawania zobowiązania podatkowego rozumiana jako metoda regulacji. Z tego punktu widzenia zobowiązanie może powstać z mocy prawa lub z mocy decyzji. Z mocy decyzji zobowiązanie powstanie stosowanie do jej charakteru, albo jako wynik decyzji konstytutywnej albo też deklaratoryjnej. Rodzaj decyzji zmieni moment powstania zobowiązania i tym samym sposób jego realizacji. Ten czynnik rzutuje na postępowanie odwoławcze, a w szerszym kontekście także egzekucyjne. Drugim zagadnieniem jest egzekucja zobowiązań podatkowych powstających z mocy prawa. Może ona wiązać się z wydaniem decyzji lub egzekucją prowadzoną w szczególnych sytuacjach bez wydawania decyzji, np. na mocy art. 3a ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Problem wszczęcia postępowania tak podatkowego jak i egzekucyjnego jest jednak bardziej złożony bowiem wiąże się ze zmianą formy wszczęcia postępowania stosowanie do stanu w jakim wszczęcie następuje. Opodatkowanie rozumiane jako wydanie orzeczenia w sprawie zobowiązania podatkowego może wynikać z obowiązku wydania decyzji o wymiarze podatku lub zastąpienia czynności faktycznej organu decyzją podatkową. Często też te dwie formy przeplatają się. Na przykład gdy stosowana jest uproszczona forma opodatkowania (np. karta podatkowa) połączona z wydaniem decyzji o wymiarze podatku w związku z naruszeniem zasad korzystania z uproszczonej formy opodatkowania. Uzupełnieniem tej problematyki jest relacja w stosunku do wykonalności decyzji i nakładania się postępowania zabezpieczającego i egzekucyjnego na prowadzone postępowanie odwoławcze. Etap rozpoczynający postępowanie po fazie jego wszczęcia to czynności wymiarowe. Obejmują one szereg działań po stronie organu podatkowego i podatnika. Sfera ta obejmuje
obowiązki związane ze składaniem zeznań podatkowych, prowadzenia postępowania wyjaśniającego, gromadzenie i ocenę dowodów (dokumentów, ksiąg, zeznań świadków, opinii biegłych), wykorzystywanie materiałów informacyjnych (w tym wykazów dla celów podatkowych), a w braku danych przeprowadzenie oszacowania podstawy opodatkowania. Do składania zeznań podatkowych są zobowiązani niektórzy podatnicy. Jest to wynikiem zastosowanego rodzaju opodatkowania, a zwłaszcza obowiązków w podatku akcyzowym i podatku od towarów i usług. Jednak obowiązek taki ciąży też na osobach, które spełniają kryteria wynikające z ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, czy podatku od spadków i darowizn. Obowiązek prowadzenia ksiąg podatkowych jest związany z uproszczeniem niektórych czynności z zakresu dowodzenia. Jednak obowiązek ten jest zależny od rodzaju i zakresu działalności poddanej opodatkowaniu, co wynika z definicji ksiąg podatkowych w Ordynacji. Uprawnieniem organu podatkowego, z którego może on korzystać w toku postępowania lub poza nim jest kontrola. Przy czym należy rozróżnić czynności sprawdzające, kontrolę podatkową i kontrolę skarbową prowadzone niezależnie od postępowania podatkowego, jak też czynności kontrolne podejmowane w toku samego postępowania podatkowego. Z czynności kontrolnych jest sporządzany protokół, który zawiera ustalenia kontroli. Jeżeli jego treść uzasadnia podważenie urządzeń księgowych podatnika, płatnika lub inkasenta i może być przedmiotem osobnego postępowania weryfikacyjnego. Podobnie protokół jest dokumentem ilustrującym przebieg i wynik innych czynności procesowych jak przesłuchanie świadka czy opinia biegłego. Postępowanie podatkowe może być skomplikowane i obejmować liczne czynności, lub być oparte na kilku prostych działaniach. Z tego względu terminy wydania decyzji zostały uzależnione od stopnia złożoności postępowania. Sprawy proste nie wymagające złożonych czynności dowodowych powinny być załatwiane niezwłocznie. Termin dwóch miesiąca lub miesięcy w wypadku postępowania pierwszej instancji dotyczy spraw, które wymagają złożonych działań dowodowych. Terminy te mogą być przedłużone w wypadku gdy czynności te nie zostaną zakończone w terminie.
W terminie przewidzianym przepisami powinna zostać przygotowana decyzja odpowiadająca wymaganiom określonym w art. 210 Ordynacji podatkowej. Szczególnie istotnym wymogiem jest tu zasób informacji zawarty w uzasadnieniu faktycznym decyzji. Powinno ono zawierać przegląd całego toku postępowania dowodowego i wyjaśniać przyczyny zastosowania określonego sposobu oceny całości materiału dowodowego. Niezwykle ważnym i typowym jedynie dla postępowania podatkowego czynnikiem jest przebieg postępowania odwoławczego i wydawane na tym etapie rozstrzygnięcia. Odmiennie bowiem niż w wypadku postępowania ogólnego zarówno tok postępowania odwoławczego przed organem pierwszej instancji, po wniesieniu odwołania jak i czynności organu drugoinstancyjnego wykazują szczególne cechy. Podstawowym czynnikiem odróżniającym postępowanie podatkowe jest kwestia wykonalności decyzji podatkowej. Zasadą postępowania jest obecnie suspensywność odwołania. Przepisy pozwalają na przerwanie czynności wykonawczych gdy istnieje obawa wyrządzenia szkody niezgodną z prawem decyzją podatkową. Jest to tym ważniejsze, że zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w uchwale składu siedmiu sędziów sygn. akt III CZP 125/05 z dnia 26 kwietnia 1005 r. również szkoda wyrządzona podatkową decyzją nieostateczną stanowi podstawę do dochodzenia odszkodowania. Wypada tu wrócić do sygnalizowanej wcześniej kwestii zbiegu postępowania egzekucyjnego i jurysdykcyjnego już po wydaniu decyzji nieostatcznej. Możliwość wszczęcia takiego postępowania jest bowiem oceniana na podstawie kryterium potencjalnej odpowiedzialności odszkodowawczej. Kolejną cechą szczególną postępowania odwoławczego jest przeciwstawny wobec k.p.a. wymóg szczegółowego uzasadnienia odwołania. Cztery elementy odwołania (określenie zarzutów przeciwko decyzji, istota żądania odwoławczego, zakres żądania odwoławcze, oraz wskazanie dowodów uzasadniających żądanie odwoławcze) dają inne cechy czynnościom badania decyzji pierwszej instancji niż przewiduje ogólna norma art. 128 k.p.a. Istotną a nieznaną postępowaniu ogólnemu konstrukcją jest też przewidziany w przepisach postępowania odwoławczego wymóg ustosunkowania się przez organ pierwszej instancji do zarzutów odwołania. Oznacza to możliwość badania przez organ drugiej instancji zarówno stanu sprawy jak i argumentacji organu pierwszej instancji w zakresie szerszym niż
treść uzasadnienia decyzji tego organu. W zestawieniu ze wskazanym obowiązkiem przedstawienia stanowiska w wypadku odmowy uwzględnienia odwołania rozwiązanie takie ułatwia analizę sprawy w toku czynności kontrolnych. Po przekazaniu akt sprawy organowi odwoławczemu ma on możliwość podjęcia jednej z trzech orzeczniczych czynności procesowych. Tu także należy zaznaczyć, że stanowi to rozwiązanie odmienne od regulacji k.p.a., gdzie organ ma możliwość jedynie posłużyć się dwiema podstawami działania o charakterze formalnym i co do istoty sprawy. Pierwszym etapem postępowania jest zatem badanie sprawy pod względem formalnym. Stwierdzenie niedopuszczalności wniesienia odwołania z przyczyn określonych w art. 228 Ordynacji powoduje wydanie jednego postanowienia, które stanowi podstawę do uznania, iż w obrocie prawnym pozostaje decyzja pierwszej instancji. Jest to regulacja o tyle istotna, że może stworzyć stan jednoczesnego prowadzenia trzech postępowań. Obok toczącego się nadal postępowania podatkowego oraz potencjalnie egzekucyjnego może zostać wszczęte postępowanie sądowoadministracyjne. Środkiem zaskarżenia w stosunku do postanowienia odrzucającego odwołanie jest bowiem skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Taki bardzo złożony stan postępowania jest charakterystyczny dla omawianych konstrukcji i nie występuje w postępowaniu ogólnym. Drugim rozstrzygnięciem wydawanym przez organ odwoławczy jest postanowienie o zastosowaniu wymiaru uzupełniającego. Jest to konstrukcja nieznana postępowaniu ogólnemu i polega na możliwości zwrotu sprawy organowi pierwszej instancji w celu dokonania dodatkowego wymiaru. Konstrukcja ta przewiduje ponowne orzekanie przez organ pierwszej instancji i służy podniesieniu wymiaru zobowiązania. Osobnym zagadnieniem jest ocena czy taka konstrukcja pozostaje w zgodzie z zasadą zakazu reformationis in peius. Trzeci rodzaj rozstrzygnięcia pokrywa się co do zasady z konstrukcją ogólnego postępowania administracyjnego. Przepisy zawarte w art. 233 Ordynacji podatkowej przewidują podstawy prawne dla decyzji organu drugiej instancji. Także i tu wprowadzono rozwiązania odmienne od k.p.a., bowiem ograniczono możliwość orzekania przez organ odwoławczy co istoty sprawy rozszerzając podstawy do wydania decyzji kasacyjnych. Skutkiem takiego rozwiązania jest szersza niż w wypadku postępowania ogólnego możliwość powrotu sprawy do organu, który wydawał już decyzję.
Skutkiem przyjętego rozwiązania jak podnosi się to w literaturze jest długotrwałość postępowania podatkowego. Jeżeli bowiem do czynności procesowych dodać terminy do przekazania akt sprawy pomiędzy organami orzekającymi to widać, że czas potrzeby do wydania orzeczenia znacznie się wydłuża. Ostatnim elementem charakterystycznym dla podatkowego postępowania instancyjnego jest budowa zakazu pogarszania sytuacji odwołującego się. Zakaz reformationis in peius został zbudowany odmiennie od postępowania ogólnego dając organowi szersza niż w k.p.a. możliwość orzekania na niekorzyść. Problem trwałości decyzji podatkowych wynika z potrzeby zapewnienia stabilizacji stanu prawnego sprawy podatkowej. Oznacza to zastosowanie tej samej zasady, która rządzi ogólnym postępowaniem administracyjnym. Zasadniczo środki wzruszenia decyzji podatkowej nawiązują do konstrukcji k.p.a. Jednak jedynie konstrukcje wznowienia postępowania i stwierdzenia nieważności decyzji pokrywają się z unormowaniami kodeksowymi. Budowa przepisów dających podstawę do uchylenia lub zmiany decyzji ostatecznej, na mocy której strona nabyła prawo oraz nie nabyła prawa można oceniać jednak zdecydowanie odmienne od wzorca kodeksowego. Jednak to przepisy wyraźnie wiążące możliwość wzruszenie decyzji z podstawami zawartymi w regulacjach szczególnych ilustrują odmienności unormowania. Podobny wniosek dotyczy przepisów określających możliwość stwierdzenia wygaśnięcia decyzji. Zostały one bardzo rozbudowane i opatrzone zastrzeżeniem co do terminu w jakim nastąpić ma skutek w postaci wygaśnięcia aktu. Trzeba też przypomnieć, że odmiennością w stosunku do budowy wzorca kodeksowego jest rezygnacja z unormowania dotyczącego możliwości wzruszenie decyzji ostatecznej na mocy której strona nabyła prawo za odszkodowaniem. Jak już powiedziano na wstępie budowa postępowania podatkowego jest złożona poprzez nakładanie się wykonalności decyzji, postępowania odwoławczego oraz kontroli sądowej już w relacji do decyzji pierwszej instancji. Na szczególną uwagę zasługuje także okoliczność, że w wyniku rozbudowania kontroli sądowej do dwóch instancji złożoność nakładających się na siebie procedur może być znaczna. Czas potrzebny do dokonania kontroli sądowej i przeprowadzenia postępowania kasacyjnego musi uwzględniać czynnik odsetek za zwłokę oraz przedawniania zobowiązań podatkowych. To zaś powoduje, że materia objęta wykładem musi brać pod uwagę także regulacje zobowiązań podatkowych.
Oznacza to wprowadzenie do omawianego materiału czwartego już poza postępowaniem, egzekucją oraz kontrolą sądową zespołu regulacji. LITERATURA G. Adaszkiewicz, Środki dowodowe w polskim postępowaniu podatkowym, Wydawnictwo TNOiK, Toruń 1997 r. A. Gomułowicz, J. Małecki, Podatki i prawo podatkowe, Wydanie 5, Rozdział XIX, Postępowanie podatkowe w świetle Ordynacji podatkowej, Poznań 2010 r. s. 435-508. J. Zimmermann, Ordynacja podatkowa, komentarz, postępowanie podatkowe, Toruń 1998 r. B. Brzeziński, M. Kalinowski, M. Masternak, Ordynacja podatkowa postępowanie. Komentarz praktyczny, Gdańsk 1999 r. R. Michalski, Postępowanie w sprawach celnych, Włocławek, Jaktorów 1998 r. J. Borkowski, Przepisy postępowania podatkowego na tle kodeksu postępowania administracyjnego, Przegląd Podatkowy 1999 r., Nr 3, s. 3 7. B. Adamiak, J. Borkowski, R. Mastalski, J. Zubrzycki, Ordynacja podatkowa, komentarz, zaktualizowane i rozszerzone, Wrocław 2012 r. B. Brzeziński, C. Kosikowski, Ordynacja podatkowa, studia, Łódź Toruń 1999 r. B. Rutkowski, Dowody w postępowaniu podatkowym, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 1999 r. B. Brzeziński, Prawo podatkowe, Toruń 1999 r., część III, Postępowanie podatkowe, kontrola i czynności sprawdzające, s. 157 251. E. Ochendowski, Wzruszalność ostatecznych decyzji w postępowaniu podatkowym [w:] Księga pamiątkowa ku czci docenta Eligiusza Drgasa, studia z zakresu Ordynacji podatkowej, Toruń 1999 r. B. Wierzbowski, Skutki wyroków Trybunału Konstytucyjnego dotyczące prawa podatkowego [w:] Księga pamiątkowa ku czci docenta Eligiusza Drgasa, studia z zakresu Ordynacji podatkowej, Toruń 1999 r.
W. Chróścielewski, W. Nykiel, Postępowanie podatkowe w świetle Ordynacji podatkowej, C.H. Beck, Warszawa 2000 r. C. Kosikowski, H. Dzwonkowski, A. Huchla, Ustawa ordynacja podatkowa, komentarz, Dom Wydawniczy ABC, 2011 r. B. Adamiak, Koncepcja nadzwyczajnych trybów postępowania w postępowaniu podatkowym, Księga jubileuszowa Profesora Marka Mazurkiewicza, pod red. R. Mastalskiego, Oficyna wydawnicza UNIMEX, Wrocław 2001 r. A. Huchla, Świadczenia, do których stosuje się Ordynację podatkową, Księga jubileuszowa Profesora Marka Mazurkiewicza, pod red. R. Mastalskiego, Oficyna wydawnicza UNIMEX, Wrocław 2001 r. B. Dauter, Koszty postępowania podatkowego, Glosa 2003 r. Nr 12, s. 32 34. M. Szubiakowski, Wznowienie postępowania, Przegląd Podatkowy 2003 r. Nr 12. B. Adamiak, Właściwość instancyjna w postępowaniu podatkowym [w:] Ius et Lex. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Kabata, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko Mazurskiego w Olsztynie 2004 r. s. 23 30. M. Masternak, Instytucja wymiaru uzupełniającego w polskim postępowaniu podatkowym, [w:] Ius et Lex. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Kabata, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko Mazurskiego w Olsztynie 2004 r. s. 276 287. A. Jeleńska, Doradca podatkowy i jego klient w postępowaniu podatkowym, Forum Doradztwa Podatkowego, Kraków 2005 r. M. Szubiakowski, Model podatkowego postępowania odwoławczego, Monitor Podatkowy 2005 r. Nr 9, s. 28 32. H. Dzwonkowski, Z. Zgierski, Procedury podatkowe, Difin, Warszawa 2006 r. M. Szubiakowski, Pełnomocnictwo do podpisywania deklaracji. Monitor Podatkowy 2007 r. Nr 3, s. 29 32. B. Dauter (red.), Ordynacja podatkowa. Orzecznictwo sądów administracyjnych w sprawach podatkowych, wyd. 1, LexisNexis, 2007 r.
S. Babiarz, B. Dauter, B. Gruszczyński, R. Hauser, A. Kabat, M. Małgorzata Niezgódka Medek, Ordynacja podatkowa. Komentarz, wydanie 7, LexisNexis, Warszawa 2011 r. B. Brzeziński, M. Kalinowski, A. Olesińska, M. Masternak, J. Orłowski, Ordynacja podatkowa. Komentarz, t. I i II, Toruń 2007 r. J.P.Tarno, Doradca podatkowy w postępowaniu sądowoadministracyjnym, cz.1 Doradca Podatkowy 2008 r. Nr 2, str. 39 40. J.P.Tarno, Doradca podatkowy w postępowaniu sądowoadministracyjnym, cz.2 Doradca Podatkowy 2008 r. Nr 3, str. 37 38. D. Szubielska, Pełnomocnictwo doradcy podatkowego w praktyce, cz.1, Doradca Podatkowy 2009 r. Nr 1, str. 39 41. D. Szubielska, Pełnomocnictwo doradcy podatkowego w praktyce, cz.2, Doradca Podatkowy 2009 r. Nr 3, str. 36 38. M. Rymaszewski, Przesłuchanie w postępowaniu podatkowym, Przegląd Podatkowy 2009 r. Nr 8, s. 28 34. D. Strzelec, Konkurencyjność środków prawnych służących weryfikacji decyzji podatkowych, cz. I, Prawo i Podatki 2009 r. Nr 10, s. 7 10. D. Strzelec, Konkurencyjność środków prawnych służących weryfikacji decyzji podatkowych, cz. II, Prawo i Podatki 2009 r. Nr 11, s. 6 12. H. Nowak, Dowody gromadzone w podatkowym postępowaniu odwoławczym a zasada dwuinstancyjności, Przegląd Prawa Publicznego, 2010 r. Nr 3, s. 80 90. J. Chuderski, Postępowanie w sprawach celnych podmioty postępowania celnego, cz. 1, Doradca Podatkowy 2009 r. Nr 4, str. 20 23. J. Chuderski, Pełnomocnik w postępowaniu celnym, Doradca Podatkowy 2010 r. Nr 1, str. 38 39. M. Mąka, Zasada prawdy materialnej w postępowaniu podatkowym przez pryzmat wybranego orzecznictwa sądów administracyjnych, Doradca Podatkowy 2010 r. Nr 4, str. 36 40.
D. Strzelec, Naruszenie przepisów postępowania przez organy podatkowe, Warszawa 2009 r. E. Cisowska Sakrajda, Doręczanie pism w postępowaniu administracyjnym ogólnym i podatkowym w obrocie zagranicznym, Administracja. Teoria Dydaktyka Praktyka 2010 r. Nr 3, s. 31 54. J.P. Tarno, Doradca podatkowy nie jest osobą uprawniona do sporządzania skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Glosa do postanowienia NSA z dnia 6 kwietnia 2011 r., III FNP 1/11, Doradca Podatkowy 2011 r. Nr 2, str. 3 6. Tekst postanowienia ten sam zeszyt str. 49 50. B. Kozicka, Odpowiedzialność funkcjonariuszy publicznych za dopuszczenie do czynności doradztwa podatkowego osób nieuprawnionych a obowiązki osób prowadzących postępowania regulowane ustawa Ordynacja podatkowa. Doradca Podatkowy 2011 r. Nr 2, str. 45 48. H. Knysiak Molczyk, Glosa do Postanowienia NSA z dnia 6 kwietnia 2011 r., III FNP 1/11, OSP 2012 r. Nr 1, poz. 10. J.P. Tarno, Zmiana pozycji procesowej doradcy podatkowego w postępowaniu przed sądem administracyjnym, Doradca Podatkowy 2012 r. Nr 1, str. 3 5. EFEKTY KSZTAŁCENIA Konstrukcja procesu dydaktycznego zakłada, że student ma otrzymać zasób wiedzy pozwalający na samodzielną ocenę problematyki proceduralnej sprawy podatkowej. Chodzi nie tylko o teoretyczne rozpoznanie zjawiska, które napotyka, ale też sposoby poszukiwania środków prawnych, które mają w określonym stanie faktycznym przynieść zamierzony efekt procesowy. Przedstawienie konstrukcji prawnych i ich specyfiki pozwolić ma uczestnikowi zajęć ustalić kryteria i skutki procesowe określonych zdarzeń oraz ich krótko i długofalowych następstw. Ponieważ postępowanie instancyjne, któremu poświęcone są zajęcia może znaleźć kontynuacje w postępowaniu przed sądem administracyjnym, istotne jest zrozumienie relacji pomiędzy tymi postępowaniami i wpływ czynności podejmowanych w toku czynności organów administracji na ich ocenę sądową. Pomimo zatem tego, iż tematyką zajęć jest postępowanie instancyjne, wiedza uzyskana z prezentowanej materii ma zobrazować szerszy skutek w postaci znaczenia podejmowanych czynności dla ostatecznej oceny sprawy.
KRYTERIA OCENY Uczestnicy oceniani są na podstawie dwóch zasadniczych kryteriów. Pierwszym jest wynikający z regulaminu studiów zespół wymogów odnoszący się do obecności i udziału w zajęciach. Drugie kryterium polega na ocenie indywidulanego zaangażowania studenta w prace na zajęciach. W tym zakresie brana jest pod uwagę aktywność, gotowość do udziału w dyskusji oraz zaangażowanie toku w procesu dydaktycznego. Oba kryteria brane są pod uwagę w procesie oceniania. Dla uzyskania zaliczenia kryterium stanowią minimalne wymagania wynikające jak powiedziano z regulaminu studiów. Ocena na stopień wymaga przedstawienia szczególnej aktywności w toku zajęć lub dodatkowej rozmowy z prowadzącym przewidzianej na ostatnich zajęciach w cyklu spotkań. Możliwe są także dodatkowe spotkania w sytuacji gdy aktywny student chce pogłębić swoją wiedzę z zakresu materii objętej zajęciami. W takim wypadku po uzyskaniu dodatkowej literatury student może rozszerzyć zasób uzyskiwanej wiedzy i podnieść ocenę z zajęć. METODA Zajęcia są prowadzone w formie interaktywnej. Obejmują wykład odnoszony do wyświetlanego tekstu omawianych przepisów lub zagadnień teoretycznych oraz slajdów zawierających podsumowania elementów zagregowanych informacji. Taki przekaz jest wzbogacany możliwością dyskusji na temat zagadnień prezentowanych w toku zajęć. Zakres i przedmiot dyskutowanych zagadnień zależy zarówno od wyboru prowadzącego jak i od zainteresowania studentów w kwestiach szczegółowych. Szczególnym kryterium oceny podnoszonych problemów jest uzasadnienie własnego stanowiska przez zgłaszającego zagadnienie do dyskusji. ZAKRES TEMATÓW Zasadniczo zakres tematyki zajęć obejmuje historię postępowania podatkowego od okresu międzywojennego do roku 1997. Następnie omawiane są elementy obowiązującego stanu prawnego. O ile przy tym można wyszczególnić zagadnienia z zakresu problematyki historycznej o tyle proste przedstawienie problemów aktualnego stanu prawnego staje się utrudnione poprzez aktywność ustawodawcy. Ze względu na dużą zmienność stanu prawnego konieczne jest dostosowanie omawianych zagadnień do następujących zmian. Ponieważ koncepcja zajęć polega na omawianiu poszczególnych instytucji postępowania instancyjnego,
brak ustabilizowanego stanu prawnego powoduje odwoływanie się do prezentacji czynników rozwojowych prezentowanej materii. Ma to także wpływ na proporcje czasowe odnoszące się do ilości uwagi poświęconej poszczególnym tematom. Ponieważ zatem przedmiotem spotkań jest przebieg czynności procesowych od wszczęcia postępowania do wydania decyzji trwale kończącej postępowanie, to corocznie ilość czasu poświęconego poszczególnym zagadnieniom jak i ich dobór musi ulegać zmianom.