Warszawa 8.02.2016 Dr hab. n. med. Krystyna Szymańska Szpital Pediatryczny WUM Ul Żwirki i Wigury 63a 02-091 Warszawa Tel. 22 317 94 12 Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie neurologii dziecięcej za rok 2015 I. Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w zakresie danej dziedziny medycyny, farmacji, pielęgniarstwa, innej dziedziny mającej zastosowanie w ochronie zdrowia na obszarze województwa, w tym: dostępność do świadczeń opieki zdrowotnej W wykazie Mazowieckiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ zakontraktowane świadczenia jako ambulatoryjna opieka specjalistyczna w zakresie neurologii dziecięcej w roku 2014 miały 33 poradnie, natomiast z datą lutową b.r. wpisane są 32 poradnie. Dostępność do porad w dziedzinie neurologii dziecięcej jest na terenie województwa nierównomierna okres oczekiwania na wizytę pierwszorazową wynosi od 1 do 12 miesięcy w przypadku stabilnym (na podstawie Ogólnopolskiego Informatora o czasie Oczekiwania na Świadczenia Medyczne ). W przypadku pilnym także w niektórych poradniach pacjenci muszą oczekiwać na przyjęcie kilkanaście dni. Ze względu na długi okres oczekiwania w poradniach coraz częściej dzieci są kierowane na konsultacje do Izby Przyjęć szpitali posiadających w swojej strukturze oddziały neurologii dziecięcej co dodatkowo obciąża lekarzy zatrudnionych w oddziałach. W województwie mazowieckim aktualnie funkcjonują 4 oddziały neurologii dziecięcej (w tym 3 oddziały kliniczne przyjmujące również dzieci spoza województwa). Klinika Neurologii Dzieci i Młodzieży Instytutu Matki i Dziecka posiada 22 łóżka. Klinika Neurologii i Epileptologii Instytutu "Pomnik - Centrum Zdrowia Dziecka" 25 łóżek. Oddział Kliniczny Neurologii i Pediatrii Samodzielnego Publicznego Centralnego Szpitala Klinicznego w Warszawie posiada 15 łóżek. 1
Szpital dziecięcy im. prof. dr. med. Jana Bogdanowicza SPZOZ, na którego terenie znajduje się Pododdział Neurologiczny Oddziału Neurochirurgicznego z jedenastoma łóżkami rozpoczął w roku 2015 rozbudowę i przekształcenie pododdziału w 24 łóżkowy Oddział Neurologii z wydzieleniem 5 łóżek intensywnego nadzoru celem leczenia neuroinfekcji. W Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej im. Dzieci Warszawy w Dziekanowie Leśnym w roku 2014 został zlikwidowany Oddział Neurologii Dziecięcej. Aktualnie w obrębie Oddziału Pediatrii wydzielone są łóżka celem przyjmowania dzieci z chorobami neurologicznymi (10-12 w zależności od sytuacji epidemiologicznej). W 2015 pracowało tam 4 neurologów dziecięcych. Liczba ta aktualnie uległa zmniejszeniu do dwóch. Okres oczekiwania na hospitalizację w przypadkach stabilnych wynosi kilka miesięcy ( średnio 3-6 miesięcy a nawet dłużej). ocena rozmieszczenia podmiotów leczniczych Rozmieszczenie jest nierównomierne. Miasto Płock i powiaty płocki, gostyński i sierpecki mają zarejestrowanych w Okręgowej Izbie Lekarskiej w Płocku 2 neurologów dziecięcych z czego tylko jeden pracuje w ramach kontraktu z NFZ. W Płocku jest jedna poradnia neurologiczna. W Radomiu jest 4 neurologów dziecięcych, z czego 2 w wieku emerytalnym natomiast pozostałych 2 w wieku przedemerytalnym zatrudnieni są tylko cząstkowo w 3 poradniach neurologicznych czyli cały południowy obszar województwa o wysokiej gęstości zaludnienia (obszar powiatów radomskiego, białobrzeskiego, zwoleńskiego, lipskiego, szydłowieckiego i przysuskiego) nie ma zapewnionej wystarczającej opieki ponieważ okres oczekiwania na wizytę w poradni wynosi około 1 roku. Na podstawie powyższego widać, że zachodnia i południowa część województwa jest niezabezpieczona lub bardzo słabo zabezpieczona w stosunku do potrzeb. W Warszawie trzy oddziały neurologii dziecięcej jako jednostki kliniczne o III stopniu referencyjności przyjmują pacjentów nie tylko z województwa mazowieckiego ale również z innych regionów Polski. Prowadzi to do niedoborów miejsc szpitalnych i nierzadkich interwencji w sprawie niemożności przekazania dziecka, nieraz z poważnym problemem neurologicznym, z małych oddziałów pediatrycznych do oddziału neurologii dziecięcej. W celu poprawy dostępności do badań diagnostycznych należy zwiększyć liczbę pracowni EEG, w szczególności wykonujących nocne zapisy EEG. Jest to niezbędne, aby dzieci powyżej drugiego roku życia mogły mieć wykonywane badania EEG w śnie fizjologicznym. Konieczne jest również stworzenie nowej pracowni EMG, która by wykonywała badania dla dzieci od 1 m. ż. do 18 roku życia. Aktualnie są tylko dwie pracownie EMG na całe województwo, 2
w tym tylko pracownia EMG w IPCZD wykonuje badania od 1 m-ca życia do 18 rż. Okres oczekiwania na planowe badanie EMG wynosi kilka miesięcy. Druga pracownia EMG mieszcząca się w Pododdziale Neurologii Dziecięcej w Klinice Neurologii WUM przy ul. Banacha wykonuje badania wyłącznie u dzieci starszych. ocena zabezpieczenia kadr medycznych w reprezentowanej dziedzinie, w tym ocena prawidłowości rozmieszczenia specjalistów na terenie województwa Zgodnie z danymi uzyskanymi z Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie oraz Okręgowej Izbie Lekarskiej w Płocku wynika, że łącznie lekarzy specjalistów w dziedzinie neurologii dziecięcej wykonujących zawód, zarejestrowanych jest 88 (zdecydowaną większość stanowią kobiety), w tym 32 osoby w wieku powyżej 60 lat. Roczne sprawozdanie o zatrudnieniu specjalistów w podmiotach wykonujących działalność leczniczą MZ-89 za 2014 r (stan w dniu 31.12.2014 r.) - specjaliści wykazywani wg głównego miejsca pracy zarejestrowanych jest 65 neurologów dziecięcych z czego 20 lekarzy, którzy zrobili specjalizację "nowym trybem". Dane nie zawierają zatrudnienia w jednostkach podległych MSW i MS. Biorąc pod uwagę dane zawarte w Rejestrze Podmiotów Wykonujących Działalność Leczniczą na dzień 11 lutego 2016 zadeklarowało udzielanie świadczeń zdrowotnych w zakresie neurologii dziecięcej 67 lekarzy. Należy również uwzględnić, że wiek neurologów dziecięcych w większości przekroczył 50 rok życia. Sytuacja ta wymaga zwiększenia liczby miejsc akredytacyjnych celem uzupełnienia niedoborów neurologów dziecięcych związanych z wiekiem. Zgodnie z informacją z Wydziału Zdrowia Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego z 10.02.2016 roku w trakcie szkolenia specjalizacyjnego w dziedzinie neurologii dziecięcej jest aktualnie 23 lekarzy. ocena zabezpieczenia kadry pielęgniarskiej: nie miałam zgłoszeń o brakach w tej dziedzinie. jednostki, które należy restruktyzować (podać przyczyny) brak ocena kontraktowania świadczeń opieki zdrowotnej Wprowadzenie Systemu Jednorodnych Grup Pacjentów (JGP) nie uwzględnia neurologii dziecięcej jako odrębnej grupy. Rozliczenie odbywa się przy wykorzystaniu punktacji z grup pediatrii i neurologii dorosłej. Nie są uwzględnione w rozliczaniu oddziałów i poradni neurologii dziecięcej procedury typowe dla diagnostyki i leczenia chorób układu nerwowego wieku rozwojowego ( w tym chorób neurogenetycznych i neurometabolicznych). Prowadzi to do znacznego utrudnienia diagnostyki zaburzeń neurorozwojowych ograniczenia dostępności, wydłużenia czasu, zwiększenia kosztów ekonomicznych oraz zwiększenia zadłużenia dziecięcych placówek medycznych. 3
II. Nadzór nad szkoleniem kadr medycznych 1. Ocena potrzeb szkoleniowych na najbliższą przyszłość. Konieczne jest zwiększenie liczby miejsc akredytacyjnych celem zapobieżenia znacznemu niedoborowi specjalistów (wiek aktywnych zawodowo neurologów dziecięcych) i uwzględnienie niedoboru specjalistów w terenie. Umożliwienie mniejszym jednostkom medycznym delegowanie lekarzy chcących specjalizować się w neurologii dziecięcej do jednostek posiadających akredytację z tej dziedziny. Ułatwienie szkolenia podstawowego z EEG dzieci, z EMG i potencjałów wywołanych jednotygodniowe kursy obowiązkowe w ramach kształcenie specjalistycznego. 2. Przeprowadzanie kontroli podmiotów leczniczych udzielających świadczeń zdrowotnych dotyczącej realizacji kształcenia i doskonalenia zawodowego lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek, położnych, farmaceutów oraz osób wykonujących inne zawody medyczne lub inne zawody mające zastosowanie w ochronie zdrowia, w zakresie wynikającym z programów kształcenia: wykaz kontrolowanych jednostek, wnioski z kontroli, zalecenia pokontrolne. Nie było kontroli zleconych. 1. Opiniowanie wniosków jednostek ubiegających się o wpisanie ich na prowadzoną przez ministra właściwego do spraw zdrowia listę jednostek organizacyjnych uprawnionych do prowadzenia specjalizacji: liczba zaopiniowanych wniosków, uwagi. Zaopiniowane zostały 3 wnioski Klinika Neurologii Dzieci i Młodzieży Instytutu Matki i Dziecka o zwiększenie liczby miejscpozytywna Oddział Kliniczny Neurologii i Pediatrii Samodzielnego Publicznego Centralnego Szpitala Klinicznego w Warszawie pozytywna o wpisanie na listę Szpital dziecięcy im. prof. dr. med. Jana Bogdanowicza SPZOZ, Oddział Neurologii pozytywna o wpisanie na listę 2. Wydawanie na podstawie kontroli opinii o spełnianiu przez jednostkę uprawnioną warunków do prowadzenia stażu podyplomowego lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek, położnych, farmaceutów oraz osób wykonujących inne zawody medyczne, a także opinii dotyczącej sposobu realizacji stażu lub specjalizacji oraz poziomu udzielanych świadczeń zdrowotnych przez osoby wykonujące zawód medyczny zatrudnione w tym podmiocie leczniczym: liczba wydanych opinii, uwagi, propozycje zmian. brak 4
III. Kontrola podmiotów wykonujących działalność leczniczą Przeprowadzanie kontroli: nie było konieczności przeprowadzenie kontroli. liczba placówek nazwa i adres kontrolowanych podmiotów 1. Przeprowadzanie wizytacji: liczba wizytowanych placówek nazwa i adres jednostek wizytowanych. 2. Ocena kontrolowanych/wizytowanych podmiotów (z podkreśleniem jednostek, w których wystąpiły poważne uchybienia), w tym ocena: dostępności do świadczeń zabezpieczenia w sprzęt medyczny i diagnostycznych poziomu udzielanych świadczeń kwalifikacji personelu medycznego. 3. Informowanie organów administracji rządowej, podmiotów, które utworzyły podmioty lecznicze, oddziałów wojewódzkich Narodowego Funduszu Zdrowia oraz Rzecznika Praw Pacjenta o uchybieniach stwierdzonych w wyniku kontroli: brak wykaz informowanych podmiotów, rodzaj stwierdzonych uchybień. brak 4. Występowanie z wnioskiem do okręgowych rad właściwych samorządów zawodowych o przeprowadzenie kontroli jakości udzielanych świadczeń zdrowotnych przez osoby wykonujące dany zawód medyczny: nie było liczba wniosków, uwagi. brak IV. Udzielone opinie i konsultacje 1. Wydawanie opinii dotyczących: likwidacji lub powstania nowego oddziału szpitalnego, przychodni specjalistycznej, pracowni diagnostycznej, apteki brak spełniania przez podmiot wykonujący działalność leczniczy warunków do udzielania świadczeń zdrowotnych w danej dziedzinie medycyny (liczba wydanych opinii, uwagi) opinia dotycząca konieczności zamiany Pododdziału Neurologii Oddziału Neurochirurgicznego z jedenastoma łóżkami Szpitala dziecięcy im. prof. dr. med. Jana Bogdanowicza SPZOZ w niezależny, 24 -łóżkowy oddział neurologii dziecięcej z wydzieleniem 5 łóżek intensywnego nadzoru celem leczenia neuroinfekcji. stosowanego postępowania diagnostycznego, leczniczego i pielęgnacyjnego w zakresie jego zgodności z aktualnym stanem wiedzy, z uwzględnieniem dostępności metod i środków (liczba i rodzaj wydanych opinii) brak 5
wyrobów medycznych, wyposażenia wyrobów medycznych, wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro, wyposażenia wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro oraz aktywnych wyrobów medycznych do implantacji brak innych. brak 2. Konsultacje przypadków problemowych. brak V. Prognozowanie potrzeb zdrowotnych populacji. Stały w ostatnich latach wzrost świadczeń ambulatoryjnych i hospitalizacji, a także utrzymujący się dość długi okres oczekiwania na wizyty pierwszorazowe i kolejne wizyty kontrolne świadczy o konieczności zwiększenia liczby specjalistów. Priorytetem jest umożliwienie rozpoczęcia specjalizacji z neurologii dziecięcej lekarzom spoza Warszawy, zwłaszcza z okolic Płocka, Radomia. VI. Podsumowanie ogólnej sytuacji w zakresie danej dziedziny medycyny, farmacji, pielęgniarstwa, innej dziedziny mającej zastosowanie w ochronie zdrowia na terenie województwa (uwagi, problemy, wnioski). Brak możliwości rozliczenia wielu procedur neurologii dziecięcej (brak grupy neurologia dziecięca w JGP, niska wycena obecnych). Rozważenie możliwości utworzenia oddziałów Jednodniowej Hospitalizacji Konieczność zwiększenia liczby lekarzy specjalizujących się w neurologii dziecięcej. Konieczność bardziej równomiernego rozłożenia poradni neurologicznych przyjmujących pacjentów w ramach kontraktu z NFZ Dr hab. n. med. Krystyna Szymańska Konsultant Wojewódzki w dziedzinie neurologii dziecięcej dla obszaru województwa mazowieckiego (pieczątka i podpis) 6