Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego za rok 2014

Transkrypt

1 Ząbki, dnia r. Anna Dudek Mazowieckie Centrum Psychiatrii Drewnica Sp. z o.o. ul. Rychlińskiego Ząbki Tel Fax: a.dudek@drewnica.pl Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego za rok 2014 I. Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w zakresie danej dziedziny medycyny, farmacji, pielęgniarstwa, innej dziedziny mającej zastosowanie w ochronie zdrowia na obszarze województwa, w tym: dostępność do świadczeń opieki zdrowotnej Największy ciężar diagnostyki i leczenia pacjentów z zaburzeniami psychicznymi spoczywa na stacjonarnych oddziałach psychiatrycznych. Nie rozwija się środowiskowa opieka psychiatryczna, w związku z tym w opiece stacjonarnej często brakuje łóżek do przyjęcia nowych pacjentów. Zachorowania na choroby psychiczne i uzależnienia stale wzrastają. ocena rozmieszczenia podmiotów leczniczych Większość podmiotów leczniczych rozmieszczona jest w Warszawie i okolicach. Niewiele jak dotychczas zmienia się w zakresie realizacji NPOZP w zakresie opieki środowiskowej. ocena zabezpieczenia kadr medycznych w reprezentowanej dziedzinie, w tym ocena prawidłowości rozmieszczenia specjalistów na terenie województwa ocena zabezpieczenia kadry pielęgniarskiej (w lecznictwie stacjonarnym i niestacjonarnym, dorośli, młodzież, dzieci, placówki publiczne i niepubliczne) Pielęgniarki zatrudnione w lecznictwie stacjonarnym 1342 Pielęgniarki zatrudnione w lecznictwie niestacjonarnym 67 Razem 1409 Pielęgniarki z ukończoną specjalizacją w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego 101 Ponad 60 pielęgniarek powinno w 2015 r. ukończyć specjalizację w w.w. dziedzinie 1

2 Pielęgniarki z ukończonym kursem kwalifikacyjnym w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego 209 Zapotrzebowanie na kadrę pielęgniarską 52 Większość pielęgniarek zatrudniona jest na postawie umowy o pracę, wiele z nich u więcej niż jednego pracodawcy. Ogromne problemy finansowe w placówkach psychiatrycznych powodują, że Kierownicy tych placówek oszczędzają i odbywa się to często kosztem personelu pielęgniarskiego, którego liczba jest faktycznie minimalna. (Źródłem danych są informacje pochodzące z podmiotów leczniczych publicznych i niepublicznych, udzielających świadczeń z zakresu psychiatrii i leczenia uzależnień) Nie wszystkie placówki udzielają informacji). jednostki, które należy restruktyzować (podać przyczyny) ocena kontraktowania świadczeń opieki zdrowotnej Kontraktowane usługi są wycenione w większości poniżej rzeczywistych kosztów. Wzrastają koszty leków, amortyzacji placówek, ubezpieczeń, finansowanie chorób współistniejących z chorobami psychicznymi. Stawka osobodnia jest ustalona poniżej kosztów rzeczywistych. Placówki psychiatryczne i leczenia uzależnień muszą pokrywać koszty wszystkich świadczeń w zakresie chorób somatycznych swoich pacjentów. Zbyt niskie finansowanie opieki psychiatrycznej powoduje stałe zadłużanie się podmiotów, co doprowadzi do całkowitej zapaści systemu opieki psychiatrycznej. II.Nadzór nad szkoleniem kadr medycznych 1. Ocena potrzeb szkoleniowych na najbliższą przyszłość. Organizatorem specjalizacji w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego są obecnie: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Płocku. Instytut Nauk o Zdrowiu oraz Ośrodek Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych Warszawskiej Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych. W Warszawie rozpoczęła się drugą edycja specjalizacji dla pielęgniarek, finansowana ze środków Ministerstwa Zdrowia. Pielęgniarki systematycznie starają się podnosić swoje kwalifikacje zawodowe, jednak brak zgody pracodawcy na oddelegowanie na czas kształcenia, konieczność wykorzystywania na ten cel każdego wolnego dnia i urlopów wypoczynkowych powoduje, że pielęgniarki są przeciążone zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Wciąż jest zbyt mało pielęgniarek ze specjalizacją w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego, co jest efektem braku systematycznego kształcenia podyplomowego. Województwo mazowieckie jest największą i najbardziej rozległą terytorialnie jednostką administracyjną w Polsce. Do niedawna w samej Warszawie nie było możliwości kształcenia specjalizacyjnego w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego. Dzięki staraniom Warszawskiej 2

3 Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych od 2013 r. uruchomiono drugą już edycję szkolenia. Stale jest zapotrzebowanie na w.w. kształcenie, 2. Przeprowadzanie kontroli podmiotów leczniczych udzielających świadczeń zdrowotnych dotyczącej realizacji kształcenia i doskonalenia zawodowego lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek, położnych, farmaceutów oraz osób wykonujących inne zawody medyczne lub inne zawody mające zastosowanie w ochronie zdrowia, w zakresie wynikającym z programów kształcenia nie przeprowadzano kontroli. wykaz kontrolowanych jednostek, wnioski z kontroli, zalecenia pokontrolne. 3. Opiniowanie wniosków jednostek ubiegających się o wpisanie ich na prowadzoną przez ministra właściwego do spraw zdrowia listę jednostek organizacyjnych uprawnionych do prowadzenia specjalizacji nie zgłaszano liczba zaopiniowanych wniosków, uwagi nie zgłaszano 4. Wydawanie na podstawie kontroli opinii o spełnianiu przez jednostkę uprawnioną warunków do prowadzenia stażu podyplomowego lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek, położnych, farmaceutów oraz osób wykonujących inne zawody medyczne, a także opinii dotyczącej sposobu realizacji stażu lub specjalizacji oraz poziomu udzielanych świadczeń zdrowotnych przez osoby wykonujące zawód medyczny zatrudnione w tym podmiocie leczniczym: liczba wydanych opinii, uwagi, propozycje zmian III. Kontrola podmiotów wykonujących działalność leczniczą 1. Przeprowadzanie kontroli: liczba placówek - 2 nazwa i adres kontrolowanych podmiotów: A) Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie ul. Sobieskiego 9 dnia 13 marca 2014 r. B) Samodzielny Wojewódzki Zespół Publicznych Zakładów Psychiatrycznej Opieki Zdrowotnej w Warszawie ul. Nowowiejska 27 dnia 07 maja 2014 r. 2. Przeprowadzenie wizytacji liczba wizytowanych placówek 3. Ocena kontrolowanych/wizytowanych podmiotów (z podkreśleniem jednostek, w których wystąpiły poważne uchybienia), w tym ocena: dostępności do świadczeń zabezpieczenia w sprzęt medyczny i diagnostycznych poziomu udzielanych świadczeń: 3

4 Tematyka i zakres prowadzonych kontroli: - Stan zatrudnienia personelu pielęgniarskiego i pomocniczego w wybranych oddziałach. -Ustalenie minimalnych norm zatrudnienia pielęgniarek i położnych w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorstwami zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 28 grudnia 2012 r. w sprawie sposobu ustalania minimalnych norm zatrudnienia pielęgniarek i położnych w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami. - Zakres obowiązków pielęgniarki oddziałowej, odcinkowej i personelu pomocniczego. - Plany pracy (i zgodność danych tam zawartych z podpisami w księdze raportów pielęgniarskich. - Organizacja pracy personelu pielęgniarskiego i pomocniczego w czasie dyżurów dziennych i nocnych. - Regulaminy, zarządzenia, procedury obowiązujące w oddziale, szczególnie dotyczące opieki nad pacjentami wymagającymi szczególnego nadzoru (pobudzonych psychoruchowo, z myślami samobójczymi). - Procedury dotyczące stosowania i dokumentowania przymusu bezpośredniego. -Szkolenia dla personelu dotyczące stosowania i dokumentowania przymusu bezpośredniego - Dokumentacja medyczna pielęgniarska 4. Informowanie organów administracji rządowej, podmiotów, które utworzyły podmioty lecznicze, oddziałów wojewódzkich Narodowego Funduszu Zdrowia oraz Rzecznika Praw Pacjenta o uchybieniach stwierdzonych w wyniku kontroli: wykaz informowanych podmiotów, rodzaj stwierdzonych uchybień. - Wojewoda Mazowiecki rodzaj stwierdzonych uchybień A) Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie ul. Sobieskiego - bez zaleceń B) Samodzielny Wojewódzki Zespół Publicznych Zakładów Psychiatrycznej Opieki Zdrowotnej w Warszawie ul. Nowowiejska 27 - brak procedury dotyczącej opieki nad pacjentami wymagającymi szczególnie wnikliwej obserwacji i nadzoru przez personel (np. indywidualny nadzór), - w jednym z kontrolowanych oddziałów brak możliwości prowadzenia wnikliwej obserwacji pacjentów w gorszym stanie psychicznym, z powodu nieodpowiedniego rozmieszczenia sal obserwacyjnych dla pacjentów - w czasie dyżurów nocnych brak personelu pomocniczego, który przy tak rozległym lokalowo oddziale byłby pomocny w opiece i nadzorze nad pacjentami, - dokumentacja pielęgniarska prowadzona rzetelnie, - pozostałe bez uchybień 4

5 5. Występowanie z wnioskiem do okręgowych rad właściwych samorządów zawodowych o przeprowadzenie kontroli jakości udzielanych świadczeń zdrowotnych przez osoby wykonujące dany zawód medyczny: nie występowano liczba wniosków, uwagi. IV. Udzielone opinie i konsultacje 1. Wydawanie opinii dotyczących: - kandydatów na ordynatorów oddziałów szpitalnych oraz udział w komisjach konkursowych nie zgłaszano - likwidacji lub powstania nowego oddziału szpitalnego, przychodni specjalistycznej, pracowni diagnostycznej, apteki nie zgłaszano - spełniania przez podmiot wykonujący działalność leczniczy warunków do udzielania świadczeń zdrowotnych w danej dziedzinie medycyny (liczba wydanych opinii, uwagi) Opinia dotycząca stosowania dezynfektorów w oddziałach psychiatrycznych na wniosek Zespołu Opieki Zdrowotnej Szpitala Powiatowego w Sochaczewie. - stosowanego postępowania diagnostycznego, leczniczego i pielęgnacyjnego w zakresie jego zgodności z aktualnym stanem wiedzy, z uwzględnieniem dostępności metod i środków (liczba i rodzaj wydanych opini) nie zgłaszano - wyrobów medycznych, wyposażenia wyrobów medycznych, wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro, wyposażenia wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro oraz aktywnych wyrobów medycznych do implantacji - innych: - opinia dotycząca projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania świadczeń zdrowotnym osobom stwarzającym zagrożenie umieszczonym w Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym, - opinia dotycząca sposobu dokumentowania przypadków zastosowania przymusu bezpośredniego, - opinia dotycząca wskazania zakładu psychiatrycznego wykonującego obserwację orzeczoną przez sąd, - opinia dotycząca szczegółowych warunków i trybu udzielania świadczeń zdrowotnych osobom stwarzającym zagrożenie umieszczonym w Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym, - opinia dotycząca projektu ustawy o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej oraz niektórych innych ustaw, - opinia dotycząca projektu ustawy o zmianie ustawy o konsultantach w ochronie zdrowia, 5

6 - opinia dotycząca projektu Informacji o realizacji działań wynikających z Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego w 2012 r. - opinia dotycząca projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego oraz ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, Opinie wydano na wniosek następujących podmiotów: - Warszawska Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych - Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych. 2. Konsultacje przypadków problemowych - Ustalanie minimalnych norm zatrudnienia w Instytucie Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, w związku z pismem z Departamentu Pielęgniarek i Położnych wniosek o zlecenie kontroli do Wojewody Mazowieckiego oraz prośba o opinię prawną dotyczącą ustalania minimalnych norm zatrudnienia pielęgniarek i położnych w podmiotach będących przedsiębiorcami. - Inne konsultacje i omawianie problemów, które rozwiązywane są na bieżąco, bezpośrednio z zainteresowanymi Inne obszary działalności konsultanta Warszawa r. - Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych - Udział w komisji przygotowującej pytania na egzamin państwowy w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego. Warszawa r.- Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych - egzamin państwowy specjalizacja w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego. Warszawa r. - Warszawska Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych. Ośrodek Kształcenia Podyplomowego - Udział w komisji - egzamin wstępny na specjalizację w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego. Udział w posiedzeniach Mazowieckiej Rady Zdrowia Psychicznego Warszawa r. Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie - spotkanie Konsultantów Wojewódzkich z Wojewodą Mazowieckim. Warszawa 18 września 2014 r.- organizacja i udział w ogólnopolskiej konferencji Polskiego Stowarzyszenia Pielęgniarek i Pielęgniarzy Psychiatrycznych współorganizowanej z Mazowieckim Urzędem Wojewódzkim na temat "Dobre praktyki w pielęgniarstwie psychiatrycznym". 6

7 V. Prognozowanie potrzeb zdrowotnych populacji. Zachorowania na choroby psychiczne stale rosną, wzrasta liczba osób uzależnionych, które z powodu braku lub niedostatecznej ilości alternatywnych form leczenia trafiają do placówek stacjonarnych. VI. Podsumowanie ogólnej sytuacji w zakresie danej dziedziny medycyny, farmacji, pielęgniarstwa, innej dziedziny mającej zastosowanie w ochronie zdrowia na terenie województwa (uwagi, problemy, wnioski). W dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego brakuje systematycznego kształcenia podyplomowego. W kształceniu specjalizacyjnym oraz kursach kwalifikacyjnych należy zweryfikować programy. Kształcenie teoretyczne i praktyczne powinno obejmować większą liczbę godzin na przygotowanie specjalistek do pracy w środowisku z pacjentem z zaburzeniami psychicznymi, (zgodnie z założeniami Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego). Nadal bardzo dużym problemem jest nabór pielęgniarek na kursy kwalifikacyjne i specjalizację w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego z powodu braku możliwości oddelegowań na czas kształcenia. Średnia wieku pielęgniarek ciągle wzrasta, brakuje chętnych do pracy w psychiatrii, młodych absolwentów studiów pielęgniarskich. Brakuje dokładnej liczby danych (brak centralnego rejestru) dotyczących rzeczywistej liczby pielęgniarek zatrudnionych w lecznictwie psychiatrycznym. Obecnie z powodów finansowych bardzo duża liczba pielęgniarek pracuje jednocześnie w dwóch niezależnych od siebie placówkach psychiatrycznych, co uniemożliwia dokładną weryfikację liczby zatrudnionych. Jednocześnie praca powyżej norm jednego etatu powoduje nie tylko zmęczenie, co obniża efektywność pracy, ale również powoduje brak czasu na podnoszenie kwalifikacji bez oddelegowań ze strony pracodawcy. Również stan zatrudniania pielęgniarek na minimalnym poziomie powoduje ich przeciążenie pracą. Jeżeli kontraktowanie NFZ nie zmieni się w psychiatrii w niedalekiej przyszłości nie będzie pielęgniarek, które zechcą pracować z pacjentem z zaburzeniami psychicznymi. Anna Dudek Konsultant Wojewódzki w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego 7

8 8