Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie endokrynologii za rok Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w reprezentowanej dziedzinie:

Transkrypt

1 imię i nazwisko konsultanta prof. dr hab. n. med. Wojciech Zgliczyński , Warszawa nazwa i adres zakładu pracy Klinika Endokrynologii CMKP Szpital Bielański ul. Cegłowska Warszawa tel., faks, , klinendo@cmkp.edu.pl Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie endokrynologii za rok 2016 Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w reprezentowanej dziedzinie: L.p. Zagadnienie Opis i ocena Konsultanta Wojewódzkiego 1. Dostępność świadczeń zdrowotnych rozmieszczenie opis: a. lecznictwo szpitalne Dostępność do świadczeń opieki zdrowotnej w ramach diagnostyki i leczenia szpitalnego jest zapewniona i ocenić ja można jako dobrą. W 5 warszawskich szpitalach umiejscowione są 142 łóżka endokrynologiczne. Przypadki pilne są z reguły hospitalizowane w przeciągu kilku dni, natomiast czas oczekiwania na planową hospitalizację zależy od schorzenia i wynosi od kilku tygodni do 4 6 miesięcy. Rozmieszczenie podmiotów leczniczych jest jednak nierównomierne, gdyż większość placówek zlokalizowana jest w Warszawie. Jednak mają one najwyższy stopień referencyjności, realizując również diagnostykę i leczenie najtrudniejszych przypadków z 1

2 rejonu całego kraju. Kontraktowanie świadczeń wymagających hospitalizacji jest niewystarczające. Większość jednostek ma nadwykonania, które najczęściej nie są refundowane przez NFZ, co świadczy o potencjalnej możliwości zwiększenia zawieranych przez nie kontraktów. Zwiększenie kontraktów powinno zaspokoić potrzeby populacji województwa oraz co istotne, zmniejszyć czas oczekiwania na hospitalizację. b. lecznictwo ambulatoryjne Dostępność do świadczeń opieki zdrowotnej w ramach poradni endokrynologicznych jest niewystarczająca i ocenić ją można jako ledwo dostateczną. Podstawowym powodem jest długi czas oczekiwania na realizację wizyty, który w niektórych poradniach wynosi nawet do 1,5 roku. Rozmieszczenie podmiotów leczniczych udzielających świadczeń ambulatoryjnych w zakresie endokrynologii jest nierównomierne. Dostępność do tych świadczeń w aglomeracji warszawskiej jest najlepsza, natomiast na obrzeżach województwa nie ma poradni endokrynologicznych. Na 108 poradni endokrynologicznych działających na Mazowszu w ramach kontraktu z NFZ aż 50 zlokalizowanych jest na terenie Warszawy, 19 w miejscowościach podwarszawskich, a jedynie 40 w większości miast powiatowych (w tym po 4 poradnie w Siedlcach i Radomiu). W 7 powiatach brak poradni endokrynologicznych. Z przeprowadzonych w 2014 roku kontroli w poradniach endokrynologicznych wynika, że kontraktowanie ambulatoryjnych świadczeń opieki zdrowotnej jest zdecydowanie niewystarczające. Od tamtego czasu NFZ 2

3 nie rozpisywał nowych konkursów, więc sytuacja nie uległa zmianie. Większość Poradni ma nadwykonania, z reguły nierefundowane przez NFZ. Zwiększenie refundacji powinno przyczynić się do zmniejszenia kolejek oczekujących. c. diagnostyka Diagnostyka zaburzeń endokrynnych w Warszawie prowadzona jest na najwyższym poziomie, w regionie na nieco niższym, ale średnia ocena dla województwa wypada dobrze. Pacjenci z ośrodków powiatowych w przypadku potrzeby mają dostęp do badań prowadzonych w ośrodkach warszawskich. d. apteki Sieć aptek i dostępność do nich w aglomeracji warszawskiej bardzo dobra, na obrzeżach województwa gorsza, ale ocena łączna dobra. e. inne - jakie b. dobra, dobra, dostateczna (uzasadnienie):... Zabezpieczenie kadr medycznych w oddziałach endokrynologicznych jest bardzo dobre, gdyż zatrudnieni są w nich najczęściej lekarze nauczyciele akademiccy, posiadający odpowiednie specjalizacje, tytuły naukowe i doświadczenie zawodowe. Zabezpieczenie kadr specjalistów endokrynologów pracujących na terenie województwa jest bardzo 2. Zasoby kadrowe - opis nierównomierne. Większość lekarzy specjalistów endokrynologów zatrudnionych jest w Warszawie. Z przeprowadzonych przeze mnie pod koniec 2014 r. kontroli na terenie woj. mazowieckiego wynika, że z ponad 250 endokrynologów wykonujących zawód znacznie mniej niż połowa (około 100) pracowała w poradniach specjalistycznych w ramach kontraktu z NFZ. W tej grupie ok. 3/4 pracowały na terenie Warszawy, a pozostała 1/3 poza jej granicami. Ten stan rzeczy utrzymuje się do dzisiaj. Drastycznie rośnie średnia wieku specjalistów pracujących w ramach kontraktów z 3

4 NFZ. a. specjaliści b. pielęgniarki c. inne - jakie Liczba specjalistów jest dostateczna, ale zauważalna jest coraz bardziej luka pokoleniowa większość specjalistów to osoby w piątej i szóstej dekadzie życia. Brakuje młodych chętnych pracować w ramach kontraktów z NFZ ocena dostateczna. Zauważalny brak personelu pielęgniarskiego w oddziałach o profilu endokrynologicznym w szpitalach warszawskich, zdecydowany brak młodych pielęgniarek ocena ledwo dostateczna. b. dobra, dobra, dostateczna (uzasadnienie):... liczba brakujących: Nadzór nad szkoleniem kadr medycznych: L.p. Zagadnienie Opis i ocena Konsultanta Wojewódzkiego 1. Potrzeby szkoleniowe opis: Aktualnie liczba miejsc akredytacyjnych dla specjalizacji z endokrynologii na Mazowszu wynosi 77 (w szpitalach cywilnych 57 i 20 w szpitalach resortowych). Większość wymienionych miejsc jest stale zajęta. W 2016 r. 15 lekarzy uzyskało tytuł endokrynologa. Na zwolnione miejsca w sesji wiosennej przyjęto 8 osób. W tej liczbie przyznano: 2 miejsca w ramach rezydentury i 6 w trybie pozarezydenckim dla lekarzy ze specjalizacją. Na koniec 2016 r. zostały 2 wolne miejsca specjalizacyjne, które zostały zajęte w styczniu 2017 r. przez lekarzy z odwołania. Aktualnie w naszym województwie specjalizację z endokrynologii (w jednostkach cywilnych ) odbywa 48 lekarzy, z czego w trybie rezydenckim 16 osób, w ramach etatu 7 oraz w ramach umowy cywilno-prawnej aż 20 osób. 4

5 Liczba specjalizujących się lekarzy uległa istotnemu zmniejszeniu w porównaniu do lat poprzednich, gdyż ośrodki pediatryczne i ginekologiczne ograniczają nabór na specjalizację z endokrynologii dorosłych. Na terenie woj. mazowieckiego odbywają się liczne spotkania dydaktyczne i naukowe dedykowane endokrynologom i odbywającym kształcenie w tej dziedzinie. Konsultant jest równocześnie Przewodniczącym Oddziału Warszawskiego PTE i Wiceprzewodniczącym PTT oraz organizatorem kursów doskonalących w ramach programu kształcenia CMKP. Regularnie organizuje spotkania naukowe PTE i PTT. Ocena potrzeb szkoleniowych na najbliższą przyszłość. Ze względu na rosnące potrzeby (brak chętnych do pracy na warunkach NFZ), starzejącą się kadrę specjalistów i uwzględniając możliwości kształcenia, konieczne jest wykształcenie co roku specjalistów z endokrynologii. W związku z wyodrębnieniem w 2015 r. ze specjalizacji Endokrynologia dyscyplin pokrewnych: Endokrynologia ginekologiczna i rozrodu oraz Endokrynologia i diabetologia dziecięca, zmniejszać się będzie liczba miejsc specjalizacyjnych w ośrodkach ginekologicznych i pediatrycznych. Istnieje więc potrzeba zwiększenia liczby miejsc specjalizacyjnych w ośrodkach zajmujących się endokrynologią dorosłych. a. zainteresowanie specjalizacją: Jest bardzo duże i stale wzrasta. utworzenie miejsc W 2016 r. utworzono 2 nowe miejsca szkoleniowe b. szkoleniowych: w Szpitalu MSW. c. zwiększenie liczby osób Liczba osób specjalizujących się uległa obniżeniu. 5

6 specjalizujących się: Przeprowadzanie kontroli Nie przeprowadzano kontroli, zapowiedziano podmiotów udzielających kontrole na początek 2017 r. (Do dnia dzisiejszego świadczeń zdrowotnych odbyły się kontrole w Klinikach Endokrynologii w dotyczącej realizacji kształcenia CZD i MSW) i doskonalenia zawodowego lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek, położnych, farmaceutów oraz osób wykonujących inne zawody medyczne lub inne zawody mające zastosowanie w ochronie zdrowia, w zakresie wynikającym z programów kształcenia: Opiniowanie wniosków Nowych jednostek nie opiniowano. jednostek ubiegających się o wpisanie ich na prowadzoną przez ministra właściwego do spraw zdrowia listę jednostek organizacyjnych uprawnionych do prowadzenia specjalizacji: Wydawanie, na podstawie Opinii nie wydano. kontroli, opinii o spełnianiu przez jednostkę uprawnioną warunków do prowadzenia stażu podyplomowego lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek, położnych, farmaceutów oraz osób wykonujących inne zawody medyczne, a także opinii dotyczącej sposobu realizacji stażu lub specjalizacji oraz poziomu udzielanych świadczeń zdrowotnych przez osoby wykonujące zawód medyczny zatrudnione w tym podmiocie leczniczym: Kontrola podmiotów wykonujących działalność leczniczą: L.p. Zagadnienie Opis i ocena Konsultanta Wojewódzkiego Przeprowadzenie kontroli Nazwa i adres kontrolowanych podmiotów: liczba: Przeprowadzenie wizytacji liczba: 0 3. Nazwa i adres wizytowanych podmiotów: 1. 6

7 Ocena kontrolowanych/wizytowanych podmiotów (z podkreśleniem jednostek, w których wystąpiły poważne uchybienia), w tym: Informowanie organów administracji rządowej, podmiotów, które utworzyły podmioty lecznicze, oddziałów wojewódzkich Narodowego Funduszu Zdrowia oraz Rzecznika Praw Pacjenta o uchybieniach stwierdzonych w wyniku kontroli: Występowanie z wnioskiem do okręgowych rad właściwych samorządów zawodowych o przeprowadzenie kontroli jakości udzielanych świadczeń zdrowotnych przez osoby wykonujące dany zawód medyczny: ocena dostępności do świadczeń: ocena zabezpieczenia w sprzęt medyczny i diagnostyczny: ocena poziomu udzielanych świadczeń: ocena kwalifikacji personelu medycznego: wykaz informowanych podmiotów, rodzaj stwierdzonych uchybień: liczba wniosków: 0; uwagi: Udzielone opinie i konsultacje: L.p. Zagadnienie Opis i ocena Konsultanta Wojewódzkiego 1. Wydawanie opinii dotyczących: spełniania przez podmiot liczba opinii: 0, uwagi: wykonujący działalność leczniczą warunków a. do udzielania świadczeń zdrowotnych w danej dziedzinie medycyny: stosowanego postępowania liczba i rodzaj opinii: 0: diagnostycznego, leczniczego i pielęgnacyjnego w zakresie b. jego zgodności z aktualnym stanem wiedzy, z uwzględnieniem dostępności metod i środków: wyrobów medycznych, liczba opinii: 4, uwagi: wyposażenia wyrobów Opiniowałem 2 produkty dla Agencji Oceny c. medycznych, aktywnych Technologii Medycznych i Taryfikacji oraz 2 produkty wyrobów medycznych do 7

8 implantacji: dla innych podmiotów. d. innych: liczba opinii:...; przedmiot opinii:..., uwagi: Konsultacje przypadków liczba konsultacji: dziesiątki, uwagi: problemowych: Przeprowadzono na bieżąco bardzo liczne konsultacje trudnych przypadków kierowanych nie tylko z terenu 2. Mazowsza. W ich wyniku część pacjentów hospitalizowano i leczono w Ośrodku kierowanym przez Konsultanta. I. Prognozowanie potrzeb zdrowotnych populacji: Ze względu na: specyfikę chorób endokrynnych choroby przewlekłe, bardzo często niemożliwe do wyleczenia, których przebieg należy kontrolować do końca życia; dużą częstość chorób endokrynnych u połowy kobiet po 50 r.ż. stwierdza się guzki tarczycy, a około 15% zdrowej populacji może mieć przewlekłe zapalenie tarczycy prowadzące do jej niedoczynności; znaczenie coraz częściej występujących zaburzeń czynności tarczycy w ciąży dla rozwoju najmłodszego pokolenia Polaków u 5 10% populacji ciężarnych kobiet stwierdza się subkliniczną niedoczynność tarczycy, skutkującą u nieleczonych gorszym rozwojem intelektualnym potomstwa; wzrastającą liczbą przypadkowo stwierdzanych w badaniach obrazowych guzów: tarczycy (u 50% populacji), przysadki ( 20% populacji) i nadnerczy ( 5% populacji) problem nowotworów endokrynnych w tej skali niemożliwy do weryfikacji przez onkologów; interdyscyplinarność chorób endokrynnych z uwzględnieniem zaburzeń metabolicznych (miażdżyca 1-a przyczyna zgonów), nowotworzenia (2 ga przyczyna zgonów) oraz starzenia się populacji (wpływ hormonów na ten proces); - stale rośnie zapotrzebowanie na specjalistów endokrynologów, szczególnie na pracujących w ramach umowy z NFZ. Należy uwzględnić również naturalny proces starzenia się lekarzy (większość praktykujących specjalistów w wieku ok. 60 lat) i wcześniejszego przechodzenia na emeryturę. Istnieje więc konieczność stałego zwiększania liczby kształconych w tej specjalności docelowo do 20/rok. Najlepszą formą kształcenia jest rezydentura, więc co najmniej połowa szkoleń powinna przebiegać tym trybem. Aktualnie aż 46% lekarzy odbywa specjalizację w trybie umowy cywilno- 8

9 prawnej, a 37% w ramach rezydentury. Słaby wynik zdawalności egzaminów z endokrynologii (60%) jest również związany ze zbyt małą liczbą lekarzy kształcących się w trybie rezydenckim. - wydłużają się kolejki do poradni endokrynologicznych, których głównym ograniczeniem jest zbyt niski kontrakt z NFZ i groźba niezapłacenia nadwykonań. Istnieje więc konieczność zwiększenia finansowania endokrynologii i ewentualnego przesunięcia pacjentów z najprostszymi schorzeniami endokrynnymi pod opiekę POZ. II. Podsumowanie ogólnej sytuacji w zakresie danej dziedziny medycyny, farmacji, pielęgniarstwa, innej dziedziny mającej zastosowanie w ochronie zdrowia na terenie województwa: Ogólna sytuacja mieszkańców województwa mazowieckiego w zakresie opieki endokrynologicznej jest dość dobra, jednak bardzo zróżnicowana. Dostępność do diagnostyki i leczenia w trybie hospitalizacji ze względu na dobrą bazę, jaką stanowią ośrodki akademickie, należy ocenić pozytywnie. Natomiast dostępność do opieki ambulatoryjnej ulega pogorszeniu, głównie poza aglomeracją warszawską. Jednym z istotnych problemów poradni endokrynologicznych (głównie w Warszawie) jest niezgłaszanie się pacjentów na wyznaczone wizyty, co stanowi 10 30% porad. Natomiast główne problemy poradni działających poza aglomeracją warszawską to brak specjalistów oraz zbyt niskie kontrakty z NFZ, co skutkuje funkcjonowaniem placówek 24 godziny w tygodniu. 1. Wnioski z całorocznej działalności konsultanta do ewentualnego wykorzystania przy planowaniu zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej: Należy dążyć do: zwiększenia liczby kształconych rocznie specjalistów endokrynologów, zwiększenia liczby miejsc dla kształcenia w endokrynologii w trybie rezydenckim, zwiększenia środków przeznaczanych na kontrakty w zakresie ambulatoryjnej opieki endokrynologicznej przez NFZ, powstania referencyjnych ośrodków opieki ambulatoryjnej, zajmujących się rzadkimi i trudnymi jednostkami endokrynologicznymi. poprawy kształcenia lekarzy POZ w zakresie najprostszych schorzeń endokrynnych. 9

10 2. Problemy do rozwiązania: kolejki do poradni endokrynologicznych, małe kontrakty z NFZ na leczenie w trybie ambulatoryjnym i hospitalizacji, mała liczba specjalistów endokrynologów pracujących w ramach NFZ mała liczba przyznawanych rezydentur na kształcenie w endokrynologii. 3. Efekty działania konsultanta w reprezentowanej dziedzinie: Poprawa jakości i dostępności kształcenia w zakresie endokrynologii wśród endokrynologów oraz co najważniejsze wśród lekarzy pierwszego kontaktu.... pieczątka i podpis 10