WyŜsza Szkoła Administracji i Zarządzania w Przemyślu Zamiejscowy Wydział Administracyjno-Prawny w Rzeszowie 1. Kierunek: PRAWO SYLABUS 2. Nazwa przedmiotu: PRAWO PRACY I UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH 3. Rok studiów: IV Semestr: VII i VIII 4. Przedmioty wprowadzające oraz wymagania wstępne Wymagane jest zaliczenie przedmiotów: Prawo cywilne cz. I i Prawo cywilne cz. II. Stacjonarne Niestacjonarne 5. Liczba godzin: 120 godzin 96 godzin 6. Wykład: 60 godzin 48 godzin 7. Ćwiczenia: 60 godzin 48 godzin 8. Punkty ECTS: 10 punktów 10 punktów 9. ZałoŜenia i cele przedmiotu Celem dydaktycznym przedmiotu Prawo i ubezpieczeń społecznych jest zapoznanie studentów 5 letnich studiów prawniczych w sposób wyczerpujący i usystematyzowany z podstawowymi instytucjami oraz zagadnieniami teoretyczno prawnymi prawa i systemu ubezpieczeń społecznych. Zajęcia dydaktyczne powinny przybliŝyć studentom specyfikę tej gałęzi prawa, a takŝe regulacje prawne wyznaczające standardy uprawnień stron stosunku. W załoŝeniu przyjęty materiał nauczania powinien wyposaŝyć studentów w minimum wiedzy teoretycznej i praktycznej umoŝliwiającej samodzielne stosowanie przepisów prawa i ubezpieczeń społecznych oraz stworzyć zachętę dla samodzielnych studiów w zakresie tej dyscypliny prawa. Zakres przedmiotu jest określony szeroko i obejmuje wszystkie istotne instytucje indywidualnego i zbiorowego prawa oraz podstawowe instytucje ubezpieczeń społecznych i zabezpieczenia społecznego. Przyjęty do procesu dydaktycznego materiał nauczania jest dość złoŝony obejmuje bowiem regulacje prawne o róŝnym przedmiocie i charakterze, których wspólnym mianownikiem jest świadczenie w ramach stosunku. W sumie jednak tak szerokie podejście do zagadnienia pozwala na kompleksowe przedstawienie wszystkich kwestii związanych ze świadczeniem umownie podporządkowanej. Dostarczenie studentom studiów prawniczych tak szerokiego spektrum wiedzy wydaje się współcześnie wręcz niezbędne. Słuchacze będą mogli bowiem posłuŝyć się zdobytą wiedzą zarówno w ramach dalszego kształcenia prawniczego, praktyce zakładowej, jak i przy prowadzeniu własnej działalności gospodarczej. Nie bez znaczenia jest takŝe znajomość podstawowych instytucji rozbudowanego obecnie systemu ubezpieczeń społecznych, słuŝącego zaspokajaniu potrzeb obywateli utrzymujących się z zarobkowej, w razie niemoŝności jej wykonywania ze względu na chorobę, inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego, a takŝe potrzeb rodzin posiadających dzieci lub pozbawionych Ŝywiciela. 10. Metody dydaktyczne Wykład i ćwiczenia
11. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu Egzamin. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie ćwiczeń na podstawie uzyskania pozytywnych ocen z kolokwiów. 12. Treści programowe I II III IV V VI VII VIII Lp. Tematyka zajęć Pojęcie, przedmiot, systematyka, geneza i szczególne właściwości prawa - pojęcie i przedmiot prawa - systematyka prawa - szczególne właściwości prawa Funkcje i zasady prawa - funkcje prawa - zasady prawa i ich rola Źródła prawa - pojęcie i katalog źródeł prawa oraz relacje między źródłami - krajowe źródła prawa - międzynarodowe źródła prawa - kodeks cywilny jako pomocnicze źródło prawa Stosunek - pojęcie i rodzaje stosunku - cechy stosunku - strony stosunku - zmiany po stronie pracodawcy a stosunek - atypowe formy zatrudnienia a stosunek Nawiązanie stosunku - czynności przygotowujące nawiązanie stosunku - nawiązanie stosunku na podstawie umowy o pracę - nawiązanie pozaumownych stosunków a) powołanie b) mianowanie c) wybór d) spółdzielcza umowa o pracę Rozwiązanie i wygaśnięcie stosunku - sposoby ustania umownego stosunku - porozumienie stron - wypowiedzenie umowy o pracę - porozumienie i wypowiedzenie zmieniające warunki lub płacy - rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia - powszechna i szczególna ochrona przed wypowiedzeniem i rozwiązaniem - wygaśnięcie stosunku - skutki wadliwego rozwiązania i wygaśnięcia umowy o pracę - zasady rozwiązywania stosunków z przyczyn niedotyczących pracowników Obowiązki pracodawcy i pracownika - katalog obowiązków pracodawcy - obowiązek pracodawcy wydania świadectwa - katalog obowiązków pracownika - zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej przez pracownika Odpowiedzialność pracownika pracodawcy z tytułu naruszenia obowiązków Liczba godzin stacjonarne Liczba godzin niestacjonarne wykład ćwiczenia wykład ćwiczenia 2 2 2 1 2 2 2 1 3 4 3 4 3 2 2 2 4 4 4 4 6 8 6 8
- odpowiedzialność porządkowa i dyscyplinarna - odpowiedzialność materialna IX Wynagrodzenie za pracę - pojęcie i cechy wynagrodzenia za pracę - źródła uprawnień płacowych pracownika - metody wynagradzania za pracę - zasady ustalania wysokości wynagrodzenia za pracę i jego składniki - ochrona wynagrodzenia za pracę - ochrona roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy X Czas 3 2 2 2 - pojęcie czasu - normy i podstawowy wymiar czasu - okresy odpoczynku i przerwy w - szczególne systemy i rozkłady czasu - praca w godzinach nadliczbowych i zasady jej rekompensowania - praca w porze nocnej - praca w niedziele i święta - pozakodeksowe regulacje dotyczące czasu (kierowcy, nauczyciele, słuŝba zdrowia) XI Urlopy wypoczynkowe i bezpłatne - pojęcie, cel i warunki nabycia prawa do urlopu wypoczynkowego - wymiar urlopu wypoczynkowego - urlop na Ŝądanie - zasady wyliczania, udzielania i wykorzystywania urlopu wypoczynkowego - wynagrodzenie za czas urlopu i ekwiwalent pienięŝny za niewykorzystany urlop - urlopy bezpłatne XII Ochrona kobiet - powszechna ochrona kobiet - szczególna ochrona kobiet w okresie macierzyństwa - ochrona zdrowia kobiety w okresie ciąŝy - urlop macierzyński - urlop wychowawczy - inne zwolnienia od - szczególna ochrona trwałości stosunku - uprawnienia ojca lub opiekuna dziecka wypełniającego funkcje rodzicielskie XIII Ochrona pracowników młodocianych - pojęcie pracownika młodocianego - umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego - zatrudnianie pracowników młodocianych przy pracach lekkich - instytucje ochrony zdrowia pracowników młodocianych - dokształcanie pracowników młodocianych - warunki dopuszczalności zatrudnienia dzieci poniŝej 16 lat XIV Bezpieczeństwo i higiena i nadzór nad przestrzeganiem prawa - obowiązki pracodawcy w zakresie bhp - obowiązki i prawa pracowników w zakresie bhp - pojęcie wypadku przy, wypadku zrównanego z wypadkiem przy i choroby zawodowej - postępowanie w sprawie wypadku przy i choroby zawodowej - Państwowa Inspekcja Pracy - Społeczna Inspekcja Pracy XV Odpowiedzialność pracodawcy z tytułu wykroczeń
i przestępstw przeciwko prawom pracownika - odpowiedzialność za wykroczenia przeciwko prawom pracownika - odpowiedzialność za przestępstwa przeciwko prawom pracownika XVI Rozpatrywanie indywidualnych sporów ze stosunku i przedawnienie roszczeń - pojęcie i przedmiot indywidualnego stosunku - postępowanie pojednawcze - postępowanie sądowe - zasady wykonywania orzeczeń i ugód - przedawnienie roszczeń XVII Zbiorowe prawo 4 4 4 4 - pojęcie, geneza i ewolucja zbiorowego prawa - zasady zbiorowego prawa - związki zawodowe - rady pracowników - organizacje pracodawców - spory zbiorowe i sposoby ich rozwiązywania XVIII Promocja zatrudnienia i instytucje rynku - polityka wobec bezrobocia oraz instytucje i słuŝby zatrudnienia - usługi i instrumenty rynku - pojęcie bezrobotnego i świadczenia dla bezrobotnych - świadczenia przedemerytalne - podejmowanie za granicą u pracodawców zagranicznych oraz praca cudzoziemców w Polsce XIX Geneza i rys historyczny ubezpieczeń społecznych 1 1 0,5 0,5 XX Źródła prawa ubezpieczeń społecznych 1 1 0,5 - krajowe - międzynarodowe - charakter norm prawa ubezpieczeń społecznych XXI System ubezpieczeń społecznych RP i jego cechy 1 1 0,5 0,5 - pojęcie i cechy obowiązującego systemu ubezpieczeń społecznych - trójfilarowa konstrukcja zabezpieczenia emerytalnego XXII Organizacja i finansowanie systemu ubezpieczeń społecznych 1 1 0,5 0,5 - Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustrój i organy - zadania ZUS - pojęcie składki ubezpieczeniowej i zasady jej opłacania - Fundusz Ubezpieczeń Społecznych i jego struktura - Fundusz Rezerwy Demograficznej XXIII Ubezpieczenie emerytalno rentowe 2,5 2 2,5 2 - zakres podmiotowy ubezpieczenia emerytalnego i rentowych - zbieg tytułów do ubezpieczenia społecznego - powstanie i ustanie ubezpieczenia obowiązkowego - powstanie i ustanie ubezpieczenia dobrowolnego - świadczenia przysługujące z ubezpieczenia emerytalnego i rentowych a) emerytura b) renty c) zasiłek pogrzebowy d) dodatki do emerytur i rent
XXIV XXV XXVI XXVII XXVIII Ubezpieczenie chorobowe i macierzyńskie - zakres podmiotowy ubezpieczenia chorobowego i macierzyńskiego a)ubezpieczenie obowiązkowe b)ubezpieczenie dobrowolne - świadczenia z ubezpieczenia chorobowego i macierzyńskiego a) zasiłek chorobowy b) świadczenie rehabilitacyjne c) zasiłek macierzyński d) zasiłek opiekuńczy e) zasiłek wyrównawczy Ubezpieczenie z tytułu wypadków przy i chorób zawodowych - zakres podmiotowy ubezpieczenia wypadkowego - składka na ubezpieczenie wypadkowe - świadczenia z tytułu wypadku przy lub choroby zawodowej Postępowanie w sprawach świadczeń z ubezpieczenia społecznego i sporów z zakresu ubezpieczeń społecznych Emerytura z II i III filaru emerytalnego - emerytura z obowiązkowego kapitałowego filaru emerytalnego (II filar) - emerytura z dobrowolnego kapitałowego filaru emerytalnego (III filar) - pracownicze programy emerytalne Wybrane świadczenia z zabezpieczenia społecznego - świadczenia rodzinne - renta socjalna 1,5 1 1 0,5 1 1 0,5 0,5 1 1 0,5 0,5 1 1 0,5 1 13. Literatura podstawowa 1. L. Florek, T. Zieliński, Prawo Pracy, Warszawa 2006 2. A. Kisielewicz, Zarys prawa i ubezpieczeń społecznych, Przemyśl 2006 3. Z. Salwa, Prawo i ubezpieczeń społecznych, Warszawa 2005 4. T. Liszcz, Prawo, Warszawa 2006 5. R. Borek-Buchajczuk, A. Kosut, J. Ligaj, T. Liszcz, M.R. Łysiak, W. Perdeus., Zarys Prawa Pracy, Lublin 2005 14. Literatura uzupełniająca 1. J. Wratny, Kodeks. Komentarz, Warszawa 2006 2. U. Jackowiak, W. Uziak, A. Wypych śywicka, Prawo. Podręcznik dla studentów prawa, Zakamycze 2006 3. L. Florek, Europejskie prawo, Warszawa 2005 4. J. Jończyk, Prawo zabezpieczenia społecznego, Warszawa 2006 5. Z. Kluszczyńska, W. Koczur, K. Rubel, G. Szpor, T.Szumlicz, System ubezpieczeń społecznych. Zagadnienia podstawowe, Warszawa 2006 6. I. Jędrasik Jankowska, Ubezpieczenia społeczne. t. I i II, Warszawa 2003 7. I. Jedrasik- Jankowska, Pojęcia i konstrukcje prawne ubezpieczenia społecznego, t. I i t. II, Warszawa 2006. 15. Nazwisko osoby prowadzącej zajęcia na studiach stacjonarnych - wykład: dr A. Kisielewicz - ćwiczenia: dr B. Bury, SSA mgr A. Palacz
16. Nazwisko osoby prowadzącej zajęcia na studiach niestacjonarnych - wykład: dr A. Kisielewicz - ćwiczenia: dr B. Bury, SSA mgr A. Palacz