WYDZIAŁ PRAWA I ADMINISTACJI UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO

Transkrypt

1 Nazwa Przedmiotu Polityka społeczna i system ubezpieczeń społecznych; OBSZAR KSZTAŁCENIA W ZAKRESIE NAUK SPOŁECZNYCH Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego Studia Kod ECTS kierunek stopień tryb specjalność specjalizacja administracja II stopień II stopień stacjonarne Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) mgr Łaga Maciej mgr Makurat Paweł dr Szmit Jakub mgr Świątek-Rudoman Justyna dr Uziak Waldemar dr hab. Zieleniecki Marcin, prof. UG godzin Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin A. Formy zajęć 2-ga wykład forma: ćwiczenia audytoryjne 2-ga forma: ćwiczenia audytoryjne B. Sposób realizacji 2-ga forma: zajęcia w sali dydaktycznej 2-ga forma: zajęcia w sali dydaktycznej C. Liczba godzin 2-ga 45 forma: 15 2-ga forma: 15 Rok, Semestr rok: I, semestr: 2, rok akademicki: 2013/2014 Status przedmiotu obowiązkowy Metody dydaktyczne wykład, wykład konwersatoryjny, wykład problemowy 2-ga forma: ćwiczenia audytoryjne: analiza tekstów z dyskusją, ćwiczenia audytoryjne: analiza zdarzeń krytycznych (przypadków), ćwiczenia audytoryjne: dyskusja, ćwiczenia audytoryjne: praca w grupach Liczba punktów ECTS 4 2-ga forma: 2 Cykl dydaktyczny semestr letni Język wykładowy język polski Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia egzamin 2-ga forma: zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia egzamin pisemny testowy, zaliczenie kolokwium C. Podstawowe kryteria bardzo dobry (5,0) - 91% i więcej dobry plus (4,5) - 81% - 90% dobry (4,0) - 71% - 80% dostateczny plus (3,5) - 61% - 70% dostateczny (3,0) - 51% - 60% niedostateczny (2,0) - 50% i mniej, przy czym wartość procentowa określa procent wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych wymaganych dla danej oceny Strona 1 z 4

2 Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi A. Wymagania formalne ukończone studia licencjackie B. Wymagania wstępne wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne z zakresu podstaw prawa, w szczególności podstaw prawa pracy Cele przedmiotu Przekazanie wiedzy z zakresu prawa polityki społecznej i ubezpieczeń społecznych, a także określonych umiejętności i kompetencji społecznych w tym zakresie. Strona 2 z 4

3 Treści programowe I. Zagadnienia pojęciowe I.1. Pojęcie i cele polityki społecznej I.2. Geneza i pojęcie zabezpieczenia społecznego. I.2.1. Geneza zabezpieczenia społecznego jako terminu języka prawnego I.2.2. Zabezpieczenie społeczne w umowach międzynarodowych I.2.3. Prawo zabezpieczenia społecznego a prawo socjalne - terminologia używana w systemach prawnych innych państw I.2.4. Zabezpieczenie społeczne w polskim języku prawnym i prawniczym I.2.5. Prawo do zabezpieczenia społecznego w Konstytucji RP II. Formy zabezpieczenia społecznego II.1. Ubezpieczenie społeczne II.1.1. Geneza ubezpieczenia społecznego II.1.2. Cechy kategorialne bismarckowskiego modelu ubezpieczenia społecznego - powszechność, przymusowość, składkowa forma finansowania, zasada wzajemności składki i świadczenia modyfikowana przez zasadę solidaryzmu społecznego, podmiotowy charakter prawa do świadczenia, formalizm i schematyzm świadczeń II.2. Zaopatrzenie społeczne II.2.1. Geneza zaopatrzenia społecznego II.2.2. Cechy kategorialne zaopatrzenia społecznego - budżetowa metoda finansowania, rozłożenie ciężaru ryzyka na całe społeczeństwo, podmiotowy charakter prawa do świadczenia, formalizm i schematyzm świadczeń II.3. Pomoc społeczna II.3.1. Geneza pomocy społecznej II.3.2. Cechy kategorialne pomocy społecznej - budżetowa metoda finansowania, subsydiarny charakter świadczeń, uwarunkowanie świadczenia od istnienia indywidualnej potrzeby, wyznaczanie wysokości świadczeń na poziomie minimum egzystencji. II.4. Problem innych form zabezpieczenia społecznego III. Podleganie ubezpieczeniom społecznym III.1. Podział systemu ubezpieczeń społecznych na gałęzie i rodzaje III.2. Zakres podmiotowy ubezpieczeń społecznych III.2.1. Obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowego III.2.2. Dobrowolne i kontynuowane ubezpieczenia emerytalne i rentowe III.2.3. Zbieg tytułów podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym III.2.4. Obowiązek ubezpieczenia chorobowego III.2.5. Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe III.2.6. Obowiązek ubezpieczenia wypadkowego III.3. Mechanizmy objęcia ubezpieczeniem - zasada automatyzmu, objęcie na wniosek III.4. Obowiązek zgłoszenia do ubezpieczenia IV. Finansowanie ubezpieczeń społecznych IV.1. Obowiązek składkowy IV.1.1. Stopy składek na ubezpieczenia społeczne IV.1.2. Podstawa wymiaru składek IV.1.3. Finansowanie składek IV.1.4. Opłacanie składek IV.1.5. Skutki naruszenia obowiązku opłacenia składki IV.2. Fundusz Ubezpieczeń Społecznych IV.3. Fundusz Rezerwy Demograficznej IV.4. Fundusz Emerytur Pomostowych IV.5. Otwarte fundusze emerytalne V. Administrowanie systemem ubezpieczeń społecznych V.1. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) V.1.1. Charakter prawny ZUS V.1.2. Struktura organizacyjna ZUS V.1.3. Zakres działania ZUS V.1.4. Prawa i obowiązki organów ZUS w indywidualnych sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych - prowadzenie kont i rejestrów, rozliczanie składek i zasiłków, zwrot nienależnie pobranych świadczeń, skutki opóźnienia w wypłacie świadczeń, uprawnienia kontrolne inspektorów kontroli ZUS. V.1.5. Postępowanie w sprawach ubezpieczeń społecznych, V.2. Powszechne Towarzystwa Emerytalne (PTE) V.3. Zakłady Emerytur Dożywotnich VI. Świadczenia emerytalne VI.1. Przesłanki nabycia prawa do emerytury VI.1.1. Emerytury dla ubezpieczonych urodzonych przed r. - wiek emerytalny i okres ubezpieczenia, wcześniejsze emerytury VI.1.2. Emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po r. - wiek emerytalny VI.1.3. Przepisy szczególne dotyczące niektórych ubezpieczonych urodzonych po dniu r. a przed

4 r. VI.2. Wysokość świadczeń emerytalnych VI.2.1. Wymiar emerytur dla ubezpieczonych urodzonych przed r. - kwota bazowa, okresy składkowe i nieskładkowe VI.2.2. Wymiar emerytur dla ubezpieczonych urodzonych po r. - suma zaewidencjonowanych składek i kapitału początkowego, z uwzględnieniem waloryzacji, przeciętna długość życia osób w wieku emerytalnym VI.2.3. Zasady ustalania kapitału początkowego VI.2.4. Zasady waloryzacji składek VI.2.5. Kwoty najniższej emerytury VI.2.6. Waloryzacja świadczeń emerytalno-rentowych VI.2.7. Zbieg prawa do świadczeń VI.2.8. Zawieszenie lub zmniejszanie świadczeń VI.2.9. Zmiany w prawie do świadczeń oraz ich wysokości VI. 3. Emerytury kapitałowe VI. 4. Emerytury pomostowe VII. Świadczenia rentowe. Dodatki i zasiłki z ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Świadczenia przyznawane w szczególnym trybie. VII.1. Renta z tytułu niezdolności do pracy VII.1.1. Przesłanki nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy - niezdolność do pracy, wymagane okresy składkowe i nieskładkowe (wypadek w drodze do pracy lub z pracy), okres, w którym powstała niezdolność VII.1.2. Orzekanie w sprawach niezdolności do pracy. VII.1.3. Rodzaje rent z tytułu niezdolności do pracy VII.2. Renta szkoleniowa VII.3. Wysokość rent z tytułu niezdolności do pracy oraz rent szkoleniowych VII.4. Przesłanki nabycia prawa oraz wysokość renty rodzinnej VII.4.1. Śmierć ubezpieczonego VII.4.2. Uprawnieni członkowie rodziny VII.4.3. Wymiar renty rodzinnej VII.4.4. Charakter prawny renty rodzinnej VII.5. Dodatek pielęgnacyjny VII.6. Dodatek dla sieroty zupełnej VII.7. Inne dodatki do emerytur i rent VII.8. Zasiłek pogrzebowy VII.9. Świadczenia przyznawane w szczególnym trybie VIII. Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego VIII.1. Pojęcie wypadku przy pracy VIII.1.1. Nagłość zdarzenia VIII.1.2. Przyczyna zewnętrzna VIII.1.3. Uszczerbek na zdrowiu albo śmierć VIII.1.4. Związek z pracą VIII.2. Pojęcie choroby zawodowej VIII.3. Postępowanie w sprawach wypadków przy pracy i chorób zawodowych VIII.4. Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego VIII.4.1. Świadczenia odszkodowawcze VIII.4.2. Świadczenia zasiłkowe VIII.4.3. Świadczenia rentowe VIII.5. Przesłanki utraty prawa do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego VIII.6. Zbieg prawa do świadczeń VIII.7. Zasady różnicowania wysokości składek na ubezpieczenie wypadkowe IX. Świadczenia z ubezpieczenia chorobowego IX.1. Zasiłek chorobowy IX.1.1. Przesłanki nabycia prawa do zasiłku chorobowego IX.1.2. Wysokość i okres pobierania zasiłku chorobowego IX.1.3. Przesłanki powodujące utratę prawa do zasiłku chorobowego IX.2. Świadczenie rehabilitacyjne IX.3. Zasiłek wyrównawczy IX.4. Zasiłek macierzyński IX.5. Zasiłek opiekuńczy IX.5.1. Przesłanki nabycia prawa do zasiłku opiekuńczego IX.5.2. Wysokość i okres pobierania zasiłku opiekuńczego IX.6. Postępowanie w sprawach świadczeń z ubezpieczenia chorobowego X. Ubezpieczenie społeczne rolników X.1. Zakres podmiotowy ubezpieczeń X.1.1. Ubezpieczenie z mocy ustawy X.1.2. Ubezpieczenie na wniosek X.2. Składki na ubezpieczenia społeczne rolników

5 X.3. Świadczenia z ubezpieczenia społecznego rolników X.3.1. Świadczenia wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie X.3.2. Świadczenia emerytalno-rentowe X.3.3. Postępowanie w sprawach świadczeń X.3.4. Organizacja ubezpieczeń rolniczych XI. Powszechne ubezpieczenie zdrowotne XI.1. Zakres podmiotowy powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego XI.1.1. Obowiązek ubezpieczenia XI.1.2. Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne XI.2. Mechanizmy objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym XI.3. Obowiązek składkowy XI.3.1. Stopa składki na ubezpieczenie zdrowotne XI.3.2. Podstawa wymiaru składki XI.3.3. Finansowanie składki XI.3.4. Opłacanie składki XI.3.5. Skutki naruszenia obowiązku opłacenia składki XI.4. Świadczenia z ubezpieczenia zdrowotnego XI.4.1. Zakres świadczeń opieki zdrowotnej XI.4.2. Dokumenty potwierdzające prawo do świadczeń XI.4.3. Zasady udzielania świadczeń zdrowotnych XI.5. Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) XI.5.1. Struktura organizacyjna NIZ. XI.5.2. Zakres działania NIZ. XI.6. Umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej XI.7. Nadzór nad funkcjonowaniem systemu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego XII. Świadczenia rodzinne XII.1. Zasiłek rodzinny XII.1.1. Przesłanki nabycia prawa do zasiłku rodzinnego - dochód rodziny, osoby uprawnione, XII.1.2. Przesłanki utraty prawa do zasiłku rodzinnego XII.1.3. Wysokość zasiłku rodzinnego XII.2. Dodatki do zasiłku rodzinnego XII.2.1. Dodatek z tytułu urodzenia dziecka XII.2.2. Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego XII.2.3. Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania XII.2.4. Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka XII.2.5. Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego XII.2.6. Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego XII.2.7. Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania XII.3. Świadczenia opiekuńcze XII.3.1. Zasiłek pielęgnacyjny XII.3.2. Świadczenie pielęgnacyjne XII.4. Podmioty realizujące zadania z zakresu świadczeń rodzinnych XII.5. Postępowanie w sprawach świadczeń rodzinnych XII.6. Finansowanie świadczeń rodzinnych XIII. Zabezpieczenie na wypadek bezrobocia XIII.1. Zasiłek dla bezrobotnych XIII.1.1. Przesłanki nabycia prawa do zasiłku dla bezrobotnych - warunki nabycia statusu osoby bezrobotnej, brak propozycji odpowiedniej pracy, okres pracy, rejestracja w powiatowym urzędzie pracy XIII.1.2. Wymiar zasiłku dla bezrobotnych XIII.1.3. Okres pobierania zasiłku XIII.1.4. Przesłanki utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych XIII.2. Dodatki aktywizacyjne i szkoleniowe XIII.3. Stypendium dla bezrobotnych odbywających szkolenie XIII.4. Stypendium dla bezrobotnych odbywających staż XIII.5. Stypendium w okresie nauki w szkole XIII.6. Świadczenia przedemerytalne XIII.7. Organizacja i finansowanie świadczeń dla bezrobotnych XIV. Szczególne systemy zaopatrzenia społecznego XIV.1. Zaopatrzenie emerytalno-rentowe żołnierzy zawodowych XIV.2. Zaopatrzenie emerytalno-rentowe funkcjonariuszy służb mundurowych XIV.3. Świadczenia odszkodowawcze przysługujące w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą XIV.4. Zaopatrzenie inwalidów wojennych i wojskowych XIV.5. Uprawnienia emerytalne kombatantów XIV.6. Zaopatrzenie społeczne sędziów i prokuratorów XV. Zasady systemu pomocy społecznej XV.1. Zasady pomocy społecznej

6 XV.2. Zadania pomocy społecznej XV.3. Świadczenia z pomocy społecznej XV.3.1. Renta socjalna XV.3.2. Zasiłki i usługi XV.3.3. Pobyt w domu pomocy społecznej lub w innej placówce zapewniającej całodobową opiekę XV.3.4. Opieka nad rodziną i dzieckiem XV.3.5. Integracja uchodźców XV.3.6. Zasady odpłatności za świadczenia XV.3.7. Postępowanie w sprawie świadczeń XV.4. Organizacja pomocy społecznej

7 Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): A.1. wykorzystywana podczas zajęć Leksykon prawa ubezpieczeń społecznych: 100 podstawowych pojęć, pod red. A. Wypych-Żywickiej, Warszawa 2009, A.2. studiowana samodzielnie przez studenta J. Jończyk, Prawo zabezpieczenia społecznego, Zakamycze 2006, I. Jędrasik-Jankowska, Pojęcia i konstrukcje prawne ubezpieczenia społecznego, Warszawa 2011 B. Literatura uzupełniająca miesięcznik Państwo i Prawo miesięcznik Praca i Zabezpieczenie Społeczne rocznik Z zagadnień zabezpieczenia społecznego Problemy prawa ubezpieczeń społecznych, pod red. B. Wagner Efekty uczenia się Wiedza student definiuje i rozróżnia ubezpieczenie społeczne, zaopatrzenie społeczne i pomoc społeczną, student charakteryzuje zakres podmiotowy i przedmiotowy 3 segmentów prawa zabezpieczenia społecznego, student wymienia i opisuje poszczególne rodzaje świadczeń, student rozróżnia i porównuje prawa i obowiązki podmiotów poszczególnych podmiotów Umiejętności student samodzielnie stosuje, a także rozwiązuje problemy prawne powstałe na tle przepisów normujących: ubezpieczenia społeczne, zaopatrzenie społeczne oraz pomoc społeczną, student porównuje status prawny podmiotów prawa zabezpieczenia społecznego normowany przez przepisy prawa ubezpieczeń społecznych oraz o zaopatrzeniu społecznym, student formułuje ustne i pisemne wypowiedzi oparte o wiedzę z zakresu prawa zaopatrzenia społecznego, Student dyskutuje na temat prawa zabezpieczenia społecznego oraz argumentuje wyrażane przez siebie (w formie ustnej lub pisemnej)osądy Kompetencje społeczne (postawy) student jest wrażliwy na ryzyka socjalne, które chronione są prawem zabezpieczenia społecznego, a także na jego aksjologię, student zachowuje ostrożność w wyrażaniu opinii na temat stanu prawnego w zakresie ubezpieczeń społecznych, zaopatrzenia społecznego oraz pomocy społecznej, student zachowuje otwartość na różnorodne możliwości interpretacji przepisów prawa zabezpieczenia społecznego, student samodzielnie dokonuje subsumpcji stanu prawnego w konkretnych przypadkach, student wykazuje wrażliwość i zachowuje odpowiedzialność w zakresie skutków formułowanych przez niego sądów na temat prawa zabezpieczenia społecznego, student posiada zdolność uzupełniania zdobytej wiedzy we własnym zakresie Kontakt Strona 4 z 4