Prawo pracy 2016/2017 (III rok prawa dziennego) Zagadnienia obowiązujące na egzaminie. Wykład

Transkrypt

1 Prawo pracy 2016/2017 (III rok prawa dziennego) Zagadnienia obowiązujące na egzaminie Wykład Zagadnienia ogólne 1. Pojęcie prawa pracy 2. Stosunek prawa pracy do innych gałęzi prawa 3. Ogólna charakterystyka stosunków prawa pracy 5. Złożoność metod regulacji w prawie pracy 6. Dynamika prawa pracy 7. Dyferencjacja prawa pracy 8. Pojęcie i rodzaje funkcji prawa pracy 9. Funkcja ochronna prawa pracy 10. Organizacyjna funkcja prawa pracy 11. Koncepcja funkcji prawa pracy M. Skąpskiego 12. Geneza i główne kierunki rozwojowe prawa pracy 13. Najnowsze tendencje rozwojowe prawa pracy (desyndykalizacja, deregulacja, rozwój nietypowych form zatrudnienia, uelastycznienie, globalizacja) - praca jako przedmiot zainteresowania prawa pracy - genetyczne związki prawa pracy z prawem cywilnym - postęp naukowo techniczny jako czynnik dynamizujący rozwój prawa pracy - kryteria dyferencjacji prawa pracy - klasyfikacja funkcji prawa pracy wg propozycji M. Skąpskiego - asymetria uprawnień pracowników i pracodawców jako przejaw funkcji ochronnej - cywilnoprawna droga rozwojowa prawa pracy - skutki desyndykalizacji prawa pracy Źródła prawa pracy 1. Charakterystyka norm prawa pracy 2. Ogólna charakterystyka i podział źródeł prawa pracy 3. Ogólna charakterystyka międzynarodowych źródeł prawa pracy 4. Geneza Międzynarodowej Organizacji Pracy 5. Struktura organizacyjna i zasady działania MOP 6. Konwencje i zalecenia MOP - procedura uchwalania

2 2 7. Wprowadzenie w życie norm MOP 8. Kontrola stosowania konwencji i zaleceń MOP 9. Prawo pracy Rady Europy (ze szczególnym uwzględnieniem Europejskiej Karty Socjalnej) 10. Źródła prawa pracy Unii Europejskiej (geneza, rodzaje) 11. Prawo pracy Unii Europejskiej a polskie prawo pracy 12. Kodeks pracy znaczenie, zakres podmiotowy i przedmiotowy, perspektywy rekodyfikacji prawa pracy 13. Pozakodeksowe źródła ustawowe, pojęcie pragmatyk pracowniczych 14. Przepisy wykonawcze w systemie źródeł prawa pracy 15. Kodeks cywilny jako pomocnicze źródło prawa pracy 17. Historia, charakter prawny i funkcje układów zbiorowych pracy 18. Rodzaje układów zbiorowych pracy 19. Strony ponadzakładowego układu zbiorowego pracy 20. Strony zakładowego układu zbiorowego pracy 21. Tryb zawierania, zmiany i rozwiązywania układu zbiorowego pracy 22. Treść układu zbiorowego pracy 23. Podmiotowy zakres obowiązywania układu zbiorowego pracy 24. Zawieszenie układu zbiorowego pracy 25. Układy zbiorowe pracy a przejście zakładu pracy na innego pracodawcę 26. Zmiany dotyczące stron układu zbiorowego pracy 27. Stosunek układu zbiorowego pracy do innych źródeł prawa pracy i do aktów kreujących stosunek pracy 28. Wewnątrzzakładowe źródła prawa pracy (tzw. lokalne prawo pracy) 29. Historia, charakter prawny i funkcje regulaminu pracy 30. Tryb wydawania regulaminów pracy 31. Treść regulaminu pracy 32. Tryb wydawania regulaminów wynagradzania 33.Treść regulaminów wynagradzania 34. Statuty - podział norm prawa pracy w ujęciu L. Kaczyńskiego - klauzule generalne w prawie pracy - odrębności specyficznych źródeł prawa pracy - przesłanki internacjonalizacji prawa pracy - zasada trójprzedstawicielstwa - swoistości konwencji MOP na tle innych umów międzynarodowych - pierwotne wejście wżycie konwencji MOP - różnice między nadzwyczajną a specjalną procedurą kontroli w MOP

3 3 - zakres związania się przez Polskę postanowieniami Europejskiej Karty Społecznej - problematyka bezpośredniego stosowania dyrektyw UE - zastosowanie kodeksu pracy do osób niebędących pracownikami - pojęcie pragmatyki pracowniczej - funkcje zasad prawa pracy w świetle art. 300 k.p. - funkcja innowacyjna układów zbiorowych pracy - część obligacyjna układu zbiorowego pracy - procedura rejestracji układów zbiorowych pracy - wpływ transferu przedsiębiorstwa na obowiązywanie układu zbiorowego pracy - różnice w wydawaniu regulaminu pracy i regulaminu wynagradzania -przesłanki uznania statutu za źródło prawa pracy Zasady prawa pracy 1. Klasyfikacja zasad prawa pracy 2. Funkcje zasad prawa pracy 3. Zasada prawa do pracy czy zasada wolności pracy 4. Zasada swobody nawiązywania stosunku pracy 5. Zasada ochrony godności i innych dóbr osobistych pracownika 6. Zasada niedyskryminacji w zatrudnieniu 7. Zasada uprzywilejowania pracownika 8. Podstawowe informacje o pozostałych zasadach - podział zasad prawa pracy ze względu na sposób wyrażenia zasady - funkcja regulacyjna zasad prawa pracy - prawo do pracy a wolność pracy - znaczenie zgodnego oświadczenia woli stron dla nawiązania pozaumownych stosunków pracy - zasada ochrony godności i dóbr osobistych pracownika art. 23 i 24 k.c. - pojęcie i przykłady dyskryminacji pośredniej w zatrudnieniu - sankcje niezgodności postanowienia umowy o pracę z przepisami prawa pracy Podmioty prawa pracy Pracownik jako strona stosunku pracy 1. Minimalny wiek dopuszczenia do pracy 2. Zdolność do bycia pracownikiem

4 4 3. Kategorie pracowników (pracownicy młodociani, urzędnicy, pracownicy tymczasowi i inni) Pracodawca jako strona stosunku pracy 1. Prawne pojęcie pracodawcy 2. Pracodawca a osobowość prawna 3. Pracodawca a zakład pracy 4. Osoba fizyczna jako pracodawca 5. Reprezentacja pracodawcy 6. Wpływ przekształceń organizacyjnych po stronie pracodawczej na stosunek pracy Bezrobotni jako podmiot rynku pracy prawna definicja bezrobotnego Związki zawodowe i organizacje pracodawców jako podmioty zbiorowego prawa pracy 1. Definicja związku zawodowego i organizacji pracodawców 2. Tworzenie związków zawodowych i organizacji pracodawców 3. Zakładowa organizacja związkowa 4. Reprezentatywne organizacje związkowe Inspekcja pracy jako podmiot prawa ochrony pracy pojęcie, rozwój, aktualna regulacja prawna Sądy pracy jako podmioty rozstrzygające spory z zakresu prawa pracy ogólna charakterystyka - czy osoba poniżej 16 roku życia może być stroną stosunku pracy? - skutki zawarcia umowy o pracę z osobą nieposiadająca zdolności do bycia pracownikiem - właścicielska i zarządcza koncepcja pracodawcy - rola związków zawodowych przy przejściu zakładu pracy na innego pracodawcę - wiek jako przesłanka w definicji bezrobotnego - znaczenie prawne rejestracji związku zawodowego - reprezentatywność organizacji związkowych (poza układami zbiorowymi pracy) Ustanie i zmiana treści stosunku pracy Zagadnienia ogólne 1. Ustanie - rozwiązanie - wygaśnięcie stosunku pracy 2. Ustanie stosunku pracy na podstawie porozumienie stron 3. Ustanie stosunku pracy na skutek upływu terminu 4. Zdarzenia powodujące wygaśnięcie stosunku pracy Wypowiedzenie umowy o pracę 1. Zakres zastosowania wypowiedzenia jako sposobu rozwiązania umowy o pracę 2. Forma i treść wypowiedzenia umowy o pracę 3. Okresy i terminy wypowiedzenia 4. Wypowiedzenie jako oświadczenie woli 5. Sytuacja pracownika w okresie wypowiedzenia

5 5 6. Związkowa kontrola wypowiadania umów o pracę 7. Wymóg zasadności wypowiedzenia umowy o pracę 8. Ochrona szczególna przed wypowiedzeniem umowy o pracę 9. Zakres zastosowania i konstrukcja prawna wypowiedzenia zmieniającego 10. Powszechna i szczególna ochrona przed wypowiedzeniem zmieniającym 11. Roszczenia pracownika w razie wadliwego wypowiedzenia umowy o pracę 12. Wypowiedzenie stosunku pracy przez pracownika Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia 1. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z przyczyn zawinionych przez pracownika 2. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z przyczyn nie zawinionych przez pracownika 3. Tryb i termin rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracodawcę 4. Roszczenia pracownika w razie wadliwego rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia 5. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika Zwolnienia z pracy z przyczyn niedotyczących pracowników 1. Zakres podmiotowy przepisów o zwolnieniach z przyczyn niedotyczących pracowników" 2. Pojęcie zwolnień grupowych 3. Tryb zwolnień grupowych 4. Zwolnienia grupowe a ochrona trwałości stosunku pracy szczególnych kategorii pracowników 5. Zwolnienia indywidualne z "przyczyn niedotyczących pracowników" 6. Ustanie stosunku pracy w związku z ogłoszeniem upadłości lub likwidacją zakładu pracy 7. Uprawnienia pracowników zwolnionych z przyczyn ich niedotyczących Obowiązki pracodawcy w związku z ustaniem stosunku pracy 1. Obowiązek udzielenia pracownikowi zwolnienia na poszukiwanie pracy 2. Obowiązek wydania świadectwa pracy 3. Zasady sporządzania świadectw pracy 4. Tryb prostowania świadectwa prac 5. Roszczenia związane z niewydaniem w terminie lub wydaniem niewłaściwego świadectwa pracy - upływ terminu, na jaki została zawarta umowa o pracę wygaśniecie czy rozwiązanie? - pojęcie i funkcje terminu wypowiedzenia umowy o pracę - różnice między wypowiedzeniem umowy o pracę przez pracownika i pracodawcę - dopuszczalność cofnięcia oświadczenia woli o wypowiedzeniu w świetle orzecznictwa sądowego - zasada uprzedniości związkowej kontroli wypowiedzenia umowy o pracę - charakter prawny ochrony trwałości stosunku pracy przysługującej w związku z korzystaniem z urlopu wychowawczego - wypowiedzenie zmieniające a zobowiązaniowy charakter stosunku pracy - dopuszczalność jednostronnej zmiany warunków zatrudnienia - charakter prawny orzeczenia o przywróceniu do pracy

6 6 - pojęcie ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków przez pracownika - porównanie współdziałania ze związkami zawodowymi przy wypowiedzeniu i rozwiązaniu bez wypowiedzenia umowy o pracę - rozwiązanie umowy o pracę za uprzedzeniem - skutki naruszenia przez pracownika przepisów o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia - ochrona szczególna a zwolnienia grupowe - zakres zastosowania ustawy o tzw. zwolnieniach ekonomicznych - prawo do ponownego zatrudnienia w ustawie o tzw. zwolnieniach ekonomicznych - roszczenia pracownika związane z niewydaniem lub nieterminowym wydaniem świadectwa pracy Zakaz konkurencji jako instytucja prawa pracy 1. Ewolucja przepisów o zakazie konkurencji 2. Pozakodeksowe podstawy prawne 3.Zakaz konkurencji a klauzula konkurencyjna 4.Pojęcie działalności konkurencyjnej 5 Zakres podmiotowy zakazu 6.Zakres czasowy i geograficzny 7. Umowa jako podstawa zakazu konkurencji 8. Obowiązki i uprawnienia stron umowy o zakazie konkurencji 8. Wygaśnięcie umowy o zakazie konkurencji 7.Skutki naruszenia zakazu - pozakodeksowe ograniczenia w podejmowaniu przez pracowników zatrudnienia konkurencyjnego - zakaz konkurencji a zakaz podejmowania dodatkowego zatrudnienia - skutki naruszenia przez pracownika zakazu konkurencji w trakcie trwania stosunku pracy - porównanie zakresu podmiotowego zakazu konkurencji w trakcie trwania stosunku pracy i po jego ustaniu - skutki wygaśnięcia zakazu konkurencji przed upływem terminu, na jaki został ustanowiony - kara umowna jako sankcja z tytułu naruszenia zakazu konkurencji - zakaz konkurencji a zasad wolności pracy Ćwiczenia Stosunek pracy jako podstawa zatrudnienia pracowniczego 1. Charakter prawny stosunku pracy 2. Swoboda wyboru podstawy zatrudnienia

7 7 3. Stosunek pracy a pozapracownicze podstawy zatrudnienia (zatrudnienie typu cywilnoprawnego, zatrudnienie typu administracyjnoprawnego stosunki służbowe, zatrudnienie typu penalnego, zatrudnienie typu ustrojowego) 4. Przeciwdziałanie zawieraniu umów cywilnoprawnych w miejsce umów o pracę 4. Ograniczenia swobody nawiązywania stosunku pracy po stronie pracodawczej 5. Ograniczenia swobody nawiązywania stosunku pracy po stronie pracowniczej Umowa o pracę 1. Rodzaje umów o pracę i zakres ich zastosowania 2. Sposób i forma zawarcia umowy o pracę 3.Treść umowy o pracę 4. Klauzule autonomiczne, ich rodzaje i znaczenie 5. Swoboda kształtowania treści umowy o pracę Pozaumowne podstawy stosunku pracy 1. Zakres występowania i odrębności spółdzielczej umowy o pracę 2. Zakres występowania i odrębności stosunku pracy z powołania 3. Zakres występowania i odrębności stosunku pracy z wyboru 4.Zakres występowania i odrębności stosunku pracy z mianowania Nietypowe formy zatrudnienia 1. Pojęcie, rodzaje i przyczyny stosowania nietypowych form zatrudnienia 2. Zatrudnienie tymczasowe 3. Telepraca Zakaz dyskryminacji w zatrudnieniu 1.Podstawy prawne 2. Zasada równości a zakaz dyskryminacji (relacja pojęć) 3. Zakres zakazu dyskryminacji 4. Dyskryminacja bezpośrednia i dyskryminacja pośrednia 5. Przejawy naruszenia zasady niedyskryminacji 6. Molestowanie seksualne jako szczególny przejaw dyskryminacji w zatrudnieniu 7. Mobbing a zakaz dyskryminacji (relacja pojęć) 8. Zasada równego wynagrodzenia za tę samą pracę lub pracę o jednakowej wartości

8 8 9. Zasada równości a różnicowanie pracowników ze względu na religię i wyznanie 10. Ciężar dowodu w sprawach o dyskryminację 11. Środki ochrony przed dyskryminacją Wynagrodzenie za pracę i inne świadczenia ze stosunku pracy 1. Pojęcie wynagrodzenia za pracę 2. Wynagrodzenie za pracę a inne wypłaty "pracownicze" 3. Wynagrodzenie minimalne - funkcje i tryb ustalania 4. Zasady ustalania wysokości wynagrodzenia za pracę 5. Składniki wynagrodzenia za pracę 6. Ochrona prawna wynagrodzenia za pracę 7. Ochrona roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy Odpowiedzialność pracowników za naruszenie obowiązków ze stosunku pracy 1. Zakres przedmiotowy i podmiotowy odpowiedzialności porządkowej 2. Rodzaje kar porządkowych i tryb ich stosowania 3. Dopuszczalność drogi sądowej w sprawach o zastosowanie kary porządkowej 4. Odpowiedzialność służbowa (dyscyplinarna) porównanie z odpowiedzialnością porządkową 5. Przesłanki pracowniczej odpowiedzialności majątkowej 6. Zakres pracowniczej odpowiedzialności majątkowej 7. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez pracownika osobie trzeciej 8. Odpowiedzialność pracownika za szkody wyrządzone w mieniu powierzonym Urlopy pracownicze 1. Pojęcie urlopu wypoczynkowego, jego funkcje i charakter prawny 2. Nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego (pierwszego i kolejnych) 3. Wymiar urlopu wypoczynkowego 4. Zasady udzielania urlopów wypoczynkowych 5.Urlop proporcjonalny 6. Urlop na żądanie 7. Wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego i ekwiwalent za niewykorzystany urlop 8. Zasady udzielania i rodzaje urlopów bezpłatnych 9. Zwolnienia od pracy - rodzaje i charakter prawny

9 9 Czas pracy 1. Prawne pojęcie czasu pracy 2. Wymiar, rozkład i systemy czasu pracy 3. Czas pracy a okresy odpoczynku 5. Przesłanki dopuszczalności pracy w godzinach nadliczbowych 6. Wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych 7. Praca w nocy, niedziele i święta 8. Elastyczne formy organizacji czasu pracy Uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem 1. Ochrona rodzicielstwa jako zasada prawa pracy 2. Sytuacja prawna pracownicy w ciąży 3. Urlop macierzyński i dodatkowy urlop macierzyński 4. Urlop wychowawczy 5. Urlop ojcowski 6. Zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy związane z rodzicielstwem Rozstrzyganie indywidualnych sporów ze stosunku pracy 1. Pojęcie, klasyfikacja i właściwości sporów pracy 2. Rozwój prawa sporów pracy w Polsce 3. Ustrój organów powołanych do rozstrzygania indywidualnych sporów pracy 4. Właściwości organów powołanych do rozstrzygania indywidualnych sporów pracy 5. Postępowanie przed organami rozstrzygającymi indywidualne spory pracy 6. Pisma procesowe w sprawach z zakresu prawa pracy 7. Przedawnienie roszczeń i terminy zawite w prawie pracy