Spis treści. Przedmowa... Wykaz skrótów... XIX

Transkrypt

1 Spis treści Przedmowa V Wykaz skrótów XIX Rozdział I. Pojęcie, przedmiot, systematyka i funkcje prawa pracy Praca człowieka a prawo uwagi ogólne Pojęcie, przedmiot i systematyka prawa pracy I. Uwagi ogólne II. Stosunki pracy III. Stosunki prawne związane ze stosunkami pracy IV. Systematyka prawa pracy Funkcje prawa pracy Prawo pracy w systemie prawa I. Kryterium wyodrębnienia prawa pracy w systemie prawa II. Stosunek prawa pracy do innych gałęzi prawa Prawo pracy a prawo konstytucyjne Prawo pracy a prawo cywilne Prawo pracy a prawo administracyjne Prawo pracy a prawo ubezpieczenia społecznego Prawo pracy a inne gałęzie prawa III. Cechy prawa pracy na tle innych gałęzi Rozdział II. Zasady i normy prawa pracy Zagadnienia ogólne (pojęcia wstępne) Klasyfikacja i rodzaje zasad prawa pracy I. Kryteria wyodrębnienia II. Funkcje zasad Podstawowe zasady prawa pracy I. Zasada wolności pracy II. Zasada poszanowania godności i dóbr osobistych pracownika 30 III. Zasady: równości i niedyskryminacji IV. Zasada prawa do godziwego wynagrodzenia V. Zasada prawa do wypoczynku VI. Zasada prawa do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy

2 VIII Spis treści VII. Zasada zaspakajania potrzeb socjalnych, bytowych i kulturalnych pracowników VIII. Zasada ułatwiania podnoszenia kwalifikacji zawodowych IX. Zasada wolności koalicji X. Zasada partycypacji XI. Zasada nadzoru i kontroli nad warunkami pracy XII. Zasada uprzywilejowania pracownika rodzaje norm prawa pracy XIII. Zasady-metanormy prawa pracy stosowanie przepisów Kodeksu cywilnego do stosunków pracy Rozdział III. Źródła prawa pracy Pojęcie, rodzaje, systematyka i hierarchia źródeł prawa pracy I. Uwagi wstępne II. Rodzaje i systematyka źródeł prawa pracy III. Hierarchia źródeł prawa pracy Konstytucja RP jako źródło standardów w dziedzinie zatrudnienia Źródła prawa o charakterze powszechnie obowiązującym I. Uwagi wstępne II. Ogólne źródła prawa stosunku pracy III. Pragmatyki pracownicze IV. Źródła zbiorowego prawa pracy V. Źródła prawa nadzoru nad warunkami pracy i prawa o promocji zatrudnienia Specyficzne źródła prawa pracy I. Uwagi wstępne kontrowersje wokół normatywnego charakteru specyficznych źródeł prawa pracy II. Układy zbiorowe pracy Pojęcie i rodzaje układów Zakres podmiotowy układu Strony układu Zakres przedmiotowy (treść) układów Zawarcie i rejestracja układu Utrata mocy obowiązującej, zmiany i zawieszenie układu. 71 III. Porozumienia zbiorowe IV. Regulaminy pracy Uwagi wstępne Treść regulaminu pracy Tryb wprowadzania regulaminu pracy i jego wejście w życie Zmiany regulaminu pracy V. Regulaminy wynagradzania Uwagi wstępne Treść regulaminu wynagradzania Tryb wprowadzania regulaminu wynagradzania i jego wejście w życie

3 Spis treści IX 4. Zmiany regulaminu wynagradzania VI. Inne regulaminy VII. Statuty Międzynarodowe i europejskie źródła prawa pracy I. Miejsce prawa międzynarodowego i europejskiego w systemie źródeł prawa pracy. Uwagi wstępne II. Międzynarodowe prawo pracy III. Europejskie prawo pracy Rozdział IV. Charakterystyka stosunku pracy Pojęcie i charakter prawny stosunku pracy I. Uwagi wstępne od najmu pracy do najmu pracownika II. Pojęcie i rodzaje stosunku pracy III. Charakter prawny stosunku pracy istota pracowniczego podporządkowania Usługi, praca, służba stosunek pracy a niepracownicze stosunki zatrudnienia Strony stosunku pracy I. Pracownik II. Pracodawca Uwagi wstępne koncepcje teoretyczne pracodawcy Pojęcie pracodawcy Problem państwa jako pracodawcy Osoba lub organ reprezentujący pracodawcę Pracodawca a zakład pracy Zmiana pracodawcy przy zachowaniu tożsamości stosunku pracy Rozdział V. Nawiązanie umownego stosunku pracy Uwagi wstępne Pojęcie i rodzaje umów o pracę Forma umowy o pracę Treść umowy o pracę Zawarcie umowy o pracę Rozdział VI. Ustanie umownego stosunku pracy Wprowadzenie. Zagadnienia problemowe i pojęciowe I. Uwagi ogólne i rys historyczny ochrony trwałości umownego stosunku pracy II. Ochrona trwałości stosunku pracy w Europie i Stanach Zjednoczonych. Zagadnienie powszechnej ochrony trwałości stosunku pracy III. Zakaz arbitralnego rozwiązania stosunku pracy jako ogólna zasada europejskiego prawa pracy IV. Podstawy aksjologiczne ochrony trwałości stosunku pracy V. Zagadnienia pojęciowe

4 X Spis treści 22. Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron Forma, sposób i tryb rozwiązania umowy o pracę I. Forma czynności prawnych skutkujących rozwiązaniem umowy o pracę II. Skutki niezachowania formy pisemnej wypowiedzenia i rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia III. Sposób i data złożenia wypowiedzenia i rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia IV. Konsultacja rozwiązania umowy o pracę ze związkiem zawodowym Wypowiedzenie umowy o pracę I. Pojęcie i treść wypowiedzenia II. Okres i termin wypowiedzenia III. Wypowiedzenie przez pracodawcę umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony Obowiązek uzasadnienia wypowiedzenia. Konstrukcja prawna Relacje pomiędzy klauzulą wypowiedzenia nieuzasadnionego a klauzulami zasad współżycia społecznego oraz społeczno-gospodarczego przeznaczenia prawa Kryteria i przyczyny wypowiedzenia Zasada ultima ratio wypowiedzenia umowy o pracę Przyczyny wyłączające wypowiedzenie IV. Wypowiedzenie przez pracodawcę terminowych umów o pracę Wypowiedzenie umowy zawartej na okres próbny Wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony Wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas wykonania określonej pracy V. Wypowiedzenie umowy o pracę przez pracownika Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia I. Uwagi ogólne II. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracodawcę Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika Rozwiązanie umowy z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych Rozwiązanie umowy z powodu popełnienia przestępstwa przez pracownika Rozwiązanie umowy z powodu utraty przez pracownika uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku Termin na bezzwłoczne rozwiązanie umowy

5 Spis treści XI 2. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia z przyczyn niezawinionych przez pracownika Obowiązek ponownego zatrudnienia pracownika po powrocie do pracy III. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika Rozwiązanie umowy z powodu szkodliwego wpływu na zdrowie pracownika Rozwiązanie umowy z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracodawcy Prawo pracownika do odwołania się od rozwiązania umowy o pracę i ciężar dowodu Szczególna ochrona trwałości stosunku pracy Zwolnienia grupowe I. Uwagi ogólne II. Zakres podmiotowy i przedmiotowy ustawy o zwolnieniach grupowych III. Pojęcie zwolnienia grupowego IV. Przyczyny niedotyczące pracodawcy V. Procedura zwolnienia grupowego VI. Porozumienie (regulamin) w sprawie zwolnień grupowych VII. Uchylenie szczególnej ochrony trwałości stosunku pracy VIII. Zwolnienia z powodu upadłości i likwidacji pracodawcy IX. Świadczenia należne pracownikom z tytułu zwolnień grupowych X. Roszczenie o ponowne nawiązanie stosunku pracy Sankcje i roszczenia z tytułu wadliwego rozwiązania umowy o pracę I. Ogólnie o skutkach wadliwych czynności stron II. Roszczenia pracownika z tytułu wadliwego wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę Roszczenia z tytułu wadliwego wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas niekreślony Roszczenie o uznanie bezskuteczności wypowiedzenia, przywrócenie do pracy oraz o wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy Roszczenie o odszkodowanie Odszkodowanie zastępcze (facultas alternativa) Roszczenia z tytułu wadliwego wypowiedzenia umów terminowych III. Roszczenia pracownika z tytułu wadliwego rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę bez wypowiedzenia Roszczenia z tytułu wadliwego rozwiązania umowy zawartej na czas nieokreślony

6 XII Spis treści 2. Roszczenia z tytułu wadliwego rozwiązania umów terminowych IV. Roszczenia pracownika z tyłu naruszenia przez pracodawcę przepisów regulujących wygaśnięcie umowy o pracę V. Roszczenia pracodawcy z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę przez pracownika Wygaśnięcie umowy o pracę Rozdział VII. Zmiany stosunku pracy Wprowadzenie Zmiana podstawy prawnej stosunku pracy Zmiana pracodawcy I. Przejście zakładu pracy na innego pracodawcę Regulacje prawne i ich ratio legis Pojęcie zakładu pracy, części zakładu pracy oraz przejścia w rozumieniu art KP i dyrektywy 2001/23/WE Podstawy prawne i data przejścia Ogólne skutki prawne przejścia i odpowiedzialność pracodawców za zobowiązania Rozwiązanie stosunku pracy przez pracownika za uprzedzeniem Skutki prawne przejścia wobec pracowników zatrudnionych na podstawie pozaumownych stosunków pracy Obowiązki informacyjne i negocjacyjne pracodawców II. Zmiana pracodawcy w wyniku zmian normatywnych oraz na podstawie jednostronnych decyzji pracodawcy Zmiana treści umownego stosunku pracy I. Wprowadzenie II. Porozumienie zmieniające III. Wypowiedzenie zmieniające Konstrukcja prawna i zakres Warunki braku wadliwości i skutki wypowiedzenia zmieniającego Przedmiot wypowiedzenia Ochrona przed zmianą treści stosunku pracy i roszczenia pracownika z tytułu wadliwego wypowiedzenia zmieniającego IV. Zmiany normatywne treści umownego stosunku pracy V. Zmiana treści umownego stosunku pracy na podstawie jednostronnych czynności pracodawcy Czasowe powierzenie innej pracy Przeniesienie do innej pracy Zmiana treści pozaumownych stosunków pracy Zawieszenie stosunku pracy i stan nieczynny

7 Spis treści XIII Rozdział VIII. Pozaumowne stosunki pracy Uwagi wstępne Stosunki pracy z powołania I. Zakres podmiotowy stosunków pracy z powołania II. Charakter prawny aktu powołania III. Cechy charakterystyczne stosunków pracy z powołania Stosunki pracy z mianowania I. Uwagi wstępne II. Zakres podmiotowy stosunków pracy z mianowania III. Charakter prawny aktu mianowania IV. Cechy charakterystyczne stosunków pracy z mianowania Stosunki pracy z wyboru Spółdzielcze stosunki pracy Rozdział IX. Elastyczne i nietypowe formy zatrudnienia pracowniczego Pojęcie elastycznych i nietypowych form zatrudnienia pracowniczego Koncepcja flexicurity Praca tymczasowa I. Ogólna charakterystyka pracy tymczasowej i najważniejsze definicje II. Zasady zatrudniania pracowników tymczasowych i kierowania tych pracowników do wykonywania pracy tymczasowej III. Realizacja zatrudnienia tymczasowego Telepraca I. Uwagi wprowadzające i kluczowe pojęcia II. Warunki stosowania telepracy przez pracodawcę Rozdział X. Wynagrodzenie za pracę Pojęcie i charakter prawny wynagrodzenia I. Cechy i definicja wynagrodzenia za pracę II. Przedmiot wynagrodzenia za pracę Podstawy prawne Metody ustalania wynagrodzenia i systemy wynagradzania Składniki wynagrodzenia I. Składniki wynagrodzenia jako element polityki kadrowej II. Wynagrodzenie minimalne III. Wynagrodzenie zasadnicze IV. Dodatki, premie i nagroda jubileuszowa Ochrona wynagrodzenia za pracę I. Środki ochrony wynagrodzenia za pracę II. Wyłączenie zrzeczenia się prawa do wynagrodzenia III. Termin, miejsce i czas wypłaty wynagrodzenia IV. Pieniężna forma wynagrodzenia

8 XIV Spis treści V. Odliczenia i potrącenia z wynagrodzenia za pracę VI. Kwota wolna od potrąceń Świadczenia majątkowe związane z pracą niestanowiące wynagrodzenia Ochrona roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy Rozdział XI. Obowiązki pracodawcy i pracownika Uwagi ogólne Obowiązki pracodawcy określone w art. 94 KP Obowiązek przeciwdziałania mobbingowi Obowiązek pracodawcy wydania świadectwa pracy Obowiązki pracownika określone w art. 100 KP Zakaz konkurencji Rozdział XII. Czas pracy Źródła regulacji czasu pracy I. Polskie regulacje czasu pracy II. Międzynarodowe i unijne regulacje czasu pracy Pojęcia i instytucje dotyczące czasu pracy I. Czas pracy II. Wymiar czasu pracy III. Norma czasu pracy IV. Niepełny wymiar czasu pracy V. Pięciodniowy tydzień pracy VI. Okres rozliczeniowy VII. Doba pracownicza VIII. Okres odpoczynku IX. Praca zmianowa X. Rozkład czasu pracy XI. System czasu pracy XII. Praca w nocy XIII. Przestój XIV. Dyżur XV. Podróż służbowa Odpoczynek dobowy i tygodniowy I. Uwagi wstępne II. Odpoczynek dobowy III. Odpoczynek tygodniowy Systemy czasu pracy I. Uwagi wstępne II. Podstawowy czas pracy III. Równoważny czas pracy IV. Skrócony czas pracy V. Zadaniowy czas pracy VI. Czas pracy w ruchu ciągłym

9 Spis treści XV 63. Praca w dni wolne od pracy I. Uwagi wstępne II. Praca w dzień wolny od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy III. Praca w niedziele i święta Rekompensowanie pracy w nocy Praca w godzinach nadliczbowych I. Pojęcie i przesłanki zlecania pracy w godzinach nadliczbowych II. Limity godzin nadliczbowych III. Praca w godzinach nadliczbowych w niepełnym wymiarze czasu pracy IV. Rekompensowanie pracy w godzinach nadliczbowych Czas pracy osób na stanowiskach kierowniczych Ewidencja czasu pracy Rozdział XIII. Urlopy pracownicze Uwagi ogólne Urlopy wypoczynkowe I. Pojęcie i charakter prawny urlopu wypoczynkowego II. Nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego. Wymiar urlopu wypoczynkowego III. Sposób realizacji prawa do urlopu wypoczynkowego IV. Świadczenia przysługujące z tytułu urlopu wypoczynkowego Urlop bezpłatny Rozdział XIV. Uprawnienia pracownika związane z rodzicielstwem Uwagi ogólne Zakaz zatrudniania przy pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia Uprawnienia przysługujące w okresie ciąży Uprawnienia przysługujące w związku z wychowywaniem dziecka 408 Rozdział XV. Zatrudnianie młodocianych Uwagi ogólne Pojęcie młodocianego Warunki dopuszczalności zatrudniania młodocianych Przygotowanie zawodowe młodocianych Obowiązek dokształcania Zatrudnianie młodocianych w innym celu niż przygotowanie zawodowe Szczególna ochrona zdrowia młodocianych Urlopy wypoczynkowe młodocianych

10 XVI Spis treści Rozdział XVI. Powszechna ochrona pracy Pojęcie ochrony pracy Podstawy prawne Obowiązki pracodawcy w zakresie ochrony pracy I. Charakterystyka obowiązków pracodawcy II. Rodzaje obowiązków pracodawcy Obowiązki innych podmiotów w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy Środki realizacji prawa pracownika do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy Wewnętrzne (zakładowe) instytucje ochrony pracy I. Służba bezpieczeństwa i higieny pracy II. Konsultacje oraz komisja bezpieczeństwa i higieny pracy Wypadki przy pracy i choroby zawodowe I. Pojęcie wypadku przy pracy II. Tryb ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy 460 III. Pojęcie choroby zawodowej IV. Świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych Prawo do świadczeń i ich rodzaje Utrata prawa do świadczeń Zbieg tytułów do świadczeń wypadkowych z innymi tytułami Świadczenia uzupełniające Odszkodowanie za przedmioty utracone Rozdział XVII. Nadzór nad warunkami zatrudnienia Uwagi ogólne a. Państwowa Inspekcja Pracy Społeczna inspekcja pracy Rozdział XVIII. Odpowiedzialność pracownicza Uwagi ogólne Odpowiedzialność porządkowa Odpowiedzialność dyscyplinarna Odpowiedzialność materialna Rozdział XIX. Zbiorowe prawo pracy Ogólna charakterystyka zbiorowego prawa pracy I. Przedmiot zbiorowego prawa pracy II. Podmioty zbiorowego prawa pracy Związki zawodowe I. Uwagi wstępne II. Wolności związkowe III. Struktury związków zawodowych IV. Utworzenie związku zawodowego

11 Spis treści XVII V. Cele, zadania i uprawnienia związków zawodowych VI. Status prawny zakładowej (międzyzakładowej) organizacji związkowej Pozazwiązkowe przedstawicielstwo pracowników I. Przedstawicielstwa zinstytucjonalizowane Rady pracowników Europejskie rady zakładowe i inni przedstawiciele załóg w przedsiębiorstwach ponadnarodowych Rady pracownicze w przedsiębiorstwach państwowych II. Przedstawicielstwo niezinstytucjonalizowane Organizacje pracodawców Rozwiązywanie sporów zbiorowych I. Uwagi wstępne II. Pojęcie, przedmiot i strony sporu zbiorowego III. Procedura rozwiązywania sporu zbiorowego rokowania, mediacje i arbitraż społeczny IV. Strajk Dialog trójstronny Rozdział XX. Rozwiązywanie sporów i przedawnienie roszczeń ze stosunku pracy Uwagi wstępne i terminologiczne Polubowne rozwiązywanie sporów ze stosunku pracy Ugoda w sporze ze stosunku pracy Komisje pojednawcze Sąd polubowny Rozstrzyganie spraw z zakresu prawa pracy przez sądy pracy I. Ustrój sądów pracy II. Sprawy z zakresu prawa pracy rozpoznawane przez sądy pracy Sprawy o roszczenia ze stosunku pracy Sprawy o roszczenia związane ze stosunkiem pracy Sprawy o ustalenie istnienia stosunku pracy Sprawy o roszczenia z innych stosunków prawnych Sprawy o odszkodowanie z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych Sprawy niemieszczące się w definicji spraw z zakresu prawa pracy Sprawy niepodlegające właściwości sądów pracy III. Katalog spraw rozpoznawanych przez sądy pracy Sprawy z powództwa pracownika Sprawy z powództwa pracodawcy Sprawy z powództwa związków zawodowych Sprawy z odwołania stron układu zbiorowego pracy IV. Właściwość rzeczowa i miejscowa sądów pracy Uwagi ogólne

12 XVIII Spis treści 2. Właściwość rzeczowa Właściwość miejscowa Przekazanie sprawy innemu sądowi równorzędnemu V. Zdolność sądowa i procesowa Zdolność sądowa i procesowa pracownika Zdolność sądowa i procesowa pracodawcy VI. Pełnomocnicy procesowi i inspektorzy pracy VII. Postępowanie przed sądami pracy Uwagi ogólne Zasady postępowania odrębnego w sprawach z zakresu prawa pracy Uwagi ogólne Zasada szczególnej ochrony uzasadnionych interesów pracownika Zasada ograniczonego formalizmu procesowego Zasada szybkości postępowania Zasada ugodowego załatwiania sporów Zasada ograniczonej odpłatności Koszty procesu w sprawach z zakresu prawa pracy Wybrane zagadnienia egzekucyjne Przedawnienie roszczeń, terminy zawite i terminy podobne do terminów zawitych I. Przedawnienie roszczeń II. Terminy zawite i terminy podobne do terminów zawitych Rozdział XXI. Odpowiedzialność pracodawców za naruszenie przepisów prawa pracy Uwagi ogólne Odpowiedzialność majątkowa (odszkodowawcza) pracodawcy Odpowiedzialność za wykroczenia przeciwko prawom pracownika Przestępstwa przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową Rozdział XXII. Promocja zatrudnienia i przeciwdziałanie bezrobociu Problematyka społeczno-ekonomiczna bezrobocia Problematyka prawna bezrobocia I. Uwagi wprowadzające II. Zadania państwa w zakresie promocji zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu III. Pojęcie bezrobotnego IV. Świadczenia dla bezrobotnych V. Działania na rzecz osób pozostających w szczególnej sytuacji na rynku pracy Indeks rzeczowy