Kod przedmiotu EM1-22 Nazwa przedmiotu Metodyka edukacji muzycznej Kierunek Edukacja artystyczna w zakresie sztuki muzycznej Specjalność Edukacja muzyczna Typ studiów Studia stacjonarne Wymagania wstępne Sprecyzowane są w Informatorze dla kandydatów na I rok studiów. Wymagania końcowe Egzamin ustny, obejmujący zakresem treści programu nauczania przedmiotu Cele przedmiotu Przygotowanie studentów do wykonywania zawodu nauczyciela w zakresie edukacji muzycznej w przedszkolach i szkołach podstawowych (I i II etapie edukacyjnym). Przekazanie podstawowego zasobu wiedzy i rozwijanie umiejętności kreatywnego myślenia metodycznego oraz świadomości pedagogicznego działania. Rozwijanie zdolności transponowania wiedzy i umiejętności opanowanych na innych przedmiotach w toku studiów na konkretne potrzeby rodzące się w pracy z uczniami. Wspieranie studentów w ich dążeniu do intensywnego rozwoju. Przygotowanie studentów do podjęcia studiów II stopnia w obrębie specjalizacji - edukacja muzyczna. Treści kształcenia 1. Czynniki warunkujące sukces pracy nauczyciela wychowania muzycznego. Kompetencje kluczowe ucznia i nauczyciela. 2. Istota, struktura i rozwój muzykalności. Podstawowe zdolności muzyczne a ogólne. 3. Współczesne systemy wychowania muzycznego - E. Jaques-Dalcroze a, Z. Kodalya, C. Orffa i E. Gordona. 4. Cele przedmiotu Muzyka jako części ogólnych celów kształcenia i wychowania w przedszkolu i szkole podstawowej. 5. Edukacja muzyczna w przedszkolu. 6. Charakterystyka cyklu nauczania muzyki w szkole podstawowej. Etapy edukacyjne. 7. Formy aktywności muzycznej uczniów ekspresyjne i percepcyjne. 8. Podstawa programowa wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego z Muzyki dla poszczególnych etapów edukacyjnych. 9. Budowa i analiza wybranych programów nauczania z uwzględnieniem specyfiki nauczania zintegrowanego w edukacji przedszkolnej i w kl. I-III oraz przedmiotowego w klasach IV-VI szkoły podstawowej. Charakterystyka działów programów.
10. Zasady konstruowania autorskich programów nauczania. 11. Warsztat pracy nauczyciela. Pracownia muzyczna. 12. Podstawy metodyczne nauczania zintegrowanego. 13. Funkcje podręczników i kryteria ich wyboru dla ucznia. 14. Analiza podręczników, przewodników dla nauczycieli oraz materiałów metodycznych. 15. Typy i modele lekcji. 16. Tematyczne i metodyczne planowanie lekcji: formułowanie ogólnych i szczegółowych celów lekcji (taksonomia i operacjonalizacja celów kształcenia), dobór treści nauczania do realizowanych celów lekcji, formułowanie tematów lekcji (funkcje i cechy tematu lekcji), struktura lekcji, ewaluacja pedagogiczna. 17. Planowanie pracy pedagogicznej. Grupowe i indywidualne opracowywanie: konspektów i scenariuszy lekcji (zajęć), planów wynikowych, wymagań programowych na poszczególne oceny. 18. Kształcenie umiejętności analizowania i realizowania treści nauczania w układzie poziomym - integracja różnych form i pionowym - rozwijanie słuchu intonacyjnego, tembrowego, poczucia rytmu i tempa, wrażliwości na dynamikę oraz strukturę utworu. 19. Ocena i kontrola efektów pracy uczniów. 20. Aktywizujące metody i techniki nauczania. 21. Literatura przedmiotowo-metodyczna pomocna w pracy dydaktyczno-wychowawczej. 22. Ścieżki awansu zawodowego nauczycieli. Zamierzone efekty kształcenia Po ukończeniu dwuletniego cyklu nauczania przedmiotu Metodyka edukacji muzycznej na studiach I stopnia studenci powinni: w zakresie wiedzy: dysponować wiedzą dotyczącą teoretycznych i metodycznych zagadnień z zakresu edukacji muzycznej uczniów, znać programy nauczania i podręczniki do nauczania muzyki oraz kryteria ich wyboru, (EM_W05) posiadać znajomość literatury muzycznej (EM_W02) docierać do niezbędnych informacji (literatura przedmiotowo-metodyczna, nagrania, Internet), (EM_W06) posiadać wiedzę na temat współczesnych systemów wychowania muzycznego, integrować wiedzę teoretyczną opanowaną na innych przedmiotach w toku studiów i przenosić ją na praktyczne potrzeby rodzące się w pracy z uczniami (EM_W10) wykazać orientację w projektowaniu ścieżki własnego rozwoju i awansu zawodowego; w zakresie umiejętności: tworzyć i realizować własne koncepcje lekcji muzyki (EM_U01) posługiwać się kryteriami w doborze literatury muzycznej do realizowanych celów lekcji (EM_U04) interpretować i oceniać programy nauczania i podręczniki szkolne oraz posługiwać się kryteriami ich wyboru, 2
wypowiadać się swobodnie, w formie ustnej lub pisemnej na temat interpretowania, tworzenia i odtwarzania muzyki, (EM_U15) wykazywać umiejętność radzenia sobie z sytuacjami stresowymi wynikającymi z samodzielnego prowadzenia lekcji muzyki, (EM_U17) posługiwać się wiedzą teoretyczną w celu diagnozowania, analizowania i prognozowania sytuacji pedagogicznych oraz dobierać odpowiednie strategie, samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje umiejętności związane z działalnością pedagogiczną, dostosowywać metody i treści nauczania do potrzeb i możliwości uczniów, indywidualizować zadania, (EM_U18) wykazywać umiejętność praktycznego zastosowania wiedzy dotyczącej współczesnych systemów wychowania muzycznego w edukacji muzycznej, (EM_U20) potrafić analizować własne działania pedagogiczne, potrafić zaprojektować plan własnego rozwoju zawodowego; w zakresie kompetencji społecznych: rozumieć potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego, (EM_K01) podejmować indywidualnie i zespołowo działania pedagogiczne, (EM_K03) w sposób świadomy dokonywać oceny własnych kompetencji i doskonalić umiejętności w trakcie działalności pedagogicznej (EM_K09), odpowiedzialnie przygotowywać się do pracy, projektować i wykonywać działania pedagogiczne, (EM_K13) mieć świadomość istnienia etycznego wymiaru diagnozowania i oceniania uczniów. Metody nauczania Wykład grupowy Nakład pracy studenta niezbędny do osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia Rok I II III Semestr I II III IV V VI Punkty ECTS 1 1 3 3 Liczba godzin w tygodniu 2 2 2 2 Rodzaj zaliczenia sk sk sk ek Legenda sk zaliczenie ze stopniem komisyjne ek egzamin komisyjny Kryteria oceny: Przy ocenianiu studenta brane są pod uwagę następujące elementy: znajomość programów nauczania, podręczników dla ucznia i kryteriów ich wyboru, wiedza studenta, przejawiająca się w umiejętności analizy i wyjaśniania zagadnień z zakresu metodyki nauczania muzyki, umiejętność zastosowania posiadanej wiedzy w tworzeniu konspektów lekcji, w których ocenie podlega: poprawność formułowania celów ogólnych i szczegółowych lekcji, dobór metod nauczania, dobór środków dydaktycznych, tok metodyczny lekcji. 3
Literatura przedmiotowo-metodyczna Programy nauczania Burdzy J. Program nauczania muzyki w klasach 4-6 szkoły podstawowej. Korowajczyk E. Moja muzyka. Nowak-Grobelska K., Pilecka B. Program wychowania przedszkolnego Jestem częścią świata Twardowska A., Pisarkiewicz B. Muzyka. Wachowiak E. Program nauczania muzyki w szkole podstawowej. Podręczniki Burdzy J. Wędrówki muzyczne, część I. Burdzy J. Wędrówki muzyczne, część II. Gromek M., Kilbach G. Lekcja muzyki, klasa IV. Gromek M., Kilbach G. Lekcja muzyki, klasa V. Jakóbczak-Drążek K. Smoczyńska U. Sołtysik A. Klucz do muzyki klasa IV. Jakóbczak-Drążek K. Smoczyńska U. Sołtysik A. Klucz do muzyki, klasa V. Jankowska L., Wasilewska D. Muzyka 3. Korowajczyk E. Moja muzyka, klasa IV-VI. Lipska E., Twardowska A. Elementarz muzyczny Lipska E., Twardowska A. Muzyka 2. Rataj R., Sołtysik W. Muzyka i my, klasa VI. Smoczyńska U., Jakóbczak-Drążek K. Muzyka i my, klasa IV. Smoczyńska U., Jakóbczak-Drążek K. Muzyka i my, klasa V. Zeszyty ćwiczeń Burdzy J. Wędrówki muzyczne, część I. Burdzy J. Wędrówki muzyczne, część II. Jakóbczak-Drążek K. Smoczyńska U. Sołtysik A. Klucz do muzyki, klasa IV. Jakóbczak-Drążek K. Smoczyńska U. Sołtysik A. Klucz do muzyki, klasa V. Rataj R., Sołtysik W. Muzyka i my, klasa VI. Smoczyńska U. Jakóbczak-Drążek K. Muzyka i my, klasa IV. Smoczyńska U. Jakóbczak-Drążek K. Muzyka i my, klasa V. Wachowiak E. Słuchanie muzyki, zeszyt muzyczny. Przewodniki metodyczne Burdzy J. Poradnik dla nauczyciela muzyki w szkole podstawowej, część I. Burdzy J. Poradnik dla nauczyciela muzyki w szkole podstawowej, część II. Jankowska L., Wasilewska D. Muzyka 3 Korowajczyk E. Moja muzyka. Lipska E. Twardowska A. Przewodnik metodyczny dla nauczyciela. Muzyka 1. Lipska E. Twardowska A. Przewodnik metodyczny dla nauczyciela. Muzyka 2. Lipska E. Przychodzińska M. Muzyka w nauczaniu początkowym. Metodyka. Lipska E. Przychodzińska M. Drogi do muzyki. Malko D. Metodyka wychowania muzycznego w przedszkolu. Przychodzińska M. Słuchanie muzyki w klasach I-III. Rataj R., Sołtysik W. Przewodnik dla nauczyciela Muzyka i my, klasa VI. Smoczyńska U., Jakóbczak-Drążek K. Przewodnik dla nauczyciela Muzyka i my, klasa IV. Smoczyńska U., Jakóbczak-Drążek K. Przewodnik dla nauczyciela Muzyka i my, klasa V. Smoczyńska-Nachtman U. Zabawy i ćwiczenia przy muzyce. Smoczyńska-Nachtman U. Kalendarz muzyczny w przedszkolu. Literatura uzupełniająca Brzozowska-Kuczkiewicz M. Emil Dalcroze i jego rytmika. Burowska Z. Słuchanie i tworzenie muzyki w szkole. 4
Burowska Z. Współczesne systemy wychowania muzycznego. Brudnik G., Moszyńska A., Owczarska B. Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Jaques-Dalcroze E. Pisma wybrane. Jankowska M., Jankowski W. Zoltan Kodaly i jego pedagogika specjalna. Komorowska H. Konstrukcja, realizacja i ewaluacja programu nauczania. Kruszewski K. Sztuka nauczania czynności nauczyciela. Krzyżewska J. Aktywizujące metody i techniki w edukacji. Lewandowska K. Rozwój zdolności muzycznych. Ławrowska R. Muzyka i ruch. Przychodzińska-Kaciczak M. Zrozumieć muzykę. Węglińska M. Jak przygotować się do lekcji. Czasopisma Wychowanie Muzyczne w Szkole Język wykładowy Język polski Prowadzący st. wykł. Anna Mikonowicz 5