PROGRAM PROFILAKTYCZNY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 2 W USTCE ROK SZKOLNY 2015/2016 1
Spis treści: PODSTAWA PRAWNA...3 ZAŁOŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO SZKOŁY...4 CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU...5 ZADANIA NAUCZYCIELI...6 ZADANIA WYCHOWAWCÓW KLASOWYCH...6 FORMY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI...7 HARMONOGRAM DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH...8 2
Podstawy prawne Rozporządzenie z dnia 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. z 2003r. Nr 26 poz. 226); Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2012 r. poz.1356 i 405 oraz z 2013 r. poz. 1563); Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55, z późn. zm.); Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2011 r. Nr 231, poz.1375); Ustawa z dnia 24 kwietnia2015r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U.z 2015 r. poz. 875); Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz.1493, z późn. zm.); Uchwała Rady Ministrów z dnia 8 lipca 2014 r. w sprawie przyjęcia Rządowego programu na lata 2014-2016 Bezpieczna i przyjazna szkoła ; Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej ( Dz.U. z 28 sierpnia 2015r. poz.1249); Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach z dnia 26 sierpnia 2015r. (Dz.U. z 2015r. poz.1256); Statut Szkoły Sp2 w Ustce; Priorytety MEN na rok2015. 3
Profilaktyka to proces wspierający zdrowie psychiczne i fizyczne poprzez pomoc i towarzyszenie uczniowi w zdobywaniu wiedzy o zagrożeniach dla zdrowia oraz nabywaniu umiejętności przeciwdziałania tym zagrożeniom. Najważniejsze czynniki chroniące to: silna więź emocjonalna z rodzicami, zainteresowanie nauką szkolną, poszanowanie prawa, norm, wartości i autorytetów społecznych, przynależność do pozytywnej grupy. Program Profilaktyczny Szkoły Podstawowej nr 2 uzupełnia program wychowawczy. Odnosi się głównie do realnych problemów i zagrożeń istniejących w najbliższym środowisku dziecka i w szkole. Kierowany jest do uczniów, rodziców i wszystkich nauczycieli. Celem jest wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia, wzmacnianie czynników ochronnych przy jednoczesnej redukcji czynników ryzyka. Formy i sposoby działań zakresu profilaktyki dostosowane są do wieku uczniów. Założenia szkolnego programu profilaktyki Aktywizacja i integracja uczniów przy realizacji wspólnych zamierzeń. Rozwój aktywności uczniów poprzez udział w planowaniu, organizowaniu i przygotowaniu wydarzeń z życia szkoły tj. imprez klasowych i szkolnych, wycieczek, wyjść itp. Podejmowanie działań na rzecz środowiska szkolnego poprzez udział w pracach zainicjowanych przez samorząd uczniowski, współorganizowanie imprez ogólnoszkolnych i charytatywnych. Uwrażliwienie na dostrzeganie potrzeb innych dzieci i dorosłych. Minimalizowanie zachowań agresywnych i dyskryminacyjnych. Współdziałanie z rodzicami przy realizacji zadań profilaktycznych. Promocja szkoły poprzez udział w konkursach, prezentowanie dorobku na forum szkoły i w środowisku lokalnym. Stworzenie warunków do rozwoju indywidualnych zainteresowań i uzdolnień uczniów. Dalsze diagnozowanie potrzeb uczniów i wspieranie ich indywidualnych dążeń i aspiracji. Dalsze monitorowanie zachowania i przeciwdziałanie przejawom niepożądanych zachowań. Kształtowanie właściwych postaw wobec zagrożeń nikotynizm, alkoholizm, narkomania, dopalacze, Internet. Wspieranie rozwoju społecznego dzieci 6- letnich. 4
Cele szczegółowe programu I. Zwiększenie bezpieczeństwa uczniów na terenie szkoły i poza nią Tworzenie warunków do kształtowania zachowań sprzyjających zdrowiu i bezpieczeństwu dzieci na drodze i w szkole. Zapoznanie uczniów z kryteriami ocen zachowania. Bezpieczeństwo uczniów podczas przerw i imprez szkolnych. Uwrażliwienie uczniów na zagrożenia podczas drogi do i ze szkoły. Systematyczne uwrażliwianie uczniów na sytuacje stwarzające zagrożenie. Uczenie zasad postępowania w sytuacjach zagrożenia: powódź, pożar, zachowanie na szkolnym korytarzu, szatni, klasie szkolnej, sali gimnastycznej, boisku szkolnym. Uwzględnienie profilaktyki uzależnień: problem narkotyków, dopalaczy, palenie papierosów, picie alkoholu, zachowania agresywne. II. Minimalizowanie zachowań agresywnych i przemocy w szkole Diagnoza poziomu bezpieczeństwa w szkole. Uświadamianie uczniom, czym jest agresja i przemoc oraz jak sobie z nimi radzić. Wdrażanie działań na rzecz ograniczania agresji i przemocy. Kształtowanie postaw troski o bezpieczeństwo własne i innych. Wzbudzanie empatii, tolerancji, zachowań prospołecznych. Współpraca z rodzicami. III. Rozwijanie umiejętności współżycia społecznego Przedstawienie zasad i reguł współżycia w klasie i szkole. Poznanie praw ucznia. Uwrażliwianie uczniów na potrzeby innych. Uwrażliwienie uczniów na akceptację odmienności. Kształtowanie postaw tolerancyjnych. Integrowanie społeczności klasowej i szkolnej. IV. Rozszerzenie działań na rzecz propagowania zdrowego trybu życia Propagowanie zdrowego trybu życia. Popularyzacja aktywnych sposobów spędzania wolnego czasu. Uświadomienie konieczności zachowania higieny i ergonomii pracy. Kształtowanie nawyków dbania o zdrowie i higienę osobistą. Poszerzanie zainteresowań i wiedzy ucznia V. Profilaktyka uzależnień Kształtowanie postawy asertywnej. Profilaktyka palenia papierosów. Profilaktyka picia alkoholu. 5
Profilaktyka substancji psychoaktywnych ( narkotyki, leki, dopalacze ) oraz uzależnienia od komputera. Rozpoznawanie sytuacji domowej wychowanków. Wdrażanie wybranych programów profilaktycznych. VI. Podejmowanie działań mających na celu wzmocnienie motywacji do własnego rozwoju Uświadomienie uczniowi jego mocnych stron i możliwości. Rozwijanie indywidualnych zainteresowań uczniów. Wskazywanie pożądanych wzorców zachowań. Zapobieganie nadmiernej absencji uczniów. Pomoc uczniom w przezwyciężaniu własnych trudności i ograniczeń. Pomoc uczniom w organizowaniu i planowaniu swojej pracy. Rozwijanie umiejętności rozpoznawania i ujawniania swoich uczuć i emocji. VII. Wdrażanie metod radzenia sobie w trudnych sytuacjach Poszerzenie wiedzy dotyczącej radzenia sobie w sytuacjach trudnych. Wdrażanie zachowań asertywnych. Pomoc uczniom w radzeniu sobie ze stresem. Pomoc uczniom w radzeniu sobie z własnymi ograniczeniami. Kształtowanie umiejętności szukania pomocy. Zadania profilaktyczne nauczycieli szkoły podstawowej zwracanie szczególnej uwagi podczas dyżurów na miejsca tzw. podwyższonego ryzyka: toalety, schody, szatnie itp., informowanie na bieżąco wychowawców o niewłaściwym zachowaniu ich wychowanków zarówno przez nauczycieli dyżurujących jak pozostałych nauczycieli i pracowników szkoły, obserwacja zachowania uczniów w miejscach publicznych i zwracanie uwagi na przejawy agresji, palenia papierosów, spożywania alkoholu czy niszczenia mienia. wdrażanie do świadomego unikania zagrożeń oraz kształtowanie umiejętności odmawiania i negocjacji, dawanie przykładów odpowiedzialności, sumienności, umiejętności rozwiązywania konfliktów, radzenia sobie w trudnych sytuacjach. postępowanie zgodne z obowiązującymi w szkole procedurami postępowania w sytuacjach kryzysowych. Zadania wychowawców klasowych pomoc uczniom w rozwiązywaniu trudności życiowych i rodzinnych, uruchomienie akcji informacyjnej mającej na celu uświadomienie uczniom możliwości zwrócenia się z problemem do konkretnej osoby w szkole:, pedagoga, psychologa, dyrektora szkoły, 6
podnoszenie poziomu kultury osobistej uczniów - godziny wychowawcze dotyczące zachowania się w stosunku do rówieśników, osób dorosłych, w miejscach publicznych (kino, teatr, itp.), współpraca z rodziną np. - inicjowanie spotkań mających na celu omawianie problemów wysuwanych przez rodziców, np. wywiadówki profilaktyczne, realizacja programów profilaktycznych dotyczących palenia tytoniu i picia alkoholu, przeciwdziałania agresji, rozwijania umiejętności interpersonalnych, wprowadzanie zajęć redukujących napięcie, relaksacyjnych, zajęć śródlekcyjnych, organizacja koleżeńskiej pomocy w nauce, kształtowanie postaw poszanowania mienia wspólnego, dbałości o estetykę klasy, szkoły i otoczenia., systematyczne informowanie rodziców o postępach w nauce i zachowaniu ich dzieci, pomoc w poznawaniu samego siebie i kształtowaniu pożądanego systemu wartości. postępowanie zgodne z obowiązującymi w szkole procedurami postępowania w sytuacjach kryzysowych. Formy realizacji programu profilaktycznego Do realizacji programu profilaktycznego łączącego wychowanie, nauczanie i rozwijanie umiejętności psychospołecznych oraz wspieranie wszechstronnego rozwoju uczniów należy wykorzystać: a) przedmioty nauczania, b) godziny do dyspozycji klasy, c) zajęcia z edukacji prozdrowotnej, czytelniczej oraz ekologicznej realizowane przez nauczycieli poszczególnych przedmiotów, d) zajęcia sportowe, e) zajęcia pozalekcyjne, f) uroczystości klasowe, szkolne, spotkania ze społecznością lokalną, g) imprezy ogólnopolskie i regionalne, h) zajęcia indywidualne i grupowe prowadzone przez psychologa i pedagoga (trening umiejętności społecznych, socjoterapia, zajęcia wyciszające, praca zespołów dla dzieci z klas młodszych), i) współpraca z Centrum Pomocy Dzieciom w Ustce, Policją, Strażą Miejską, Strażą Pożarną, Ratownictwem Medycznym, j)kontakt z kulturą. 7
HARMONOGRAM DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH L.p. Zadanie Sposób realizacji 1. Zapoznawanie rodziców z zagadnieniami dot. uzależnień, potrzeb kolejnych etapów rozwojowych, przemocy i agresji, wychowawczej funkcji rodziny. 1.Pogadanki, prelekcje, indywidualne rozmowy, spotkania. 2. Realizacja programu profilaktycznego rekomendowanego przez ORE - Szkoła dla rodziców i wychowawców Osoby odpowiedzialne i współpracujące pedagog psycholog Termin 2 Integracja klasowa i szkolna. 3 Bezpieczna droga do i ze szkoły, bezpieczeństwo w życiu codziennym. 1. Uroczystości i imprezy klasowe z udziałem rodziców. 2. Uroczystości szkolne. 3. Festyn integracyjny 4. Zajęcia integracyjne w klasach 0, I, III i IV prowadzone przez wychowawców. 1. Zajęcia według planu, planu pracy świetlicy. 2. Zajęcia dotyczące przeciwdziałania przemocy realizowane w każdej klasie. Spotkania z Policją kl. 0 VI. świetlicy kalendarzem apeli i uroczystości szkolnych IX Udzielanie pierwszej pomocy. 3. Monitorowanie zachowań uczniów podczas pobytu w świetlicy. 4. Zajęcia z udzielania pierwszej pomocy. 5. Realizacja wybranej tematyki zajęć z programu Bezpieczny Puchatek dla klas I. świetlicy ratownicy medyczni, posiadający uprawnienia według planu klas według planu klas kl.i-iii 8
4. Motywowanie uczniów do właściwego zachowania poprzez przestrzeganie systemu nagród i kar. 1.Stosowanie na co dzień wewnątrzszkolnego systemu nagród i kar oraz klasowych reguł i ustaleń zgodnego z WZO szkoły. wszyscy pracownicy szkoły Cały rok 2.Postępowanie zgodne z obowiązującymi w szkole procedurami postępowania w sytuacjach kryzysowych. wszyscy pracownicy szkoły Cały rok 5. Przeciwdziałanie agresji, przemocy psychicznej, zachowaniom dyskryminacyjnym, wymuszeniom i kradzieżom. 1. Zajęcia dotyczące przeciwdziałaniu agresji realizowane w każdej klasie. 2. Spotkania uczniów z policją i strażą miejską. Wychowawcy, Wychowawcy Zgodnie z planem wychowa wcy klasowego 6. Zapobieganie kontaktom z alkoholem, papierosami, narkotykami, lekami, dopalaczami 1. Zajęcia dotyczące przeciwdziałaniu uzależnieniom - kl.iv-vi. 2. Nie pal przy mnie, proszę - profilaktyka antynikotynowa dla klas I III. Wychowawcy Pedagog Psycholog Wychowawcy kl.i-iii 7. Profilaktyka prozdrowotna 1. Uczenie właściwej organizacji czasu wolnego i higieny pracy umysłowej. 2. Promowanie aktywnych form spędzania czasu wolnego, rozwój zainteresowań uczniów., psycholog, pedagog 3. Prowadzenie zajęć pozalekcyjnych. 4. Organizowanie i przeprowadzanie konkursów, turniejów wiedzy i umiejętności., wg. harmonogramu 5. Przygotowywanie uczniów do udziału w konkursach, turniejach, wyjścia, wycieczki. 6. Wdrażanie uczniów do przestrzegania zasad racjonalnego żywienia, kulturalnego spożywania posiłków, higieny osobistej; -pogadanki, przyrody, klas, pielęgniarka, harmonogramem pracy szkoły 9
-wykonanie piramidki żywieniowej, - Dzień z witaminką. nauczyciel przyrody, plastyki, logopeda kwiecień planem pracy 7. Prowadzenie zajęć wychowawczych na temat: - umiejętność radzenia sobie ze stresem, -szkodliwość nałogów; - mechanizm uzależnień, - trudne sytuacje wychowawcze w szkole, - AIDS choroba, której nie należy się bać, lecz dużo o niej wiedzieć. kl.i-vi klas potrzebami 8. Zorganizowanie konkursów plastycznych i galerii prac promujących zdrowy, bezpieczny, aktywny styl życia. przyrody plastyki harmonogramem pracy szkoły i kalendarzem imprez 9. Kształtowanie nawyków dbania o środowisko przyrodnicze: pogadanki, spotkania z leśnikami, udział w akcjach ekologicznych, udział w konkursach. 10. Uczestnictwo w programie Owoce w szkole, Szklanka mleka. 11. Badania logopedyczne w kl. 0-I., szkolni kordynatorzy projektów logopeda IX, wg potrzeb 9. Ochrona uczniów przed niepożądanymi treściami w Internecie oraz brutalnymi programami i grami komputerowymi. 12. Organizacja Dnia Sportu Szkolnego: -olimpiada klas I-III - zawody sportowe klas IV-VI 1. Propagowanie kulturalnego zachowania w sieci: - blokowanie stron internetowych zawierających szkodliwe treści, - organizacja czasu wolnego (zajęcia w-f wyznaczeni nauczyciel, bibliotekarze, informatyki harmonogramem pracy szkoły, planem wychowawców klasowych 10
pozalekcyjne, zajęcia świetlicowe), - apel, pogadanki o negatywnych skutkach uzależnień od gier komputerowych. marzec 2. Zajęcia dotyczące przeciwdziałania przemocy w Internecie, uzależnieniom od komputera, świadomego korzystania z komputera: Dzień Bezpiecznego Internetu., bibliotekarze, informatyki marzec 10. Wspieranie dzieci w trudnej sytuacji materialnej i zaniedbanych środowiskowo. 1. Rozmowy indywidualne z wychowawcami, uczniami, rodzicami/prawnymi opiekunami uczniów wyprawka szkolna podręczniki szkolne itp., pedagog, psycholog potrzebami Program profilaktyczny jest programem otwartym i może ulegać modyfikacji według potrzeb szkoły i środowiska. 11