Program profilaktyczny Gimnazjum im.l.stępczaka w Sławie rok szkolny 2016/17 I. Założenia programu. 1. Profilaktyka jest to proces wspierający zdrowie psychiczne i fizyczne poprzez pomoc i towarzyszenie uczniowi w zdobywaniu wiedzy o zagrożeniach dla zdrowia oraz nabywaniu umiejętności przeciwdziałania tym zagrożeniom. Szkolny Program Profilaktyki jest to program działań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych obejmujących całą społeczność szkolną (uczniów, rodziców, nauczycieli). Program opiera się na następujących działaniach: wzmacnianie więzi emocjonalnej w rodzinie, budowanie poczucia wartości, wzmacnianie mocnych stron osobowego rozwoju uczniów, kształcenie umiejętności komunikacyjnych, wychowanie do wartości i podejmowanie odpowiedzialnych decyzji, wypracowanie efektywnych sposobów radzenia sobie ze stresem, stworzenie systemu przeciwdziałania agresji i przemocy w szkole, ustalenie zasad postępowania i współżycia w szkole, które będą przestrzegane przez uczniów, nauczycieli i rodziców, przeciwdziałanie wczesnej aktywności seksualnej, przeciwdziałanie niskiej frekwencji uczniów. str. 1
Obejmuje następujące zagadnienia: 1. Profilaktyka dotycząca bezpiecznej drogi do szkoły. 2. Profilaktyka w zakresie bezpiecznych warunków nauki. 3. Profilaktyka uzależnień. 4. Profilaktyka promująca zdrowy i bezpieczny styl życia. 5. Profilaktyka agresji oraz zachowań antyspołecznych. 6. Przeciwdziałanie wczesnej aktywności seksualnej -opóźnienie wieku inicjacji - znaczne przesunięcie granicy wieku. 7. Monitorowanie frekwencji uczniów. II. Cele programu: 1. wzmacnianie u uczniów postaw pożądanych społecznie i akceptowanych powszechnie zachowań, 2. wspomaganie uczniów w budowaniu właściwej hierarchii wartości, 3. promowanie trybu życia zapewniającego zdrowie psychiczne i bezpieczeństwo w dorastaniu do odpowiedzialnego życia, 4. poszerzenie wiadomości o uzależnieniach i wpływie na zdrowie, 5. kształtowanie umiejętności radzenia sobie ze zmieniającą się rzeczywistością oraz niepokojami i trudnościami okresu dojrzewania, 6. aktywizacja środowiska szkolnego w zakresie oddziaływań profilaktycznych, 7. wspieranie rodziców w procesie wychowania, 8. zapewnienie młodzieży pomocy wychowawczej i terapeutycznej, 9. przeciwdziałanie wczesnej aktywności seksualnej - opóźnienie wieku inicjacji, 10. nabycie wiedzy na temat szkodliwości substancji psychoaktywnych na organizm. III. Realizacja odbywać się powinna w ramach: zajęć dydaktyczno-wychowawczych i opiekuńczych prowadzonych przez wychowawców i nauczycieli, działań na terenie szkoły prowadzonych przez specjalistów i placówki współpracujące ze szkołą, warsztatów profilaktycznych, wycieczek i imprez okolicznościowych, zajęć dodatkowych, w tym sportowych, konkursów plastycznych, muzycznych, literackich, apeli, spektakli itp., spotkań z trenerami, terapeutami. Szkoła współpracuje w zakresie realizacji działań profilaktycznych z: Komendą Policji, Kuratorami sądowymi, Poradnią Psychologiczno - Pedagogiczną, Ośrodkiem Pomocy Społecznej, Gminną Komisją d.s. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, pielęgniarką szkolną, Strażą Pożarną i innymi, w zależności od potrzeb. Szkolny Program Profilaktyki obejmuje działania zintegrowane i spójne z: 1. Programem Wychowawczym Szkoły 2. Statutem Szkoły 3. Szkolnym zestawem programów nauczania str. 2
4. Wewnątrzszkolnymi Zasadami Oceniania Proponowane metody i formy pracy 1. Rozmowy 2. Spotkania 3. Pogadanki 4. Dyskusje 5. Prelekcje 6. Konkursy 7. Filmy i multimedialne programy edukacyjne 8. Wycieczki 9. Warsztaty 10. Ankiety 11. Metody aktywizujące: drama, gazetka, plakat, prezentacje, konkursy, gry dydaktyczne itp. 12. Formy pracy: zbiorowa, grupowa, indywidualna Program Profilaktyki może być modyfikowany w zależności od potrzeb. TREŚCI SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI Poniżej przedstawione działania skierowane są do uczniów ze wszystkich poziomów klas i ich rodziców. Wychowawca opracowując plan wychowawczy klasy powinien dostosować je do potrzeb swojego zespołu klasowego. str. 3
I. Działania skierowane do uczniów Gimnazjum Cel: Kształtowanie właściwych postaw wobec zachowań ryzykownych, wyposażenie w podstawową wiedzę, uczenie dokonywania prawidłowych wyborów, promowanie zdrowego stylu życia, rozbudzenie aspiracji życiowych i przeciwdziałanie bierności społecznej. Cele szczegółowe Zadania Sposób realizacji Odpowiedzialny 1. Troska o własne zdrowie fizyczne i psychiczne 2. Profilaktyka i ograniczenie przejawów agresji Wyposażenie uczniów w odpowiednią wiedzę na temat racjonalnego i zdrowego odżywiania się, higienę ciała Utrwalanie nawyków dbania o higienę ciała i uczenia się Uświadomienie zagrożeń związanych z okresem dojrzewania Uczenie "poznania" własnego ciała; potrzeb fizycznych i psychicznych Zapoznanie z problematyką jednostek chorobowych: anoreksją i bulimią Wyposażenie w podstawowe wiadomości na temat stresu, technik radzenia sobie oraz wpływu stresu na organizm młodego człowieka Integracja zespołów klasowych, ustalenie zasad i norm Podnoszenie poziomu wiedzy na temat agresji, przemocy (ze zwróceniem szczególnej uwagi na agresję słowną i cyberprzemoc) Kształcenie jednostki osobowościowej ucznia poprzez: budowanie pełnowartościowego obrazu samego siebie uczenie rozpoznawania uczuć własnych i innych ludzi uczenie empatii uczenie różnych technik rozwiązywania konfliktów rówieśniczych Rozmowa jako forma zażegnania konfliktów Wskazać młodzieży organizacje i instytucje, które pomagają osobom poszkodowanym lub narażonym na przemoc. Lekcje biologii, wychowania fizycznego. Praca wychowawcy klasowego Filmy edukacyjne Pogadanki pielęgniarki szkolnej Zajęcia tematyczne Gazetki klasowe Programy profilaktyczne m.in. "Bezpieczna i przyjazna szkoła", "Trzymaj formę", "Znajdź właściwe rozwiązanie" Zajęcia integracyjne w klasach pierwszych Współpraca Klasowych Zespołów Nauczycieli Praca wychowawcy klasowego Praca wychowawcza wszystkich pracowników szkoły Gazetka Współpraca z rodzicami Wychowawca, wszyscy nauczyciele pielęgniarka Wychowawcy, nauczyciele, pracownicy szkoły str. 4
3.Respektowanie norm społecznych 4. Profilaktyka uzależnień; zapobieganie spożywania ogólnodostępnych używek oraz dopalaczy 5. Monitorowanie frekwencji uczniów oraz dbałość o dyscyplinę 6. Realizacja treści programu rządowego "Bezpieczna +" Eliminowanie agresji słownej, metody zastępowania agresji Wdrażanie do uprawiania sportu jako alternatywa dla rozładowania agresji Przypomnienie zasad prawidłowego zachowania się w szkole i poza nią Zapoznanie wszystkich uczniów i rodziców z zasadami i normami społecznymi obowiązującymi w szkole; respektowanie ich przez całą społeczność szkolną Uczenie zdrowej solidarności koleżeńskiej Wdrażanie uczniów do współodpowiedzialności za szkołę jako gospodarzy obiektu Zapobieganie aktom wandalizmu Dostarczenie informacji o szkodliwości i wpływie na młody organizm używek typu: dopalacze papierosy, tabletki, alkohol, narkotyki oraz uzależnienia od komputera i Internetu Prowadzenie treningów nt. radzenie sobie w sytuacjach trudnych Wskazanie alternatywy spędzania czasu wolnego Wzbudzanie refleksji nad sensem życia, wartościami; trening dokonywania mądrych wyborów Konsekwentne sprawdzanie obecności na każdej lekcji Rozliczanie (wyjaśnianie) nieobecności Monitorowanie frekwencji przez comiesięczne zestawienia w dziennikach lekcyjnych Informowanie na bieżąco rodziców/prawnych opiekunów o nieobecnościach (egzekwowanie usprawiedliwień zgodnie ze statutem) Nagradzanie uczniów za frekwencję (np. Uczeń miesiąca) Bezpieczne korzystanie z cyberprzestrzeni Kształtowanie otwartości i budowanie pozytywnego klimatu szkoły Poprawa bezpieczeństwa fizycznego w szkole Tworzenie warunków do prowadzenia przez jednostki Straży Pożarnej praktycznych zajęć dla dzieci z zakresu bezpieczeństwa przeciwpożarowego Przeprowadzenie próbnej ewakuacji Lekcje wychowawcze Rozmowy z uczniami Współorganizowanie imprez szkolnych Dyżury na przerwach Zapoznanie rodziców na zebraniu ze statutem szkoły, programem wychowawczym oraz profilaktycznym placówki Zajęcia przedmiotowe Włączenie szkoły w ogólnopolskie akcje Wystawy prac promujące zdrowy styl życia Zajęcia sportowe Wycieczki klasowe i szkolne Analiza frekwencji na podstawie dokumentacji szkolnej Godziny wychowawcze Zajęcia terapeutyczne Pogadanka pracownika PPP Próbna ewakuacja Wychowawcy, nauczyciele, rodzice, uczniowie Wychowawcy, nauczyciele, zaproszeni goście Nauczyciele, wychowawcy klas, Samorząd Uczniowski Wychowawcy, Pracownicy PPP, Nauczyciel Edukacji dla Bezpieczeństwa str. 5
7. Wybrane treści z Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2011-2016 8. Zapobieganie wczesnej aktywności seksualnej. Świadomość płciowości i seksualności. 9. Przygotowanie uczniów do świadomego podejmowania decyzji 10. Zagrożenia alkoholizmem i nikotynizmem. E-papierosy - prawdy i mity. Organizowanie dla uczniów klas spotkań profilaktycznych i zajęć psychoedukacyjnych na tematy poruszające tematykę uzależnień oraz poczucia własnej wartości z udziałem przedstawicieli różnych instytucji m.in. pracownikami SANEPiD Podejmowanie tematyki z profilaktyki uzależnień na poszczególnych przedmiotach Informowanie o HIV i AIDS Organizowanie konkursów dotyczących problemu uzależnień Organizowanie Dnia Bezpieczeństwa Prelekcje i pogadanki dla rodziców dotyczące problemu uzależnień Gromadzenie i uzupełnienie biblioteczki w materiały o tematyce uzależnień, w tym dane kontaktowe instytucji wspomagających walkę z uzależnieniami Zorganizowanie spotkania dla rodziców na temat: "Chrońmy nasze dzieci przed narkotykami. Dopalacze to też narkotyki." Udział w ogólnopolskiej akcji "Zachowaj Trzeźwy Umysł" Kształtowanie dojrzałej, odpowiedzialnej postawy w zakresie podjęcia inicjacji seksualnej Prowadzenie lekcji wychowawczych na temat odpowiedzialności za siebie i dziewczynę/chłopaka oraz konsekwencji zbyt wczesnej aktywności seksualnej. Zorganizowanie spotkań dla uczniów z przedstawicielami służby zdrowia: pielęgniarka - zajęcia prozdrowotne Warsztaty kreatywnego planowania kariery zawodowej "Kim Być?" Dyskusje na godzinach wychowawczych i pozostałych zajęciach lekcyjnych w oparciu o materiały ze strony KOWEZiU Wskazanie na skutki prawne zażywania alkoholu przez nieletnich Pogadanka n.t e-papierosów i zagrożeń zdrowotnych związanych z nikotynizmem Spotkania profilaktyczne Prelekcje i pogadanki Konkursy potkania z przedstawicielami policji - pedagogizacja rodziców Pogadanki Prelekcje Dramy Spotkania z przedstawicielami służby zdrowia Spotkania z doradcą zawodowym, Godziny wychowawcze z zakresu zawodoznawstwa. Prezentacja + film, dyskusja z uczniami Przekazanie informacji n.t. skutków palenia papierosów. Wskazanie instytucji pomagających w walce z uzależnieniami nikotynizmu i alkoholizmu. Terapeuci, pracownicy PPP, Wszyscy nauczyciele, Koordynator d.s. bezpieczeństwa, Nauczyciel Edukacji dla Bezpieczeństwa, Policja, Koordynator akcji "Zachowaj trzeźwy umysł" Wychowawcy, Pielęgniarka Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna, Doradca zawodowy, Nauczyciele Koordynator d.s. bezpieczeństwa, Pracownik pielęgniarka str. 6
II. Działania skierowane do nauczycieli Cel: Pomoc nauczycielom w radzeniu sobie z sytuacjami trudnymi na terenie szkoły Cele szczegółowe Zadania Sposób realizacji Odpowiedzialny 1. Profilaktyka i ograniczenie przejawów ryzykownych zachowań uczniów 2. Budowanie właściwych relacji uczeń - nauczyciel Ścisła współpraca Zespołów nauczycieli uczących z wychowawcą danej klasy Dzielenie się informacjami na temat prowadzenia zajęć wg różnych programów Wymiana materiałów, scenariuszy lekcji wychowawczych Doskonalenie metod pracy z uczniem sprawiającym trudności wychowawcze. Wypracowanie właściwych form komunikacji i relacji interpersonalnych uczeń - nauczyciel bez przejawów agresji Cel: Zachęcanie rodziców do efektywnej współpracy ze szkołą. III. Działania skierowane do rodziców Dziennik wychowawcy klasowego Współpraca z nauczycielami Arkusze obserwacji ucznia Gromadzenie materiałów i publikacji Wymiana doświadczeń w zespołach klasowych Wychowawcy, Klasowy Zespół Nauczycieli Wychowawcy, Klasowy Zespół Nauczycieli Cele szczegółowe Zadania Sposób realizacji Odpowiedzialny 1.Wspieranie wychowawczej funkcji rodziny 2. Wspieranie rodziców w trudnych sytuacjach, podejmowanie wspólnych działań wychowawczych Uświadomienie rodzicom jaką rolę w życiu młodego człowieka odgrywają właściwe relacje pomiędzy wszystkimi członkami rodziny Zapoznanie rodziców z zasadami i normami społecznymi obowiązującymi w szkole. Edukowanie rodziców w zakresie problematyki okresu dojrzewania i dorastania młodzieży Organizowanie indywidualnych spotkań ze specjalistami Pomoc rodzicom w sytuacjach kryzysowych. Prelekcje dla rodziców Informowanie o ciekawych publikacjach Prelekcje, prezentacje, indywidualne rozmowy Wychowawcy Wychowawcy, str. 7
Spodziewane efekty Zbudowanie wizerunku szkoły bezpiecznej, przyjaznej każdemu uczniowi Zmniejszenie zjawiska przemocy wśród uczniów. Wzrost wiedzy i świadomości uczniów na temat przemocy, uzależnień oraz przeciwdziałania im. Umiejętne radzenie sobie w sytuacjach zetknięcia się z przemocą i uzależnieniami. Nauczenie się pozytywnych zachowań oraz właściwego przestrzegania i rozumienia ludzi Osiągnięcie umiejętności dokonywania wartościowych i sensownych wyborów w życiu Szanowanie uczuć oraz identyfikowanie się z uczuciami innych. Asertywność i tolerancja wśród społeczności szkolnej Lepsza frekwencja uczniów na zajęciach obowiązkowych i pozalekcyjnych EWALUACJA 1. Program Profilaktyki będzie podlegał ewaluacji, na koniec każdego roku szkolnego 2. Ewaluacja będzie obejmowała realizację zakładanych celów profilaktyki i ich zakres (co ułatwiało, co utrudniało realizację) 3. Ewaluacja będzie skierowana do uczniów, nauczycieli i rodziców. Metody i formy ewaluacji: Ankiety ewaluacyjne po programach profilaktycznych, przeprowadzone wśród uczniów przez realizatorów programów Sprawozdania od realizatorów programów Ankieta badająca zmianę postaw wśród młodzieży na koniec roku szkolnego Wyniki klasyfikacji i frekwencji w poszczególnych klasach Monitorowanie efektów pracy profilaktycznej Dyskusje i refleksje, wymiana informacji, spostrzeżeń i propozycji zmian Kontrola wewnętrzna realizacji zadań - ocena realizacji zadań z harmonogramu do Programu Profilaktyki każdego roku Ocena okresowa i samoocena zachowania uczniów Ankiety, wywiady, kwestionariusze Wnioski z analizy dokumentacji szkolnej Zasady i formy współpracy szkoły z rodzicami zostały zatwierdzone przez: Radę Pedagogiczną - dn. września 2016 r. Radę Rodziców - dn. września 2016 r. str. 8
str. 9