KARTA PRZEDMIOTU Kod przedmiotu w języku polskim Pedagogika wczesnoszkolna Nazwa przedmiotu w języku angielskim Early-school pedagogy USYTUOWANIE PRZEDMIOTU W SYSTEMIE STUDIÓW Kierunek studiów Pedagogika Forma studiów Poziom studiów Profil studiów Specjalność Niestacjonarne studia I stopnia licencjackie ogólnoakademicki Edukacja wczesnoszkolna z wychowaniem przedszkolnym Edukacja wczesnoszkolna z językiem angielskim Jednostka prowadząca przedmiot Osoba odpowiedzialna za przedmiotkoordynator przedmiotu Termin i miejsce odbywania zajęć Instytut Nauk Humanistycznych i Społecznych Imię i nazwisko Agnieszka Głowala Kontakt adres e-mail: aga.glow@wp.pl lub telefon: 668 895 757 Forma zajęć Miejsce realizacji Termin realizacji wykład kon zajęcia w pomieszczeniu dydaktycznym Instytutu Nauk Humanistycznych i Informatyki semestr pierwszy Status przedmiotu/przynależność do modułu OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PRZEDMIOTU Moduł: Pedagogiczny Język wykładowy Semestry, na których realizowany jest przedmiot Wymagania wstępne Język polski drugi Podstawy z psychologii i pedagogiki ogólnej oraz motywacja do zdobywania wiedzy i umiejętności w zakresie organizowania procesu edukacji dzieci w wieku wczesnoszkolnym. FORMY, SPOSOBY I METODY PROWADZENIA ZAJĘĆ 1
Formy zajęć Liczba godzin I Wykład rok Sem estr I 30 ćwiczeni a lektorat konwers atorium seminari um ZP PZ Samoks ztałceni e- ZBUN r s r s r s r s r S r s r s I I 15 Sposób realizacji zajęć Sposób zaliczenia zajęć Metody dydaktyczne Przedmioty powiązane/moduł Wykaz literatury Podstawow a Uzupełn iająca Zajęcia w grupach 25-30 osobowych, wielkość jednostki zajęć - 3 godziny tygodniowo Wykład, semestr I egzamin Kon, semestr I zaliczenie na ocenę METODY DYDAKTYCZNE - słowne (pogadanka, wykład konwersatoryjny, wykład konwersatoryjny z prezentacją multimedialną, dyskusja, praca ze źródłem drukowanym) - oglądowe, inaczej percepcyjne (pokaz, obserwacja, wykorzystywanie technicznych środków dydaktycznych) - praktyczne, inaczej czynne (zadania i ćwiczenia do wykonania) -aktywizujące (burza mózgów, drama) Przedmioty powiązane: Pedagogika ogólna, Teoria wychowania, Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania, Pedagogika przedszkolna 1. Adamek I., Podstawy pedagogiki wczesnoszkolnej, Kraków 2000. 2. Klus-Stańska D., Szczepska-Pustkowska M., Pedagogika wczesnoszkolna dyskursy, problemy, rozwiązania, Warszawa 2009. 3. Michalak R., Aktywizowanie ucznia w edukacji wczesnoszkolnej, Poznań 2004. 1. Nowik J., W kręgu edukacji wczesnoszkolnej, Racibórz; Opole 2011. 2. Kusiak K., Nowakowska-Buryła I., Stawinoga R. (red.), Edukacyjne konteksty rozwoju dziecka w wieku wczesnoszkolnym, Lublin 2009. 3. Karwowska-Struczyk M., Sobierańska D., Szpotowicz M.(red.), Pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna: badania, opinie, inspiracje, Warszawa 2011. 4. Adamek I., Zbróg Z.(red.), Dziecko uczeń a wczesna edukacja, Kraków 2011. 5. Duraj-Nowakowa K., Integrowanie edukacji wczesnoszkolnej. Modernizacja teorii i praktyki, Kraków 1998. 6. Sowińska H., Michalak R.(red.), Edukacja elementarna jako strategia zmian rozwojowych dziecka, Kraków 2004. 7. Puślecki W., Kształcenie wyzwalające w edukacji wczesnoszkolnej, Kraków 2010. 2
8. Żytko M.(red.), Kształcenie zintegrowane: problemy teorii i praktyki, Warszawa 2002. 9. Artykuły z czasopism pedagogicznych. 10. Akty prawne dotyczące określonych problemów edukacyjnych. CELE, TREŚCI I EFEKTY KSZTAŁCENIA Cele przedmiotu (ogólne, szczegółowe) Przedmiot ma na celu analizę podstawowych problemów i kategorii pojęciowych z zakresu pedagogiki wczesnoszkolnej, których zrozumienie i zastosowanie pozwala na prawidłowe organizowanie procesu nauczania i wychowania w edukacji elementarnej, w kontekście potrzeb i możliwości rozwojowych ucznia, a także wymogów współczesnej dydaktyki i teorii wychowania. Treści obejmują także zagadnienia przygotowujące do realizowania podstawowych zadań opiekuńczo-wychowawczych w kształceniu zintegrowanym oraz diagnozowania i przezwyciężania trudności wychowawczych w praktyce edukacyjnej. WIADOMOŚCI Rozumienie podstawowych pojęć, teorii i przemian w zakresie pedagogiki wczesnoszkolnej oraz jej związku jako nauki z innymi dyscyplinami pedagogicznymi. Wiedza dotycząca elementów procesu edukacyjnego, metodyki pracy i procedur stosowanych w kształceniu zintegrowanym w klasach I-III. UMIEJĘTNOŚCI Umiejętność posługiwania się podstawowymi ujęciami teoretycznymi w celu analizowania, interpretowania oraz projektowania strategii działań pedagogicznych w edukacji elementarnej. Umiejętności planowania i organizowania sytuacji edukacyjnych w klasach I-III oraz współpracy ze środowiskiem rodzinnym i lokalnym z zastosowaniem odpowiednich rozwiązań metodycznych. POSTAWY Refleksyjność dotycząca własnych kompetencji w zakresie pedagogiki wczesnoszkolnej i dyscyplin pokrewnych oraz organizowania procesu edukacyjnego w klasach I-III. Motywacja do pogłębiania wiedzy w zakresie pedagogiki wczesnoszkolnej. Twórcze podejście do pracy edukacyjnej oraz gotowość do poszukiwania najlepszych rozwiązań metodycznych. Efekty kształcenia (kody) Treści programowe Forma zajęć Temat Liczba godzin wykład/ Kategoria dziecka i dzieciństwa w nowożytnej konwersator myśli pedagogicznej. Prawa dziecka. Prekursorzy ium pedagogiki wczesnoszkolnej. Suma liczby godzin 3
Edukacja zintegrowana w świetle edukacji alternatywnej kontekst historyczny. Obszary i rodzaje dyskursów wczesnoszkolnych. Wykład/kon Podstawowe pojęcia pedagogiki wczesnoszkolnej. Szkoła jako miejsce życia i rozwoju dziecka. Wykład/kon Funkcje i zadania edukacji wczesnoszkolnej w kontekście zadań kształcenia ogólnego i podstawy programowej. Biopsychiczne podstawy edukacji wczesnoszkolnej. Procesy rozwojowe dziecka na przełomie szóstego i siódmego roku życia. Gotowość dziecka do podjęcia nauki w szkole. Przygotowanie szkoły na przyjęcie dzieci sześcioletnich do szkoły. Adaptacja dziecka do warunków szkolnych. Przekraczanie progu. Dziecko i rówieśnicy w społecznym świecie szkoły. Umiejętności społeczne dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Aksjologiczne podstawy pedagogiki wczesnoszkolnej. Procedura wprowadzania celów operacyjnych. Treści kształcenia w edukacji elementarnej. Program i podręcznik w ujęciu dyskursywnoanalitycznym i konwencjonalnym. Wiedza i sposoby jej nabywania. Teoria kształcenia wielostronnego a aktywność dziecka w klasach I-III. Konstruktywistyczny model nauczania - uczenia się w świetle konstruktywistycznej teorii wiedzy i poznawania. Metody nauczania a metody wspierania edukacyjnego. Metody pracy wychowawczej w kształceniu zintegrowanym. Aktywizująca strategia nauczania w zintegrowanej edukacji najmłodszych uczniów 4
źródła, charakterystyka, zadania nauczyciela. Formy organizacyjne nauczania i wspierania edukacyjnego. Formy organizacyjne zajęć zintegrowanych w kontekście aktywizacji ucznia. Pojęcie, geneza i klasyfikacja zasad nauczania i wychowania. Zasady w procesie edukacyjnym w klasach I-III i konsekwencje ich stosowania. Wykład/kon Tworzenie środowiska edukacyjnego uczniów. Urządzenie i wyposażenie pracowni nauczania zintegrowanego. Środki dydaktyczne pojęcie, funkcje, charakterystyka. Książka jako medium kulturowe we wczesnej socjalizacji i wychowaniu. 2/0 2 Ocenianie i kontrola ucznia w edukacji wczesnoszkolnej. Samoocena dziecka. Kryteria oceniania dziecka w edukacji wczesnoszkolnej. Planowanie pracy edukacyjnej w klasach I-III. Zasady i etapy planowania. Cechy dobrego planu. Budowa konspektu i scenariusza. K Miejsce wychowania w procesie edukacyjnym dziecka w klasach I-III. Organizacja procesu wychowania w klasach I-III. Nauczyciel wczesnej edukacji i jego kompetencje. Współczesne modele bycia nauczycielem w kontekście wolności i przymusu. K Nauczyciel w partnerskiej relacji ze środowiskiem ucznia. Teoretyczny model współpracy nauczyciela ze środowiskiem rodzinnym i lokalnym a rozwiązania praktyczne. Kultura rodzicielska. Dziecko o specjalnych potrzebach w edukacji wczesnoszkolnej. Klasy integracyjne. Organizowanie pomocy psychologicznopedagogicznej. 5
Wykład/kon wesatorium Zaburzenia zachowania uczniów w edukacji wczesnoszkolnej. Trudności szkolne jako źródło niepowodzeń szkolnych. Innowacje pedagogiczne (organizacyjne, metodyczne, treściowe i technologiczne) w edukacji elementarnej (wybrane przykłady) Łącznie 30/15 45 Efekty kształcenia kod Student, który zaliczył przedmiot w zakresie WIEDZY Zna elementarną terminologię używaną w pedagogice wczesnoszkolnej. Odniesienie do efektów kształcenia dla dla kierunku obszaru H1A_W02 K_ H1A_W03 Ma uporządkowaną wiedzę na temat subdyscypliny pedagogicznej: pedagogiki wczesnoszkolnej, obejmującą terminologię, teorię i metodykę. K_ H1A_W04 Ma podstawową wiedzę o metodyce wykonywania typowych zadań, normach, procedurach stosowanych w edukacji elementarnej. K_ H1A_W04 w zakresie UMIEJĘTNOŚCI Potrafi wykorzystywać podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania i interpretowania problemów edukacyjnych i motywów zachowań dzieci w klasach I-III. K_ S1A_ S1AU01 S1A U06 H1A_U04 Potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi w celu analizowania, interpretowania oraz projektowania strategii działań pedagogicznych w edukacji elementarnej; potrafi generować rozwiązania konkretnych problemów pedagogicznych oraz przewidywać skutki planowanych działań. K_ H1A_ H1A_U10 6
Potrafi ocenić przydatność typowych metod, procedur i dobrych praktyk do realizacji zadań związanych z organizowaniem procesu edukacyjnego w klasach I-III. K_ S1A_U06 S1A_U07 w zakresie KOMPETENCJI Ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego, dokonuje samooceny własnych kompetencji i doskonali umiejętności, wyznacza kierunki własnego rozwoju i kształcenia. K_ H1A H1AK04 S1A_K02 Jest przygotowany do aktywnego uczestnictwa w grupach realizujących zadania pedagogiczne i zdolny do porozumiewania się z osobami będącymi i niebędącymi specjalistami w danej dziedzinie. K_ S1AK02 H1A-K02 Realizacja efektów kształcenia w poszczególnych formach kod Student, który zaliczył przedmiot w zakresie WIEDZY w ćw Lek Konwers Sem. ZP PZ ZBUN X X X X X X w zakresie UMIEJĘTNOŚCI w ćw Lek konwer Sem. ZP PZ ZBUN X X X X w zakresie KOMPETENCJI w cw Lek konwer sem ZP PZ ZBUN X X X Kryteria oceny osiągniętych efektów Studentom wyjaśnia się szczegółowe kryteria oceny, które są dostosowane do danej formy weryfikacji ( kolokwium, referatu, zadania domowego, dyskusji). Podkreśla się zasadnicze wymogi. Kryteria korespondują z efektami kształcenia, które są weryfikowane. Obecność/frekwencja na zajęciach nie stanowi potwierdzenia żadnego efektu kształcenia. na ocenę 3 na ocenę 3,5 na ocenę 4 na ocenę 4,5 na ocenę 5 7
uzyskanie od 51% - 65% łącznej liczby punktów uzyskanie od 66% - 75% łącznej liczby punktów uzyskanie od 76% - 85% łącznej liczby punktów uzyskanie od 86% - 95% łącznej liczby punktów uzyskanie od 96% - 100% łącznej liczby punktów Metody oceny (F- formułująca, P- podsumowująca) Ocena formułująca odnosi się do procesu uczenia się, tj. formułowana jest w trakcie trwania semestru. Student otrzymuje informację zwrotną, nad czym musi jeszcze popracować, co uzupełnić, a co poprawić. Ocena podsumowująca odnosi się natomiast do efektu końcowego, produktu procesu uczenia się. Egzamin ustny Egzamin pisemny Projekt Kolokwiu m Zadania domowe Referat/ prezent acja Sprawozdanie Dyskusj e F X X X X P X Metody weryfikacji efektów kształcenia Studentom objaśnia się, w jaki sposób będzie przebiegała weryfikacja - przy zaliczeniu opisujemy sposób przeprowadzenia zaliczenia, czas, liczbę pytań, formę pytań, kryteria oceny; w przypadku pracy pisemnej: objętość, formę złożenia, literaturę, przypisy, zawartość). Egzamin ustny Egzamin pisemny Projekt Kolokwiu m Sprawozd anie Referat/ prezentac ja Efekty Inne 8
kształce nia (kody) Punkty ECTS BILANS PUNKTÓW ECTS - punkt ECTS oznacza 25-30 godzin pracy studenta w różnych formach, takich jak: uczestniczenie w zajęciach dydaktycznych, samodzielne przygotowywanie się do zaliczenia, samodzielna lektura, przygotowanie i prezentacja referatu, przygotowywanie się do zajęć, udział w konsultacjach. Obciążenie studenta Forma aktywności Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim, w tym: W 30 Ćw Kon 15 Forma zajęć Konsultacje przedmiotowe? 10 Godziny bez udziału nauczyciela akademickiego wynikające z nakładu pracy studenta, w tym: Przygotowanie się do zaliczenia. 25 Przygotowanie się do zajęć. 20 Studiowanie zalecanej literatury. 20 Przygotowanie referatu/ prezentacji, dyskusji. 25 Przygotowanie do egzaminu. 30 Sumaryczna liczba godzin dla przedmiotu wynikająca 175 z całego nakładu pracy studenta PUNKTY ECTS ZA PRZEDMIOT 7 9