Prof. dr hab. n. med. Lesław Szydłowski Katedra i Klinika Kardiologii Dziecięcej Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Wstęp: Bladość u dzieci do 1 roku życia Bladość to subiektywny objaw polegający na zmianie koloru skóry. Bladość jest naturalnym kolorem skóry u dziecka o włosach blond albo rudych, którego rodzice mają jasną karnację. ALE: Może być spowodowana przez wiele dolegliwości takich jak: centralizacja krążenia, niedokrwienie skóry (bez względu na przyczynę) Najczęściej jednak u dzieci jest spowodowana anemią z powodu: braku żelaza (podaż!), zaburzenia jego wchłaniania
Wstrząs. Przyczyny wstrząsu (zawsze jest to stan ostry, zagrażający życiu) Sercowe: Zawał NZK (wady serca, CMP, bloki przewodzenia, L-QTs) Niewydolność serca Tamponada Uraz serca Zmniejszenie rzutu lewej komory Inne: septyczny, hipowolemiczny, toksyczny, anafilaktyczny
Centralizacja krążenia (np. gdy następuje utrata krwi szybko i wynosi powyżej 20%, ale centralizacja także z powodu innych przyczyn) Uruchomione zostają mechanizmy obronne organizmu, dochodzi do skurczu naczyń tętniczych oraz przemieszczenie krwi z krążenia obwodowego i zbiorników krwi żylnej (żyła wrotna i jej dorzecze, wątroba, nerki, płuca, skóra) do dużych naczyń. Objawy: bladość powłok, oziębienie poty ciśnienie tętnicze obniżone lub nieoznaczalne przyśpieszenie częstości rytmu serca
Inne zmiany zabarwienia skóry Sinica ośrodkowa: Definicja stężenie Hb odtlenowanej >5g/dl lub nieprawidłowej hemoglobiny np. MetHb>0.5g/dl. Warunek: pomiar dokonany w opuszce aorty (dlaczego?) Przyczyny: kardiologiczne, płucne, neurologiczne, hematologiczne, Stała hipoksemia, wady serca z prawo-lewym przeciekiem. Czy sinica stanowi stan zagrożenia życia?
Przypadek kliniczny Nr 1: Napad ( atak ) hipoksemiczny jak przykład nagłej zmiany kolorytu skóry Niemowlę z wadą wrodzoną serca przywiezione do oddz. SOR W domu nagle w czasie defekacji niepokój trudny do opanowania, zmiana zabarwienia skóry, Duszność, prężenia Rodzice wezwali pogotowie
Przypadek Nr 1: Napad ( atak ) hipoksemiczny jak przykład nagłej zmiany kolorytu skóry Pytanie 1. W jakiej wadzie wrodzonej serca najczęściej dochodzi do napadów hipoksemii? Zespół Ebsteina Zespół Fallota Zespół Eisenmengera Pytanie 2. W jakim wieku dziecka napad hipoksemii występuje najczęściej? U noworodka U niemowlęcia 2-5 mc życia U niemowlęcia 6-12 mc życia Pytanie 3. Jak leczymy napad hipoksemii? Podanie tlenu 100% + propranolol Leki alkalizujące + sedacja Sedacja + leki odwadniające + tlen 30%
Przypadek Nr 2 Noworodek z krytyczną postacią koarktacji aorty (CoAo) Noworodek z c II p. II silami natury. Masa ur. 3650g. Apgar 10 punktów W echokardiografii płodowej podejrzewano koarktację aorty w 2 dobie życia stan pogorszył się, pojawiła się duszność, tachykardia, trudności z przyjmowaniem posiłku, obfite poty
Przypadek Nr 2 Noworodek z krytyczną postacią koarktacji aorty (CoAo) Pytanie 1. Czy prawdą jest, że noworodek z tą wadą ma charakterystyczne zabarwienie skóry? Tak, noworodek jest blady Nie ma zmian zabarwienia skóry Tak, noworodek ma zróżnicowaną sinicę Pytanie 2. Czy wada ta stanowi zagrożenie dla życia? Tak Nie Raczej nie
Przypadek Nr 2 Noworodek z krytyczną postacią koarktacji aorty (CoAo) Pytanie 3. Czy wykonanie testu przesiewowego umożliwia wykrycie CoAo u noworodka? Nie, gdyż nie wykonuje się testów przesiewowych dla krytycznej postaci koarktacji aorty Test przesiewowy jest trudny do wykonania i wymaga obecności kardiologa dziecięcego Test przesiewowy umożliwia wykrycie tzw. wady przewodozależnej i do grupy tej należy CoAo
Przypadek Nr 3 Niemowlę 5 miesięczne z częstoskurczem napadowym Niemowlę 5 miesięczne, dotychczas zdrowe, Nagle w trakcie posiłku gwałtowny płacz, odmowa przyjmowania posiłku, 2 razy wymioty. Matka wezwała pogotowie Lekarz stwierdził częstoskurcz serca
Przypadek Nr 3 Niemowlę 5 miesięczne z częstoskurczem napadowym Pytanie 1. Jaka jest najczęstsza etiologia częstoskurczu nadkomorowego u dzieci? Przyczyną jest infekcja wirusowa u dziecka Najczęściej obecne są wrodzone nieprawidłowe drogi przewodzenia wewnątrz serca, natomiast nieznany jest czynnik wywołujący częstoskurcz Częstoskurcz wyzwalany jest najczęściej przez niepokój dziecka Pytania 2. Jaki lek stosujemy celem przerwania częstoskurczu nadkomorowego? Preparaty digoxyny dożylnie (bolus) a gdy brak efektu wtedy Adenocor w bolusie Adenozyna dożylnie (bolus) Beta blokery oraz blokery kanału wapniowego (bolus)
Przypadek 4. Nagłe przyśpieszenie czynności serca u dziecka w 1 roku życia Pytanie1. Czy przyśpieszenie rytmu serca w czasie infekcji należy leczyć? Tak, Nie Nie wiem Pytanie 2. Jakie leki nasercowe stosuje się u dziecka z infekcją wirusową i przyśpieszoną czynnością serca? Naparstnica (doustnie) + leki odwadniające Beta blokery + naparstnica (dożylnie) Nie stosuje się leków nasercowych