OMDLENIA. Wojciech Szczepański Klinika Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii z Podoodziałem Kardiologii

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "OMDLENIA. Wojciech Szczepański Klinika Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii z Podoodziałem Kardiologii"

Transkrypt

1 Wojciech Szczepański Klinika Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii z Podoodziałem Kardiologii

2 Definicja Jeśli chory pada i wstaje jest to omdlenie, jeśli pada i nie wstaje nagła śmierć sercowa. Nagła, krótkotrwała utrata świadomości i napięcia mięśniowego, będąca następstwem niedostatecznego przepływu mózgowego. Nagła, krótkotrwała utrata przytomności przemijająca spontanicznie bez zastosowania chemicznej czy elektrycznej kardiowersji. 2

3 Epidemiologia 125,8 : Częściej u dziewcząt Najczęściej między 15. a 19. rokiem życia Omdlenia stanowią 1-6% wszystkich przyczyn hospitalizacji 12-45% populacji co najmniej raz w życiu straciło przytomność 3

4 Przyczyny utraty przytomności Zaburzenia w układzie krążenia: - przyczyny sercowe wrodzone wady serca nadciśnienie płucne, zator tętnicy płucnej śluzak przedsionka tamponada serca zaburzenia rytmu serca dysfunkcja mięśnia sercowego - przyczyny pozasercowe omdlenia wazowagalne (neurogenne) hipotonia ortostatyczna nieprawidłowy powrót żylny choroby z zamknięciem naczyń mózgowych 4

5 Przyczyny utraty przytomności Zaburzenia endokrynologiczne i metaboliczne: hipoglikemia hipoksja niedokrwistość cukrzyca niedoczynność nadnerczy Zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego: padaczka guz mózgu migrena hiperwnetylacja histeria 5

6 Przyczyny utraty przytomności Zatrucia lekami: alkohol narkotyki leki sedatywne hipotensyjne przeciwdepresyjne 6

7 Podział przyczyn omdleń wg ESC Neurokardiogenne (odruchowe, neurogenne) Spowodowane hipotonią ortostatyczną Wywołane chorobami organicznymi serca lub serca i płuc W wyniku zaburzeń rytmu serca Związane z przyczynami mózgowo-naczyniowymi 7

8 Omdlenia neurokardiogenne 30% wszystkich Zespół wazowagalny Omdlenia zatoki szyjnej Omdlenia sytuacyjne ostre krwawienie mikcja defekacja powysiłkowe kaszel, kichanie poposiłkowe OBWODOWE I CENTRALNE 8

9 Omdlenia neurokardiogenne - obwodowe Teoria Bezolda-Jarischa Długotrwała pionizacja Zaleganie krwi w kończynach dolnych Zmniejszony powrót żylny krwi do serca UKŁAD WSPÓŁCZULNY Paradoksalne pobudzenie mechanoreceptorów lewej komory serca (włókna eferentne typu C) Zwiększona kurczliwość komór serca Spadek HR i RR Pobudzenie jądra grzbietowego nerwu błędnego Pobudzenie układu cholinergicznego Zmniejszenie perfuzji mózgu UKŁAD PRZYWSPÓŁCZULNY Omdlenie 9

10 Omdlenia neurokardiogenne - ośrodkowe Zamieranie Pobudzenie ośrodków OUN w odpowiedzi na bodźce bólowe i stresowe Aktywacja neuronów A1 hamujących neurony C1 Spadek aktywności układu współczulnego Wzrost aktywności układu przywspółczulnego Omdlenie 10

11 11 Omdlenia neurokardiogenne inne typy W wyniku skurczu naczyń mózgowych: Przy prawidłowym ciśnieniu i czynności serca U nastolatków rzadkie/rzadko rozpoznawane Pomiar przepływu mózgowego w trakcie omdlenia (Doppler, spektrofotometria mózgowa) Mylnie rozpoznawane jako pseudoomdlenia psychogenne

12 12 Hipotonia ortostatyczna Przyczyny: niewydolność autonomicznego układu nerwowego; zmniejszenie objętości krwi krążącej (np. krwotok); leki (przeciwhistaminowe, ACE-inhibitory); Rozpoznanie: Obniżenie ciśnienia skurczowego o > 20 mmhg lub < 90 mmhg po 3-minutowej pionizacji poprzedzonej 5 minutami leżenia

13 Choroby serca oraz serca i płuc Zwężające wady zastawek serca Kardiomiopatia przerostowa Śluzak przedsionka Ostre rozwarstwienie aorty Choroby osierdzia, tamponada Infekcyjne zapalenie wsierdzia Zatorowość płucna Nadciśnienie płucne Zapalenie mięśnia sercowego Choroba Kawasaki Anomalie tętnic wieńcowych Niedokrwienie mięśnia sercowego Ostry zawał mięśnia sercowego 13

14 14 Zaburzenia rytmu serca Częstoskurcz nadkomorowy Zespół wydłużonego QT Zespół Brugardów Zespół WPW Częstoskurcz komorowy, migotanie komór Dysfunckaj węzła zatokowego Bloki przedsionkowo-komorowe Awaria stymulatora, kardiowertera-defibrylatora Arytmie i zaburzenia po korekcji wad serca Arytmie polekowe Zespół skróconego QT

15 15 Diagnostyka Szczegółowy wywiad Badanie przedmiotowe EKG Grupa 1 Pewna przyczyna omdlenia Grupa 3 Niewyjaśniona przyczyna Grupa 2 Prawdopodobna przyczyna utraty przytomności

16 Diagnostyka wywiad Świadkowie zdarzenia Przebieg i czas trwania Który incydent Okoliczności: wysiłek, pionizacja, czynniki wywołujące Objawy prodromalne Stan świadomości: całkowita utrata przytomności Drgawki Uraz Jak długo trwał powrót do normy Wywiad rodzinny: nagłe zgony Objawy prodromalne: poty, bladość, uczucie gorąca rozszerzenie źrenic, mroczki przed oczami, zawroty głowy 16

17 17 Diagnostyka badanie przedmiotowe W przypadku omdleń neurokardiogennych zwykle bez odchyleń

18 18 Diagnostyka badania dodatkowe Badanie echokardiograficzne Monitorowanie EKG metodą Holtera Badania laboratoryjne MR lub TK Badanie elektrofizjologiczne Konsultacja neurologiczna Próba pionizacyjna

19 19 Próba pionizacyjna Na czczo Pozycja leżąca przez minut Pochylenie stołu do 60 stopni na 45 minut Monitorowanie czynności serca i ciśnienia tętniczego Przerwanie testu w razie wystąpienia objawów prodromalnych z istotnym obniżeniem HR i/lub RR, utraty przytomności lub zasłabnięcia

20 Podział omdleń na podstawie próby pionizacji Typ I (mieszany) najczęstszy częstość pracy serca obniża się w czasie omdlenia, pozostaje > 40/min lub spada < 40/min na co najmniej 10 sek, ciśnienie tętnicze obniża się przed zwolnieniem czynności serca Typ IIA (kardiodepresyjne bez asystolii) częstość pracy serca początkowo rośnie, potem spada < 40/min na nie dłużej niż 10 sek, nie ma asystolii > 3 s Typ IIB (kardiodepresyjne z asystolią) asystolia > 3 s, stale obniżone ciśnienie tętnicze Typ III (wazodpresyjne) ciśnienie obniża się, częstośc pracy serca nie zwalnia o więcej niż 10% 20

21 21 Diagnostyka omdleń monitor implantowany Umieszczony pod skórą górnej części klatki piersiowej w znieczuleniu miejscowym Implantowane najczęściej w lewej okolicy przymostkowej (eliminacja artefaktów mięśniowych) Mniejszy niż pięciolistkowe opakowanie gumy do żucia akceptowany przez nastolatki - nie ogranicza aktywności Efekt leczniczy! forma treningu?

22 22 Diagnostyka omdleń monitor implantowany Nowej generacji - włącza się samoistnie przy wystąpieniu zaburzeń czynności serca Zapamiętuje ekg w 42-min. pętlach umieszczając nowe informacje w miejsce starych Rozpoznaje i nagrywa znamienne pauzy, epizody bradykardii i tachykardii Diagnostycznie 3x bardziej skuteczny niż badania konwencjonalne

23 24 Leczenie Leczenie przyczynowe Poprawa komfortu życia dziecka Zapobieganie utratom przytomności

24 25 Leczenie edukacja Reagowanie na objawy zbliżającego się omdlenia (przyjęcie pozycji leżącej z nogami do góry lub siedzącej, maszerowanie w miejscu, krzyżowanie nóg i zaciskanie pośladków) Podaż dużej (2-3 litry dziennie) objętości płynów Dosalanie potraw Trenig pionizacyjny

25 26 Leczenie farmakologiczne Głównie przy specyficznej przyczynie: Elektrolity (NaCl) Mineralokortykosteroidy fludrokortyzon (w zab. ortostatycznych) Β-blokery propranolol, atenolol (przy tachykardii/histerii) Sympatykomimetyki midodryna

26 27 Rozrusznik serca Kontrowersyjny w przypadku omdleń neurokardiogennych Wskazany gdy epizody częste, z asystolią powyżej 4 s. i zawiodło leczenie farmakologiczne Zapobiega bradykardii (asystolii) w trakcie omdlenia Nie zapobiega oporów obwodowych, a więc i RR Nieliczne badania u dzieci

27 29 Sygnały ostrzegawcze Omdlenie indukowane wysiłkiem Omdlenie w pozycji leżącej Nietypowy przebieg omdlenia Niewyjaśnione zgony w wywiadzie rodzinnym (zwłaszcza < 30 r.ż.) Omdlenie indukowane hałasem, silnym stresem, innymi bodźcami bólowymi, psychicznymi czy fizjologicznymi (LQTS!) Omdleniu towarzyszy ból w klatce piersiowej Upośledzona tolerancja wysiłku Odchylenia w badaniu przedmiotowym sugerują nieprawidłowości sercowo-naczyniowe

Diagnostyka różnicowa omdleń

Diagnostyka różnicowa omdleń Diagnostyka różnicowa omdleń II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Omdlenie - definicja Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie

Bardziej szczegółowo

Rodzaje omdleń. Stan przedomdleniowy. Omdlenie - definicja. Diagnostyka różnicowa omdleń

Rodzaje omdleń. Stan przedomdleniowy. Omdlenie - definicja. Diagnostyka różnicowa omdleń Omdlenie - definicja Diagnostyka różnicowa omdleń Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie ilości tlenu dostarczonego

Bardziej szczegółowo

EKG u pacjentów z kołataniem serca i utratą przytomności

EKG u pacjentów z kołataniem serca i utratą przytomności EKG u pacjentów z kołataniem serca i utratą przytomności Wywiad i badanie fizykalne 56 Kołatania serca 56 Zawroty głowy i omdlenia 56 Badanie fizykalne 58 EKG pomiędzy napadami kołatań serca i omdleń 6

Bardziej szczegółowo

Nitraty -nitrogliceryna

Nitraty -nitrogliceryna Nitraty -nitrogliceryna Poniżej wpis dotyczący nitrogliceryny. - jest trójazotanem glicerolu. Nitrogliceryna podawana w dożylnym wlewie: - zaczyna działać po 1-2 minutach od rozpoczęcia jej podawania,

Bardziej szczegółowo

EKG pomiędzy napadami kołatania serca lub omdleniami

EKG pomiędzy napadami kołatania serca lub omdleniami 2 EKG pomiędzy napadami kołatania serca lub omdleniami Wywiad i badanie fizykalne 59 Kołatania serca 59 Zawroty głowy i omdlenia 60 Badanie fizykalne 64 EKG 64 Omdlenia w przebiegu chorób serca innych

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13

Spis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13 Spis treści Przedmowa................ 11 1. Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi.................. 13 Najważniejsze problemy diagnostyczne....... 13 Ból w klatce piersiowej........... 14 Ostry

Bardziej szczegółowo

Delegacje otrzymują w załączeniu dokument D043528/02 Annex.

Delegacje otrzymują w załączeniu dokument D043528/02 Annex. Rada Unii Europejskiej Bruksela, 8 marca 2016 r. (OR. en) 6937/16 ADD 1 TRANS 72 PISMO PRZEWODNIE Od: Komisja Europejska Data otrzymania: 7 marca 2016 r. Do: Nr dok. Kom.: Dotyczy: Sekretariat Generalny

Bardziej szczegółowo

Układ bodźcoprzewodzący

Układ bodźcoprzewodzący ZABURZENIA RYTMU I PRZEWODZENIA II KATEDRA II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 2014 Układ bodźcoprzewodzący Węzeł zatokowo-przedsionkowy Węzeł przedsionkowo-komorowy Pęczek Hisa lewa i prawa odnoga Włókna

Bardziej szczegółowo

Patofizjologia i symptomatologia niewydolności serca. Piotr Abramczyk

Patofizjologia i symptomatologia niewydolności serca. Piotr Abramczyk Patofizjologia i symptomatologia niewydolności serca Piotr Abramczyk Definicja Objawy podmiotowe i przedmiotowe niewydolności serca i Obiektywny dowód dysfunkcji serca i Odpowiedź na właściwe leczenie

Bardziej szczegółowo

Arytmia - kiedy Twoje serce bije nierówno

Arytmia - kiedy Twoje serce bije nierówno Arytmia - kiedy Twoje serce bije nierówno Zaburzenia rytmu serca spowodowane są przez nieprawidłowe wytwarzanie bodźców w układzie rozrusznikowym lub zaburzone przewodzenie bodźców elektrycznych w obrębie

Bardziej szczegółowo

Patofizjologia i symptomatologia. Piotr Abramczyk

Patofizjologia i symptomatologia. Piotr Abramczyk Patofizjologia i symptomatologia niewydolności serca Piotr Abramczyk Definicja Objawy podmiotowe i przedmiotowe niewydolności serca Obiektywny dowód dysfunkcji serca i i Odpowiedź na właściwe leczenie

Bardziej szczegółowo

Zaburzenia rytmu serca. Monika Panek-Rosak

Zaburzenia rytmu serca. Monika Panek-Rosak Zaburzenia rytmu serca Monika Panek-Rosak załamek P depolaryzacja przedsionków QRS depolaryzacja komór załamek T repolaryzacja komór QRS < 0,12 sek PR < 0,2 sek ROZPOZNAWANIE ZAPISU EKG NA MONITORZE 1.

Bardziej szczegółowo

Mechanizm odpowiedzi krążeniowej na ciężki uraz czaszkowo-mózgowy. Izabela Duda

Mechanizm odpowiedzi krążeniowej na ciężki uraz czaszkowo-mózgowy. Izabela Duda Mechanizm odpowiedzi krążeniowej na ciężki uraz czaszkowo-mózgowy Izabela Duda 1 Krążeniowe Systemowe powikłania urazu czaszkowomózgowego Oddechowe: pneumonia, niewydolność oddechowa, ARDS, zatorowość,

Bardziej szczegółowo

1. Podstawowe badanie kardiologiczne u dzieci 1 I. Wywiad chorobowy 1

1. Podstawowe badanie kardiologiczne u dzieci 1 I. Wywiad chorobowy 1 v Wstęp xiii Przedmowa do wydania I polskiego xv Wykaz skrótów xvii 1. Podstawowe badanie kardiologiczne u dzieci 1 I. Wywiad chorobowy 1 A. Wywiad perinatalny i z okresu ciąży 1 B. Wywiad po urodzeniu

Bardziej szczegółowo

KLINICZNE ZASADY PROWADZENIA TESTÓW WYSIŁKOWYCH Konspekt

KLINICZNE ZASADY PROWADZENIA TESTÓW WYSIŁKOWYCH Konspekt Prof. dr hab. med. Tomasz Kostka KLINICZNE ZASADY PROWADZENIA TESTÓW WYSIŁKOWYCH Konspekt Sprawność fizyczna (fitness) 1. Siła, moc i wytrzymałość mięśniowa (muscular fitness) 2. Szybkość 3. Wytrzymałość

Bardziej szczegółowo

Lp. Zakres świadczonych usług i procedur Uwagi

Lp. Zakres świadczonych usług i procedur Uwagi Choroby układu nerwowego 1 Zabiegi zwalczające ból i na układzie współczulnym * X 2 Choroby nerwów obwodowych X 3 Choroby mięśni X 4 Zaburzenia równowagi X 5 Guzy mózgu i rdzenia kręgowego < 4 dni X 6

Bardziej szczegółowo

Anatomia i fizjologia układu krążenia. Łukasz Krzych

Anatomia i fizjologia układu krążenia. Łukasz Krzych Anatomia i fizjologia układu krążenia Łukasz Krzych Wytyczne CMKP Budowa serca RTG Unaczynienie serca OBSZARY UNACZYNIENIA Układ naczyniowy Układ dąży do zachowania ośrodkowego ciśnienia tętniczego

Bardziej szczegółowo

układu krążenia Paweł Piwowarczyk

układu krążenia Paweł Piwowarczyk Monitorowanie układu krążenia Paweł Piwowarczyk Monitorowanie Badanie przedmiotowe EKG Pomiar ciśnienia tętniczego Pomiar ciśnienia w tętnicy płucnej Pomiar ośrodkowego ciśnienia żylnego Echokardiografia

Bardziej szczegółowo

II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK

II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 6 elektrod przedsercowych V1 do V6 4 elektrody kończynowe Prawa ręka Lewa ręka Prawa noga Lewa noga 1 2 Częstość i rytm Oś Nieprawidłowości P Odstęp PQ Zespół QRS (morfologia,

Bardziej szczegółowo

Holter. odprowadzeń CM5, CS2, IS.

Holter. odprowadzeń CM5, CS2, IS. Norman Jefferis Jeff (1.1.1914-21.7.1983) amerykański biofizyk skonstruował urządzenie rejestrujące EKG przez 24 godziny, tzw. EKG. W zależności od typu aparatu sygnał EKG zapisywany jest z 2, 3, rzadziej

Bardziej szczegółowo

Niedociśnienie tętnicze. IKARD r dr Radosław Sierpiński

Niedociśnienie tętnicze. IKARD r dr Radosław Sierpiński Niedociśnienie tętnicze IKARD 15.12.2015r dr Radosław Sierpiński Definicja Przez niedociśnienie tętnicze, czyli hipotonię, rozumiemy trwale utrzymujące się niskie ciśnienie tętnicze, zazwyczaj skurczowe

Bardziej szczegółowo

Przewlekła niewydolność serca - pns

Przewlekła niewydolność serca - pns Przewlekła niewydolność serca - pns upośledzenie serca jako pompy ssąco-tłoczącej Zastój krwi Niedotlenienie tkanek Pojemność minutowa (CO) serca jest zbyt mała do aktualnego stanu metabolicznego ustroju

Bardziej szczegółowo

Wrodzone wady serca u dorosłych

Wrodzone wady serca u dorosłych Wrodzone wady serca u dorosłych - rozpoznane po raz pierwszy w wieku dorosłym - wada mało zaawansowana w dzieciństwie - nie korygowana - wada po korekcji lub zabiegu paliatywnym w dzieciństwie - niewydolność

Bardziej szczegółowo

Układ bodźcoprzewodzący ZABURZENIA. Prawidłowa generacja i przewodzenie impulsów RYTMU I PRZEWODZENIA

Układ bodźcoprzewodzący ZABURZENIA. Prawidłowa generacja i przewodzenie impulsów RYTMU I PRZEWODZENIA Układ bodźcoprzewodzący ZABURZENIA RYTMU I PRZEWODZENIA Węzeł zatokowo-przedsionkowy Węzeł przedsionkowo-komorowy Pęczek Hisa lewa i prawa odnoga Włókna Purkinjego II KATEDRA KARDIOLOGII CM CM UMK UMK

Bardziej szczegółowo

Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM

Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Definicja NS to zespół kliniczny, w którym wskutek dysfunkcji serca jego pojemność minutowa jest zmniejszona w stosunku do zapotrzebowania

Bardziej szczegółowo

Wskazania do elektrostymulacji u chorych z omdleniami w świetle ostatnich wytycznych ESC. Piotr Kułakowski Klinika Kardiologii CMKP, Warszawa

Wskazania do elektrostymulacji u chorych z omdleniami w świetle ostatnich wytycznych ESC. Piotr Kułakowski Klinika Kardiologii CMKP, Warszawa Wskazania do elektrostymulacji u chorych z omdleniami w świetle ostatnich wytycznych ESC Piotr Kułakowski Klinika Kardiologii CMKP, Warszawa Deklaracja potencjalnego konfliktu interesów (w stosunku do

Bardziej szczegółowo

DYREKTYWY. (Tekst mający znaczenie dla EOG)

DYREKTYWY. (Tekst mający znaczenie dla EOG) 8.7.2016 L 183/59 DYREKTYWY DYREKTYWA KOMISJI (UE) 2016/1106 z dnia 7 lipca 2016 r. zmieniająca dyrektywę 2006/126/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie praw jazdy (Tekst mający znaczenie dla EOG)

Bardziej szczegółowo

I KLINIKA POŁOZNICTWA I GINEKOLOGII WUM

I KLINIKA POŁOZNICTWA I GINEKOLOGII WUM I KLINIKA POŁOZNICTWA I GINEKOLOGII WUM CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA CHORÓB SERCA U CIĘŻARNYCH OKOŁO 0,5-1% PRZYCZYNA OKOŁO 10-15% ŚMIERTELNOŚCI MATEK WZROST OBJĘTOŚCI KRWI KRĄŻĄCEJ O 50% WZROST OBJĘTOŚCI MINUTOWEJ

Bardziej szczegółowo

Migotanie przedsionków Aleksandra Jarecka Studenckie Koło Naukowe przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Szpitala Klinicznego Dzieciątka Jezus w Warszawie Kierownik Kliniki - prof. dr hab. Piotr

Bardziej szczegółowo

Sportowiec z zaburzeniami rytmu serca

Sportowiec z zaburzeniami rytmu serca 2014-05-01 Sportowiec z zaburzeniami rytmu serca Renata Główczyńska 2014-05-01 SCD 2014-05-01 SCD młodzi sportowcy Postępowanie Wywiad podmiotowy Objawy Nadużywanie leków, używki, doping, narkotyki Wywiad

Bardziej szczegółowo

Opracował: Arkadiusz Podgórski

Opracował: Arkadiusz Podgórski Opracował: Arkadiusz Podgórski Serce to pompa ssąco-tłocząca, połoŝona w klatce piersiowej. Z zewnątrz otoczone jest workiem zwanym osierdziem. Serce jest zbudowane z tkanki mięśniowej porzecznie prąŝkowanej

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka i zabiegi elektrofizjologiczne

Diagnostyka i zabiegi elektrofizjologiczne Diagnostyka i zabiegi elektrofizjologiczne Przygotowanie chorego Opieka po zabiegu Powikłania KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 1. Weryfikacja objawów, które mogą być skutkiem zaburzeń rytmu serca (omdlenia,

Bardziej szczegółowo

Prof. dr hab. n. med. Lesław Szydłowski Katedra i Klinika Kardiologii Dziecięcej Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Prof. dr hab. n. med. Lesław Szydłowski Katedra i Klinika Kardiologii Dziecięcej Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach Prof. dr hab. n. med. Lesław Szydłowski Katedra i Klinika Kardiologii Dziecięcej Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach Wstęp: Bladość u dzieci do 1 roku życia Bladość to subiektywny objaw polegający

Bardziej szczegółowo

Wielkością i kształtem przypomina dłoń zaciśniętą w pięść. Położone jest w klatce piersiowej tuż za mostkiem. Otoczone jest mocnym, łącznotkankowym

Wielkością i kształtem przypomina dłoń zaciśniętą w pięść. Położone jest w klatce piersiowej tuż za mostkiem. Otoczone jest mocnym, łącznotkankowym Wielkością i kształtem przypomina dłoń zaciśniętą w pięść. Położone jest w klatce piersiowej tuż za mostkiem. Otoczone jest mocnym, łącznotkankowym workiem zwanym osierdziem. Wewnętrzna powierzchnia osierdzia

Bardziej szczegółowo

Testy wysiłkowe w wadach serca

Testy wysiłkowe w wadach serca XX Konferencja Szkoleniowa i XVI Międzynarodowa Konferencja Wspólna SENiT oraz ISHNE 5-8 marca 2014 roku, Kościelisko Testy wysiłkowe w wadach serca Sławomira Borowicz-Bieńkowska Katedra Rehabilitacji

Bardziej szczegółowo

Zmiany stwierdzane w badaniu przezklatkowym

Zmiany stwierdzane w badaniu przezklatkowym 162 Choroba nadciśnieniowa serca Prezentacja dwuwymiarowa S Przerost (> 12 mm) mięśnia sercowego (od umiarkowanego do znacznego), obejmujący głównie przegrodę międzykomorową, brak odcinkowych zaburzeń

Bardziej szczegółowo

Kołatania serca u osób w podeszłym wieku

Kołatania serca u osób w podeszłym wieku Kołatania serca u osób w podeszłym wieku Opracowała: A. Torres na podstawie Jamshed N, Dubin J, Eldadah Z. Emergency management of palpitations in the elderly: epidemiology, diagnostic approaches, and

Bardziej szczegółowo

Ostra niewydolność serca

Ostra niewydolność serca Ostra niewydolność serca Prof. dr hab. Jacek Gajek, FESC Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Niewydolność serca Niewydolność rzutu minutowego dla pokrycia zapotrzebowania na tlen tkanek i narządów organizmu.

Bardziej szczegółowo

WADY SERCA U DZIECI Z ZESPOŁEM MARFANA

WADY SERCA U DZIECI Z ZESPOŁEM MARFANA WADY SERCA U DZIECI Z ZESPOŁEM MARFANA lek. Małgorzata Ludzia Klinika Kardiologii Wieku Dziecięcego i Pediatrii Ogólnej Samodzielnego Publicznego Dziecięcego Szpitala Klinicznego Warszawa, 23.06.2018 Plan

Bardziej szczegółowo

Choroby wewnętrzne - kardiologia Kod przedmiotu

Choroby wewnętrzne - kardiologia Kod przedmiotu Choroby wewnętrzne - kardiologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Choroby wewnętrzne - kardiologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-ChW-K Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek

Bardziej szczegółowo

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ, ZASŁABNIĘCIE, OMDLENIA, PADACZKA. EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ, ZASŁABNIĘCIE, OMDLENIA, PADACZKA. EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ, ZASŁABNIĘCIE, OMDLENIA, PADACZKA. EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA PAMIĘTAJ!!! TEKST PODKREŚLONY LUB WYTŁUSZCZONY JEST DO ZAPAMIĘTANIA. Opracował: mgr Mirosław Chorąży Zasłabnięcie

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Część I Choroby układu krążenia 1 Wendy A. Ware. Część II Choroby układu oddechowego 137 Eleanor C. Hawkins

Spis treści. Część I Choroby układu krążenia 1 Wendy A. Ware. Część II Choroby układu oddechowego 137 Eleanor C. Hawkins Spis treści Część I Choroby układu krążenia 1 Wendy A. Ware 1 Badanie układu krążenia 2 2 Badania dodatkowe stosowane w chorobach układu krążenia 8 3 Leczenie zastoinowej niewydolności serca 29 4 Zaburzenia

Bardziej szczegółowo

Układ krążenia część 2. Osłuchiwanie serca.

Układ krążenia część 2. Osłuchiwanie serca. Układ krążenia część 2 Osłuchiwanie serca. Osłuchiwanie serca Osłuchiwanie serca miejsce osłuchiwania Miejsca osłuchiwania : Zastawka dwudzielna - V międzyżebrze palec przyśrodkowo od lewej linii środkowo-

Bardziej szczegółowo

Przyczyny hospitalizacji w Oddziale Chorób Wewnętrznych. Przyczyny kardiologiczne

Przyczyny hospitalizacji w Oddziale Chorób Wewnętrznych. Przyczyny kardiologiczne Najczęstsze przyczyny hospitalizacji z przyczyn kardiologicznych JACEK LACH III KLINIKA CHORÓB WEWNĘTRZNYCH I KARDIOLOGII II WYDZ. LEKARSKIEGO WUM Przyczyny hospitalizacji w Oddziale Chorób Wewnętrznych

Bardziej szczegółowo

Najczęstsze przyczyny hospitalizacji z przyczyn kardiologicznych

Najczęstsze przyczyny hospitalizacji z przyczyn kardiologicznych Najczęstsze przyczyny hospitalizacji z przyczyn kardiologicznych JACEK LACH III KLINIKA CHORÓB WEWNĘTRZNYCH I KARDIOLOGII II WYDZ. LEKARSKIEGO WUM Przyczyny hospitalizacji w Oddziale Chorób Wewnętrznych

Bardziej szczegółowo

Choroba wieńcowa Niewydolność serca Nadciśnienie tętnicze

Choroba wieńcowa Niewydolność serca Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Niewydolność serca Nadciśnienie tętnicze Choroba niedokrwienna serca zapotrzebowanie na O2 > moŝliwości podaŝy O2 niedotlenienie upośledzenie czynności mięśnia sercowego przemijające trwałe

Bardziej szczegółowo

Typy badań echokardiogaficznych Spoczynkowe Obciążeniowe (wysiłek, dobutamina, dipirydamol, inne) Z dostępu przez klatkę piersiową (TTE) Przezprzełyko

Typy badań echokardiogaficznych Spoczynkowe Obciążeniowe (wysiłek, dobutamina, dipirydamol, inne) Z dostępu przez klatkę piersiową (TTE) Przezprzełyko Podstawy echokardiografii Marcin Szulc Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Typy badań echokardiogaficznych Spoczynkowe Obciążeniowe (wysiłek,

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 22 maja 2018 r. Poz. 970

Warszawa, dnia 22 maja 2018 r. Poz. 970 Warszawa, dnia 22 maja 2018 r. Poz. 970 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 16 maja 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie badań lekarskich osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania

Bardziej szczegółowo

TETRALOGIA FALLOTA. Karol Zbroński

TETRALOGIA FALLOTA. Karol Zbroński TETRALOGIA FALLOTA Karol Zbroński Plan prezentacji Historia Definicja Epidemiologia i genetyka Postacie kliniczne Diagnostyka Postępowanie Powikłania Historia Definicja 1 - ubytek w przegrodzie międzykomorowej

Bardziej szczegółowo

Padaczka versus omdlenie co wynika z wytycznych 2009? Piotr Kułakowski Klinika Kardiologii CMKP, Warszawa

Padaczka versus omdlenie co wynika z wytycznych 2009? Piotr Kułakowski Klinika Kardiologii CMKP, Warszawa Padaczka versus omdlenie co wynika z wytycznych 2009? Piotr Kułakowski Klinika Kardiologii CMKP, Warszawa Omdlenie Objaw a nie choroba Przejściowa i samoograniczająca się utrata przytomności Mechanizm:

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 9. Fizjologia i patofizjologia krwi.

Ćwiczenie 9. Fizjologia i patofizjologia krwi. Zawartość Ćwiczenie 9. Fizjologia i patofizjologia krwi.... 1 Ćwiczenie 10. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego I. Hemodynamika serca. Regulacja siły skurczu mięśnia sercowego. Zasady krążenia krwi...

Bardziej szczegółowo

Choroby Serca i Naczyń 2012, tom 9, nr 1, E K G W P R A K T Y C E

Choroby Serca i Naczyń 2012, tom 9, nr 1, E K G W P R A K T Y C E Choroby Serca i Naczyń 2012, tom 9, nr 1, 50 54 E K G W P R A K T Y C E Redaktor działu: dr hab. n. med. Rafał Baranowski Kaszel najtańszy i łatwo dostępny lek antyarytmiczny, a czasem lek mogący uratować

Bardziej szczegółowo

Śmierć mózgu. Janusz Trzebicki I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii WUM

Śmierć mózgu. Janusz Trzebicki I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii WUM Śmierć mózgu Janusz Trzebicki I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii WUM Proces śmierci Przerwanie czynności neurologicznych OUN Zatrzymanie czynności serca Zatrzymanie czynności oddechowej Śmierć

Bardziej szczegółowo

Przedmowa 11 Bożydar Latkowski Antoni Prusiński. Wprowadzenie 12 Antoni Prusiński. Część I. Wybrane problemy otoneurologii 21

Przedmowa 11 Bożydar Latkowski Antoni Prusiński. Wprowadzenie 12 Antoni Prusiński. Część I. Wybrane problemy otoneurologii 21 Spis treści Przedmowa 11 Wprowadzenie 12 Część I. Wybrane problemy otoneurologii 21 1. ABC anatomii i fizjologii narządu przedsionkowego jako obwodowego receptora układu równowagi 22 2. Badanie otoneurologiczne

Bardziej szczegółowo

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO .. Oznaczenie podmiotu przeprowadzającego badanie lekarskie KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Zgodnie art. 15f ust. 4 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2012 r. poz. 576, z późn. zm.) wyniki

Bardziej szczegółowo

Mechanizmy utraty ciepła

Mechanizmy utraty ciepła HIPOTERMIA Mechanizmy utraty ciepła Promieniowanie 55-65 % Parowanie - oddychanie 20-30 % Konwekcja 12-15% na wietrze Kondukcja 5 razy w mokrym ubraniu, 25-30 x w zimnej wodzie Hipotermia Spadek temperatury

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. 1. Podstawy fizyczne elektrokardiografii... 11. 2. Rejestracja elektrokardiogramu... 42. 3. Ocena morfologiczna elektrokardiogramu...

SPIS TREŚCI. 1. Podstawy fizyczne elektrokardiografii... 11. 2. Rejestracja elektrokardiogramu... 42. 3. Ocena morfologiczna elektrokardiogramu... SPIS TREŚCI 1. Podstawy fizyczne elektrokardiografii.............................. 11 Wstęp................................................................ 11 Ogólny opis krzywej elektrokardiograficznej...................................

Bardziej szczegółowo

Omdlenia standardy postępowania w wybranych stanach klinicznych

Omdlenia standardy postępowania w wybranych stanach klinicznych STANDARDY KARDIOLOGICZNE Folia Cardiologica Excerpta 2008, tom 3, nr 3, 101 125 Copyright 2008 Via Medica ISSN 1896 2475 Omdlenia standardy postępowania w wybranych stanach klinicznych Narodowy Program

Bardziej szczegółowo

Wywiady - - układ krążenia. Łukasz Jankowski

Wywiady - - układ krążenia. Łukasz Jankowski Wywiady - - układ krążenia Łukasz Jankowski Ból w klatce piersiowej Ból wieńcowy Patofizjologia: Efekt zaburzeń podaży i popytu na tlen, wynikający z miażdżycy tętnic wieńcowych (choroba wieńcowa) Inne

Bardziej szczegółowo

Podstawy diagnostyki nieinwazyjnej układu krążenia ze szczególnym uwzględnieniem EKG i echokardiografii

Podstawy diagnostyki nieinwazyjnej układu krążenia ze szczególnym uwzględnieniem EKG i echokardiografii Podstawy diagnostyki nieinwazyjnej układu krążenia ze szczególnym uwzględnieniem EKG i echokardiografii 1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia (Kierunek studiów, poziom i profil kształcenia,

Bardziej szczegółowo

Zaburzeni a rytmu serca. Przygotowała: Joanna Gnarowska II RM

Zaburzeni a rytmu serca. Przygotowała: Joanna Gnarowska II RM Zaburzeni a rytmu serca Przygotowała: Joanna Gnarowska II RM Zaburzenia rytmu serca Zaburzenie rytmu serca stan, w którym skurcze mięśnia sercowego są nieregularne albo wolniejsze lub też szybsze od normalnych

Bardziej szczegółowo

UTRATA ŚWIADOMOŚCI. Utrata świadomości jest stanem, w którym poszkodowany nie reaguje na bodźce z zewnątrz.

UTRATA ŚWIADOMOŚCI. Utrata świadomości jest stanem, w którym poszkodowany nie reaguje na bodźce z zewnątrz. moduł V foliogram 34 UTRATA ŚWIADOMOŚCI Utrata świadomości jest stanem, w którym poszkodowany nie reaguje na bodźce z zewnątrz. Możliwe przyczyny: uraz czaszki, krwotok, niedotlenienie mózgu, choroby wewnętrzne,

Bardziej szczegółowo

10. Zmiany elektrokardiograficzne

10. Zmiany elektrokardiograficzne 10. Zmiany elektrokardiograficzne w różnych zespołach chorobowyh 309 Zanim zaczniesz, przejrzyj streszczenie tego rozdziału na s. 340 342. zmiany elektrokardiograficzne w różnych zespołach chorobowych

Bardziej szczegółowo

Tętno, Ciśnienie Tętnicze. Fizjologia Człowieka

Tętno, Ciśnienie Tętnicze. Fizjologia Człowieka Tętno, Ciśnienie Tętnicze Fizjologia Człowieka TĘTNO JEST TO SPOWODOWANE PRZEZ SKURCZ SERCA WYCZUWALNE UDERZENIE O ŚCIANĘ NACZYNIA FALI KRWI, KTÓRA PRZEPŁYNĘŁA PRZEZ UKŁAD TĘTNICZY. TĘTNO WYCZUWA SIĘ TAM,

Bardziej szczegółowo

Kardiomiopatia tako - tsubo w przebiegu zatrucia tlenkiem węgla

Kardiomiopatia tako - tsubo w przebiegu zatrucia tlenkiem węgla Kardiomiopatia tako - tsubo w przebiegu zatrucia tlenkiem węgla Jarosław Szponar *, Anna Krajewska *, Magdalena Majewska *, Piotr Danielewicz *, Grzegorz Drelich *, Jakub Drozd **, Michał Tomaszewski **,

Bardziej szczegółowo

Oddział Chorób Wewnętrznych - ARION Szpitale sp. z o.o. Zespół Opieki Zdrowotnej w Biłgoraju

Oddział Chorób Wewnętrznych - ARION Szpitale sp. z o.o. Zespół Opieki Zdrowotnej w Biłgoraju Nazwa świadczenia A26 zabiegi zwalczające ból i na układzie współczulnym A31 choroby nerwów obwodowych A32 choroby mięśni A33 zaburzenia równowagi A34c guzy mózgu i rdzenia kręgowego < 4 dni A34d guzy

Bardziej szczegółowo

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO OSOBY UBIEGAJĄCEJ SIĘ LUB POSIADAJĄCEJ POZWOLENIE NA BROŃ

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO OSOBY UBIEGAJĄCEJ SIĘ LUB POSIADAJĄCEJ POZWOLENIE NA BROŃ Pieczęć zakładu opieki zdrowotnej albo pieczęć lekarza uprawnionego wykonującego indywidualną praktykę lekarską lub indywidualną specjalistyczną praktykę lekarską albo pieczęć grupowej praktyki lekarskiej,

Bardziej szczegółowo

Podstawy. kardiolosicznej. kompleksowej rehabilitacji PZWL. Zbigniew Nowak

Podstawy. kardiolosicznej. kompleksowej rehabilitacji PZWL. Zbigniew Nowak PATRONAT M ERYTO RYC ZNY K o m it e t R e h a b il it a c j i, K u l t u r y F iz y c z n e j i In t e g r a c j i S p o ł e c z n e j P A N Podstawy kompleksowej rehabilitacji kardiolosicznej Zbigniew

Bardziej szczegółowo

WYKAZ ŚWIADCZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH KOMÓRKACH ORGANIZACYJNYCH SZPITALA ODDZIAŁ WEWNĘTRZNO - KARDIOLOGICZNY

WYKAZ ŚWIADCZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH KOMÓRKACH ORGANIZACYJNYCH SZPITALA ODDZIAŁ WEWNĘTRZNO - KARDIOLOGICZNY WYKAZ ŚWIADCZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH KOMÓRKACH ORGANIZACYJNYCH SZPITALA ODDZIAŁ WEWNĘTRZNO - KARDIOLOGICZNY Kod usługi Nazwa usługi A26 ZABIEGI ZWALCZAJĄCE BÓL 1NA UKŁADZIE 5.51.01.0001026 WSPÓŁCZULNYM 5.51.01.0001031

Bardziej szczegółowo

1. I Oddział Kardiologiczno - Angiologiczny ul. Sanatoryjna 7 43-450 Ustroń tel./fax: (+48) (33) 854 58 57; 854 58 59

1. I Oddział Kardiologiczno - Angiologiczny ul. Sanatoryjna 7 43-450 Ustroń tel./fax: (+48) (33) 854 58 57; 854 58 59 PLACÓWKA MEDYCZNA 1. I Oddział Kardiologiczno - Angiologiczny ul. Sanatoryjna 7 43-450 Ustroń tel./fax: (+48) (33) 854 58 57; 854 58 59 ZAKRES ŚWIADCZEŃ MEDYCZNYCH zabiegi angioplastyki wieńcowej z implantacją

Bardziej szczegółowo

Rozdział 1. Nagły zgon sercowy. Krzysztof Kaczmarek. Definicja. Mechanizmy nagłego zgonu sercowego

Rozdział 1. Nagły zgon sercowy. Krzysztof Kaczmarek. Definicja. Mechanizmy nagłego zgonu sercowego Rozdział 1 Nagły zgon sercowy Krzysztof Kaczmarek Definicja Nagły zgon sercowy lub nagła śmierć sercowa (łac. mors subita cardialis, ang. sudden cardiac death, SCD) są definiowane przez Europejskie Towarzystwo

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Uzupełnienia odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta

Aneks III. Uzupełnienia odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta Aneks III Uzupełnienia odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta Uwaga: Charakterystyka Produktu Leczniczego i Ulotka dla pacjenta są wynikiem zakończenia procedury

Bardziej szczegółowo

Hipoglikemia. przyczyny, objawy, leczenie. Beata Telejko

Hipoglikemia. przyczyny, objawy, leczenie. Beata Telejko Hipoglikemia przyczyny, objawy, leczenie Beata Telejko Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku Definicja hipoglikemii w cukrzycy Zespół objawów

Bardziej szczegółowo

Ból w klatce piersiowej. Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych PUM

Ból w klatce piersiowej. Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych PUM Ból w klatce piersiowej Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych PUM Patomechanizm i przyczyny Źródłem bólu mogą być wszystkie struktury klatki piersiowej, z wyjątkiem miąższu płucnego: 1) serce

Bardziej szczegółowo

Stany zagrożenia życia w przebiegu nadciśnienia tętniczego

Stany zagrożenia życia w przebiegu nadciśnienia tętniczego Stany zagrożenia życia w przebiegu nadciśnienia tętniczego Nadciśnienie tętnicze Źródło: Wytyczne ESH/ESC dot postępowania w nadciśnieniu tętniczym 2013 Stratyfikacja łącznego ryzyka sercowo-naczyniowego

Bardziej szczegółowo

Przesiewowe badania kardiologiczne piłkarzy (screening kardiologiczny)

Przesiewowe badania kardiologiczne piłkarzy (screening kardiologiczny) Przesiewowe badania kardiologiczne piłkarzy (screening kardiologiczny) Lek. med. Stanisław Michał Piłkowski Dr n. med. Piotr Jędrasik Dr n. med. Dariusz Wojciechowski SZPITAL WOLSKI i ENEL-SPORT, WARSZAWA

Bardziej szczegółowo

Kardiomiopatie. Piotr Abramczyk

Kardiomiopatie. Piotr Abramczyk Kardiomiopatie Piotr Abramczyk Definicja (ESC, 2008r.) Kardiomiopatia to choroba mięśnia sercowego, w której jest on morfologicznie i czynnościowo nieprawidłowy, o ile nie występuje jednocześnie choroba

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Ogólne zasady postępowania w stanach nagłych Psy i koty

Spis treści. Ogólne zasady postępowania w stanach nagłych Psy i koty Ogólne zasady postępowania w stanach nagłych Psy i koty 1 Leczenie infuzyjne (płynoterapia)....................................................... 3 Objętość płynów..................................................................................

Bardziej szczegółowo

DIAGNOSTYKA NIEINWAZYJNA I INWAZYJNA WRODZONYCH I NABYTYCH WAD SERCA U DZIECI

DIAGNOSTYKA NIEINWAZYJNA I INWAZYJNA WRODZONYCH I NABYTYCH WAD SERCA U DZIECI DIAGNOSTYKA NIEINWAZYJNA I INWAZYJNA WRODZONYCH I NABYTYCH WAD SERCA U DZIECI Dlaczego dzieci sąs kierowane do kardiologa? Różnice w diagnostyce obrazowej chorób układu krążenia u dorosłych i dzieci Diagnostyka

Bardziej szczegółowo

Wstrząs hipowolemiczny. Różne poziomy działania aspekcie zaleceń międzynarodowych

Wstrząs hipowolemiczny. Różne poziomy działania aspekcie zaleceń międzynarodowych Wstrząs hipowolemiczny Różne poziomy działania aspekcie zaleceń międzynarodowych 1 WSTRZĄS Stan zaburzonej perfuzji tkankowej Niskie ciśnienie nie jest jednoznaczne ze wstrząsem sem Odpowiedni przepływ

Bardziej szczegółowo

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 10. Fizjologia i patofizjologia krwi.

Ćwiczenie 10. Fizjologia i patofizjologia krwi. Ćwiczenie 10. Fizjologia i patofizjologia krwi. 1. Erytropoeza ze szczególnym uwzględnieniem roli erytropoetyny. 2. Budowa i funkcje erytrocytów 3. Hemoglobina - rodzaje, właściwości 4. Krzywa dysocjacji

Bardziej szczegółowo

Definicja. Choroba niedokrwienna serca. Podział choroby wieńcowej. Epidemiologia 2015-04-23

Definicja. Choroba niedokrwienna serca. Podział choroby wieńcowej. Epidemiologia 2015-04-23 Definicja Choroba niedokrwienna serca II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 zespół objawów chorobowych będących następstwem przewlekłego stanu niedostatecznego zaopatrzenia komórek mięśnia sercowego w tlen

Bardziej szczegółowo

Nowe leki w terapii niewydolności serca.

Nowe leki w terapii niewydolności serca. Nowe leki w terapii niewydolności serca. Michał Ciurzyński Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego z Centrum Diagnostyki i Leczenia Żylnej Choroby Zakrzepowo Zatorowej

Bardziej szczegółowo

Topografia klatki piersiowej. Badanie fizykalne układu krążenia. Topografia klatki piersiowej. Topografia klatki piersiowej 2015-04-23

Topografia klatki piersiowej. Badanie fizykalne układu krążenia. Topografia klatki piersiowej. Topografia klatki piersiowej 2015-04-23 Topografia klatki piersiowej Badanie fizykalne układu krążenia KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 A Pachowa przednia prawa B Obojczykowa środkowa prawa C Mostkowa D Obojczykowa środkowa lewa E Pachowa przednia

Bardziej szczegółowo

Nadciśnienie tętnicze. Prezentacja opracowana przez lek.med. Mariana Słombę

Nadciśnienie tętnicze. Prezentacja opracowana przez lek.med. Mariana Słombę Nadciśnienie tętnicze Prezentacja opracowana przez lek.med. Mariana Słombę EPIDEMIOLOGIA: Odsetek nadciśnienia tętniczego w populacji Polski w wieku średnim (36-64 lat) wynosi 44-46% wśród mężczyzn i 36-42%

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 11. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego I. Hemodynamika serca. Regulacja siły skurczu mięśnia sercowego. Zasady krążenia krwi.

Ćwiczenie 11. Fizjologia układu sercowo-naczyniowego I. Hemodynamika serca. Regulacja siły skurczu mięśnia sercowego. Zasady krążenia krwi. Ćwiczenie 10. Fizjologia i patofizjologia krwi. 1. Rola erytropoetyny. 2. Budowa i funkcje erytrocytów 3. Hemoglobina - rodzaje, właściwości 4. Krzywa dysocjacji hemoglobiny - definicja, czynniki wpływające

Bardziej szczegółowo

Problem niewydolności sercowonaczyniowej. w wieku starym. MARIA KORZONEK Wydział Nauk o Zdrowiu

Problem niewydolności sercowonaczyniowej. w wieku starym. MARIA KORZONEK Wydział Nauk o Zdrowiu Problem niewydolności sercowonaczyniowej w okresie starzenia i w wieku starym MARIA KORZONEK Wydział Nauk o Zdrowiu % 25 21,2% 20 17,2 % 15 10 8,3 % 10,0 % 10,2 % 12,0 % 5 4,8 % 5,8 % 0 1931 1960 1970

Bardziej szczegółowo

Uniwersalny schemat ALS 2010

Uniwersalny schemat ALS 2010 Zakład Medycyny Ratunkowej 02-005 Warszawa ul. Lindleya 4 Kierownik Zakładu Dr n. med. Zenon Truszewski Sekretariat: +48225021323 Uniwersalny schemat ALS 2010 Zagadnienia Leczenie pacjentów z NZK: migotanie

Bardziej szczegółowo

OBJAWY KLINICZNE MOGĄCE SUGEROWAĆ PATOLOGIĘ W UKŁADZIE KRĄŻENIA LUB W UKŁADZIE MOCZOWYM U DZIECI

OBJAWY KLINICZNE MOGĄCE SUGEROWAĆ PATOLOGIĘ W UKŁADZIE KRĄŻENIA LUB W UKŁADZIE MOCZOWYM U DZIECI OBJAWY KLINICZNE MOGĄCE SUGEROWAĆ PATOLOGIĘ W UKŁADZIE KRĄŻENIA LUB W UKŁADZIE MOCZOWYM U DZIECI Klinika Kardiologii i Nefrologii Dziecięcej I Katedry Pediatrii Akademii Medycznej w Poznaniu Dlaczego dzieci

Bardziej szczegółowo

Dziecko po zabiegu kardiochirurgicznym. Jerzy Wójtowicz Klinika Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii z Pododdziałem Kardiologii

Dziecko po zabiegu kardiochirurgicznym. Jerzy Wójtowicz Klinika Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii z Pododdziałem Kardiologii Dziecko po zabiegu kardiochirurgicznym Jerzy Wójtowicz Klinika Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii z Pododdziałem Kardiologii Serce jednokomorowe Wiele synonimów - pojedyńcza komora (single ventricle),

Bardziej szczegółowo

Choroba niedokrwienna serca

Choroba niedokrwienna serca Choroba niedokrwienna serca II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Definicja zespół objawów chorobowych będących następstwem przewlekłego stanu niedostatecznego zaopatrzenia komórek mięśnia sercowego w tlen

Bardziej szczegółowo

Frakcja wyrzutowa lewej komory oraz rozpoznanie i leczenie ostrej i przewlekłej niewydolności serca

Frakcja wyrzutowa lewej komory oraz rozpoznanie i leczenie ostrej i przewlekłej niewydolności serca Frakcja wyrzutowa lewej komory oraz rozpoznanie i leczenie ostrej i przewlekłej niewydolności serca Zbigniew Gugnowski GRK Giżycko 2014 Opracowano na podstawie: Wytycznych ESC dotyczących rozpoznania oraz

Bardziej szczegółowo

Twoja. Katalog kursów. Zapisy oraz informacje o szkoleniach. Kontakt: tel wew. 205

Twoja. Katalog kursów. Zapisy oraz informacje o szkoleniach. Kontakt: tel wew. 205 Twoja Katalog kursów Kontakt: tel. 32 730 32 23 wew. 205 biuro@ Zapisy oraz informacje o szkoleniach www. Wykładowca: dr P. Życiński Podstawy diagnostyki USG narządów jamy brzusznej 09:00-19:00 (dzień

Bardziej szczegółowo

Profilaktyka chorób naczyń mózgowych szansą na długie życie w zdrowiu

Profilaktyka chorób naczyń mózgowych szansą na długie życie w zdrowiu Załącznik nr 1 do Umowy CHECKLISTA Imię i nazwisko Data wypełnienia ankiety. PESEL: Wykształcenie: podstawowe zawodowe średnie wyższe Proszę zaznaczyć charakter wykonywanej pracy Umysłowa Fizyczna Nie

Bardziej szczegółowo

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Data badania. Data urodzenia. Płeć 1) Rok uzyskania uprawnienia do. kierowania pojazdami kod pocztowy.

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Data badania. Data urodzenia. Płeć 1) Rok uzyskania uprawnienia do. kierowania pojazdami kod pocztowy. (oznaczenie jednostki przeprowadzającej badanie) KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Data badania Dzień Miesiąc Rok 1. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY BADANEJ Imię i nazwisko Data urodzenia Dzień Miesiąc Rok Numer PESEL

Bardziej szczegółowo

Migotanie przedsionków i leczenie przeciwzakrzepowe. Małgorzata Kuzin Instytut Kardiologii Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej

Migotanie przedsionków i leczenie przeciwzakrzepowe. Małgorzata Kuzin Instytut Kardiologii Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej Migotanie przedsionków i leczenie przeciwzakrzepowe Małgorzata Kuzin Instytut Kardiologii Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej (ang. atrial fibrillation, AF) Migotanie przedsionków - definicja

Bardziej szczegółowo

spis treści Część i: Podstawy neuroanatomii i neurofizjologii... 15 Cele rozdziałów... 16 Słowa kluczowe... 16

spis treści Część i: Podstawy neuroanatomii i neurofizjologii... 15 Cele rozdziałów... 16 Słowa kluczowe... 16 spis treści Część i: Podstawy neuroanatomii i neurofizjologii... 15 Cele rozdziałów... 16 Słowa kluczowe... 16 1. Rozwój i podział układu nerwowego Janusz Moryś... 17 1.1. Rozwój rdzenia kręgowego... 17

Bardziej szczegółowo

Padaczka u osób w podeszłym wieku

Padaczka u osób w podeszłym wieku Padaczka u osób w podeszłym wieku W ostatnich latach obserwuje się wzrost przypadków padaczki u osób starszych zarówno w krajach Europy, jak i Ameryki Północnej co wynika ze starzenia się społeczeństwa

Bardziej szczegółowo

o o Instytut Pediatrii Wydziału Lekarskiego UJ CM Nazwa jednostki prowadzącej moduł Język kształcenia

o o Instytut Pediatrii Wydziału Lekarskiego UJ CM Nazwa jednostki prowadzącej moduł Język kształcenia Nazwa Wydziału Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa modułu kształcenia Język kształcenia Cele kształcenia Efekty kształcenia dla modułu kształcenia Metody sprawdzania i kryteria oceny efektów kształcenia

Bardziej szczegółowo