Wycena przedsiębiorstw Metody majątkowe
Najczęściej spotykane metody: księgowa Ewidencyjna - najprostsza polega na odjęciu od sumy wartości aktywów przedsiębiorstwa sumy jego zobowiązań bieżących i długoterminowych Księgowa skorygowanych aktywów netto - polegająca na tym, że wartość przedsiębiorstwa liczona jest metodą księgową z uwzględnieniem odpowiednich korekt poszczególnych składników bilansu o ich wartość rynkową (np. należności) odtworzeniowa - metoda kosztów odtworzenia - zsumowanie wszystkich nakładów, jakie należałoby ponieść na stworzenie takiego samego majątku przedsiębiorstwa likwidacyjna po cenie sprzedaży aktywów i po spłaceniu zadłużenia np. metoda Wilcoxa-Gamblera
Metoda wartości aktywów netto - ewidencyjna Pozwala na stosunkowo szybkie i łatwe uzyskanie informacji o wartości majątkowej przedsiębiorstwa Opiera się na danych wykazywanych w bilansie przedsiębiorstwa, według obowiązujących zasad wyceny poszczególnych pozycji aktywów i pasywów przedsiębiorstwa Jest uznawana za najmniej wiarygodną metodę 3
Przyczyny małej wiarygodności metody ewidencyjnej Zawyżanie lub zaniżanie wartości księgowej środków trwałych, wynikającej z uproszczonych zasad przeszacowania ich wartości (niezależnie od przyjętej metody) Uproszczonych zasad naliczania amortyzacji Zasad wyceny zapasów i papierów wartościowych będących w posiadaniu przedsiębiorstwa Przyjętych zasad umarzania środków trwałych niskocennych, a w przeszłości składników wyposażenia, itp. 4
Skorygowana wartość aktywów netto Punktem wyjścia jest ewidencyjna wartość księgowa, która jest w odpowiedni sposób korygowana z uwzględnieniem rynkowej wartości składników majątku i kapitałów wycenianego przedsiębiorstwa. Zakres korekt zależy od celu sporządzania wyceny oraz stopnia sformalizowania całej procedury wyceny (im większa waga przypisana wynikom wyceny, tym większy zakres korekt) 5
Metoda skorygowanych aktywów netto WSP = (A + KA) (ZO + KZ) gdzie: WSP wartość przedsiębiorstwa, A wartość bilansowa aktywów, KA korekta (+/-) wartości bilansowej aktywów, ZO wartość bilansowa zobowiązań, KZ - korekta (+/-) wartości bilansowej zobowiązań.
Etapy postępowania w metodzie skorygowanych aktywów netto wg P. Ostręgi 1. Przygotowanie sprawozdania finansowego (głównie bilansu) na dzień wyceny lub wykorzystanie sprawozdania już sporządzonego, ale jak najbliższego dacie wyceny. 2. Dokonanie analizy, czy zachodzi potrzeba dokonania aktualizacji niektórych danych bilansowych, jeśli bilans nie jest sporządony na dzień wyceny 3. Korekty aktywów dotyczące pominiętych składników majątkowych. 4. Korekty aktywów dotyczące ich wartości. 5.Korekty pasywów dotyczące pominiętych elementów. 6.Korekta pasywów dotyczące ich wartości. 7. Korekty pasywów o zobowiązania podatkowe. 8. Ustalenie wartości przedsiębiorstwa metodą skorygowanych aktywów netto.
Przykładowe sposoby korekty (wg P. Ostręgi) wartości niematerialne i prawne, budynki, budowle, maszyny, środki transportu wycena rynkowa (czasami wycena odtworzeniowa), grunty wycena metoda porównań rynkowych, grunty w najmie lub dzierżawie wycena rynkowa metoda wartości bieżącej przyszłych opłat z tytułu najmu (dzierżawy), inwestycje długoterminowe wycena dochodowa lub rynkowa (jeśli są rynki publiczne), należności długoterminowe wartość wymagająca zapłaty skorygowana o dyskonto (według tak zwanej metody skorygowanej ceny nabycia).
Metoda odtworzeniowa W OP = W OA KO gdzie: W OP wartość odtworzeniowa przedsiębiorstwa, W OA wartość odtworzeniowa aktywów, KO kapitały obce.
Wartość odtworzeniowa aktywa WOA = WRA x (1 - ZF) x (1 ZM) gdzie: WOA wartość odtworzeniowa aktywa, WRA bieżąca wartość rynkowa nowego aktywa (cechujące się takimi samymi lub istotnie zbliżonymi parametrami technicznymi, technologicznymi i ekonomicznymi), ZF wskaźnik zużycia fizycznego wycenianego aktywa, ZM wskaźnik zużycia moralnego (technologicznego, wynikającego z postępu technicznego) wycenianego aktywa.
Wady i zalety metody odtworzeniowej według P. Ostręgi Zalety: Odpowiednia dla przedsiębiorców podejmujących decyzję o tym, czy bardziej opłaca się kupić jakieś przedsiębiorstwo, czy też zbudować je samemu od podstaw. Bardziej obiektywny wynik wyceny (bliższy realiom rynkowym) niż w metodach księgowych oraz uwzględnienie stanu i przydatności do eksploatacji danych aktywów poprzez odniesienie się do ich fizycznego i technologicznego zużycia. Wady brak powiązania tej wyceny z dochodowością firmy, konieczności zatrudnienia rzeczoznawców lub ekspertów oraz duża czasoi pracochłonności, co przekłada się na wysoki koszt takiej wyceny brak oceny (i ew. wpływu na wycenę firmy) rentowności danego wydatku inwestycyjnego stopy zwrotu z projektu.
Wartość likwidacyjna przedsiębiorstwa W LP = W LA KO - K LP gdzie: W LP wartość likwidacyjna przedsiębiorstwa, W LA wartość likwidacyjna aktywów, KO kapitały obce, K LP koszty likwidacji przedsiębiorstwa.
Wartość likwidacyjna aktywów W LA = P SA K L - K U gdzie: W LA wartość likwidacyjna aktywów, P SA przychody ze sprzedaży aktywów, K L koszty likwidacji aktywów, K U koszty upłynnienia (sprzedaży) aktywów.
Zakres kosztów likwidacji Opłaty sądowe i notarialne, Wynagrodzenia audytorów, likwidatora (ew. syndyka), Kary umowne wynikające z kontaktów (za zerwanie umów), Koszty związane ze zwolnieniem pracowników (np. odprawy, ekwiwalenty). Jeśli w wyniku likwidacji firma uzyska jakieś przychody, to pomniejszają one koszty likwidacji.
Formuła Wilcoxa-Gamblera W LPW = 50% W AT + 70% W ZN +100% W IN + 100% W ŚP + 50% W AP 100% KO - K LP gdzie: W LPW wartość likwidacyjna przedsiębiorstwa wg formuły Wilcoxa- Gamblera, W AT wartość rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych i prawnych wg wartości bilansowej, W ZN wartość zapasów i należności wg wartości bilansowej, W IN wartość inwestycji krótko- i długoterminowych (bez środków pieniężnych) wg wartości rynkowej z dnia wyceny, W ŚN wartość środków pieniężnych wg wartości bilansowej, W AP wartość pozostałych aktywów wg wartości bilansowej, KO kapitały obce, K LP koszty likwidacji przedsiębiorstwa.
Metoda likwidacyjna wady i zalety Zalety: według P. Ostręgi względna prostota i szybkość przygotowania wyceny oraz częściowy związek z wartościami rynkowym Wady: ograniczone zastosowanie (przypadki likwidacji, bankructwa lub stale nierentownych firm) oraz duża podatność na manipulacje wartością majątku.