Procedurę majątkowej wyceny zawiera następujące etapy:

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Procedurę majątkowej wyceny zawiera następujące etapy:"

Ignacy Dobrowolski
5 lat temu
Przeglądów:

1 Wyróżnia się cztery główne metody wyceny majątkowej, należą do nich: metoda wartości likwidacyjnej, odtworzeniowej, metoda skorygowanych aktywów netto oraz wartości likwidacyjnej. Procedurę majątkowej wyceny zawiera następujące etapy: 1. Pozyskanie lub sporządzenie możliwie najbardziej aktualnego bilansu wycenianego przedsiębiorstwa (bilans 1). 2. Sporządzenie bilansu uzupełnionego o brakujące[1] aktywa i pasywa (bilans 2). 3. Skorygowanie pozycji wartości bilansowych (z bilansu 2) do ich wartości w odpowiednim standardzie [2] (bilans 3). 4. Oszacowanie dodatkowych wydatków wpływających na wartość przedsiębiorstwa. 5. Obliczanie wartości przedsiębiorstwa na podstawie szacunków dokonanych w kroku 3 i Ewentualne korekty wynikające z uwarunkowań specyficznych[3]. Metoda wartości księgowej[4] (asset-based approach) oparta jest o pojmowanie przedsiębiorstwa jako tworzącego go majątku. Postuluje ona, iż przedsiębiorstwo jest warte tyle, ile warte są jego aktywa, zatem zgodnie z jej założeniami szacujemy wartość tego co jest teraz. Metoda ta, bazując na bilansie przedsiębiorstwa, jest najprostsza w stosowaniu i umożliwia otrzymanie natychmiastowego wyniku. Zgodnie z przedstawionym poniżej wzorem od aktywów przedsiębiorstwa należy odjąć wszystkie jego zobowiązania. Wynikiem tego równania jest wartość przedsiębiorstwa równa wysokości kapitału własnego powiększonego o rezerwy oraz rozliczenia międzyokresowe i przychody przyszłych okresów. Niestety, omawiana metoda obrazuje jedynie księgową wartość przedsiębiorstwa oderwaną od potencjału dochodowego, która jest częstokroć daleka od uzyskiwanych w praktyce cen transakcyjnych oraz stanowi wytyczną dolnej granicy przedsiębiorstwa. 1 / 6

2 Prostota obliczeń, szybkość wyceny oraz niski koszt, to niewątpliwe zalety tej metody. Do jej najpoważniejszych wad należy zaliczyć: - brak związku z dochodowością, - brak informacji o stanie aktywów, które mogą różnić się od ich aktualnych wartości rynkowych, - brak uwzględnienia wartości niematerialnych aktywów, takich jak: znak firmowy, kadra, poziom zarządzania, status prawny majątku, - brak uwzględnienia informacji o pozycjach pozabilansowych. W celu przezwyciężenia lub przynajmniej ograniczenia tych wad rekomenduje się przeprowadzenie odpowiednich zabiegów korygujących, występujących w bilansie wartości historycznych, co prowadzi do uzyskania tak zwanej skorygowanej wartości aktywów netto[6]. Metoda skorygowanych (urealnionych) aktywów netto polega na korekcie zapisów ewidencyjnych, do ich wartości rynkowych. Korekta dotyczy najczęściej: wartości nieruchomości i prawa wieczystego użytkowania gruntu, aktywów niematerialnych i prawnych, zapasów, należności oraz zobowiązań. Dokonuje jej wyceniający, a w przypadku specjalnych grup aktywów[7], takich jak nieruchomości, czy aktywa ruchome również biegli rewidenci. Na uwagę zasługuje fakt, że sformułowanie wartość rynkowa w przypadku przedmiotowej wyceny odnosi się jedynie do poszczególnych składników majątku (do ich skorygowanej wartości księgowej), a nie do wartości rynkowej całego przedsiębiorstwa, której oszacowanie, w moim uznaniu, nie może być odseparowane od wpływu potencjału generowania dodatnich przepływów pieniężnych w przyszłej działalności przedsiębiorstwa. Metoda wartości likwidacyjnej wskazuje wartość przedsiębiorstwa, którą rozpatruje się w szczególnych okolicznościach jakimi są między innymi faktyczna likwidacja działalności, czy względy ostrożnościowe z powodu wyceny przedsiębiorstwa o złej sytuacji finansowej i niepewnej przyszłości. Również w tym przypadku wartość dotyczy majątku firmy, a nie całego przedsiębiorstwa, co oznacza rozpatrywanie firmy jako sumy składników jego majątku (aktywów) w sytuacji przymusowej[8]. W toku wyceny metodą likwidacyjną, nazywaną również 2 / 6

3 metodą upłynnienia, należy zwrócić uwagę na występujące w niej specyficzne elementy wpływające na wysokość uzyskanego wyniku, a mianowicie: wystąpienie kosztów likwidacji; wartości niematerialne i prawne ze względu na zatrzymanie się w pół myśli w większości prac badawczo-rozwojowych będą dążyć do zera; rzeczowe aktywa trwałe ze względu na konieczność szybkiego upłynnienia są sprzedawane po cenach niższych niż rynkowe [9], tak jak należności przedsiębiorstwa; kwalifikacja części z należności jako nieściągalne (w szczególności należności pozabilansowych) oraz wycena składników finansowych oraz rozliczeń międzyokresowych w wartościach rynkowych. Metoda wartości odtworzeniowej wyznacza wartość majątku przedsiębiorstwa poprzez określenie wartości nakładów koniecznych do poniesienia w celu odtworzenia w danym momencie czasowym majątku identycznego lub podobnego pod względem strukturalno rzeczowym. Według zwolenników omawianego poglądu, istotą metody wartości odtworzeniowej jest wyznaczenie wartości ekwiwalentu posiadanej przez firmę substancji majątkowej, chodzi więc o równowartość identycznych[13] lub przynajmniej zbliżonych rodzajów aktywów trwałych i obrotowych [14]. Jednak w praktyce wyceny przedsiębiorstw wartość odtworzeniowa i wartość zastąpienia, to koncepcje o nastawieniu raczej teoretycznym swego rodzaju hipotezy, które stawiają pytanie: ile kosztowałoby utworzenie danego biznesu od podstaw[17]? 3 / 6

4 [1] Bilans nr 2 jest sporządzany na potrzeby wyceniającego. Najczęściej wzbogaca się go o pozycje: zamortyzowanych środków trwałych, które są nadal wykorzystywane przez przedsiębiorstwo; wyposażenie zaliczone w całości do kosztów; zapasy oraz korzystniejsze niż przeciętnie umowy po stronie aktywów. Natomiast po stronie pasywów, są to zobowiązania pozabilansowe, takie jak: udzielone gwarancje, poręczenia, kary umowne. [2] Bilans nr 3 jest sporządzany z przekopiowania wszystkich pozycji bilansu nr 2 z wyłączeniem wartości, które mają być wyceniane w przyjętym standardzie. Aktywa i pasywa mogą zostać wycenione wedle: wartości rynkowej, odtworzeniowej, likwidacyjnej; które to, są etapami skorygowania wartości księgowej. [3] W przypadku, gdy wyceniamy kapitał zwykły, a w przedsiębiorstwie jest dodatkowo kapitał uprzywilejowany, niezbędne jest dokonanie odpowiednich korekt. W tym celu można wykorzystać metodę stopy dywidendy lub metody wartości umorzenia. Korekty stosujemy również, gdy występuje: brak kontroli inwestora nad działalnością przedsiębiorstwa, niska płynność udziału w przedsiębiorstwie, niska przejrzystość i asymetria informacji. [4] W literaturze przedmiotu i praktyce wyceny istnieje duże zróżnicowanie w nazewnictwie i kwalifikowaniu poszczególnych metod i ich wariantów. Metoda wartości aktywów netto jest dobrą egzemplifikacją tej sytuacji. Zamiennie możemy używać nazw: metoda wartości księgowej netto, historyczna, nominalna, inicjalna, klasyczna, ewidencyjna. D. Zarzecki: Metody wyceny przedsiębiorstw. Zarys teorii a praktyka. WNUS, Szczecin 2000, s. 61. [5] Jako bilansową wartość zobowiązań traktuje się: zobowiązania długoterminowe, zobowiązania krótkoterminowe oraz fundusze specjalne. Natomiast możemy do nich zaliczyć również rezerwy i rozliczenia międzyokresowe i przychody przyszłych okresów, tylko i wyłącznie, w sytuacji, gdy mają one wybitnie charakter pasywów obcych. [6] D. Zarzecki: Op. cit., s. 65. [7] Do szacunku ich wartości (obligatoryjnie) potrzebna jest wycena sporządzona przez specjalistę w danej dziedzinie lub (fakultatywnie) specjalistyczna wiedza wyceniającego 4 / 6

5 przedsiębiorstwo. [8] Brak przypisu. [9] Procedura redukcji wartości rynkowej danych aktywów polega w tym przypadku na korekcie o współczynnik redukcji wartości z jednoczesnym odjęciem bezpośrednich kosztów likwidacji, a następnie o mnożnik dyskontowy, którego wysokość uzależniona jest od terminu upłynnienia oraz przyjętej stopy procentowej. [10] Na tym etapie wynikiem są aktywa netto, czyli kapitał własny. [11] Jeżeli podczas procedury likwidacyjnej przedsiębiorstwo nadal funkcjonuje i przynosi zysk lub stratę. [12] Wartość składników prawej strony równania zdyskontowana na dzień wyceny. [13] W przypadku, gdy wszystkie składniki majątku uda się zastąpić innymi identycznymi (co w praktyce jest bardzo trudne do uzyskania) metoda taka nosi nazwę metody wartości zastąpienia. [14] D. Zarzecki: Op. cit., s. 96. [15] Np. szkolenia pracowników, stworzenie sieci odbiorców i dostawców. [16] Wartość prawej strony równania zdyskontowana na dzień wyceny. 5 / 6

6 [17] Ibidem. 6 / 6

Podobne dokumenty

Wycena przedsiębiorstw. Metody majątkowe

Wycena przedsiębiorstw. Metody majątkowe Wycena przedsiębiorstw Metody majątkowe Najczęściej spotykane metody: księgowa Ewidencyjna - najprostsza polega na odjęciu od sumy wartości aktywów przedsiębiorstwa sumy jego zobowiązań bieżących i długoterminowych