PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ W ZAGÓRZU NA ROK 2015/2016
Profilaktykę w naszej szkole rozumiemy jako proces wspierający zdrowie psychiczne i fizyczne ucznia a także pomoc i towarzyszenie uczniowi w zdobywaniu wiedzy o zagrożeniach dla jego rozwoju oraz w nabywaniu umiejętności przeciwdziałania tym zagrożeniom Program profilaktyki jest dostosowany do potrzeb rozwojowych naszych uczniów oraz do środowiska lokalnego. Opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania profilaktyczne skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. Program profilaktyczny jest spójny ze Statutem Szkoły Podstawowej im. Św. Kazimierza i Jana Pawła II w Zagórzu i programem wychowawczym szkoły. Po rozpoznaniu środowiska uczniów Szkoły Podstawowej, najczęściej spotykane w nim czynniki ryzyka to: niska motywacja do nauki zjawisko nasilające się w ostatnich latach. Wiedza i nauka przestały być wartością, dla której warto poświęcić czas i wysiłek, agresywne zachowania wobec innych (głównie agresja słowna) krytyka, wyśmiewanie, szydzenie z osób różniących się jakąś cechą, pochodzeniem itd.; nieporadność wychowawcza niektórych rodziców wielu rodziców nie posiada odpowiednich umiejętności wychowawczych, wiedzy, koniecznych do prawidłowego pokierowania rozwojem, zwłaszcza psychicznym i dydaktycznym dziecka Diagnozę opracowano w oparciu o: obserwację zachowań uczniów, ankietę analizę dokumentacji szkolnej, w tym dzienników lekcyjnych oraz dzienników pedagoga szkolnego informacje od nauczycieli o bieżących problemach wychowawczych, rozmowy z uczniami, rozmowy z rodzicami, informacje od instytucji współpracujących ze szkołą,
Cele programu Cel główny: Celem programu profilaktycznego jest przygotowywanie młodego człowieka do dokonywania wyborów takich, aby nie szkodziły ani jemu samemu ani innym. Jest to pomoc w pracy nad samorozwojem i kształtowaniem systemu wartości dzieci i młodzieży Cele szczegółowe : 1. Kreowanie zdrowego, bezpiecznego i przyjaznego środowiska szkoły 2. Zapobieganie problemom i zachowaniom problemowym dzieci i młodzieży 3. Promowanie zdrowego stylu życia wśród dzieci i młodzieży. 4. Kształtowanie ważnych psychologicznie i społecznie umiejętności i postaw. 5. Wyrównywanie szans edukacyjnych i społecznych uczniów. Aby osiągnąć te cele szkoła będzie: 1) dostosowywała liczbę działań podejmowanych na rzecz tworzenia bezpiecznego i przyjaznego środowiska szkoły; 2) dbała o poczucia akceptacji uczniów i wychowanków w społeczności szkolnej, eliminowała zjawisko wykluczenia społecznego 3) doskonaliła kompetencje wychowawcze rodziców i nauczycieli. 4) przeciwdziałała nasileniu problemów i zachowań problemowych dzieci i młodzieży, w tym: zmniejszenia poziomu agresji i przemocy, cyberprzemocy, 5) podnosiła umiejętności uczniów w zakresie prawidłowego funkcjonowania w środowisku cyfrowym, w szczególności w środowisku tzw. nowych mediów, 6) dbała o upowszechnianie zdrowego stylu życia wśród dzieci i młodzieży i ich rodziców, a w szczególności podjęcie systematycznych działań na rzecz tworzenia i realizowania całościowej polityki w zakresie zdrowego żywienia i aktywności fizycznej. Poprzez : promowanie zdrowego, aktywnego trybu życia, informowanie uczniów i rodziców o skutkach palenia papierosów, używania alkoholu, narkotyków, dopalaczy uczenie kultury korzystania z telefonów komórkowych, eliminowanie agresji słownej, wulgaryzmów, propagowane kultury języka, utrwalanie szacunku do godła państwa polskiego i symboli narodowych, wymaganie stosownego stroju w szkole, wypracowywanie umiejętność podejmowania właściwych decyzji, uczenie umiejętności radzenia sobie ze stresem, ćwiczenie zachowania asertywnego, empatii, wspieranie rozwoju fizycznego i intelektualnego, uczenie efektywnego spędzania wolnego czasu, rozwijanie zainteresowania uczniów (koła zainteresowań, konkursy, olimpiady), wzmacnianie poczucie własnej wartości, wiary w siebie i swoje możliwości, ćwiczenie umiejętność komunikacji, wyrażania własnych opinii, przekonań
i poglądów, ćwiczenie sposobów kontroli emocji, uczenie sposobów rozwiązywania problemów, kształtowanie postawy tolerancji, szacunku do drugiego człowieka, wspieranie relacje rodzic uczeń nauczyciel, w celu tworzenia właściwego klimatu szkoły zapewniającego podmiotowość i bezpieczeństwo uczniów, nauczycieli i rodziców, rozwijanie umiejętności wychowawczych rodziców (pedagogizacja rodziców), 3. Struktura programu Program skierowany jest do całej społeczności szkolnej. W szkole realizowana jest przede wszystkim profilaktyka pierwszorzędowa, której zadaniem jest przeciwdziałanie zagrożeniom, wspieranie procesu wychowania oraz identyfikacja osób będących w grupie podwyższonego ryzyka. W przypadku rozpoznania uczniów z grupy drugiej i trzeciej szkoła kieruje takie osoby do współpracujących z nią placówek przede wszystkim do Poradni Psychologiczno Pedagogicznej w Sanoku, do Centrum Pomocy Rodzinie itp. Stosowane są następujące strategie: informacyjne ich celem jest dostarczanie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych i tym samym umożliwienia dokonywania racjonalnego wyboru, edukacyjne ich celem jest pomoc w rozwijaniu ważnych umiejętności psychologicznych społecznych (umiejętności nawiązywania kontaktów z ludźmi, radzenie sobie ze stresem, samoprezentacji, rozwiązywania konfliktów, opierania się naciskom otoczenia), sytuacyjne ich celem jest symulowanie lub wykorzystywanie już istniejących okoliczności, przypadków dla potrzeb wzbudzenia odpowiednich emocji, kształtowania empatii lub też skłaniania uczniów do refleksji.
. Wspieranie rozwoju uczniów Obszar Zadania Formy realizacji 1. Profilaktyka bezpieczeństwa uczniów na terenie szkoły i poza nią tworzenie warunków do kształtowania lekcje zachowań sprzyjających zdrowiu i wychowawcze bezpieczeństwu dzieci na drodze i w imprezy i szkole. uroczystości zapoznanie uczniów z regulaminem szkolne szkoły oraz szczegółowymi kryteriami edukacja ocen zachowania. komunikacyjna dbanie o bezpieczeństwo uczniów pogadanki, podczas przerw i imprez szkolnych. dyskusje uwrażliwienie uczniów na zagrożenia podczas drogi do i ze szkoły, wspieranie tych działań poprzez programy profilaktyczne systematyczne uwrażliwianie uczniów na sytuacje stwarzające zagrożenie. uczenie zasad postępowania w sytuacjach zagrożenia: powódź, pożar, zachowanie na szkolnym korytarzu, szatni, klasie szkolnej, sali gimnastycznej, na boisku szkolnym. znajomość specyfiki działań policji, straży pożarnej, pogotowia Wykonawcy nauczyciele,, pedagog szkolny, policjant, rodzice Kształtowanie poczucia własnej wartości i godności budowanie systemu hierarchii wartości zapoznanie z pojęciami wartości i godności człowieka rozwijanie szacunku do norm, wartości i autorytetów wzmacnianie poczucia własnej wartości, odrębności i tożsamości uświadomienie własnych zalet i wad Uświadomienie uczniom stosowania właściwego stroju w szkole. rozmowy i dyskusje przy realizacji tematów na lekcjach wychowawczyc h, katechezy, WdŻwR i innych przedmiotów klas, katecheta, ksiądz, nauczyciele poszczególny ch przedmiotów, pedagog szkolny
Promowanie zdrowego trybu życia Podejmowanie działań mających na celu wzmocnienie motywacji do własnego rozwoju uświadomienie uczniowi jego mocnych stron i możliwości. rozwijanie indywidualnych zainteresowań uczniów wskazywanie pożądanych wzorców zachowań zapobieganie nadmiernej absencji uczniów pomoc uczniom w przezwyciężaniu własnych trudności i ograniczeń pomoc uczniom w organizowaniu i planowaniu swojej pracy rozwijanie umiejętności rozpoznawania i ujawniania swoich uczuć i emocji Działania zmierzające do promowania zdrowego stylu życia i zdrowego odżywiania się zachęcanie do aktywnego spędzania wolnego czasu, wspieranie zdrowia fizycznego i psychicznego organizacja czasu wolnego stwarzanie możliwości udziału w zajęciach sportowo rekreacyjnych akcje promujące zdrowe odżywianie, np. mleko w szkole, owoce w szkole, itp. wykazanie negatywnych skutków jedzenia fast foodów i słodyczy współpraca z intendentką w celu zapewnienia dostosowanych do norm żywieniowych w szkołach posiłków pogadanka o zaburzeniach odżywiania dla uczniów kl. 46 uczestnictwo w programach profilaktycznych dotyczących zdrowego żywienia indywidualne rozmowy, godziny wychowawcze konkursy współpraca z pracownikami PPP. dyskusje pogadanki rozmowy kierowane zajęcia warsztatowe konkursy plastyczne drama akcje promujące zdrowe odżywianie, np. mleko w szkole, owoce w szkole, itp. lekcje wychowawcze, wfu, przyrody, SKSy wycieczki, rajdy nauczyciele, klas, psychologowi e nauczyciele pedagog szkolny zaproszeni specjaliści rodzice
Respektowanie norm społecznych, eliminowanie zagrożeń dla uczniów Profilaktyka uzależnień Poszerzenie wiedzy na temat skutków palenia papierosów. Zapoznanie uczniów i rodziców ze skutkami zażywania środków odurzających wzbudzanie świadomości konsekwencji z używania środków odurzających u dzieci i młodzieży, uświadamianie uczniom szkodliwości palenia papierosów i wpływu na stan ich zdrowia Ograniczenie zachowań agresywnych i przemocy w szkole w szczególności agresji słownej diagnoza poziomu bezpieczeństwa w szkole zwracanie uwagi na kulturę słowa oraz eliminowanie agresji słownej uświadamianie uczniom, czym jest agresja i przemoc oraz jak sobie z nimi radzić. systematyczna kontrola zachowań uczniów upowszechnianie informacji na temat wymuszeń i stosowania przemocy informacja o osobach i instytucjach, które mogą pomóc dziecku udział w programie profilaktycznym przeciwdziałającym agresji lekcje wychowawcze, przeprowadzeni e pogadanek, przygotowanie gazetek ściennych, zebrania z rodzicami indywidualne rozmowy prezentacje multimedialne zajęcia na temat agresji na lekcjach wychowawczyc h, WdŻwR spotkania z funkcjonariusza mi Policji apele porządkowe ankiety klas klas, zaproszeni goście Kształtowanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych budowanie atmosfery i zaufania w grupie kształtowanie postaw i uczenie zachowań asertywnych (odmawianie, radzenie sobie z presja grupy) pomoc uczniom w radzeniu sobie z własnymi ograniczeniami dbałość o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji ucznia w klasie budowanie właściwych relacji uczeń = uczeń, uczeń = dorosły. Angażowanie rodziców do ścisłej Współpracy wychowawczej ze szkołą wzbudzanie świadomości odpowiedzialności rodzicielskiej oraz zajęcia i imprezy integrujące klasę i społeczność szkolna pogadanki i dyskusje rozwiązywanie indywidualnych problemów, organizacja klas, nauczyciele klas, nauczyciele,
ciągłości i jednolitości oddziaływań wychowawczych i profilaktycznych zachęcanie do działań na rzecz szkoły pedagogizacja rodziców Ukazanie uczniom pozytywów i zagrożeń płynących z masmediów. Propagowanie właściwego korzystania z multimediów, Internetu kulturalne korzystanie z telefonów komórkowych i sprzętu elektronicznego zgodnie z obowiązującą procedurą informowanie uczniów o niepożądanych treściach dostępnych w Internecie oraz programach i grach komputerowych ukazywanie efektów spędzania zbyt dużo czasu przed ekranem TV i komputera zapoznanie z netykietą oraz ze zjawiskiem cyberprzemocy uroczystości, imprez z udziałem rodziców i przy ich pomocy. rozmowy na lekcjach wychowawczyc h, pogadanki, dyskusje rozmowy kierowane dyrekcja szkoły nauczyciele, wychowawcz y, pedagog szkolny, rodzice Wszystkie wymienione zadania realizować będziemy w ramach podstawowych zadań profilaktyki szkolnej. Zagadnienia programowe mogą ulegać modyfikacji lub poszerzeniu o zadania wynikające z bieżących potrzeb szkoły. Realizacja programu przebiega na trzech obszarach działań: działania ogólnoszkolne, działania wewnątrzklasowe, działania indywidualne. Szkoła mając świadomość wagi działań profilaktycznych będzie prowadzić rzetelną diagnozę działań wychowawczoprofilaktycznych oraz potrzeb danego środowiska. W tym celu posłuży się badaniem ankietowym. Wyniki tych badań będą dostępne dla uczniów, nauczycieli i rodziców. Strategia naszych działań ma charakter systemowy, a nie jednorazowy. Program akcentuje działania adresowane do grup niskiego ryzyka (profilaktyka pierwszorzędowa). Metody i sposoby realizacji: zajęcia w ramach godzin wychowawczych, zajęcia w trakcie realizacji poszczególnych przedmiotów, prelekcje, warsztaty, pogadanki, projekcje filmów, gazetki ścienne, rozmowy indywidualne,
zajęcia pozalekcyjne (wycieczki, ogniska, koła zainteresowań itp.) uroczystości szkolne i (Święto szkoły, dzień sportu, dyskoteki, wigilie klasowe, itd.), apele okolicznościowe i porządkowe, spektakle edukacyjno profilaktyczne, badania ankietowe. 4. Współpraca z rodzicami Szkoła: 1. zapozna uczniów z opracowanym szkolnym programem profilaktyki, 2. dostosuje tematy z zakresu profilaktyki do pojawiających się problemów w szkole i w zespole klasowym, 3. zaprosi na zebrania z rodzicami specjalistów z zakresu profilaktyki, którzy nakreślą rodzicom istniejący problem, 4. prowadzić będzie pedagogizację rodziców w zakresie przeciwdziałania uzależnieniom oraz stosowania właściwych metod wychowawczych, 5. organizować będzie spotkania z Radą Rodziców i trójkami klasowymi. Rodzice: 1) współdecydują w sprawach działań profilaktycznych w szkole, 2) aktywnie uczestniczą w programowaniu pracy szkoły i projektowaniu jej rozwoju, 3) uczestniczą w spotkaniach organizowanych przez dyrekcję szkoły, 4) pomagają i włączają się w organizację imprez klasowych, szkolnych, 5) uczestniczą w pedagogizacji rodziców prowadzonej przez szkołę, 6) ujednolicają oddziaływania wychowawcze wobec swoich dzieci zgodnie ze wskazówkami szkoły w trakcie rozwiązywania problemów wychowawczych. 5. Monitorowanie i ewaluowanie szkolnego programu profilaktyki Dokonywanie ewaluacji jest niezbędnym elementem każdego nowoczesnego programu. Ewaluacja jest sposobem rozpoznawania i rozwiązywania różnych niejasnych zagadnień, by działania profilaktyczne były skuteczne i efektywniejsze. Ewaluacja w naszej szkole prowadzona jest raz w roku szkolnym w odniesieniu do zajęć, jak i działań profilaktycznych. Ma ona charakter formatywny (kształtujący). W tym celu wykorzystywane są następujące (do wyboru) metody: obserwacja, ankieta, rozmowy indywidualne i wywiady oraz analiza dokumentów. Ewaluacja sumująca będzie przeprowadzona po trzecim roku funkcjonowania programu. Wyniki badań ankietowych staną się podstawą do sformułowania wniosków, które następnie będą uwzględnione przy opracowywaniu kolejnego programu profilaktycznego. Ewaluację prowadzić będzie Zespół Wychowawczy Szkoły. Uchwalony przez Radę Rodziców w porozumieniu z Radą Pedagogiczną dn. 30.09.2015r.