Składki na fundusze pozaubezpieczeniowe w 2014 roku Fundusz Pracy Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych Fundusz Emerytur Pomostowych
Praca zbiorowa pod redakcją Anny Puszkarskiej Redaktor naczelna grupy czasopism: Małgorzata Jankowska Wydawca: Marlena Prószyńska ISBN 978-83-269-2877-2 Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Warszawa 2014 Skład i łamanie: Raster studio 05-071 Sulejówek, ul. Konopnickiej 46, tel. 603 59 59 71 Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. ul. Łotewska 9a, 03-918 Warszawa tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10 Niniejszy e-book chroniony jest prawem autorskim. Przedruk materiałów bez zgody wydawcy jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. Zaproponowane w niniejszym poradniku wskazówki, porady i interpretacje dotyczą sytuacji typowych. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w poradniku wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przypadków.
Spis treści Składki na fundusze pozaubezpieczeniowe w 2014 roku 4 Składki na Fundusz Pracy 5 Wysokość należności 5 Obowiązki zleceniodawcy 7 Przez część miesiąca lub w niepełnym wymiarze 7 Dochody z kilku źródeł 8 Podstawa i wysokość składek 10 Zwolnienia z obciążeń 11 Powrót do pracy po urlopie 11 Przez 36 miesięcy 13 Zatrudnienie bezrobotnego 15 55 lub 60 lat 16 Inne ulgi 16 Odprowadzanie składek na FGŚP 17 Nie tylko za pracowników 17 Podstawa i wysokość należności 18 Korzystanie ze zwolnień 18 Składki na FEP 19 Wymiar czasu pracy 21 Na rzecz własnego pracodawcy 21 Wysokość i podstawa 22 Termin zapłaty 23 Pytania i odpowiedzi 24 Nie trzeba opłacać składek od umowy o dzieło z zewnętrznym podmiotem 24 Nagroda wypłacana raz na 5 lat korzysta ze zwolnienia 24 Przekroczenie rocznego limitu nie zawsze zwalnia z obciążeń 25 O obowiązku wpłat na Fundusz Pracy decyduje podstawa wymiaru 26 Rozstrzyga wypłata za dany miesiąc 26 Składka na FGŚP nie zależy od wysokości przychodu 27 Urodzenie kolejnego dziecka daje prawo do nowego zwolnienia 27 Urlop wypoczynkowy nie odracza realizacji uprawnień 28 Ulga w opłacaniu składek dotyczy należności z umowy o pracę 29 Wypłaty z różnych tytułów podlegają sumowaniu 30 Nie trzeba opłacać składek za 60-letniego zleceniobiorcę 31 Czasem można skorzystać ze zwolnienia już od 55. lub 60. urodzin 31 Za kamieniarza nie trzeba płacić składki na FEP 32 3
SKŁADKI NA FUNDUSZE POZAUBEZPIECZENIOWE W 2014 ROKU Niektórzy płatnicy, oprócz składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, muszą rozliczać także obciążenia na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, a także Fundusz Emerytur Pomostowych. Przepisy przewidują jednak również zwolnienia w tym zakresie. Zasady opłacania składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, czy Fundusz Emerytur Pomostowych wynikają z odpowiednich ustaw. Chodzi tu o ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, ustawę o ochronie roszczeń o pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy oraz ustawę o emeryturach pomostowych. 4
Składki na Fundusz Pracy Fundusz Pracy został utworzony na podstawie ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (dalej: ustawa o promocji zatrudnienia). Akt ten określa sytuacje, w których płatnicy mają obowiązek naliczania składek na ten fundusz. [tabela 1] Tabela 1. Obowiązek naliczania składek na Fundusz Pracy Przesłanki, których spełnienie rodzi obowiązek naliczania składek podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w przeliczeniu na okres pełnego miesiąca musi odpowiadać co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę (w 2014 roku jest to kwota 1.680 zł), w przypadku osób, o których mowa w art. 6 ust. 2 ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. nr 200, poz. 1679 ze zm.), czyli osób w pierwszym roku zatrudnienia, rozpoczynających karierę zawodową, podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe musi wynosić co najmniej 80% płacy minimalnej (w 2014 roku jest to kwota 1.344 zł) w przypadku osób wykonujących pracę w okresie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania podstawa wymiaru składek emerytalno- -rentowych, skutkująca obowiązkiem naliczania obciążeń na FP, wynosi 50% minimalnego wynagrodzenia (w 2014 roku jest to kwota 840 zł) istnienie obowiązku ubezpieczeń emerytalnego i rentowych Podstawa prawna art. 104 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia art. 104 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia art. 107 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia Jeśli dana osoba nie spełnia wymogów określonych w tabeli, od uzyskanego przez nią przychodu nie nalicza się składek na FP. Wysokość należności Z zestawienia tego wynika, że jednym z elementów rodzących wymóg naliczania składek na FP jest osiąganie przez ubezpieczonego odpowiednio wysokiego przychodu. Jest on ustalany 5
na podstawie obowiązującego w danym roku kalendarzowym minimalnego wynagrodzenia za pracę. [przykłady 1 i 2] PRZYKŁAD 1. Kryterium kwotowe Dnia 1 października 2013 r. spółka zatrudniła pracownika z 20-letnim stażem zawodowym. Osobie tej przyznano wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 1.700 zł. Oznacza to, że zarówno w 2013, jak i w 2014 roku płatnik musi za tego zatrudnionego naliczać także składki na Fundusz Pracy. PRZYKŁAD 2. Umowa o pracę po zleceniu Od 1 października 2013 r. w spółce została zatrudniona na 1/2 etatu osoba, dla której jest to pierwsza w życiu umowa o pracę. W okresie od 1 sierpnia 2012 r. do 30 września 2013 r. podlegała jednak ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym z tytułu umowy zlecenia. Pracownik otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 1.400 zł. Pracodawca nie ma obowiązku naliczania za niego składek na FP, gdyż po uwzględnieniu okresu opłacania składek z tytułu zlecenia podwładny legitymuje się stażem dłuższym niż rok, mimo że jest to jego pierwsze zatrudnienie na podstawie umowy o pracę. Oznacza to, że dopiero otrzymywanie przez niego pensji odpowiadającej pełnemu minimalnemu wynagrodzeniu za pracę (1.680 zł) powodowałoby obowiązek naliczania składki na FP. Sytuacja jest prosta, gdy wypłaty są dokonywane w cyklu miesięcznym. Może się jednak zdarzyć na przykład przy umowie zlecenia że strony ustalą inną częstotliwość wypłat, a nawet uzgodnią jednorazową wypłatę całego wynagrodzenia. W takim przypadku ewentualne naliczanie składek na FP nastąpi tylko w miesiącach, w których dokonano wypłaty. [przykład 3] PRZYKŁAD 3. Skutki nieregularnych wypłat W 2014 roku spółka podpisała umowy zlecenia z dwiema osobami, dla których jest to jedyne źródło dochodu. W jednej z tych umów znalazł się zapis, zgodnie z którym zleceniobiorca będzie otrzymywać wynagrodzenie (w wysokości 1.700 zł) płatne co drugi miesiąc. Natomiast w przypadku drugiego zleceniobiorcy uzgodniono, że wynagrodzenie zostanie mu wypłacone jednorazowo po wykonaniu zlecenia (w czerwcu) i wyniesie 5.500 zł. W obu sytuacjach składka na FP jest obowiązkowa, przy czym w pierwszym przypadku powinna być regulowana co drugi miesiąc, a w drugim powinna zostać naliczona od jednorazowej wypłaty z czerwca 2014 roku. 6