Dodatkowe wynagrodzenie roczne w oświacie Trzynastki 2016 w pytaniach i odpowiedziach. Opracowanie zbiorowe eksperci serwisu PortalOswiatowy.

Transkrypt

1 adry Opracowanie zbiorowe eksperci serwisu PortalOswiatowy.pl Dodatkowe wynagrodzenie roczne w oświacie Trzynastki 2016 w pytaniach i odpowiedziach PROFESJONALNE PUBLIKACJE DLA SZKÓŁ I PLACÓWEK OŚWIATOWYCH

2 Dodatkowe wynagrodzenie roczne w oświacie Trzynastki 2016 w pytaniach i odpowiedziach

3 Autor: Opracowanie zbiorowe eksperci serwisu PortalOswiatowy.pl Redaktor: Marta Wysocka Menedżer produktu: Paulina Krzyżanowska Kierownik marketingu i sprzedaży: Julita Lewandowska-Tomasiuk Zdjęcie na okładce: Fotolia.pl Projekt graficzny okładki: Piotr Fedorczyk Korekta: Zespół Koordynator produkcji: Mariusz Jezierski Druk: Miller Skład i łamanie: Raster studio ISBN Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Warszawa 2017 Wydanie I Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. ul. Łotewska 9a, Warszawa, tel , faks , cok@wip.pl NIP: , KRS: Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, Wysokość kapitału zakładowego zł. Publikacja Dodatkowe wynagrodzenie roczne w oświacie. Trzynastki 2016 w pytaniach i odpowiedziach została przygotowana z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy oraz doświadczenia jej twórców. Zaproponowane w niej wskazówki, porady i interpretacje dotyczą sytuacji typowych. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Opublikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym autorzy, konsultanci oraz redakcja nie mogą ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w publikacji Dodatkowe wynagrodzenie roczne w oświacie. Trzynastki 2016 w pytaniach i odpowiedziach wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przypadków.

4 Spis treści Spis treści Wstęp... 7 Rozdział 1. Osoby uprawnione do dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2016 rok Nauczyciel Asystent nauczyciela Osoba zatrudniona za zgodą kuratora Nauczyciel pracujący w zakładowej organizacji związkowej Osoba zatrudniona przy pracach interwencyjnych Bez trzynastki w szkołach niepublicznych i niesamorządowych Pytania i odpowiedzi Rozdział 2. Okres uprawniający do dodatkowego wynagrodzenia rocznego Co oznacza termin okres przepracowany? Obliczanie pełnych miesięcy pracy na podstawie Kodeksu cywilnego Sumowanie okresów zatrudnienia w danej szkole Okresy pobierania stypendium wliczane są do trzynastki Pytania i odpowiedzi Rozdział 3. Wypłata trzynastki mimo nieprzepracowania sześciu miesięcy Zatrudnienie zgodnie z organizacją pracy szkoły Zatrudnienie pracownika sezonowego Powołanie do służby wojskowej Rozwiązanie stosunku pracy Nawiązanie stosunku pracy Urlop dla poratowania zdrowia Urlopy związane z rodzicielstwem Pytania i odpowiedzi

5 Dodatkowe wynagrodzenie roczne w oświacie Rozdział 4. Pozbawienie prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego Nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy trwająca dłużej niż dwa dni Stawienie się do pracy lub przebywanie w pracy w stanie nietrzeźwości Wymierzenie pracownikowi kary dyscyplinarnej wydalenia z pracy lub ze służby Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika Pytania i odpowiedzi Rozdział 5. Obliczanie wysokości dodatkowego wynagrodzenia rocznego Wysokość trzynastki pracownika zatrudnionego przez część roku Wysokość trzynastki pracownika zatrudnionego na część etatu Przy uzupełnieniu etatu trzynastkę wypłaca szkoła macierzysta Pytania i odpowiedzi Rozdział 6. Składniki wynagrodzenia wliczane i niewliczane do podstawy dodatkowego wynagrodzenia rocznego Wynagrodzenie zasadnicze Dodatki do wynagrodzenia Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe, nadliczbowe i godziny doraźnych zastępstw Jednorazowy dodatek uzupełniający Wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy Wynagrodzenie za okres pozostawania bez pracy po przywróceniu do pracy Wynagrodzenie za czas pozostawania w gotowości do pracy Wynagrodzenie za realizację projektu unijnego Odprawa pieniężna Zasiłek na zagospodarowanie Dodatek wiejski Świadczenie urlopowe, świadczenia z ZFŚS, pomoc zdrowotna Nagroda jubileuszowa

6 Spis treści Nagrody za osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze Nagrody dla pracowników samorządowych Odprawa emerytalno-rentowa Wynagrodzenie za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy Wynagrodzenie za pracę w porze nocnej Wynagrodzenie za pracę w dniu wolnym od pracy Wynagrodzenie za pracę w święto Dodatek za uciążliwość pracy Wynagrodzenie za okres choroby Otrzymane wynagrodzenie roczne za poprzedni rok Pytania i odpowiedzi Rozdział 7. Termin wypłaty dodatkowego wynagrodzenia rocznego Wypłata trzynastki w pierwszym kwartale nowego roku Termin wypłaty trzynastki w przypadku likwidacji pracodawcy Pytania i odpowiedzi Rozdział 8. Dokonywanie potrąceń z dodatkowego wynagrodzenia rocznego Potrącenia alimentacyjne Należności niealimentacyjne Pytania i odpowiedzi Rozdział 9. Trzynastka po zmarłym pracowniku przypada jego małżonkowi i dzieciom Dzieci uprawnione do świadczeń po zmarłym Kiedy trzynastkę po zmarłym pracowniku wypłacić spadkobiercom Ustalenie kręgu osób uprawnionych do świadczeń po zmarłym Pytania i odpowiedzi Rozdział 10. Błędy w wypłacie świadczeń pracowniczych Konsekwencje błędu w wypłacie świadczenia

7 Dodatkowe wynagrodzenie roczne w oświacie Jak odzyskać nadpłatę Obowiązek wypłaty zaległego świadczenia Odpowiedzialność za błąd w wypłacie świadczenia Pytania i odpowiedzi Rozdział 11. Opodatkowanie i oskładkowanie dodatkowego wynagrodzenia rocznego Rozdział 12. WZORY DOKUMENTÓW Wzór informacji o wysokości trzynastki dla pracownika samorządowego Wzór informacji o wysokości trzynastki dla nauczyciela Wzór informacji o braku uprawnienia do otrzymania trzynastki Rozdział 13. Podstawa prawna

8 WSTĘP Specyfiką publicznych placówek oświatowych jest rozbudowany i skomplikowany system wynagradzania nauczycieli oraz pracowników niepedagogicznych. Na ich wynagrodzenie składa się, oprócz płacy zasadniczej, szereg dodatków płacowych, których wysokość uzależniona jest od wielu czynników. Jednym z takich dodatków jest dodatkowe wynagrodzenie roczne, czyli tzw. trzynastka. Wynagrodzenie to ma charakter nagrody dla tych pracowników, którzy przepracowali określony okres roku kalendarzowego, a zasady jego przyznawania zostały uregulowane w odrębnej ustawie jest to ustawa z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 2217). Ustalenie prawa do otrzymania dodatkowego wynagrodzenia rocznego oraz określenie jego wysokości w praktyce sprawia wiele trudności. W niektórych przypadkach pracownik mimo spełnienia formalnych wymogów do uzyskania trzynastki, może utracić prawo do jej otrzymania. Z kolei w innych pracownik dostanie trzynastkę nawet za bardzo krótki staż pracy w danym roku nieprzekraczający 6 miesięcy. Niniejsza publikacja ma na celu wyjaśnić charakter prawny dodatkowego wynagrodzenia rocznego oraz rozwiać często pojawiające się wątpliwości w zakresie właściwej interpretacji przepisów. W celu zapewnienia przejrzystości została podzielona na trzynaście rozdziałów w których omówiono najważniejsze zagadnienia dotyczące przyznawania, ustalania 7

9 Dodatkowe wynagrodzenie roczne w oświacie wysokości czy zasad wypłacania dodatkowego wynagrodzenia rocznego. Uzupełnieniem każdego rozdziału są komentarze w formie odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące zastosowania przepisów prawa w praktyce. Liczymy, że publikacja ułatwi pracę podczas ustalania wysokości dodatkowego wynagrodzenia rocznego, a cały proces związany z wywiązaniem się z tego obowiązku będzie przebiegał efektywnie i bezbłędnie. Życzymy pożytecznej lektury. 8

10 ROZDZIAŁ 1. OSOBY UPRAWNIONE DO DODATKOWEGO WYNAGRODZENIA ROCZNEGO ZA 2016 ROK Dodatkowe wynagrodzenie roczne przysługuje tylko pracownikom zatrudnionym w placówce oświatowej na podstawie: umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę (art. 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz ze zm.). Nie wypłaca się go zatem osobom wykonującym czynności w ramach umów cywilnoprawnych (dzieło, zlecenie). Jeśli pracownik świadczył pracę w czasie wakacji na podstawie umowy zlecenia, to okres wykonywania tej pracy nie wlicza się do stażu uprawniającego do nabycia prawa do trzynastej pensji. Oznacza to, że również wynagrodzenia otrzymanego z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia nie wlicza się do podstawy naliczenia tzw. trzynastki. Zdarza się jednak, że w przedszkolach i szkołach samorządowych mimo wyraźnego zakazu zatrudnia się nauczycieli i pracowników na umowy cywilnoprawne będące w istocie ukrytymi umowami o pracę. Ma to miejsce, jeżeli umowa cywilnoprawna zawiera istotne cechy umowy o pracę, a w szczególności podporządkowanie służbowe wobec zleceniodawcy, a także wykonywanie usług w miejscu i czasie wskazanym przez 9