UMOWY ZLECENIA UMOWY O DZIEŁO

Transkrypt

1 ZMIANY W SKŁADKACH OD 1 STYCZNIA 2016 R. Elżbieta Młynarska-Wełpa UMOWY ZLECENIA UMOWY O DZIEŁO 2016 VADEMECUM PŁATNIKA

2 Oferta obejmuje prenumeratę roczną dwutygodnika Wynagrodzenia w Twojej firmie na specjalnych warunkach

3 ZMIANY W SKŁADKACH OD 1 STYCZNIA 2016 R. Elżbieta Młynarska-Wełpa UMOWY ZLECENIA UMOWY O DZIEŁO 2016 VADEMECUM PŁATNIKA

4 Autor Elżbieta Młynarska-Wełpa specjalista w zakresie wynagrodzeń, szkoleniowiec Współautorzy: Paulina Rybicka-Telec tematyka sądowa Sławomir Liżewski tematyka podatkowa Kierownik grupy wydawniczej Agnieszka Konopacka-Kuramochi Wydawca Agnieszka Gorczyca Redaktor Renata Kajewska Korekta Monika Rychalska Druk Miller Druk Skład i łamanie Triograf, Dariusz Kołacz Projekt graficzny okładki Piotr Fedorczyk Nakład: 300 egz. ISBN Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Warszawa 2015 Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. ul. Łotewska 9a, Warszawa, tel , faks , cok@wip.pl NIP: , KRS: Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, Wysokość kapitału zakładowego zł. Publikacja Umowy zlecenia. Umowy o dzieło 2016 została opracowana we współpracy z Wydawnictwem VNR Verlag für die Deutsche Wirtschaft AG z Niemiec. Umowy zlecenia. Umowy o dzieło 2016 chronione jest prawem autorskim. Przedruk materiałów zamieszczonych w publikacji Umowy zlecenia. Umowy o dzieło 2016 oraz w innych dostępnych elementach subskrypcji bez zgody wydawcy jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. Publikacja Umowy zlecenia. Umowy o dzieło 2016 została przygotowana z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia autorów oraz konsultantów. Zaproponowane w publikacji Umowy zlecenia. Umowy o dzieło 2016 oraz w innych dostępnych elementach subskrypcji wskazówki, porady i interpretacje nie mają charakteru porady prawnej. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w publikacji Umowy zlecenia. Umowy o dzieło 2016 lub w innych dostępnych elementach subskrypcji wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przykładów. Wydawca nie odpowiada za treść zamieszczonej reklamy; ma prawo odmówić zamieszczenia reklamy, jeżeli jej treść lub forma są sprzeczne z linią programową bądź charakterem publikacji oraz interesem Wydawnictwa Wiedza i Praktyka. Informacje o prenumeracie tel.: cok@wip.pl

5 Spis treści Wykaz aktów prawnych... 7 Wstęp... 8 Rozdział 1. Umowa zlecenia a umowa o dzieło różnice i podobieństwa Umowa zlecenia zalety Odpłatność przy umowie zlecenia Odpowiedzialność zleceniobiorcy Wypowiedzenie umowy zlecenia Cechy charakterystyczne umowy o dzieło Dodatkowe zapisy w umowie o dzieło Prawa autorskie Odpłatność przy umowie o dzieło Odpowiedzialność dziełobiorcy Umowa zlecenia a umowa o dzieło podobieństwa i różnice Sąd Najwyższy o umowach o dzieło Czas i miejsce wykonywania umowy o dzieło...32 Rozdział 2.Zastępowanie umowy o pracę umową cywilnoprawną Sprawozdanie z działalności PIP w 2014 roku Wysokość kar Dodatkowe konsekwencje finansowe Niedozwolone zapisy w umowach Korzyści umowy o pracę dla pracownika i pracodawcy Kontrole ZUS a reakcje przedsiębiorców Oskładkowanie pozornych umów o dzieło Orzecznictwo sądowe Usługa to nie dzieło Indywidualny charakter dzieła Możliwość stwierdzenia wad fizycznych Zapisy w umowach...71 Kontrole ZUS Dzieło powinno być wyrazem kreatywności i umiejętności Odpowiedzialność Pewność rezultatu Powtarzalność

6 Umowy zlecenia. Umowy o dzieło Sprawdzian na istnienie wad fizycznych Wniesienie powództwa przez inspektora pracy Bez przedawnienia Konieczność sporządzenia korekt...74 Rozdział 3. Stosunek pracy a umowy cywilnoprawne Roszczenie o ustalenie istnienia stosunku pracy Sąd właściwy dla postępowania o ustalenie istnienia stosunku pracy Koszty sądowe a koszty procesu Koszty sądowe Koszty zastępstwa procesowego Inne postępowania sądowe przeciwko zatrudniającemu Postępowanie upominawcze Postępowanie uproszczone Rozdział 4. Składki i podatek przy umowach cywilnoprawnych Ubezpieczenia członków rad nadzorczych Zmiany w drukach ZUS Zmiany od 1 stycznia 2016 r Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych od 1 stycznia 2016 r Umowa zlecenia i umowa o pracę Pracownik pobierający zasiłek macierzyński Umowa zlecenia i prowadzenie pozarolniczej działalności Kilka umów zlecenia od 1 stycznia 2016 r Umowa zlecenia ze studentem w 2016 roku Nowe uprawnienie płatnika składek od 1 stycznia 2016 r Obowiązkowe ubezpieczenia przy umowach cywilnoprawnych Umowy zlecenia a podstawa wymiaru składek Naliczanie wynagrodzenia zleceniobiorcy Umowa zlecenia przy zbiegu tytułów do ubezpieczeń Zbiegi tytułów ubezpieczeń emerytalnego i rentowych od 1 stycznia 2016 r. najważniejsze zasady Opodatkowanie umów cywilnoprawnych Naliczanie wynagrodzenia wykonawcy dzieła Formularze podatkowe składane za zleceniobiorców Deklaracje i informacje podatkowe Nowe formularze PIT za 2015 rok Błędne pobranie ryczałtu zamiast zaliczki Zleceniobiorcy prowadzący działalność gospodarczą Zleceniobiorcy będący menedżerami

7 Spis treści Podatek ryczałtowy 18% Koszty uzyskania przychodów przy umowach o dzieło Problemy praktyczne Emeryci i renciści będący pracownikami Rozdział 5. Zasiłki dla zleceniobiorcy Okres zasiłkowy zleceniobiorcy Utrata prawa do zasiłku Zasiłek macierzyński dla zleceniobiorcy Zasiłek z ubezpieczenia wypadkowego Wypłata świadczeń chorobowych Wypłata odszkodowania zleceniobiorcy Rozdział 6. Umowy zlecenia na urlopie macierzyńskim i wychowawczym Ubezpieczenia z umowy zlecenia Umowa o dzieło bez składek Umowa o pracę na ogólnych zasadach Ustalenie podstawy wymiaru składek Dokumenty do ZUS Urlop wychowawczy Ze zlecenia oraz umowy o pracę ubezpieczenia obowiązkowe Brak ubezpieczeń z umowy o dzieło Formularze dla ZUS Inne formy zarobkowania Rozdział 7. Potrącenia z umów cywilnoprawnych Ograniczenia egzekucyjne Granice potrąceń Oświadczenia składane przez zleceniobiorcę Umowy zlecenia zawierane z własnymi pracownikami Rozdział 8. Pytania i odpowiedzi Umowa o dzieło z własnym pracownikiem zapłacona bez składek ZUS pracodawca opłaca zaległe składki Jakie konsekwencje finansowe wynikają z uznania umowy zlecenia za pracę nadliczbową Czy do celów ubezpieczeniowych umowa o dzieło może być rozszerzeniem stosunku pracy Jak wypłacić wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia, gdy student traci swój uprzywilejowany status

8 Umowy zlecenia. Umowy o dzieło 2016 Czy w podstawie zasiłkowej pracownika uwzględniamy przychód z umowy zlecenia W jaki sposób skorygować rozliczenie umowy o dzieło jako umowy zlecenia Jakie obowiązki ma zleceniodawca wobec ZUS Jakie koszty ponosi zleceniodawca Jak prawidłowo naliczyć składki od umowy zlecenia trwającej na przełomie roku Rozdział 9. Druki i formularze Wzór umowy zlecenia Oświadczenie Zleceniobiorcy składane przy zawieraniu umowy zlecenia Rachunek do umowy zlecenia Oświadczenie zleceniobiorcy składane przy każdym rachunku do umowy zlecenia w celu zweryfikowania bieżącego statutu zleceniobiorcy względem ubezpieczeń społecznych (przy umowach naliczanych okresowo) Formularz zgłoszenia do ZUS Wzór umowy o dzieło Oświaczenie podatkowe wykonawcy dzieła Umowa o dzieło wraz z przeniesieniem praw autorskich Rachunek do umowy o dzieło Rozdział 10. Pisma urzędowe i przepisy prawne Przychody zleceniobiorców zwolnione ze składek wyjaśnienie ZUS Najważniejsze interpretacje ZUS Interpretacje podatkowe Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.) wyciąg Ustawa z 23 października 2014 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r. poz. 1831)

9 Wykaz aktów prawnych Kodeks pracy (kp) ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz ze zm.) Kodeks cywilny (kc) ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.) Kodeks postępowania cywilnego (kpc) ustawa z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 101) ustawa systemowa ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 121 ze zm.) ustawa chorobowa ustawa z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 159 ze zm.) ustawa o PIT ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) Ordynacja podatkowa ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.) ustawa emerytalna ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 748) ustawa o ZFŚS ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 111) ustawa wypadkowa ustawa z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn.: Dz.U. z 2009 r. nr 167, poz ze zm.) ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych ustawa z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2006 r. nr 90, poz. 631 ze zm.) Kodeks karny ustawa z 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. nr 88, poz. 553 ze zm.) ustawa o kosztach ustawa z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2010 r. nr 90, poz. 594 ze zm.) ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji ustawa z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz ze zm.) ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym ustawa z 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.) rozporządzenie składkowe rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. nr 161, poz ze zm.) 7

10 Wstęp Przy nawiązywaniu współpracy z nową osobą w firmie trzeba podjąć decyzję, na podstawie jakiej umowy ta osoba ma świadczyć pracę. Czasami oznacza to wybór jednej z form zawarcia umowy o pracę, ale często jest to wybór pomiędzy stosunkiem pracy a umowami cywilnoprawnymi. Niekiedy natomiast będzie to decyzja, jaką umowę cywilnoprawną najlepiej w danym przypadku zawrzeć. Jeśli przedsiębiorca nie zdecyduje się na jedną z umów o pracę: umowę na okres próbny, umowę na czas określony lub umowę na czas nieokreślony, powinien zdecydować się, czy współpraca opierać się będzie na umowie zlecenia czy na umowie o dzieło. Zatrudnianie na podstawie umów o pracę odbywa się według przepisów prawa pracy, natomiast inne formy zatrudnienia opierają się na przepisach Kodeksu cywilnego. Spośród umów cywilnoprawnych pracodawcy wybierają umowy zlecenia lub umowy o dzieło. Umowa zlecenia to coraz częściej towarzysząca pracodawcom forma zatrudniania. Jest to uzupełnienie możliwości, jakie daje stosunek pracy, gdyż stosunek cywilnoprawny jest bardziej elastyczną formą zatrudnienia. Umowa zlecenia z jednej strony daje zleceniodawcy swobodę wyboru wykonawcy, a z drugiej jego odpowiedzialność kształtuje się na bazie Kodeksu cywilnego. Natomiast okazuje się, że na popularność tych form zatrudnienia wpływa jednak coś innego. W wielu przypadkach najważniejsze są oszczędności, jakie daje umowa cywilnoprawna w porównaniu z zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy. W przypadku gdy zleceniodawca nie potrzebuje osoby mającej świadczyć pracę w warunkach charakterystycznych dla stosunku pracy m.in. zgodnie z zasadą podporządkowania i osobistego wykonywania pracy w miejscu i czasie wskazanym przez pracodawcę może zawrzeć umowę zlecenia. Zakres tej umowy może być bardzo szeroki, gdyż przyjmuje się, że taka forma współpracy może być wykorzystana praktycznie do wykonania każdej czynności prawnej na rzecz zlecającego. Cechą rozpoznawalną umowy zlecenia jest staranne działanie. Oznacza to, że zleceniobiorca nie zobowiązuje się do osiągnięcia konkretnego rezultatu końcowego, lecz do tego, że będzie on dokładał należytej staranności przy wykonywaniu pracy będącej przedmiotem umowy. Strony umowy zlecenia są równorzędnymi podmiotami. W praktyce często oznacza to, że zleceniobiorca sam wyznacza sobie godziny, 8