Załcznik nr 79 Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Pedagogika specjalna A. STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA I. WYMAGANIA OGÓLNE Studia pierwszego stopnia trwaj nie krócej ni 6 semestrów. Liczba godzin zaj nie powinna by mniejsza ni 2200. Liczba punktów ECTS (European Credit Transfer System) nie powinna by mniejsza ni 180. II. KWALIFIKACJE ABSOLWENTA Absolwent powinien prezentowa postaw humanistyczn: otwartoci i dialogu, szacunku dla innych, wraliwoci na potrzeby człowieka szczególnie niepełnosprawnego i wymagajcego pomocy. Posiada umiejtnoci posługiwania si interdyscyplinarn wiedz dotyczc prawidłowoci rozwojowych człowieka, odchyle organicznych, psychicznych i społecznych oraz moliwoci edukacyjnych, rehabilitacyjnych i resocjalizacyjnych. Posiada umiejtnoci praktyczne w zakresie wybranej specjalnoci. Umie rozpoznawa i samodzielnie rozwizywa problemy edukacyjne, rehabilitacyjne i resocjalizacyjne. Powinien zna jzyk obcy na poziomie biegłoci jzykowej B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Jzykowego Rady Europy. Posiada umiejtnoci posługiwania si nowoczesnymi rodkami przekazu informacji. Absolwent jest przygotowany do pracy na stanowisku: wychowawcy, nauczyciela, nauczyciela lub specjalisty współorganizujcego kształcenie integracyjne, pedagoga specjalnego terapeuty, specjalisty pedagoga specjalnego, pedagoga specjalnego rehabilitanta. Jest przygotowany do pracy w rónych instytucjach, w tym w: placówkach owiatowo-wychowawczych, poradniach specjalistycznych, placówkach opieki, wychowania i rehabilitacji, agendach słub socjalnych, placówkach słuby zdrowia i resocjalizacyjnych, owiatowych agendach samorzdowych oraz sdownictwie. Przygotowanie do pracy w szkolnictwie wymaga ukoczenie specjalnoci nauczycielskiej (zgodnie ze standardami kształcenia przygotowujcego do wykonywania zawodu nauczyciela). Absolwent powinien by przygotowany do podjcia studiów drugiego stopnia. III. RAMOWE TRECI KSZTAŁCENIA 1. GRUPY TRECI KSZTAŁCENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS godziny ECTS A. GRUPA TRECI PODSTAWOWYCH 300 34 B. GRUPA TRECI KIERUNKOWYCH 390 43 Razem 690 77 2. SKŁADNIKI TRECI KSZTAŁCENIA W GRUPACH, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS
godziny ECTS A. GRUPA TRECI PODSTAWOWYCH 300 34 Treci kształcenia w zakresie: 1. Propedeutyki nauk społecznych 60 2. Propedeutyki edukacji 180 3. Biomedycyny 60 B. GRUPA TRECI KIERUNKOWYCH 390 43 Treci kształcenia w zakresie: 1. Neurofizjologii 2. Psychopatologii rozwoju 3. Podstaw pedagogiki specjalnej 4. Podstaw diagnostyki psychopedagogicznej 5. Dydaktyki i metodyk specjalnych 3. TRECI I EFEKTY KSZTAŁCENIA A. GRUPA TRECI PODSTAWOWYCH 1. Kształcenie w zakresie propedeutyki nauk społecznych Treci kształcenia: Pojcie, przedmiot i działy filozofii. Ontologia, gnoseologia, aksjologia, antropologia, historiozofia, etyka, estetyka. Okresy w rozwoju filozofii. Główne kierunki, przedstawiciele i zasadnicze problemy: filozofii staroytnej, filozofii redniowiecza, filozofii nowoytnej, filozofii współczesnej. Filozofia jako teren refleksji nad aksjologi i przesłankami etycznymi uprawiania nauk: biologii, psychologii, socjologii, antropologii, nauk o kulturze, pedagogiki i ich subdyscyplin. ródła zrónicowania paradygmatów badawczych i podej terapeutycznych we współczesnych naukach pedagogicznych. Metoda filozoficznej analizy problemów teoretycznych i metodologicznych współczesnej nauki i jej zastosowa praktycznych. Podstawowe pojcia z zakresu socjologii. Metodologiczny status socjologii. Pocztki i rozwój bada socjologicznych dzieje dyscypliny. Subdyscypliny socjologiczne oraz ich wzajemne zalenoci. Status i miejsce socjologii jako nauki wród innych nauk humanistycznych. Klasyczne i współczesne teorie socjologiczne. Procesy społeczne, struktury społeczne i wska niki stratyfikacji. Zmiany społeczne. Teorie zwizku jednostki ze społeczestwem. Osobowo społeczna, wi społeczna, komunikacja społeczna. Strategie adaptacyjne. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: operowania wiedz naukow i okrelania jej przesłanek aksjologicznych i etycznych; interpretacji tekstów filozoficznych i analizy tradycyjnych problemów filozoficznych w kontekcie ich zwizków z podstawowymi problemami współczesnoci; dostrzegania wspólnych obszarów refleksji w naukach społecznych; dostrzegania, analizowania i interpretowania rónych zjawisk społecznych; wykorzystywania wiedzy socjologicznej oraz procedur badawczych do diagnozowania i wyjaniania problemów pedagogicznych. 2. Kształcenie w zakresie propedeutyki edukacji Treci kształcenia: Podstawowe pojcia, działy i kierunki psychologii. Miejsce psychologii wród nauk o człowieku. Procesy poznawcze, emocjonalne i motywacyjne. Podstawy rónic indywidualnych: temperament, zdolnoci i zainteresowania, inteligencja. Pojcie, koncepcje i uwarunkowania rozwoju człowieka. Charakterystyka rozwoju poznawczego, emocjonalnego i społecznego. Cechy specyficzne rónych okresów rozwoju człowieka. Modele zmiany rozwojowej. Mechanizmy dojrzewania, uczenia si i socjalizacji. Metody badawcze psychologii ogólnej i rozwojowej. Wybrane pojcia i konstrukty teoretyczne pedagogiki. Działy i dyscypliny szczegółowe pedagogiki. Społeczno-kulturowy i osobowociowy proces 2
wychowania a pedagogika. Nauki pedagogiczne dotyczce okresów rozwoju/edukacji człowieka oraz przedmiotu i obszaru praktyki. Struktura systemowa problemów pedagogicznych zwizki z naukami o człowieku, społeczestwie, kulturze. Integracyjny i interdyscyplinarny charakter pedagogiki. Orientacje metodologiczne w pedagogice: teoretyczne i empiryczne. Proces wychowania dziedziny, cele, treci, uwarunkowania. Osobowo i osoba jako przedmiot i podmiot wychowania. Historyczne i współczesne prdy oraz kierunki w pedagogice. Badania porównawcze w pedagogice jako ródło zmian rozwojowych i inspiracji. Proces kształcenia i jego efekty. Klasyczne i współczesne orientacje dydaktyczne. Systemy dydaktyczne załoenia, struktura, realizacja. Ogólne załoenia, cele i treci kształcenia. Proces kształcenia przebieg, aktywizacja. Obudowa dydaktyczna procesu kształcenia: zasady, metody, formy organizacyjne, rodki dydaktyczne. Style pracy nauczyciela i uczniów. Efektywno kształcenia pomiar, ewaluacja, uwarunkowania. Niepowodzenia dydaktyczne. Współczesne instytucje dydaktyczno-wychowawcze i opiekucze. Pozaszkolne inspiracje dydaktyczne. Budowa, funkcje i metody badania narzdów głosotwórczych człowieka. Zasady i warunki tworzenia głosu o odpowiednim nastawieniu i nateniu. Profilaktyka i rehabilitacja narzdu głosu. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: korzystania z teorii psychologicznych w rozumieniu zjawisk pedagogicznych; korzystania z wiedzy psychologicznej w formułowaniu i rozwizywaniu problemów pedagogicznych; rozumienia zmian rozwojowych w ich wymiarze normatywnym i patologicznym; stosowania wiedzy o prawidłowociach i przebiegu rozwoju człowieka do opracowywania zada dydaktycznych, wychowawczych i rehabilitacyjnych; zrozumienia istoty, czynników i uwarunkowa wychowania/edukacji w kontekcie społecznokulturowym w pełnym cyklu ycia człowieka; integracji problemów wystpujcych w praktyce i teorii pedagogicznej; rozumienia myli pedagogicznych i ich ródła, w kontekcie prdów społecznych i ideowych współczesnoci; przyjmowania postawy refleksyjnej i krytycznej wobec rónych koncepcji pedagogicznych, aktualnych problemów pedagogicznych i praktyki wychowawczej; obserwowania, rozpoznawania i wyjaniania sytuacji dydaktycznych i przebiegu procesu kształcenia; tworzenia własnego warsztatu pedagogicznego i przygotowania do prowadzenia zaj dydaktycznych; wiadomego kierowania wykorzystaniem własnego głosu. 3. Kształcenie w zakresie biomedycyny Treci kształcenia: Ontogeneza prawidłowoci, uwarunkowania, mechanizmy regulacji i adaptacji, metody bada. Ontogenetyczne prawidłowoci rozwoju człowieka. Fazy ontogenezy z uwzgldnieniem potrzeb fizycznych i psychicznych człowieka, okresy krytyczne dla rozwoju i zdrowia. Mechanizmy dziedziczenia. Genetyczne uwarunkowania rozwoju (prawidłowoci, zaburzenia). Diagnostyka i poradnictwo genetyczne. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia przyczyn zmiennoci osobniczej i midzyosobniczej; analizy zaburze rozwojowych z punktu widzenia zwizków etiologii z symptomatologi; rozpoznawania indywidualnych potrzeb i moliwoci człowieka w poszczególnych etapach ontogenezy; stosowania wiedzy genetycznej w poradnictwie. B. GRUPA TRECI KIERUNKOWYCH 1. Kształcenie w zakresie neurofizjologii Treci kształcenia: Budowa, rozwój, funkcje i czynnoci układu nerwowego. Hormonalna regulacja funkcji yciowych. Neurofizjologiczne podstawy zachowania si człowieka. Patogeneza najczstszych schorze układu nerwowego i narzdów zmysłów. Moliwoci kompensacyjne układu nerwowego. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: oceny neurochirurgicznej organizmu człowieka uwzgldniajcej budow i funkcje układu nerwowego. 2. Kształcenie w zakresie psychopatologii rozwoju Treci kształcenia: Zaburzenia psychiczne i ich uwarunkowania. Elementy psychologii klinicznej. Psychologia kliniczna jako dziedzina bada naukowych i zastosowa w diagnozie, rehabilitacji i profilaktyce. Modele zdrowia. Psychologiczne uwarunkowania zdrowia. Zdrowie 3
psychiczne. Rodzaje zaburze psychicznych i ich uwarunkowania. Psychologiczne problemy osób niepełnosprawnych intelektualnie. Psychologiczne metody diagnozy problemów zwizanych ze zdrowiem, chorob i niepełnosprawnoci. Poradnictwo psychologiczne. Profilaktyka psychologiczna. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia zjawisk homeostazy; rozumienia relacji organizm funkcjonowanie psychofizyczne: rozpoznawania czynników wspomagajcych rozwój człowieka; rozpoznawania czynników psychologicznych wanych dla powstawania zaburze zdrowia; rozpoznawania przejawów rónych zaburze zdrowia psychicznego; rozpoznawania psychologicznych uwarunkowa zaburze zachowania na rónych etapach rozwoju człowieka; korzystania z diagnozy psychologicznej dla potrzeb nauczania, wychowania i rehabilitacji; formułowania wskaza dla rónych rodzajów pomocy psychopedagogicznej. 3. Kształcenie w zakresie podstaw pedagogiki specjalnej Treci kształcenia: Podstawowe problemy pedagogiki specjalnej jako nauki interdyscyplinarnej. Podstawy pedagogiki specjalnej pojcia, przedmiot, zakres i subdyscypliny. Opieka i rehabilitacja osób niepełnosprawnych od staroytnoci do czasów współczesnych. Wspólne i swoiste problemy osób z rónymi niepełnosprawnociami. Skala i dynamika zjawiska niepełnosprawnoci w Polsce i na wiecie. Analiza porównawcza i typologia systemów kształcenia specjalnego w Polsce na tle systemów w innych pastwach. Problemy dotyczce: efektywnoci, wyrównywania szans edukacyjnych oraz kształcenia pedagogów specjalnych. Postawy społeczne wobec osób niepełnosprawnych. Idea integracji osób niepełnosprawnych w edukacji i społecznym funkcjonowaniu. Normalizacja warunków ycia osób niepełnosprawnych. Kreatywno osób niepełnosprawnych w rónych przejawach ludzkiej aktywnoci. Podstawowe regulacje prawne dotyczce rehabilitacji edukacyjnej, społecznej, zawodowej i leczniczej. Poradnictwo, rehabilitacja społeczna i zawodowa oraz zatrudnienie osób niepełnosprawnych. Organizacje działajce na rzecz osób niepełnosprawnych. Subdyscypliny pedagogiki specjalnej tyflopedagogika, surdopedagogika, oligofrenopedagogika, pedagogika upoledzonych umysłowo, pedagogika terapeutyczna, pedagogika resocjalizacyjna. Osoba niepełnosprawna, niedostosowana społecznie. Procesy rehabilitacji i resocjalizacji charakterystyka, przebieg, uwarunkowania. Moliwoci spełniania zada rozwojowych przez osoby niepełnosprawne i niedostosowane społecznie. Zasady i metody pracy opiekuczo-wychowawczej, rehabilitacyjnej i resocjalizacyjnej. Formy opieki nad osobami niepełnosprawnymi. Działalno placówek resocjalizacyjnych problemy funkcjonowania. Pedagogiczna opieka nad osobami niepełnosprawnymi w starszym wieku. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: oceny celów i zasad pedagogiki specjalnej; stosowania wiedzy z zakresu pedagogiki specjalnej; oceny normalizacji, autonomii, autorewalidacji oraz warunków pomylnej integracji i edukacji inkluzywnej; korzystania z wiedzy z zakresu pedagogiki specjalnej w kontaktach z osobami niepełnosprawnymi. 4. Kształcenie w zakresie podstaw diagnostyki psychopedagogicznej Treci kształcenia: Podstawy, cele, załoenia i obszary. Procedury bada diagnostycznych i eksperymentalnych w pedagogice specjalnej analizy jakociowe i ilociowe. Przydatno metod diagnostycznych w ocenie rozwoju zaburze. Pedagogiczne metody oceny funkcjonowania edukacyjnego, fizycznego, psychicznego i społecznego osób niepełnosprawnych i niedostosowanych społecznie. Diagnoza na uytek działa rehabilitacyjnych i resocjalizacyjnych. Ocena skutecznoci stosowanych metod wychowania, nauczania specjalnego, rehabilitacji i resocjalizacji. Rola i miejsce diagnostyki opiekuczowychowawczej, rehabilitacyjnej i resocjalizacyjnej w pracy rónych placówek i instytucji. Poradnictwo i orzecznictwo psychopedagogiczne. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: diagnozowania psychopedagogicznego w zalenoci od stopnia i rodzaju zaburzenia a take wieku osoby niepełnosprawnej. 5. Kształcenie w zakresie dydaktyki i metodyk specjalnych Treci kształcenia: Dydaktyka specjalna jako nauka teoretyczna i empiryczna. Podział dydaktyki specjalnej. Dydaktyka specjalna w kontekcie porównawczym i 4
interdyscyplinarnym. Koncepcje i systemy dydaktyczne kształcenia specjalnego. Zasady, metody oraz proces kształcenia w aspekcie trudnoci zwizanych ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Ewaluacja i efektywno w kształceniu specjalnym. Miejsce i rola dydaktyki specjalnej w szkolnictwie ogólnodostpnym. Uwarunkowania specyfiki pracy z rodzin osoby niepełnosprawnej. Załoenia i metody wspierania rodziny z osob niepełnosprawn w całym cyklu jej ycia. Wpływ zaburze rozwoju dziecka na funkcjonowanie rodziny. Moliwoci usprawniania i funkcjonowania osób niepełnosprawnych w rodzinie. Relacje midzy rodzin a specjalistami. Poradnictwo rodzinne. Regulacje prawne odnoszce si do osób z rónego rodzaju niepełnosprawnoci i ich rodzin. Organizowanie procesu kształcenia osób o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: obserwowania, rozpoznawania i wyjaniania sytuacji dydaktycznych zwizanych z procesem kształcenia osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi; przekładania wiedzy teoretycznej z zakresu pedagogiki specjalnej na postpowanie praktyczne; tworzenia warsztatu pracy i przygotowania do prowadzenia zaj dydaktycznych z osobami niepełnosprawnymi oraz ich rodzinami. IV. PRAKTYKI Praktyki powinny trwa nie krócej ni 4 tygodnie. Zasady i form odbywania praktyk ustala jednostka uczelni prowadzca kształcenie. V. INNE WYMAGANIA 1. Programy nauczania powinny przewidywa zajcia z zakresu wychowania fizycznego w wymiarze 60 godzin, którym mona przypisa do 2 punktów ECTS; jzyków obcych w wymiarze 120 godzin, którym naley przypisa 5 punktów ECTS; technologii informacyjnej w wymiarze 30 godzin, którym naley przypisa 2 punkty ECTS. Treci kształcenia w zakresie technologii informacyjnej: podstawy technik informatycznych, przetwarzanie tekstów, arkusze kalkulacyjne, bazy danych, grafika menederska i/lub prezentacyjna, usługi w sieciach informatycznych, pozyskiwanie i przetwarzanie informacji powinny stanowi co najmniej odpowiednio dobrany podzbiór informacji zawartych w modułach wymaganych do uzyskania Europejskiego Certyfikatu Umiejtnoci Komputerowych (ECDL European Computer Driving Licence). 2. Programy nauczania powinny zawiera treci poszerzajce wiedz ogóln w wymiarze nie mniejszym ni 60 godzin, którym naley przypisa nie mniej ni 3 punkty ECTS. 3. Programy nauczania powinny przewidywa zajcia z zakresu ochrony własnoci intelektualnej, bezpieczestwa i higieny pracy oraz ergonomii. 4. Za przygotowanie do egzaminu dyplomowego (w tym za przygotowanie pracy dyplomowej, jeli przewiduje j program nauczania) student otrzymuje 10 punktów ECTS. 5
B. STUDIA DRUGIEGO STOPNIA I. WYMAGANIA OGÓLNE Studia drugiego stopnia trwaj nie krócej ni 4 semestry. Liczba godzin zaj nie powinna by mniejsza ni 800. Liczba punktów ECTS nie powinna by mniejsza ni 120. II. KWALIFIKACJE ABSOLWENTA Absolwent posiada zaawansowan wiedz humanistyczn oraz wykształcone poczucie wraliwoci na potrzeby człowieka szczególnie niepełnosprawnego i wymagajcego wsparcia w rozwoju, edukacji i społecznym funkcjonowaniu. Rozumie rol teorii w spełnianiu zada pedagogicznych i jest zdolny do samodzielnego analizowania, interpretowania i wykorzystywania posianej wiedzy w praktyce. Posiada umiejtnoci tworzenia racjonalnych kontekstów diagnostycznych, edukacyjnych, wychowawczych, rehabilitacyjnych i terapeutycznych. Posiada wiedz z zakresu podstawowego instrumentarium metodologicznego. Jest przygotowany do uczestniczenia w badaniach z obszaru pedagogiki specjalnej oraz podjcia studiów trzeciego stopnia (doktoranckich). Absolwent jest przygotowany do pracy na stanowisku: wychowawcy, nauczyciela, nauczyciela lub specjalisty współorganizujcego kształcenie integracyjne, pedagoga specjalnego terapeuty, specjalisty pedagoga specjalnego, pedagoga specjalnego rehabilitanta. Absolwent jest przygotowany do pracy w rónych instytucjach, w tym w: placówkach owiatowo-wychowawczych, poradniach specjalistycznych, placówkach opieki, wychowania i rehabilitacji, agendach słub socjalnych, resocjalizacyjnych, owiatowych i samorzdowych oraz słubie zdrowia i sdownictwie. Absolwent jest przygotowany do pracy w instytucjach dydaktyczno-badawczych oraz zajmujcych si upowszechnianiem wiedzy z zakresu pedagogiki specjalnej. Posiada umiejtnoci współpracy z innymi specjalistami, kierowania zespołami oraz zarzdzania placówkami owiatowymi. Przygotowanie do pracy w szkolnictwie wymaga ukoczenia specjalnoci nauczycielskiej (zgodnie ze standardami kształcenia przygotowujcego do wykonywania zawodu nauczyciela). III. RAMOWE TRECI KSZTAŁCENIA 1. GRUPY TRECI KSZTAŁCENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS godziny ECTS A. GRUPA TRECI PODSTAWOWYCH 150 18 B. GRUPA TRECI KIERUNKOWYCH 150 18 Razem 300 36 2. SKŁADNIKI TRECI KSZTAŁCENIA W GRUPACH, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS 6
godziny ECTS A. GRUPA TRECI PODSTAWOWYCH 150 18 Treci kształcenia w zakresie: 1. Nauk społecznych 60 2. Nauk o wychowaniu 90 B. GRUPA TRECI KIERUNKOWYCH 150 18 Treci kształcenia w zakresie: 1. Neuro- i psychopatologii rozwoju 2. Aspektów prawnych i ekonomicznych pedagogiki specjalnej 3. Metod terapii 4. Diagnostyki psychopedagogicznej 5. Metodologii bada w naukach społecznych 3. TRECI I EFEKTY KSZTAŁCENIA A. GRUPA TRECI PODSTAWOWYCH 1. Kształcenie w zakresie nauk społecznych Treci kształcenia: Estetyczne i aksjologiczne problemy wspierania rozwoju osoby. Natura, kultura, mity i stereotypy. Etyka opisowa i etyka normatywna. Koncepcje w historii etyki, nurty współczesnej refleksji etycznej. Etyka jako refleksja towarzyszca działalnoci profesjonalnej. Aksjologiczne problemy działalnoci rehabilitacyjnej, resocjalizacyjnej, opiekuczej. Humanistyczne postawy (otwartoci, dialogu, współpracy) wobec osób i rodowisk marginalizowanych. Swoisto refleksji etycznej i aksjologicznej, logika rozwaa etycznych. Etyka wobec rozwoju naukowego i osigni cywilizacji technicznej. Etyczne dylematy opieki socjalnej, rehabilitacji i resocjalizacji. Antropologia jako całociowa, wielowymiarowa wizja człowieka przedmiot, obszary, kierunki teoretyczne i metodologiczne. Antropologia stosowana. Antropologia kulturowa systemy kultury wobec człowieka w historycznym i regionowym wymiarze. Natura kultura cywilizacja. Kultura materialna i technologiczna, kultura społeczna, kultura idei i wartoci, kultura a osobowo. Proces rozwoju kultury. Elementy kultury: wartoci, wzory, kanony, obyczaje, normy, obrzdy, rytuały, symbole, mity. Systemy kultury: mitologie, religie, nauka, sztuka, komunikacja społeczna. Epoki kulturowe. Wzory osobowoci. Dziedziczenie kulturowe. Tosamo kulturowa, przenikanie i zderzenie kultur, dialog midzykulturowy. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: opisywania kultury epoki i kultury grupy; analizy typów kultury współczesnej; okrelania wzorów kulturowych wpływajcych na teleologi, procesy i efekty wychowania; edukacji człowieka w pełni wymiarów, cyklów rozwoju i rodowisk ycia; dostrzegania wspólnych obszarów refleksji w naukach społecznych; prezentowania humanistycznych postaw otwartoci, dialogu i współpracy; refleksji i wraliwoci etycznej nad rozumieniem zwizków człowieka i wychowania z kultur. 2. Kształcenie w zakresie edukacji Treci kształcenia: Podstawowe pojcia psychologii społecznej. Psychologia społeczna jako nauka. Mechanizmy funkcjonowania człowieka w sytuacjach społecznych. Społeczne uwarunkowania zachowa. Percepcja społeczna, wpływ społeczny. Konformizm. Teorie postaw, zmiana postaw. Uprzedzenia, stereotypy. Interakcje społeczne, relacje interpersonalne, przetwarzanie informacji społecznej i komunikacja interpersonalna przedmiot, funkcje i pojcia. Twórcy i przedstawiciele pedagogiki społecznej geneza i edukacja. Zwizki pedagogiki społecznej z innymi dyscyplinami nauki. rodowiska wychowawcze metody organizowania, wspierania i aktywizowania. Problemy społeczno-edukacyjne: nierównoci w 7
dostpie do owiaty, marginalizacja i wykluczanie, przemoc. Metodologiczne podstawy analizy zjawisk społecznych i rodowisk wychowawczych. ródła pedeutologii rys historyczny. Nauczyciel wychowawca w koncepcjach i systemach pedagogicznych. Nauczyciel jako zawód: kształcenie, rozwój i awans zawodowy, status prawny. Deontologia pedagoga specjalnego. Nauczyciel wobec współczesnych problemów transformacji i przemian edukacyjnych. Kompetencje pedagoga specjalnego. Modele kształcenia nauczycieli w Polsce i na wiecie. Podstawy metodologiczne pedeutologii. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozumienia zalenoci cyklów rozwojowych człowieka od kontekstu kulturowo-społecznego; wyjaniania interpersonalnych mechanizmów determinujcych społeczne zachowanie jednostki; wyjaniania społecznych uwarunkowa zachowa problemowych i konfliktów midzygrupowych; rozumienia dynamiki małych grup; mylenia refleksyjnego w odniesieniu do teorii i praktyki pedagogicznej; analizowania procesu stawania si nauczycielem; prowadzenia dialogu pedagogicznego; dostrzegania i rozwizywania problemów etycznych w pracy pedagoga specjalnego; tworzenia autorskiej metodyki i wykorzystywania jej w twórczej adaptacji do zawodu; analizy rodowiskowych uwarunkowa wpływów wychowawczych; organizowania rodowiska dla potrzeb edukacyjnych, rehabilitacyjnych i społecznych. B. GRUPA TRECI KIERUNKOWYCH 1. Kształcenie w zakresie neuro- i psychopatologii rozwoju Treci kształcenia: Kierunki psychiatrii. Klasyfikacje zaburze psychicznych. Psychopatologia i etiopatogeneza najwaniejszych zaburze psychicznych. Funkcjonowanie społeczne osób z: zaburzeniami psychicznymi. Metody profilaktyki, leczenia i rehabilitacji zaburze psychicznych dzieci i młodziey. Ochrona praw chorych psychicznie. Zaburzenia zachowania, zachowania problemowe. Rola rodziny i szkoły w procesie pomocy dzieciom i młodziey z: zaburzeniami psychicznymi, niepełnosprawnoci intelektualn, problemami zachowania. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: rozpoznawania zaburze oraz objawów psychopatologicznych rozwoju dzieci i młodziey; realizowania programów uczenia umiejtnoci społecznych; wczesnej interwencji pedagogicznej wobec osób z zaburzeniami psychicznymi i zaburzeniami zachowania; kształtowania pozytywnych postaw i wsparcia wobec osób z zaburzeniami psychicznymi; organizowania i realizowania rodowiskowej pomocy dzieciom i młodziey z zaburzeniami psychicznymi oraz pomocy terapeutycznej ich rodzinom. 2. Kształcenie w zakresie aspektów prawnych i ekonomicznych pedagogiki specjalnej Treci kształcenia: Współczesne techniki zarzdzania. Zarzdzanie zasobami ludzkimi. Podstawy marketingu i finansów. Podstawy prawa. Komunikacja społeczna. Diagnoza jakoci i analiza strategiczna instytucji. Kompetencje menadera owiaty. Podstawowe regulacje prawne dotyczce rehabilitacji edukacyjnej, społecznej, zawodowej, leczniczej, postpowania w sprawach nieletnich. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: stosowania przepisów prawnych w rozwizywaniu problemów osób z niepełnosprawnoci i niedostosowanych społecznie; posługiwania si wiedz ekonomiczn w rozwizywaniu problemów z zakresu pedagogiki specjalnej. 3. Kształcenie w zakresie metod terapii Treci kształcenia: Terapie wykorzystywane w procesie edukacyjnym, rehabilitacyjnym i resocjalizacyjnym. Promocja zdrowia psychicznego, psychoterapia. Wska niki zdrowia psychicznego. Czynniki sprzyjajce i zagraajce zdrowiu psychicznemu. Teorie rozwoju i utrzymania zdrowia psychicznego. Promocja zdrowia psychicznego. Zapobieganie zaburzeniom psychicznym, samobójstwom i uzalenieniom. Poradnictwo psychologiczne. Interwencje kryzysowe. Rehabilitacja psychiatryczna. Psychoterapia. Terapia wychowawcza. Psychoedukacyjny obszar opieki, nauczania, wychowania i rehabilitacji osób z zaburzeniami rozwojowymi. Działania diagnostyczne i wspomagajce w terapii. Projektowanie programów terapeutycznych i korekcyjno-kompensacyjnych. 8
Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: formułowania celów nauczania i wychowania wanych dla kształtowania zdrowia psychicznego; tworzenia warunków w rodowisku lokalnym sprzyjajcych rozwojowi zdrowia psychicznego i zmniejszajcych zagroenia; stosowania metod promocji zdrowia psychicznego, profilaktyki, poradnictwa i rehabilitacji; rozpoznawania i wyjaniania problemów terapeutycznych; skutecznego posługiwania si rónymi metodami terapeutycznymi; stosowania metod terapii wpływajcych na popraw funkcjonowania dzieci z rónymi zaburzeniami rozwojowymi; stosowania indywidualnych i grupowych metod stymulujcych rozwój psychofizyczny i społeczny niepełnosprawnych. 4. Kształcenie w zakresie diagnostyki psychopedagogicznej Treci kształcenia: Podstawy teoretyczne, załoenia, i obszary diagnostyki psychopedagogicznej. Procedury bada diagnostycznych i eksperymentalnych w pedagogice specjalnej analizy ilociowe i jakociowe. Przydatno metod diagnostycznych w ocenie rozwoju zaburze psychicznych. Pedagogiczne metody oceny funkcjonowania edukacyjnego, fizycznego, psychicznego i społecznego osób niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie. Diagnoza na uytek działa rehabilitacyjnych i resocjalizacyjnych. Ocena skutecznoci stosowanych metod wychowania, nauczania specjalnego, rehabilitacji i resocjalizacji. Rola i miejsce diagnostyki opiekuczo-wychowawczej, rehabilitacyjnej i resocjalizacyjnej w pracy rónych placówek i instytucji. Poradnictwo i orzecznictwo psychopedagogiczne. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: diagnozowania psychopedagogicznego w zalenoci od stopnia i rodzaju zaburzenia oraz wieku osoby niepełnosprawnej. 5. Kształcenie w zakresie metodologii bada w naukach społecznych Treci kształcenia: Proces badawczy jego egzemplifikacja w badaniach. Pedagogika specjalna jako nauka empiryczna. Charakterystyka procesu badawczego w porzdku hipotetycznym i indukcyjnym. Koncepcje bada ilociowych i jakociowych. Wielowymiarowy model diagnozy oraz rehabilitacji i resocjalizacji indywidualnej i rodowiskowej. Studium indywidualnego przypadku jako ródło poznania osoby. Eksperyment jako metoda doskonalenia procesu rehabilitacji i resocjalizacji. Metody statystyczne w badaniach pedagogiki specjalnej. Efekty kształcenia umiejtnoci i kompetencje: stosowania instrumentarium metodologicznego pedagogiki specjalnej; wnikliwej obserwacji, analizy i interpretacji przestrzeni działa edukacyjnych, rehabilitacyjnych i resocjalizacyjnych; konstruowania narzdzi diagnostycznych w zalenoci od potrzeb i celów; doboru metod badawczych dostosowanych do specjalnych potrzeb; opracowywania koncepcji badawczej w oparciu o przygotowany własny warsztat naukowo-badawczy realizowania bada i interpretacji uzyskanych wyników; wykorzystania rezultatów do konstruowania planów i programów edukacyjnych, rehabilitacyjnych i resocjalizacyjnych. IV. INNE WYMAGANIA Za przygotowanie pracy magisterskiej i przygotowanie do egzaminu dyplomowego student otrzymuje 20 punktów ECTS. 9