EKSPERTYZA TECHNICZNA

STADIUM: EKSPERTYZA TECHNICZNA TEMAT: Opracowanie ekspertyzy stanu technicznego ław fundamentowych i ścian piwnic budynku tzw. Małej szkoły wchodzącej w skład kompleksu Zespołu Szkół nr 19. ADRES INWESTYCJI: 85-868 Bydgoszcz ul. A. Grzymały Siedleckiego 11 ( dz. nr 48 obr. 471 ). ZAMAWIAJĄCY: Zespół Szkół nr 19 85-868 Bydgoszcz, ul. A. Grzymały Siedleckiego 11 BRANśA: Budowlana OPRACOWANIE: stanowisko imię, nazwisko specjalność, nr upr. pieczęć i podpis projektant mgr inŝ. Piotr Dylik upr. bud. do proj. w specj. konstr.-bud. : UAN-KZ-7210/311/89 członek Izby InŜynierów Bud. KUP/BO/0450/01 DATA: 15 lipca 2015 r. EGZ. 1. Opracowanie wykonano w 3 egzemplarzach Egz. zawiera 80 stron ponumerowanych

ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA. A. Część opisowa str. 4-12 I. PODSTAWY OPRACOWANIA. 1. Podstawy formalne. 2. Podstawy prawne. 3. Podstawy merytoryczno-techniczne. 4. II. PRZEDMIOT I CEL EKSPERTYZY TECHNICZNEJ. III. INFORMACJE WYJŚCIOWE. 1. Stan zagospodarowania terenu i lokalizacja 2. Przedstawienie ogólne budynku. 3. Inne informacje o budynku. IV. OCENA STANU TECHNICZNEGO PRZEDMIOTOWYCH ELEMENTÓW BUDYNKU. 1. Warunki, czynności, zastrzeŝenia. 2. Ocena warunków zewnętrznych usytuowania. 3. Ocena układu funkcjonalnego. 4. Ocena stanu konstrukcji. V. PRZYCZYNY ZDIAGNOZOWANEGO STANU TECHNICZNEGO. VI. UWAGI I WNIOSKI.

B. Część graficzna str. 13-42 Rys. 1 Plan sytuacyjny - lokalizacja odkrywki Rys. 2 Rzut piwnic inwentaryzacja archiwalna. Rys. 3 Przekrój B-B dokumentacja archiwalna. Serwis fotograficzny Rys. 4 - Szczegół zabezpieczenie i izolacja fundamentów i ściany zewnętrznej piwnic. Rys. 5 - Szczegół zabezpieczenie i izolacja fundamentów i ściany zewnętrznej piwnic w okolicy okna. C. Ekspertyza mykologiczno-budowlana autorstwa mgr inŝ. Julity Dobrowolskiej. str. 43-61 D. Załączniki: str. 62-80 ZAŁ. 1 - Kserokopia wyciągu z ksiąŝki obiektu budowlanego. ZAŁ. 2 - Protokół z przeglądu technicznego 5-cio letniego nr 1/10/2012 ZAŁ. 3 - Protokół nr 02/2015 z okresowej kontroli rocznej. ZAŁ. 5 - Kserokopie uprawnień i zaświadczeń autora.

A. CZĘŚĆ OPISOWA

I. PODSTAWY OPRACOWANIA. 1. Podstawy formalne. 1.1. Zlecenie inwestora umowa z dnia 22.06.2015 r.. 1.2. Ustalenia na miejscu dotyczące przedmiotu, celu, zakresu i formy oceny technicznej. 2. Podstawy prawne. 2.1. Ustawa z dnia 07 lipca 1994 r. Prawo budowlane ( Dz. U. z 2010 r. nr 243. poz. 1623 - tekst jednolity ). 2.2. Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw ( Dz. U. 2015 poz. 443 ) 2.3. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie ( Dz. U. z 2002 r. nr 75 poz. 690 z późn. zm. ). 2.4. Inne akty prawne, obowiązujące przepisy i normy budowlane, nie przywołane w treści oceny, mogące mieć zastosowanie w dopełnieniu niniejszego opracowania. Uwagi do podstaw prawnych: WyŜej wymienione akty nie maja bezpośredniego przywołania w treści opracowania. Dodatkowo, w przedmiotowej ocenie mogą mieć zastosowanie inne, nie wy-mienione przepisy dotyczące podobnych zagadnień. 3. Podstawy merytoryczno-techniczne. 3.1. Oględziny zasadniczych, przedmiotowych elementów budynku pod kątem oceny stanu technicznego, przeprowadzone w dniach 07 10 lipca br. 3.2. Inne dokumenty, relacje opisowe, informacje i wyjaśnienia, dopełniające wiedzę autora opracowania uzyskane od właścicieli i instytucji. 3.3. Wiedza i doświadczenie zawodowe autora niniejszego opracowania.

II. PRZEDMIOT I CEL OPRACOWANIA. Przedmiotem opracowania jest istniejący budynek dydaktyczny potocznie zwany Małą szkołą wchodzący w skład kompleksu Zespołu Szkół nr 19 w Bydgoszczy. Celem opracowania jest ocena stanu technicznego budowlanego ław fundamentowych i ścian piwnic, określenie przyczyn tego stanu oraz podanie przykładowych rozwiązań wskazujących sposób naprawy i zabezpieczenia przedmiotowych elementów. III. INFORMACJE WYJŚCIOWE. 1. Stan zagospodarowania terenu i lokalizacja. Przedmiotowy budynek jest zlokalizowany jest na działce nr 48 przy ul. A. Grzymały Siedleckiego 11 w Bydgoszczy. Aktualnie działka stanowi teren zabudowany przedmiotowym budynkiem, uŝytkowanym, którego główna oś podłuŝna jest zorientowana na kierunku wschód-zachód. Sąsiednie działki zlokalizowane od strony północnej i południowej stanowią tereny zabudowane budynkami dydaktycznymi ( główny budynek ZS nr 19 i przedszkole ), od strony zachodniej działką o funkcji drogowej, a od strony wschodniej terenami niezabudowanymi tereny zielone. Nieruchomość jest ogrodzona. Dojście i dojazd do przedmiotowej działki odbywa się od strony zachodniej, ulicy Grzymały Siedleckiego, istniejącym wejściem i wjazdem. Teren posiada krajobraz typowy dla terenów o małej intensywności zabudowy, z utwardzonymi ciągami komunikacyjnymi i z mało urozmaiconą szatą roślinną. 2. Przedstawienie ogólne budynku. Przedmiotowy budynek to obiekt zwarty, na rzucie prostokąta, dwukondygnacyjny, całkowicie podpiwniczony, z dachem płaskim, dwuspadowym, pokrytym papą, w zabudowie wolnostojącej, wykonany w technologii mieszanej, tradycyjnej i uprzemysłowionej, wielkoblokowej. Obiekt pełni funkcję dydaktyczną. Piwnica obejmuje funkcjonalnie pomieszczenia szatni, magazynów, sal dydaktycznych, pokoju zabaw, siłowni i pomieszczenia technicznego ( zestaw wodomierzowy ) oraz WC. Parter i piętro obejmuje sale o funkcji dydaktycznej wraz z pomieszczeniami przynaleŝnymi i węzłem sanitarnym. Komunikację poziomą zapewniają hol i korytarze, a pionową - klatka schodowa i dźwig osobowy. Powierzchnia uŝytkowa - ok 603 m 2 Powierzchnia zabudowy - ok 1740 m 2 Kubatura - ok 5810 m 3 Wysokość - ok. 8,2 m

Ilość kondygnacji nadziemnych - 2 Konstrukcja: - ławy i ściany piwnic monolityczne, betonowe gr. 20 i 30 cm; - ściany zewnętrzne i wewnętrzne nadziemia prefabrykowane, blokowe i murowane wewnętrzne gr 24 cm, zewnętrzne gr. 36 cm; - stropy monolityczne, Ŝelbetowe; - klatki schodowe monolityczne, Ŝelbetowe; - ścianki działowe murowane; - dach wentylowany, na konstrukcji stropu Ŝelbetowego, płyty dachowe, korytkowe; - studzienki przy oknach piwnicznych murowane na płycie betonowej. Wykończenie: Stolarka okienna z profili PVC, indywidualna. Drzwi zewnętrzne z profili PVC i stalowe - indywidualne. Drzwi wewnętrznie drewniane. Rynny i rury spustowe, opierzenia - z blachy stalowej ocynkowanej ( odwodnienie włączone do sieci kanalizacji deszczowej; Izolacja pozioma ław bitumiczna. Obiekt wyposaŝony w instalacje wewnętrzne elektryczną, odgromową, wodociągowokanalizacyjną, c.o., telefoniczną, teleinformatyczną i alarmową. Obiekt wyposaŝony w instalację i urządzenie dźwigu osobowego. 3. Inne informacje o budynku. - Budynek mało interesujący pod względem architektonicznym. - Zgodnie z zapisami w protokołach przeglądów okresowych obiekt nie stwarza zagroŝenia dla osób i mienia i nadaje się do uŝytkowania. IV. OCENA STANU TECHNICZNEGO PRZEDMIOTOWYCH ELEMENTÓW BUDYNKU. 1. Warunki, czynności, zastrzeŝenia. W czasie prac terenowych - oględzin przeprowadzonych w dniach 07-10 lipca br. dokonano przeglądu kondygnacji piwnic obiektu, jego pomieszczeń i pomiaru podstawowych wymiarów i innych, dodatkowych miejsc w budynku. Wykonano pomiary sprawdzające rozstawów konstrukcyjnych i wymiarów dostępnych przekrojów. W stosunku do elementów zakrytych (zabudowanych) przeprowadzone obserwacje zewnętrzne pod kątem postrzegania ewentualnych symptomów nieprawidłowości (deformacje). Dokonano odkrywki ściany fundamentowej od zewnątrz w lokalizacji zgodnej z częścią graficzną ( rys nr 1 + serwis fotograficzny fot. 19-24 ). Dokonano wglądu inspekcyjnego do dostępnych przestrzeni technicznych.

W przypadku usytuowania obiektu i warunków zewnętrznych przeprowadzono zwykłe rozpoznanie. W czasie prac terenowych uŝyto podstawowego wyposaŝenia taśma miernicza, dalmierz elektroniczny, młot ręczny, łopata i lampa. Oględziny przeprowadzono w dobrych warunkach. Czynności polegały na identyfikacji i ocenie przedmiotowych elementów konstrukcyjno-budowlanych. Czynności udokumentowano szkicami pomiarowymi. Dokonano analizy zebranych materiałów i oceny spostrzeŝeń i informacji uzyskanych z o- ględzin i pomiarów. Wyniki ujęto w formie opisowej i graficznej. Ograniczeniem poznawczym był brak pełnej dokumentacji archiwalnej. Autor uznał, wobec poznania stanów fizycznych przedmiotowych elementów konstrukcyjno-budowlanych, Ŝe stan uzyskanej wiedzy, pozwala na ocenę stanu technicznego przedmiotowego elementu. Dodatkowo załoŝono, Ŝe nie ukryto i nie zatajono przed autorem miejsc, okoliczności i sytuacji, które powodowałyby istotne zmiany treści lub wniosków. 2. Ocena warunków zewnętrznych usytuowania. Budynek zlokalizowany na działce, której teren jest płaski, odkryty z małą ilością nasadzeń roślinnych, występujących przede wszystkim w sąsiedztwie elewacji południowej i zachodniej. W bezpośrednim otoczeniu obiektu, przy drzwiach wejściowych występują powierzchnie utwardzone ( chodniki ) dalej place manewrowe, przy budynku poza opaską tereny nieutwardzone zielone, przy oknach piwnicznych studnie naświetlowe. Aktualnie prowadzone są roboty budowlane związane z realizacją łącznika między przedmiotowym obiektem i głównym budynkiem szkoły. Łącznik przebiega na poziomie I piętra i wspiera się na siatce słupów Ŝelbetowych. 3. Ocena układu funkcjonalnego. Aktualnie budynek uŝytkowany, spełnia funkcję placówki dydaktycznej. 4. Ocena stanu konstrukcji i robót wykończeniowych. W wyniku wykonanej odkrywki części przy ścianie zewnętrznej podłuŝnej i przeprowadzonych oględzin obiektu pod kątem oceny stanu technicznego ław i ścian piwnicznych oraz po analizie dokumentacji fotograficznej i dostępnych części dokumentacji archiwalnej stwierdza się co następuje: Obserwacje na zewnątrz obiektu: - Ławy fundamentowe i ściany zewnętrzne piwnic będące przedmiotem niniejszej ekspertyzy stanowią zewnętrzną, podłuŝną i szczytową przegrodę pionową analizowanego budynku ( fot. 1-9 );

- Ławy i ściany zostały wykonana jako betonowe ( fot. 20 23 ), przybliŝony poziom posadowienia ław 2,80 m poniŝej poziomu terenu, obsypane gruntem rodzimym; - Izolacja przeciwwilgociowa, pozioma ław fundamentowych bitumiczna, w złym stanie technicznym; - Brak izolacji przeciwwilgociowej pionowej ław i ścian piwnic ( fot. 21 23 ); - Brak występowania w wykopie odkrywkowym wody gruntowej ( fot. 20 ); - Brak izolacji termicznej ścian piwnic ( fot. 21 23 ); - Opaska wokół budynku w średnim stanie technicznym, w przewaŝającej części duŝe odspojenia opaski od ściany i cokołu ( fot. 13 17 ); - Rury spustowe systemu odwodnienia dachu, po przejściu przez opaskę włączone do sieci kanalizacji deszczowej ( fot. 14, 16, 17 ); - Rura spustowa w okolicy prowadzenia robót budowlanych, tymczasowo wypięta z sieci, woda opadowa odprowadzana punktowo na przyległy teren ( fot. 10 i 11 ); - Przy oknach piwnicznych wykonane studzienki naświetlowe murowane na płycie betonowej, przykryte krata pomostową, stalową ( fot. 12 13 i 18 ); - Studzienki naświetlowe posadowione na poziomie 1,3 m poniŝej poziomu terenu ( fot. 24 ); - Stan techniczny studzienek naświetlowych określa się jako zły ( fot. 25 30 ); - Brak izolacji przeciwwilgociowej płyty i ścian oraz odwodnienia dna studni ( fot. 24 ); - Występują miejscowe zapchania rur spustowych, a co za tym idzie brak moŝliwości odprowadzenia wód opadowych z dachu ( fot. 17 ); Obserwacje wewnątrz obiektu: - Ściany zewnętrzne i wewnętrzne kondygnacji piwnicy wykonane jako otynkowane, malowane farba emulsyjną + lamperia olejna lub okładziną z płytek gresowych ( fot. 34, 37, 40, 43, 46, 49, 52, 53,64, 66 ; - Posadzki pomieszczeń panele podłogowe ( fot. 31, 68 ), płytki gresowe ( fot. 34, 40, 46, 49, 66 ), lastryko ( fot. 55 ), wykładzina ( fot. 61 ); - Ściany zewnętrzne pomieszczeń piwnicznych wykazują miejscowe zawilgocenia ( fot. 31-33, 37, 65 67, 69 70 ) ze szczególnym nasyceniem w pom. siłowni ( fot. 58 63 ); - Ściany wewnętrzne wykazują miejscowe ślady zawilgocenia w strefie przy cokolikowej ( fot. 34 36, 38 39, 40 41, 55 57 ); - Większość pomieszczeń jest pozbawiona wentylacji grawitacyjnej, a jeŝeli występuje, to jest zasłaniana lub jeden wylot obsługuje kilka pomieszczeń poprzez spięci kanałami z blachy ( fot, 50 51 ); - W zespole szatniowym występują kratki kontaktowe, które nie spełniają wymogów wentylacyjnych ( fot. 42 48 ); - W pomieszczeniach magazynowych, nagromadzenie przechowywanego sprzętu uniemo- Ŝliwia prawidłową cyrkulację powietrza ( fot. 54 ); - W miejscu szczególnego zawilgocenia pom. siłowni (fot. 61 63 ) z informacji przekazanych przez uŝytkownika, po obfitych opadach deszczu, na posadzce pojawiała się woda; - Na okres oględzin w miejscach dostępnych nie stwierdzono odkształceń elementów konstrukcyjnych.

V. PRZYCZYNY ZDIAGNOZOWANEGO STANU TECHNICZNEGO. Stan zawilgocenia pomieszczeń piwnic, a w szczególności przegród pionowych zewnętrznych i wewnętrznych powstawał w róŝnych okresach czasu. Przyczyną zawilgocenia ścian jest kapilarne podciąganie wilgoci z ław i podłoŝa oraz przenikanie od zewnątrz wód opadowych. Maksymalne zawilgocenie murów w miejscach ze śladami wilgoci dochodziło do 11 %. Wszystkie ściany w strefie zawilgocenia malowane były farbami olejnymi. Fakty te wskazują jednoznacznie jako przyczynę brak izolacji przeciwwilgociowej poziomej ław fundamentowych oraz brak izolacji przeciwwilgociowej pionowej ścian zewnętrznych. Zawilgocenie ścian konstrukcyjnych i działowych występuje w całym budynku z róŝnym nasileniem. Wysokie kilkunastocentymetrowe cokoliki powodują, Ŝe wilgoć pojawia się bezpośrednio nad nimi. Na niektórych ścianach szczególnie na ścianach konstrukcyjnych wilgoć odspaja cokoliki i powoduje odchodzenie tynku nawet wielokrotnie naprawianego. Na w przebiciach do kratek nawiewu do pomieszczeń oraz ościeŝach okien zaobserwowano równieŝ rozwój zarodników pleśni. Zły stan konstrukcji studni przy oknach, brak izolacji przeciwwilgociowej pionowej i poziomej oraz brak odwodnienia dna powoduje gromadzenie wody po opadach deszczu ( przede wszystkim intensywnych ) w studniach i destrukcyjne oddziaływanie na ściany zewnętrzne. Dodatkowo brak działań porządkowych powoduje gromadzenie się w studniach śmieci i wzrost roślin, które równieŝ niekorzystnie wpływają na miejscowy stan przegrody. Do zewnętrznych przyczyn zawilgocenia naleŝy zaliczyć miejscowe zapchania rur spustowych, a co za tym idzie brak moŝliwości odprowadzenia wody opadowej do sieci kanalizacyjnej, a przez to magazynowanie wody w rurze i przesączanie jej przez nieszczelności w strefę ściany zewnętrznej. Ukształtowanie terenu ze spadkiem w stronę budynku teŝ wzmaga negatywne oddziaływanie wód opadowych na ściany zewnętrzne w poziomie piwnic. Dodatkową przyczyną zawilgocenia pomieszczeń jest fakt, Ŝe w przewaŝającej ich części występują problemy z wentylacją grawitacyjną. Występują przypadki, Ŝe kratki wentylacyjne są zasłaniane, lub obsługują zbiorczo kilka pomieszczeń przez co uniemoŝliwiona jest ich wentylacja. W innym przypadku wentylacja pomieszczeń odbywa się do pomieszczenia sąsiedniego lub korytarza poprzez kratki kontaktowe, co powoduje jedynie przepływ powietrza pomiędzy kratkami bez wymiany powietrza w całym pomieszczeniu.

Ponadto ściany zewnętrzne nie mają właściwej izolacji termicznej co powoduje, Ŝe przy szczelnych oknach wilgoć wykrapla się na ościeŝach, a tym samym rozpoczynają się procesy powstawania pleśni. VI. UWAGI I WNIOSKI. Budynek szkoły, będący przedmiotem niniejszej ekspertyzy w poziomie piwnic jest poddany degradacji przez zawilgocenie ścian, rozwój grzybów-pleśni. Zjawiska te obecnie nie zagraŝają konstrukcji budynku jednak brak czy teŝ ograniczony zakres działań naprawczych moŝe powodować dalszą degradację i niszczenie obiektu. Ponadto rozwój grzybów -pleśni jest niebezpieczny dla uŝytkowników znajdujących się w całym budynku. Zarodniki grzybów mogą być przemieszczane wraz z drobinami kurzu i wdychane przez ludzi i zwierzęta. Na podstawie odkrywki przy ścianie zewnętrznej podłuŝnej oraz oględzin pomieszczeń kondygnacji piwnicy stwierdzono co następuje: - Złą jakość izolacji przeciwwilgociowej poziomej na ławie fundamentowej; - Brak pionowej, przeciwwilgociowej izolacji zewnętrznej na ścianach w gruncie; - Wykonanie ścian studni naświetlowych przy oknach piwnicznych z róŝnych materiałów cegły, silikatów itp. i ich zły stan techniczny i wysoki stopień zaśmiecenia; - Brak izolacji ścian i płyty dennej studni naświetlowych przy oknach piwnicznych; - Brak odwodnienia dna studni naświetlowej lub ich niewłaściwe wykonanie; - Miejscowe braki opaski betonowej przy budynku oraz odspojenie się opaski przy cokole ściany zewnętrznej; - Brak droŝności niektórych rur spustowych systemu odwodnienia dachu; - Miejscami wadliwe ukształtowanie terenu, ze spadkiem w kierunku budynku; - Braki lub nieskuteczne izolacje poziome pod większością ścian konstrukcyjnych i działowych ; - Wykończenie ścian wewnętrznych szczelnym pokryciem z płytek i lamperii olejnych; - Wadliwa wentylacja i nie wystarczająca ilość kanałów wentylacyjnych. Na podstawie powyŝszego zaleca się przeprowadzenie działań naprawczych realizowanych w dwóch etapach: Etap I. Prace bardzo pilne zabezpieczające budynek przed dalszą degradacją - Wykonanie przeglądu, konserwacji systemu odwodnienia dachu ( rynny i rury spustowe ); - Wykonanie przeglądu i udroŝnienia instalacji kanalizacji deszczowej w bezpośrednim sąsiedztwie budynku; Zgodnie z zaleceniem ekspertyzy mikologicznej: - Skucie zawilgoconych fragmentów tynków wewnętrznych z tzw. nadmiarem ok. 1m powyŝej zagrzybienia - Skucie cokolików i okładzin ścian poniŝej zagrzybienia

- Suszenie wszystkich pomieszczeń poprzez otwieranie okien i drzwi szczególnie w okresie czerwiec- wrzesień. Etap II. Prace odtworzeniowe zapewniające moŝliwość dalszej eksploatacji obiektu. - Oczyszczenie i odgrzybienie ścian zewnętrznych i wewnętrznych kondygnacji piwnicy; - Wykonanie poziomej izolacji wtórnej ścian zewnętrznych, wewnętrznych konstrukcyjnych i działowych metodą iniekcji obustronnej ( rozwiązanie przykładowe rys. nr 4 ) - Wykonanie izolacji pionowej ścian zewnętrznych z dociepleniem ( rozwiązanie przykładowe rys. nr 4 ) - Wykonanie nowych, betonowych, wylewanych studni przy oknach z właściwą izolacją i odwodnieniem dna ( rozwiązanie przykładowe rys. nr 5 ) - Wyprofilowanie terenu ze spadkiem od budynku; - Wykonanie nowych opasek betonowych; - Odtworzenie tynków i malowanie farbami umoŝliwiającymi dalsze osuszanie murów; - Usprawnienie systemu wentylacji z dostosowaniem go do funkcjonalnych potrzeb budynku. Zakres robót określonych powyŝej winien być doprecyzowany poprzez realizację projektu budowlanego i wykonawczego. Realizacja prac winna być przeprowadzona w ramach robót remontowych, pod nadzorem uprawnionej osoby funkcyjnej z wyprzedzającym uzyskaniem pozwolenia na roboty budowlane w organie administracji państwowej. OPRACOWANIE:

B. CZĘŚĆ GRAFICZNA

C. EKSPERTYZA MYKOLOGICZNO-BUDOWLANA

D. ZAŁĄCZNIKI