PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 114 Transport 2016 Karol Andrzejczak Franciszek Tomaszewski, METODYCZNE ASU PORTU MIEJSKIEGO : czerwiec 2016 Streszczenie: W artykule przedstawiono zastosowanie jednoczynnikowej analizy wariancji ANOVA autobus tak zadane kilka warunków:, ponadto dla -Lillieforsa, test przedstawiono graficzny w poszczególnych lokalizacjach mikrofonów pomiarowych autobusu., w autobusie, analiza wariancji 1. WPROWADZENIE. Aktualnie warunkiem dopuszczenia do eksploatacji nowego tylko, szczególnie komunikacji zbiorowej nie ma stosownych no : praca silnika, opór powietrza (wiatr), opór uprzywilejowane) w komunikacji
10 to t transportu (autobusu i tramwaju) Celem przeprowadzonych jazdy. W tym celu 12 metrowego autobusu Solaris Urbino, tego pojazdu 12 m) rozmieszczonych 10 mikrofonów pomiarowych jazdy. dla tak uzyskanego ANOVA dla sprawdzenia zarejestrowanym na w zakresie zastosowania podczas jazdy w ramach projektu badawczego Narodowego Centrum Nauki pt. publicznej [3]. W artykule przedstawiono wyniki analiz tylko dla jednego autobusu Solaris Urbino ruchu pojazdu (tj. jazda z o kolejne egzemplarze autobusów i tramwajów. 2. METODYKA POMIARÓW Obiektem m Miejskiego Komunikacyjnego w Poznaniu od 2010 roku. Badany autobus posiada,550,850 m, masa dopuszczalna 18000 21,4-2-2. 4]. Przedstawione w artykule wyniki analizy statystycznej poziomu pojazdu, którego przebieg 000 km. w PN-90/S-04052 Samochody.. Wymagania i badania. m Przejazd pomiarowy Na rysunku 1 przedstawiono schemat rozmieszczenia mikrofonów pomiarowych w badanym autobusie.
11 Rys. 1. Schemat rozmieszczenia mikrofonów pomiarowych w autobusie Solaris Urbino 12 m : o2] dwa postoje na przystankach. Trasa, na której Pomiary w bada wykonano zestawem 10 mikrofonów pola swobodnego o ½ cala przeprowadzona z wykorzystaniem systemu PULSE firmy Brüel&Kjær. Tor pomiarowy GPS lokalizacjach mikrofonów pomiarowych. P badanego autobusu podzielono na cztery fazy: postój, -40 km/h, jazda z -50 km/h, hamowanie. Wyniki uzyskanych autobusu zestawiono w tablicy 1.
12 Wyniki autobusu podczas poszczególnych faz jazdy Tablica 1 Faza jazdy autobusu Lokalizacja mikrofonu pomiarowego w autobusie 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 postój 73 71 70 69 68 67 67 66 66 65 r 79 77 76 75 73 73 73 72 71 71 77 75 75 74 73 72 73 72 71 72 hamowanie 74 72 71 71 69 69 69 68 68 68 ogólnych poziomach od 71 do79 jazda z 2 77 74 db. P uzyskano od 65 73 db. zarejestrowano przy zabudowie silnika spalinowego miejsce lokalizacji 10-tego mikrofonu pomiarowego. a wyszczególnionych faz jazdy autobusu? badawcze i przeprowadzono odpowiednie analizy statystyczne. 4. ANALIZA STATYSTYCZNA WYNIKÓW w poszczególnych punktach pomiarowych (lokalizacjach poszczególnych mikrofonów punkt pomiarowy dla ustalonej fazy jazdy autobusu. Czynnik punkt pomiarowy ma =10wariantów, tj. miejsc zainstalowania mikrofonów. Stosu w ustalonych punktach istotne podstawy do odrzucenia hipotezy zerowej : = == dla =10, gdzie w -tym punkcie pomiarowym. sprawdzono w punkcie pomiarowym ma
13 (,), = 1,,10. Symbol punktów pomiarowych. z w poszczególnych punktach kwantylowe Q-Q (ang. Quantile to Quantile Q-Q,, gdzie oznacza = 1, 2,, kolejne numery obserwacji), a na drugiej,, () ten przedstawia punktów 3 2 1 0-1 -2-3 y p p Oczekiwana normalna 3 2 1 0-1 -2 nr mikrofonu: 1-3 3 2 1 0-1 -2 nr mikrofonu: 5-3 nr mikrofonu: 2 nr mikrofonu: 6 nr mikrofonu: 3 nr mikrofonu: 7 nr mikrofonu: 4 nr mikrofonu: 8 nr mikrofonu: 9 nr mikrofonu: 10 Rys. 2. autobusu punktu w punkcie pomiarowym zastosowany jest test W Shapiro-Wilka (ang. Shapiro-,, wykorzystanie
14 = ()( () () ) ( ) (1) gdzie () () (). Obszar krytyczny =[0;, ), gdzie,. -Lilliefforsa (ang. Kolmogorov-Lilliefors test) oraz Cramera-von Misesa (ang. Cramer-von Mises test). punktów : = = jest przy tym (, ), = 1,,10. =1+ = ( ) ln () ( 1) (2) ln (3) ) z 1 = [ ;,), gdzie ; 1 z 1stopniami swobody. W tablicy 2 przedstawiono wyniki testu Bartletta, Hartleya i Cochrana. ci wariancji Hartleya F-maks Cochrana C Bartlett Chi-kw a df 1,4968 0,1258 8,7086 9 0,4646 p Tablica 2 C Cochrana i Hartleya. Najbardziej (rangowy) FLIGNERA-KILLEENA [1]. Test Hartleya stosowany jest dla porównania wariancji dwóch grup. Test Hartleya jest testem dla dwustronnej hipotezy alternatywnej. Przy czym test ten jest bardzo nieodporny
15 zastosowanie testu Levene a. Jest to wersja testu, gdzie zamiast oryginalnych danych bier zastosowana zostanie mediana testem Browna-Forsythe a, który jest odporny na Levene a i Browna-Forsythe a zestawiono w tablicy 3. Tablica 3 Nazwa testu SS df MS SS df MS Test Levene a 7,4025 9 0,8224 2997,91 1510 1,9854 0,4143 0,9281 Test Browna-Forsythe a 7,8647 9 0,8738 3185,12 1510 2,1093 0,4143 0,9281 F p stopnie swobody -value). u Lavene a wynosi = 0,92813 w poszczególnych punktach - -Forsythe jest test C Cochrana, punktu pomiarowego z istotnie w punktów pomiarowych. w poszczególnych punktach pomiarowych przeprowadzono weryfi hipotezy zerowej : = == (4) wobec hipotezy alternatywnej =+, gdzie jest efektem (ang. effect) -tego punktu pomiarowego. fixed), a nie zmiennymi losowymi. po to punkt pomiarowy hipotezy zastosowany jest test analizy wariancji. Test ten jest stosunkowo odporny na Zastosowane
16 zestawione w tablicy 4. Tablica 4 Tabela analizy wariancji (klasyfikacja pojedyncza) Stopnie swobody Suma kwadratów 1 = ( ) = ( ) = 1 = 1 = + = 1 Statystyka testowa = between groups variationwithin groups variation analizy ANOVA dla 5. < 0,050. Zmienna SS df MS SS df MS F Tablica 5 9015,67 9 1001,74 6294,45 1510 4,1685 240,31 0,000 w poszczególnych punktach pomiarowych. Do wyznaczenia punktów (1 )100% (ang. confidence interval) w poszczególnych punktach pomiarowych. Do wyznacz: p,, +, (5) n zastosowano wzór:, +,, + (6)
17 gdzie, 1 -Studenta z stopniami swobody. podczas przedstawiono graficznie na rysunku 3. (wykres interakcji) programu STATISTICA. 82 80 78 76 74 72 70 68 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 nr mikrofonu Rys. 3. autobusu iejscu lokalizacji pierwszego i trzeciego mikrofonu pomiarowego istotnie ró trzech punktach pomiarowych. Przy czym w miejscu aniu do punktu pomiarowego numer 5 W kolejnych punktach pomi
18 5. PODSUMOWANIE w poszczególnych punktach pomiarowych (miejsce lokalizacji mikrofonu nr 1) (miejsce lokalizacji 10 mikrofonu pomiarowego). Bibliografia 1. 2. Leszek ogorek14 (ikmg-sol)., Komunikat Internetowy, www.solaris-club.com., maj 2016. 3. jekt -2013. 4. Solaris Bus & www.solarisbus.com, maj 2014. METHODICAL ASPECTS OF THE ANALYSIS OF NOISE INSIDE MEANS OF TRANSPORT Summary: This article presents application of univariate analysis of variance ANOVA to assess distribution of sound level inside bus Solaris Urbino 12 m during speeding up. On the basis of measurements of noise inside the bus a question was worded if the level of noise during acceleration is evenly distributed in the whole length of the bus. To answer such question and to apply tests of analysis of variance ANOVA a few conditions have to be met. First it is checked if the basic assumption of analysis of variance i.e. if measured noise in each measurement point has normal distribution, moreover for completeness of normality examination, normality tests of Kolmogorov-Lilliefors, test of Cramer von Mises and homoscedasticity test of variance for all measurement points were carried. Next one factor analysis of variance ANOVA was applied. In conclusion a graphic distribution of 95% of confidence intervals of sound levels of specific locations of measurement microphones during acceleration of the bus was presented. Keywords: distribution of sound levels, noise inside a bus, analysis of variance