K.PS.1.IL.0934/1/09 PROTOKÓŁ z kontroli doraźnej przeprowadzonej w dniu 06 stycznia 2009 r. w Domu Pomocy Społecznej w Krzecku Na podstawie art. 22 pkt 8 i pkt 10 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2008 r. Nr 115, poz. 728 j.t. z późn. zm.) oraz 4 i 7 Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.) przeprowadzono kontrolę doraźną w Domu Pomocy Społecznej w Krzecku. Wojewoda, w wyniku przeprowadzanych przez zespół inspektorów czynności, moŝe wydać jednostce organizacyjnej pomocy społecznej albo kontrolowanej jednostce zalecenia pokontrolne. Natomiast zgodnie z art.129 ustawy w przypadku niepodjęcia lub niewykonania czynności wynikających z zaleceń pokontrolnych, mających na celu ograniczenie lub likwidację stwierdzonych, istotnych uchybień lub nieprawidłowości w zakresie działań i usług objętych standardami, świadczonych przez jednostki organizacyjne pomocy społecznej albo kontrolowane jednostki, wojewoda moŝe orzec o czasowym lub stałym cofnięciu zezwolenia na prowadzenie placówki. Kontrolę, na podstawie UpowaŜnienia Wojewody Zachodniopomorskiego przeprowadził zespół inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie Delegatura w Koszalinie w składzie: Kontrolę przeprowadzono w związku z pismem z Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9.12.2008 r. Nr DPS-I-0B-38-6770-MS/08 dot. zarzutów w sprawie organizacji pogrzebu mieszkańca przez pracownika DPS. Okres objęty kontrolą: 1 stycznia 2007 r. 31 grudnia 2008 r. Oznaczenie jednostki kontrolowanej: Adres: Dom Pomocy Społecznej Krzecko 5, 78-314 Sławoborze Typ Domu: dla osób przewlekle somatycznie chorych
2 Liczba miejsc : 70 REGON 331036622 NIP 672-10-75-474 Imię i nazwisko Dyrektora jednostki: ( ), Podmiot prowadzący: Starosta Świdwiński Dom funkcjonuje w oparciu o Statut Domu Pomocy Społecznej w Krzecku przyjęty Uchwałą Nr XXXI/169/06 Rady Powiatu w Świdwinie z dnia 20.09.2006 r. i Regulamin Organizacyjny przyjęty Uchwałą Nr 103/202/06 Zarządu Powiatu w Świdwinie z dnia 11.09.2006 r. Pozycja w Rejestrze Domów Pomocy Społecznej Wojewody Zachodniopomorskiego 17. Starosta Świdwiński posiada wydaną przez Wojewodę Zachodniopomorskiego na czas nieokreślony decyzję Nr 7/2006 z dnia 28.11.2006 r. na prowadzenie Domu Pomocy Społecznej w Krzecku. Przedmiot kontroli: Prawidłowość działania pracowników DPS w Krzecku w zakresie sprawiania pogrzebów zmarłym mieszkańcom Domu. Kontrolą objęto następujące zagadnienia: I. Postępowanie pracowników DPS w związku ze zgonem mieszkańca Domu. II. Wyjaśnienie postępowania pracowników DPS w zakresie sprawienia pogrzebu zmarłego mieszkańca, którego dotyczy cyt. pismo MIPS z 9.12.2008r. W protokóle zastosowano następujące skróty i oznaczenia: wojewoda Wojewoda Zachodniopomorski ustawa o pomocy społecznej - ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2008 r. Nr 115, poz. 728 j.t. z późn. zm.) DPS lub Dom Dom Pomocy Społecznej w Krzecku mieszkaniec mieszkaniec Domu Zakład lub Zakład Pogrzebowy - Zakład Usług Pogrzebowych ORCUS ( ) Połczyn Zdrój, ul. Powstańców Warszawskich 20A z siedzibą w Świdwinie, ul. Kombatantów Polskich 4A.
3 W toku kontroli informacji udzielali: 1. Dyrektor Domu 2. Kierownik Działu Opiekuńczo-Terapeutycznego 3. Pracownik socjalny Na dzień kontroli w DPS przebywa 66 mieszkańców, z tego 36, których pobyt dofinansowany jest z budŝetu Wojewody (kwota dotacji na jednego mieszkańca w 2009r. 1.625,00 zł). Dom dysponował czterema wolnymi miejscami. Jak oświadczył Dyrektor jednostki Dom nie posiada decyzji administracyjnych w sprawie osób oczekujących na przyjęcie. I. Postępowanie pracowników DPS w związku ze zgonem mieszkańca Domu Zgodnie z 6 ust.1 pkt 10 lit. g Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 19 października 2005 r. w sprawie domów pomocy społecznej (Dz. U. Nr 217, poz.1837) świadczone przez dom pomocy społecznej usługi w ramach obowiązującego standardu usług obejmują sprawianie pogrzebu zmarłym mieszkańcom domu. Przepisy nie określają jednak, iŝ dom pomocy społecznej ma obowiązek ponoszenia kosztów związanych z ceremonią pogrzebową. Zasady postępowania związane ze zgonem mieszkańca Domu uregulowane są Zarządzeniem Nr 13/2005 Dyrektora Domu Pomocy Społecznej w Krzecku z 30 grudnia 2005 r. w sprawie postępowania w czasie zgonu i po zgonie mieszkańca. Zarządzenie określa standard godnego umierania oraz procedurę postępowania na wypadek zgonu mieszkańca. Osobami odpowiedzialnymi za przestrzeganie Zarządzenia są kierownik Działu Opiekuńczo-Terapeutycznego i pracownik socjalny. W okresie kontrolowanym w DPS w Krzecku zmarło 21 mieszkańców, z tego 11 w 2007 r. i 10 w 2008 r. Organizacją pogrzebu zajmowali się: Rodzina 14 pogrzebów (7 w 2007 r. i 7 w 2008 r.), Ośrodek pomocy społecznej 4 (2 w 2007 r. i 2 w 2008 r.), DPS 3 (2 w 2007 r. i 1 w 2008 r. na prośbę zamieszkałej za granicą rodziny, której korespondencyjnie Dom przekazał fotografie z ceremonii pogrzebowej i nagrobka). W kontrolowanym okresie 5 zgonów nastąpiło w szpitalu, pozostałe, w tym zgony osób których pogrzebem zajmował się DPS, nastąpiły na terenie Domu. Jak wynika z procedury postępowania pierwszą czynnością w przypadku podejrzenia zgonu mieszkańca jest poinformowanie lekarza. W trakcie oczekiwania na jego przyjazd łóŝko
4 zmarłego zostaje ogrodzone parawanem. JeŜeli zgon zostanie potwierdzony i wystawiona Karta Zgonu zmarły mieszkaniec przewoŝony jest do pomieszczenia pro morte znajdującego się na terenie budynku mieszkalnego, na przeznaczonym do tego celu metalowym łóŝku. WyposaŜenie pomieszczenia pozwala na godne przechowywanie ciała zmarłego. JeŜeli mieszkaniec miał rodzinę zostaje ona poinformowana i wspólnie z kierownikiem Działu Opiekuńczo-Terapeutycznego lub pracownikiem socjalnym ustalane są szczegóły pochówku. W związku z tym, Ŝe Dom nie dysponuje chłodnią do przechowywania zwłok, ciało zmarłego mieszkańca zabierane jest w ciągu 6 godzin przez najbliŝszy dla miejsca zgonu Zakład Pogrzebowy. Akt Zgonu w Urzędzie właściwym dla miejscu zgonu oraz zaświadczenie od księdza pełniącego posługi w DPS (zatrudniony na 1/8 etatu) lub jego udział w pogrzebie załatwia pracownik socjalny. Wszystkie pogrzeby osób zmarłych w okresie kontrolowanym odbyły się w obrządku Kościoła Rzymsko-Katolickiego. Kontrolujący stwierdzili, Ŝe w aktach osobowych przechowywanych w archiwum Domu znajdują się Odpisy Skrócone Aktów Zgonu zmarłych mieszkańców. Ponadto w aktach osobowych zmarłych mieszkańców, których organizację pochówku nadzorował DPS znajdują się Kopie Faktur VAT wystawionych przez Zakład Pogrzebowy. Zwrócono natomiast uwagę, Ŝe w aktach osobowych osób, których pogrzebem zajmowali się krewni, brak jest pisemnego potwierdzenia członka rodziny o woli zorganizowania pogrzebu we własnym zakresie. Tylko w przypadku ostatniego zgonu z 30.12.2008 r., znajduje się oświadczenie męŝa zmarłej. W związku z powyŝszym z Dyrektorem Domu uzgodniono, Ŝe Zarządzeniem wewnętrznym zostaną wprowadzone następujące druki: oświadczeń, na których rodziny zmarłych mieszkańców wskaŝą organizatora pogrzebu (np. siebie lub DPS) Aktów Woli dot. pochówku, - złoŝonych przez mieszkańców, którzy sami się w tej sprawie zwrócą do pracownika socjalnego. Jak oświadczył Dyrektor Domu organizacją pogrzebu samotnych mieszkańców zajmuje się najbliŝszy terytorialnie Zakład Usług Pogrzebowych ORCUS ( ) z siedzibą w Świdwinie, ul. Kombatantów Polskich 4A i w jego ocenie zapewniający wysoki standard usług. Ponadto Dyrektor oświadczył, Ŝe aby uniknąć podejrzeń wobec pracowników o naduŝycia przy rozliczaniu faktur za pogrzeby, korzysta z przepisu ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U. z 2000 r. Nr 23, poz.295, z późn. zm.) i pogrzeb
5 zleca osobie trzeciej tj. przedstawicielowi Zakładu Usług Pogrzebowych, który przedkłada do ZUS Fakturę VAT o zwrot kosztów pogrzebu w ramach zasiłku pogrzebowego. Pracownicy Domu nie wyraŝają zgody na pokrywanie kosztów organizacji pogrzebów mieszkańców Domu z własnych środków finansowych, poniewaŝ zwrot zasiłku pogrzebowego osobie nie będącej krewnym zmarłego następuje po udokumentowaniu poniesionych kosztów, a okres oczekiwania na zwrot z ZUS wyłoŝonych kwot jest dość długi (art. 78 ust.1 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz.353 t.j. z późn. zm.). Z tego równieŝ powodu Dyrektor nie planuje w budŝecie Domu środków na organizowanie ceremonii pogrzebowych zmarłych mieszkańców, pomimo Ŝe zgodnie z art. 78 ust. 2 cyt. ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zasiłek pogrzebowy przysługuje równieŝ domowi pomocy społecznej. Do ZUS przekazywane są oświadczenia, iŝ Dom nie ponosi Ŝadnych kosztów związanych z pogrzebem i jednocześnie wskazujące organizatora, którym w okresie kontrolowanym był pracownik Zakładu Pogrzebowego ORCUS (syn właścicielki). Jak ustalono pracownicy Domu sprawdzają przed pogrzebem przygotowanie zmarłego do pochówku i wspólnie z delegacją mieszkańców uczestniczą w ceremonii. Jak oświadczyła kierownik Działu Opiekuńczo-Terapeutycznego na najbliŝszym cmentarzu w Sławoborzu znajduje się 18 grobów mieszkańców DPS. Kontrolujący odwiedzili cmentarz i stwierdzili, Ŝe groby są zadbane, stoją na nich znicze i świąteczne stroiki. Większość z nich ma postawione nagrobki. Opieka nad grobami mieszkańców naleŝy do prac w ramach terapii zajęciowej. II. Wyjaśnienie postępowania pracowników DPS w zakresie sprawienia pogrzebu zmarłego mieszkańca, którego dotyczy cyt. pismo MIPS z 9.12.2008 r. Z wywiadu rodzinnego (środowiskowego) sporządzonego 24.01.1996 r. przez pracownika socjalnego Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sianowie wynika, Ŝe Pan ( ) nie zna nazwisk dzieci ich adresów od wielu lat nie utrzymuje kontaktu z rodziną. Podczas jego pobytu w DPS z nikim z krewnych nie utrzymywał kontaktu, nie znał lub nie chciał podać ich danych. Przez cały okres pobytu w DPS pobierał świadczenie z ZUS. Zmarł 27.12.2007 r. Pani ( ) pełniąca do 2007 r. funkcję pracownika socjalnego (obecnie kierownik Działu Opiekuńczo-Terapeutycznego) oświadczyła, iŝ w sprawie zorganizowania ceremonii
6 pogrzebowej Pana ( ) postąpiła analogicznie jak w innych przypadkach osób samotnych, tj. nadzorowała organizację pogrzebu, którą Dyrektor Domu zlecił przedstawicielowi Zakładu Usług Pogrzebowych ORCUS ( ) z siedzibą w Świdwinie. O tym, Ŝe syn właścicielki, pracownik Zakładu, który zajmował się pogrzebem - przebywał na urlopie wychowawczym nic jej nie było wiadomo. Tak jak w innych przypadkach zgonów (równieŝ tych osób, których pogrzebem zajmowały się rodziny) załatwiła w USC w Sławoborzu Akt Zgonu oraz wszelkie formalności związane z udziałem księdza w pogrzebie. Razem z delegacją mieszkańców uczestniczyła w ceremonii pogrzebowej i podczas oględzin nie stwierdziła nieprawidłowości w zakresie przygotowania ciała zmarłego do pochówku. W związku z tym, iŝ ZUS Oddział w Koszalinie decyzją ( ) odmówił Panu ( ) wypłaty zasiłku pogrzebowego po zmarłym( ), zainteresowany zwrócił się do Sądu Rejonowego Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, który to Sąd wyrokiem ( ) zmienił zaskarŝoną decyzję i przyznał skarŝącemu prawo do zasiłku pogrzebowego w udokumentowanej kwocie ( ) - w dniu śmierci mieszkańca maksymalna kwota zasiłku pogrzebowego wynosiła 5.406,82 zł Komunikat Prezesa ZUS z dnia 20.11.2007 r. w sprawie kwoty zasiłku pogrzebowego (M.P.07.88.968). Jak stwierdził Sąd w uzasadnieniu do wyroku postępowanie dowodowe nie wykazało nieprawidłowości w działaniach pracownicy DPS, poniewaŝ przepisy cyt. ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie wyłączają pracownika zakładu pogrzebowego z kręgu osób uprawnionych do zasiłku pogrzebowego, a osoby prowadzące zakłady pogrzebowe lub w nich pracujące są doskonale przygotowane do tego, by sprawnie i szybko zorganizować pochówek. Jak stwierdzili kontrolujący na mogile mieszkańca znajduje się nagrobek ze sztucznego granitu. Grób jest zadbany. Podsumowując kontrolę w Domu Pomocy Społecznej w Krzecku zespół kontrolny stwierdza, Ŝe w zakresie tematyki objętej kontrolą nie stwierdzono nieprawidłowości, w związku z czym nie zachodzi konieczność wydania zaleceń pokontrolnych. Na tym kontrolę zakończono i odnotowano w ksiąŝce kontroli pod pozycją 46. Przed podpisaniem protokołu kontroli, kontrolowany moŝe zgłosić zastrzeŝenia na piśmie, co do jego treści w ciągu 7 dni od dnia otrzymania do podpisu. Odmowa podpisania protokołu powinna być poprzedzona złoŝeniem pisemnych wyjaśnień przyczyn odmowy nie stanowi przeszkód do wszczęcia postępowania pokontrolnego.
7 Protokół sporządzono w trzech jednobrzmiących egzemplarzach, które otrzymują: 1. DPS w Krzecku 2. Starosta Świdwiński 3. ZUW w Szczecinie Wydział Polityki Społecznej Kierownik jednostki kontrolowanej Zespół Kontrolny Krzecko, dnia Protokół sporządzono 07.01.2009 r.