WYROK SĄDU REJOWEGO SĄDU PRACY W BIAŁYMSTOKU z dnia 4 marca 2011r., sygn. akt VIU 25/11

Transkrypt

1 WYROK SĄDU REJOWEGO SĄDU PRACY W BIAŁYMSTOKU z dnia 4 marca 2011r., sygn. akt VIU 25/11 Przewodniczący SSR Marta Kiszowara Sąd Rejonowy Sąd Pracy w Białymstoku Wydział VI Pracy i Ubezpieczeń Społecznych po rozpoznaniu w dniu 4 marca 2011 roku w Białymstoku na rozprawie sprawy X przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. o zasiłek pogrzebowy na skutek odwołania X od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K z dnia 03 grudnia 2010r. nr /6020/PW-4492/2010/ZZ I. Zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu X prawo do zasiłku pogrzebowego po zmarłej w dniu 16 sierpnia 2010 r. Y w kwocie 5092, 76 zł ( pięć tysięcy dziewięćdziesiąt dwa złote 76/100 ). II. W pozostałej części odwołanie oddala. III. Zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. na rzecz odwołującego X kwotę 120 zł ( sto dwadzieścia złotych ) tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Sygn. akt VI U 25/11 Uzasadnienie Decyzją z dnia r. znak: /6020/PW 4492/2010/ZZ Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. odmówił X prawa do zasiłku pogrzebowego po zmarłej w dniu r. Y. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż do kosztów pogrzebu zalicza się wydatki niezbędne związane z pochówkiem, tj. złożeniem ciała lub prochów do grobu i nie mogą to być koszty, które dotyczą okresu po pogrzebie. Do kosztów pogrzebu nie zalicza się wydatków poniesionych na ekshumację. Od powyższej decyzji odwołał się X kwestionując jej zasadność. Podał, iż wraz 1

2 z rodziną nie został powiadomiony przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w K. o śmierci Y, dlatego też dowiedziawszy się o jej zgonie rozpoczął proces ekshumacji zwłok oraz przygotował ponowny pogrzeb i poniósł związane z tym wydatki. Dodał, iż organ rentowy nie wskazał konkretnej podstawy prawnej uzasadniającej odmowę przyznania zasiłku pogrzebowego. Wskazał, iż Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w K. wykorzystał część przysługującego po zmarłej zasiłku pogrzebowego. Odwołujący stwierdził, że w związku z tym, iż poniósł koszty pochówku zasadnym jest przyznanie mu pozostałej części zasiłku pogrzebowego. W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K wniósł o jego oddalenie, powołując się na argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Organ rentowy dodał, iż ze zgromadzonej w sprawie dokumentacji wynika, że organizacja pochówku zmarłej w dniu r. zajął się Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w K., a nie odwołujący. Sąd Pracy ustalił i zważył co następuje: Zgodnie z przepisem art. 77 ust. 1 pkt 1 i 4 i ust.2 w zw. a art. 67 ustawy z dnia z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009r. Nr 153, poz j.t. ze zm.) zasiłek pogrzebowy przysługuje w razie śmierci osoby pobierającej emeryturę lub rentę. Na podstawie przepisu art. 78 ust. 1 3 powołanej ustawy zasiłek pogrzebowy przysługuje osobie, która pokryła koszty pogrzebu (ust. 1). Zasiłek pogrzebowy przysługuje również pracodawcy, domowi pomocy społecznej, gminie, powiatowi, osobie prawnej kościoła lub związku wyznaniowego, jeżeli pokryły koszty pogrzebu (ust. 2). W razie poniesienia kosztów pogrzebu przez więcej niż jedną osobę lub podmiot, o którym mowa w ust. 2, zasiłek pogrzebowy ulega podziałowi między te osoby lub podmioty - proporcjonalnie do poniesionych kosztów pogrzebu (ust. 3). Dodatkowo przepis art. 79 ust. 1 i 2 ustawy stanowi, iż w razie poniesienia kosztów pogrzebu przez inną osobę niż wymieniona w art. 77 ust. 1 pkt 4, pracodawcę, dom pomocy społecznej, gminę, powiat, osobę prawną kościoła lub związku wyznaniowego, zasiłek pogrzebowy przysługuje w wysokości udokumentowanych kosztów pogrzebu, nie wyższej jednak 2

3 niż określona w art. 80 (ust. 1). Jeżeli pogrzeb organizowany był na koszt Państwa, organizacji politycznej lub społecznej, lecz osoby, o których mowa w art. 77 ust. 1 pkt 4, poniosły również część jego kosztów, przysługuje im zasiłek w wysokości określonej w art. 80 (ust.2). Zgodnie z art. 80 ust. 1 i 3 ustawy w brzmieniu obowiązującym w dacie śmierci Y [tj. przed nowelizacją art. 80 dokonaną ustawą z dnia r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz.U. z 2010r. Nr 238, poz. 1578)] w związku z Komunikatem Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia r. w sprawie kwoty zasiłku pogrzebowego (M.P. z 2010r. Nr 41, poz. 597 kwota zasiłku pogrzebowego wynosiła 6.632,76 zł. Bezsporne w sprawie jest, iż Y zmarła w dniu r. w szpitalu w K. i została pochowana w dniu r. Zmarła otrzymywała świadczenie emerytalne. Koszty pochówku w kwocie zł poniósł Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w K., który nie powiadomił rodziny zmarłej o jej śmierci. Odwołujący (bratanek zmarłej) dopiero w jakiś czas po pogrzebie dowiedział się o śmierci Y i zgodnie z jej ostatnią wolą chciała zostać pochowana w rodzinnym grobie w U. koło miejscowości Ł. w województwie podlaskim rozpoczął proces ekshumacji zwłok. W dniu r. przez Państwowy Powiatowy Inspektorat Sanitarny w K., na wniosek odwołującego, została wydana decyzja zezwalająca na przeprowadzenie ekshumacji (k. 6). Zmarła została ekshumowana w dniu r., a następnie przewieziona i pochowana na Cmentarzu Parafialnym w U. w rodzinnym grobie. Koszty ekshumacji w kwocie zł (kserokopia faktury k. 8) oraz ponownego pochówku w kwocie zł (kserokopia faktury k. 9 10) pokrył w całości odwołujący. Organ rentowy na wniosek Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w K. wypłacił zasiłek pogrzebowy w kwocie zł tytułem poniesionych kosztów pogrzebu. Następnie w dniu r. odwołujący złożył do organu rentowego wniosek o wypłatę pozostałej części zasiłku pogrzebowego. Organ rentowy podnosił, iż do kosztów pogrzebu zalicza się wydatki niezbędne związane z pochówkiem, tj. złożeniem ciała lub prochów do grobu i nie mogą to być koszty, które dotyczą okresu po pogrzebie. W ocenie Sądu to stanowisko nie zasługuje na uwzględnienie. Zgodnie z art. 77 ust.1 ustawy podstawową przesłanką nabycia 3

4 prawa do zasiłku chorobowego jest śmierć osoby wymienionej w tym przepisie. Następnie osoba uprawniona do tego świadczenia musi wystąpić z wnioskiem o przyznanie zasiłku w okresie wynikającym z art. 81 wskazanej ustawy. Nie ulega wątpliwości, iż odwołujący jest osobą uprawnioną do otrzymania zasiłku pogrzebowego na podstawie art. 79 ust. 1 ustawy i wystąpił z wnioskiem z zachowaniem niniejszego terminu. Spornym było zatem ustalenie, czy poniesione przez niego koszty ekshumacji oraz ponownego pochówku zmarłej stanowiły koszty pogrzebu. Należy wskazać na stanowisko wyrażone w piśmie członka zarządu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia r. (Skn /6/2003), w którym zalecono przyjmować jako koszty pogrzebu wydatki powstałe od chwili śmierci osoby, po której przysługuje zasiłek, do chwili zakończenia ceremonii pogrzebowej (pismo członka zarządu ZUS z dnia 27 sierpnia 2003 r., Skn /6/2003). Dodatkowo w wyroku Sądu Okręgowego w Elblągu z dnia r. (IV UA 35/09, POSAG 2010/1/167, LEX nr ) stwierdzono, iż nie śmierć, ale moment z jakim stało się możliwe dokonanie czynności pogrzebowych otwiera drogę do dochodzenia przez wnioskodawcę zasiłku pogrzebowego. W związku z powyższym odwołujący mógł podjąć czynności związane z organizacją pogrzebu zmarłej dopiero od chwili, gdy dowiedział się o jej zgonie. Nie można zawężać pojęcia pogrzebu wyłącznie do aktu złożenia ciała zmarłego do grobu, tak jak czyni to organ rentowy, podnosząc, iż pogrzeb Y odbył się w dniu r. Czynności pogrzebowych nie należy utożsamiać wyłącznie z ceremonią składania zmarłych do grobu. W takim bowiem znaczeniu pojęcie pogrzebu jest synonimem pojęcia pochówku definiowanego w słownikach języka polskiego właśnie jako chowanie zmarłego, pogrzeb; rzadziej miejsce pogrzebania (por.: Słownik Języka Polskiego pod red.: W. Doroszewskiego Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996, t. 6, s. 563). Mając na uwadze realizację woli racjonalnego ustawodawcy zakładającego wkomponowanie zmiany przepisów w realizację filozofii świadczenia, nie można pojęcia pogrzebu zawężać wyłącznie do aktu złożenia ciała tudzież prochów do grobu, a raczej należy poszukiwać szerszego znaczenia tego pojęcia rozumianego jako kondukt żałobny, pochód pogrzebowy, kondukt żałobny (por. Słownik Języka Polskiego op.cit. s. 804). 4

5 Powszechnie bowiem przyjętym jest w naszym kręgu kulturowym, iż potrzeba istnienia miejsca pamięci najbliższej osoby zmarłej jest naturalną potrzebą wynikająca z więzów rodzinnych oraz właściwego postrzegania podstawowych obowiązków tak wobec zmarłej osoby bliskiej jak też wobec innych członków rodziny i znajomych tej osoby (pogląd wyrażony w uzasadnieniu powołanego wyroku). X wskazywał, iż za życia zmarłej rodzina utrzymywała z nią kontakty i odwiedzała. Najbliżsi zmarłej oraz sąsiedzi wiedzieli, iż X chciała być pochowana w rodzinnym grobie w U. Bezpośrednio po jej śmierci rodzina nie miała jednak możliwości zrealizowania ostatniej woli, ponieważ Y zmarła w szpitalu nie odzyskawszy przytomności, stąd nie było możliwości powiadomienia jej rodziny o zgonie. Słusznie zatem podnosił odwołujący (k ), iż podejmując czynności ekshumacyjne i organizując pochówek chciał wypełnić ostatnią wolę zmarłej i pochować ją w rodzinnym grobie. Dodał, iż w U. znajduje się rodzinny grób, w którym pochowani są rodzice i rodzeństwo zmarłej. Grób ten zostanie odnowiony na wiosnę, nadto jest odwiedzany przez członków rodziny zmarłej. W ocenie Sądu wyjaśnienia odwołującego w pełni zasługują na aprobatę, zaś przyznanie mu prawa do zasiłku pogrzebowego jest zgodne z celem tego świadczenia. Należy wskazać, iż odwołujący oprócz przedstawionych kosztów ekshumacji oraz usługi wykonanej przez dom pogrzebowy, poniósł także wydatki za mszę oraz pogrzeb, których jednak nie przedstawił do rozliczenia, co dodatkowo świadczy o tym, iż dochodził jedynie niezbędnych wydatków, które powinny być pokryte w ramach należnego mu zasiłku pogrzebowego. Reasumując należało przyjąć, iż poniesione przez odwołującego, udokumentowane koszty związane z ekshumacją i pochówkiem Y stanowiły koszty pogrzebu, zostały bowiem poniesione po jej śmierci i do czasu zakończenia ceremonii pogrzebowej na cmentarzu w U. W konsekwencji należało zmienić zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznać odwołującemu prawo do zasiłku pogrzebowego po zmarłej Y w kwocie 5.092,76 zł (6.632,76 zł zł = 5.092,76 zł), przy uwzględnieniu kwoty wcześniej wypłaconej miejskiemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej w K. z tytułu poniesionych kosztów pogrzebu. W pozostałej części odwołanie podlegało oddaleniu. 5

6 O kosztach zastępstwa procesowego rozstrzygnięto na podstawie 11 ust. 2 w zw. z 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2002 r. Nr 163, poz ze zm.). Z tych wszystkich względów należało orzec jak w sentencji na podstawie art kpc. 6