KARTA KURSU DLA STUDIÓW PODYPLOMOWYCH Nazwa Nazwa w j. ang. Statystyka opisowa i rachunek prawdopodobieństwa Descriptive statistics and probability theory Punktacja ECTS* 6 Opis kursu (cele kształcenia) Zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami statystyki opisowej i rachunku prawdopodobieństwa. Kształtowanie umiejętności planowania, przeprowadzania badań statystycznych (w tym zbierania i gromadzenia danych) oraz opracowania zebranych danych. Umiejętna interpretacja otrzymanych wyników oraz udzielanie odpowiedzi na umiejętnie postawione wcześniej racjonalne pytania problemowe. Kształtowania intuicji probabilistycznych poprzez rozwiązywanie zadań powstałych na tle różnych sytuacji życiowych, ukazywania pojęć, metod i wnioskowań probabilistycznych jako matematycznych narzędzi opisu i badania rzeczywistości, ukazywanie przykładów stosowania matematyki z wyraźnym podziałem na: fazę matematyzacji, fazę rachunków i dedukcji oraz fazę interpretacji. Efekty kształcenia Wiedza W01 Zna podstawowe pojęcia statystyki opisowej oraz sposoby planowania, zbierania oraz opracowywania i prezentacji zebranych danych. Wie, jak prezentować otrzymane wyniki. W02 Zna podstawowe pojęcia i twierdzenia rachunku prawdopodobieństwa oraz elementarne metody stochastyczne (estymacja i weryfikacja hipotez). KW_06 KW_04, KW_05 1
Umiejętności U01 Potrafi przeprowadzić i opracować badania statystyczne oraz zinterpretować otrzymane wyniki. U02 Do opracowania danych statystycznych i prezentacji otrzymanych wyników wykorzystuje arkusz kalkulacyjny (np. Excel). U03 Posługuje się metodami stochastycznymi do opisu i badania otaczającej nas rzeczywistości (m. in. określa proste modele probabilistyczne realnych sytuacji losowych). U04 Umie analizować elementarne problemy o charakterze stochastycznym i znajdować ich rozwiązania w oparciu o poznane twierdzenia i metody rachunku prawdopodobieństwa. K_U06 Kompetencje społeczne K01 Student potrafi rozpoznać braki w wiedzy i uzupełnić je posługując się literaturą i korzystając z konsultacji. K_K01 Organizacja Forma zajęć Wykład (W) Ćwiczenia w grupach A K L S P E Liczba godzin 20 20 2
E learning Gry dydaktyczne Ćwiczenia w szkole Zajęcia terenowe Praca laboratoryjna Projekt indywidualny Projekt grupowy Udział w dyskusji Referat Praca pisemna (esej) Egzamin ustny Egzamin pisemny Inne Opis metod prowadzenia zajęć Wykłady. Zadania tablicowe i domowe. Konsultacje. Ćwiczenia w pracowni komputerowej. Formy sprawdzania efektów kształcenia W01 X X W02 X X U01 X X U02 X X U03 X X U04 X X K01 X X Kryteria oceny Ocena końcowa jest średnią ważoną i uwzględnia: w 20% aktywność studenta wykazaną w czasie ćwiczeń, w 30 % ocenę za pracę zaliczeniową ze statystyki opisowej oraz w 50% ocenę uzyskaną za egzamin pisemny. Uwagi Treści merytoryczne (wykaz tematów) 1. Szeregi rozdzielcze. Średnie, mediana, dominanta, kwartyle, kwantyle, odchylenie przeciętne i standardowe, współczynnik zmienności, skośność, kurtoza. Planowanie badań. Tworzenie narzędzi badań (wykorzystanie edytora tekstów). Zbieranie i gromadzenie danych, opracowanie i graficzne przedstawianie danych (w tym także za pomocą komputera - MS Excel). 2. Doświadczenia losowe wokół nas. Tworzenie adekwatnych modeli probabilistycznych opisujące przebieg tych doświadczeń losowych. Dyskretna przestrzeń probabilistyczna jako model przebiegu doświadczenia losowego. 3. Obliczanie prawdopodobieństw różnorodnych zdarzeń w tworzonych modelach 3
probabilistycznych. Przykłady doświadczeń losowych opisywanych przez przeliczalną przestrzeń probabilistyczną. Obliczanie prawdopodobieństw zdarzeń losowych w tej przestrzeni oraz ich interpretacja (m. in. zdarzenia praktycznie pewne i praktycznie niemożliwe). 4. Prawdopodobieństwo warunkowe i całkowite. Niezależność zdarzeń. Paradoksy stochastyczne związane z prawdopodobieństwem warunkowym. 5. Schemat Bernoulliego i prawdopodobieństwo szczególnych zdarzeń określonych w modelu tego schematu. 6. Zmienna losowa. Podstawowe rozkłady dyskretne. Pojęcie wartości oczekiwanej i wariancji. 7. Gry losowe sprawiedliwe i niesprawiedliwe. 8. Podstawy estymacji i weryfikacji hipotez. Wykaz literatury podstawowej 1. J. Buga, H. Kassyk-Rokicka, Podstawy statystyki opisowej, VIZJA PRESS&IT, 2008. 2. L.T. Kubik, Rachunek prawdopodobieństwa, PWN, Warszawa 1980. 3. A. Płocki, Prawdopodobieństwo wokół nas, Wydawnictwo,,Dla szkoły", Wilkowice 2004. Wykaz literatury uzupełniającej 1. H. Kąkol (red.), Elementy statystyki opisowej w szkole podstawowej, Wydawnictwo,,Dla szkoły", Bielsko-Biała 1994. 2. J. Jakubowski, R. Sztencel, Prawdopodobieństwo dla (prawie) każdego, SCRIPT, Warszawa 2002. 3. E. Łakoma, Historyczny rozwój prawdopodobieństwa, CODN, Warszawa 1992. 4. A. Płocki, Co Przypadek sprawił w Przypadkowie, Wydawnictwo,,Dla szkoły", 5. A. Płocki, Czy Paulina była w Przypadkowie gapą, Wydawnictwo,,Dla szkoły", 6. A. Płocki, Kto był w Przypadkowie dżentelmenem, Wydawnictwo,,Dla szkoły", 7. A. Płocki, P. Tlusty, Kombinatoryka wokół nas, Wydawnictwo Naukowe NOVUM, Płock 2010. 8. A. Żak, T. Zakrzewski, Kombinatoryka, prawdopodobieństwo i zdrowy rozsądek, Quadrivium, Wrocław, 1998. 4
Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta) Ilość godzin w kontakcie z prowadzącymi Wykład 20 Konwersatorium (ćwiczenia, laboratorium itd.) 20 Pozostałe godziny kontaktu studenta z prowadzącym 20 Lektura w ramach przygotowania do zajęć 35 Ilość godzin pracy studenta bez kontaktu z prowadzącymi Przygotowanie krótkiej pracy pisemnej lub referatu po zapoznaniu się z niezbędną literaturą przedmiotu Przygotowanie projektu lub prezentacji na podany temat (praca w grupie) 25 0 Przygotowanie do egzaminu 30 Ogółem bilans czasu pracy 150 Ilość punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika 6 5