Strtegizn polityk hndlow Jn J. Mihłek Lezek Winenik
Argumenty n rzez ktywnej polityki hndlowej Prolem efektów zewntrznyh (np. głzie wyokih tehnologii) Firmy, które inwetuj w nowe tehnologie, wpływj n rozprzetrzeninie i wiedzy i nie w tnie zpoie temu, e wzyy inni korzytj z potpu tehniznego prolem zwłzzlnoi dor puliznego Inwetuj w now tehnologi firmy tworz dodtkow korzy połezn Efekt zewntrzny: korzyi lu kozty dotyz nie tylko tyh, którzy generuj potp tehnizny Pozytywny efekt zewntrzny oznz, e krow korzy połezn jet wikz ni krow korzy prywtn z innowji Oznz to, e pod tkiego dor dzie w ytuji równowgi wolnorynkowej zyt mł
Kontrrgumenty Trudno jet włiwie oeni iloiowe znzenie efektów zewntrznyh jkie jet włiwe uydium? Efekty zewntrzne mog przenoi i midzy krjmi den krj nie dzie mił wtedy motywji do uydiowni ektorów, które je generuj Suydi powoduj relokj zoów, uzdnienie uydiowni mui y ztem rdzo dore
Strtegizn polityk hndlow Strtegizn polityk hndlow poprw pozyji konkurenyjnej przediiortw krjowyh w ytuji niedokonłej konkurenji W ytuji niedokonłej konkurenji, firmy oigj pondnormlne zyki Aktywn polityk rzdu moe łuy przehwytywniu tyh dodtkowyh zyków
Przykłd Dwie firmy (Boeing i Airu) konkuruj n rynku midzynrodowym i pohodz z dwóh rónyh krjów (USA i UE) Oie firmy zmierzj produkow moloty, lez deyzje kdej z nih d zlene od deyzji podjtyh przez konkurent Kd z firm deyduje zy wej n rynek i produkow zy te nie, n podtwie oeny ozekiwnyh zyków Rynek zytu jet ogrnizony i wytpuj korzyi kli produkji (produkj młej lizy molotów nie jet z rdzo opłln)
Konkurenj firm przy IRS orz ogrnizonym rynku zytu JJ Mihlek
Wynik gry rynkowej zley od tego, kto pierwzy dokonuje ruhu (inwetyji lu deyzji o wejiu n rynek) Jeli Boeing deyduje i produkow jko pierwzy, wówz dl Airu wejie jet nieopłlne Jeli Airu deyduje i produkow jko pierwzy, wówz dl Boeing wejie jet nieopłlne Jednk uydium w wyokoi 5 dokonne n rzez Airu moe zmieni wynik gry, zyni wejie dl Airu opłlnym, niezlenie od tego, o zroi Boeing
Jeli Boeing ozekuje, e UE zznie uydiow Airu, nie wejdzie n rynek, poniew ponióły trty Suydium udzielone Airuowi generuje ektr zyki dl Airu (koztem Boeing) Poniew konkurent zotł wyprty z rynku, zyki ron rdziej, ni umy udzielnyh uwenji (IRS)
Przypdek lterntywny: prolem wiedzy n temt koztów
Przypdek lterntywny: prolem wiedzy n temt koztów
Przypdek lterntywny: prolem wiedzy n temt koztów Jeli dokonno łdnej oeny pozzególnyh wypłt w mierzy gry midzy Boeingiem i Airuem, to uwenj dl Airu powoduje, e oj produeni wejd n rynek Tym rzem jednk uwenj jet nieefektywn, gdy nie udło i wyeliminow Boeing z rynku Mrnotrwtwo ogrnizonyh zoów
Jn J. Mihłek Model Jme Brnder i Brry Spener: Export uidie nd interntionl mrket hre rivlry (1985) Werj uprozzon wg. Ch. V. Mrrewijk
Jn J. Mihłek Model B-S: złoeni Anliz ytuji, w której wytpuj jedynie firmy, wytwrzje identyzny produkt konkuruj ze o w rmh modelu równowgi iloiowej Cournot. Firmy konkuruj n wielu rynkh, le w krjh ih pohodzeni nie m konumpji dnego dor, uydi mj hrkter ekportowy, nie produkyjny. Wytpuj "rozdne" rzdy, wpierje nrodowe firmy z pomo uwenji ().
Model B-S: oznzeni, funkj popytu i zyku Jn J. Mihłek - Dwie firmy krjow: () i zgrnizn: : () - Krjow wytwrz zgrnizn. - Produkj ou firm jet ekportown do krju trzeiego o liniowej funkji popytu: ( ) ( 1 p ) - : kozt krowy produkji ou firm; - : uydium (n jednotk produkji) przyznwne firmie krjowej; Funkje zyku ou firm: ( ) ( ) π p ; π p
Model B-S: funkje rekji ou firm Jn J. Mihłek To wówz wylizmy funkje rekji (wylizone z wrunku konieznego I topni mkymlizji zyku ou firm) Firm krjow: ' π ; ( ) [ ( )] ( ) π Firm zgrnizn: " ( ) [ ( )] π π 0 0 ; ( )
Równowg firm z uydimi Mkymlizj doroytu Jn J. Mihłek A wi funkje rekji ou form wygldj ntpujo: ( ) () Firmy krjowej: ; firmy zgrniznej: ( ) ; Przeiie i ou krzywyh rekji wyznz równowg produkyjn midzy firmmi: ( 4) ; ; Utlenie optymlnego poziomu uwenji (mkymlizujej doroyt krjowy):
Mkymlizj doroytu Jn J. Mihłek Utlenie optymlnego poziomu uwenji (mkymlizujej doroyt krjowy): Rzd krjowy dy do mkymlizji zyku firmy krjowej minu kozt uwenji (zł.: mikroekonomizne: e zyki krjowe tyle mo wrte o przyhody udetowe) tzn.: ( 5 ) π p ; Jet to ekwiwlentne z funkj zyku firmy krjowej (ez uwenji) Rzd krjowy dy y zgrnizn krzyw rekji ył tyzn do krjowej krzywej jednkowego zyku ez uwenji.
Strtegi trde poliy 4 Dometi firm retion urve Interntionl Trde & the World Eonomy; Chrle vn Mrrewijk Dometi firm retion urve fter uidy output foreign firm Cournot Brnder-Spener 1 Dometi firm io-profit urve Foreign firm retion urve 0 0 4 6 8 output dometi firm
Jn J. Mihłek Wyznzni równowgi mkymlizujej krjowy doroyt Dl dnego poziomu zyków firmy krjowej (π ) to krzyw jednkowego zyku firmy krjowej ez uwenji jet dn przez kominj produkji ou firm, tzn.: ( ) ( ) [ ( ) ] 6 p ( ) π π nhylenie krzywej jednkowego zyku (pohodn po ) jet ztem równe: ( 6' ) 1 π ; Rzd krjowy dy y zgrnizn krzyw rekji (nhylenie -1/) ył tyzn do krjowej 1 krzywej jednkowego zyku ez uwenji. A wi: 1 π ( 6" ) π ;
Utlenie równowgi firm Wtwij równnie do krjowej krzywej jednkowego zyku (6) równej zgrniznej krzywej rekji () otrzymujemy: ( ) 7 π Wylizj z tego równni njpierw ( ) 7' i wtwij do innyh zmiennyh otrzymujemy ntpuje rozwizni: ( ) ( ) 8 ; 4 ; 4 8 π Jn J. Mihłek
Utlenie optymlnego uydium: poó lterntywny ez krzywej jednkowego zyku Wylizmy funkj zyku firmy krjowej z uwenj (I) ( ) ( ) p π ; gdzie: z równni ( ) ( ) ; ; 4 (I ) ( ) ( ) [ ] { } π (I ) ( ) ( ) 9 ) ( π Jn J. Mihłek
Wyznzenie uydium z mkymlizji funkji doroytu jet równy zykowi firmy krjowej minu kozty uwenji: Poziom doroytu netto z uwenj W ( ) ( ) π ( ) W (II) 1 9 1 9 ( ) ( )( ) ( )( ) 9 9 ( ) ( ) Wrunek koniezny pierwzego rzdu n mkymlizje doroytu: dw ( ) 1 (III) ( 4 ) 0 d 9 Suwenj mkymlizuj doroyt: 4 9 Jn J. Mihłek
Zminy en pod wpływem trtegiznej polityki hndlowej Wyznzmy njpierw p en z uwenj (z równni (4)): ( ) ' 8 p Ntpnie wyznzmy en ez uwenji (p) w wrunkh wolnego hndlu W równniu 4: ( ) ; ; 4 przyjmujemy, e uwenj 0 ') ( tzn. ymetryzne wielkoi dotw ou firm ez uwenji Jn J. Mihłek
Jn J. Mihłek Znienie eny witowej wkutek trtegiznej polityki hndlowej Cen w wrunkh wolnego hndlu ( po wtwieniu i do krzywej popytu (1) otrzymujemy): ( 9 ) p ( ) przy toowniu uwenji: ( 8) p ' ( ) p > p' (dl,>0) > optymln uwenj oni en witow w tounku do wolnego hndlu
Simultion on trtegi trde poliy (im.11-10) Airu Boeing Southet Ai Mrginl ot 1 Mrginl ot 1 Totl output EC uidy (per unit) 1 US uidy (per unit) 0 Prie level Output 4, Output, Profit 18,8 Profit 11,1 Reeived uidie 4, Reeived uidie 0,0 Output Boeing 10,00 9,00 8,00 7,00 6,00 5,00 4,00,00,00 1,00 0,00 0,00 1,00,00,00 4,00 5,00 6,00 7,00 8,00 9,00 10,00 Output Airu Legend Retion nd io-profit urve Airu Retion nd io-profit urve Boeing Be e retion nd io-profit urve
Brnder-Spener: ymulj Zyki Firm A ez uydium Firm A Optymlne uydium Firm B ez uydium Firm B Optymlne uydium 1,444 15,15 1,444 7,56 7,56 8,40 15,15 8,40
Jn J. Mihłek Wnioki koowe z modelu B-S W klyznym ju modelu Brnder-Spener wykzno, e ztoownie trtegiznyh uwenji zmieni hrkter konkurenji (firm krjow tje i liderem Stkelerg) i powinny one zwikzy doroyt krjowy. Jednk nliz t jet oprt n zeregu rygorytyznyh złoe (konkurenj typu Cournot, du firm krjow, dokonł informj, niekoztowne trnfery od połezetw do firmy). Póniejze modyfikje modelu Brnder-Spener, uhylje niektóre z powyzyh złoe, pokzuj, e wnioki nie ju tk jednoznzne. W zzególnoi, konkurenj enow typu Bertrnd, niedokonł informj, koztowne trnfery i zmienn liz firm, powoduj, e udzielenie uwenji nie mui prowdzi do podnieieni doroytu W krowyh przypdkh rdziej podne moe y nwet toownie podtków. Ntomit przy rku informji n temt poou konkurenji (model Eton-Gromn) lu nierzetelnej informji (Brinrd-Mrtimort) njlepz moe y polityk nieinterwenji (wolnego hndlu). Wnioki te w duym topniu ziene z konkluzjmi płynymi z nlizy uwenji w dokonłej konkurenji.
J. Eton, G. Gromn: Optiml trde nd indutril poliy under oligopoly, Journl of int l eonomi, 1986 JJ Mihlek Model uprozzony wg. Mrrewijk Konkurenj enow (typu Bertrnd) Równowg firm Zminy poziomu en i produkji Oen trtegiznej polityki hndlowej
Model Eton-Gromn złoeni JJ Mihlek Dwie firmy konkuruj n trzeim rynku konkuruj enowo (Bertrnd) dor nie dokonłymi utytutmi popyt n produkty dnej firm ronie gdy en drugiego dor ronie (niedokonłe utytuty) : kozt krowy produkji (tły i tki m dl ou firm) liniow funkj popytu:
Model Eton-Gromn funkj popytu i zyków JJ Mihlek - liniow funkj popytu: ( ) 9 p p ; p p funkje zyku: ( ) ( ) ( 10 ; ) π p π p ;
Model E-G: wrunki koniezne mkymlizji zyków ez interwenji JJ Mihlek Firm krjow d do mkymlizji zyku i trktuj en konkurent jk dn wyznz krzyw rekji w przetrzeni enowej: Czyli lizymy wrunki koniezne mkymlizji zyku firmy krjowej: π π ( ) ( ) p p p p p pp p p p p 0; p orz wrunki mkymlizji zyku firmy zgrniznej: p p p p p pp π π p ( ) ( ) p p; p p 0;
Model E-G: równowg enow ou firm, ez interwenji JJ Mihlek Równowg enow ou firm ez polityki hndlowej (przeiie i ou krzywyh rekji) jet wyznzon przez: π p π p p 0 p p p ; ( ) 11 p p ;
JJ Mihlek Model E-G: równowg ou firm: poziom podtku ekportowego Jeeli rzd krjowy dy do mkymlizji krjowego doroytu to powinien zmui krjowego produent do ztoowni wyzyh en y oign moliwie njwyz krzyw jednkowego zyku powinien ztoow podtek produkyjny (ekportowy) w wyokoi t (mon go wylizy n tej mej zdzie jk w modelu B-S) i wtedy powtje nowy wrunek równowgi w modelu Bertrnd (Eton-Gromn): ( 1) 5 9 p ' ; p' ; π ; t. 4 8 4
The nture of ompetition 8 Interntionl Trde & the World Eonomy; Chrle vn Mrrewijk 7 Dometi firm io-profit Foreign firm io-profit Dometi firm retion urve prie of foreign firm 6 5 4 Foreign firm retion urve Bertrnd Dometi firm retion urve fter tx Eton- Gromn 4 5 6 7 8 prie of dometi firm
Model E-G: równowg ou firm: zminy poziomu en (i produkji) JJ Mihlek Cen witow ou firm przy konkurenji Bertrnd jet wyz ni w wolnym hndlu o: ( ) p orz p > > 4 5 ' ; ' 1. Mon równie wyznzy równowg produkyjn ou firm po ztoowniu trtegiznej polityki hndlowej oy firm (podtwij równnie (1) do (9): ( ) 4 4 5 6 4 4 5 ' ' ' 14 p p ( ) 4 5 4 6 5 4 4 5 ' ' ' 15 p p
Model E-G: równowg ou firm: zminy wielkoi produkji JJ Mihlek Ntomit wielko produkji w wrunkh wolnego hndlu ył ntpuj: ( 16 ) p p ( ) ( ) ; p p A wi wkutek toowni polityki trtegiznej polityki hndlowej: Zmienił i wielko dotw ou firm: 5 ( 17) ' < < ' 4 4 A wi: - mniej dotrz firm krjow touj wyze eny - wiej dotrz firm zgrnizn touj nize eny
Wnioki z modeli W wrunkh duopolu Cournot, uydium ekportowe podnoi doroyt krjowy; W wrunkh duopolu Bertrnd, opodtkownie ekportu podnoi doroyt krjowy. Rekomendje wypływje z modeli trtegiznej polityki hndlowej wyjtkowo wrliwe n form konkurenji; Jeli rzd nie wie, jk jet typ konkurenji n dnym rynku, nie moe wprowdzi w yie polityk poprwijyh doroyt A nwet gdyy rzd wiedził, e w dnym ektorze mmy konkurenj Bertrnd, firm krjow przeiwiły i politye opodtkowni jej w prktye podtki ekportowe rdzo rzdko uywne.
Oen trtegiznej polityki hndlowej Strtegizn polityk hndlow dotrz intelektulnej motywji dl rzdów do dziłni n rzez zwikzni krjowego doroytu; itniej jednk wyrne ztrzeeni: Ogrnizone zoy: w równowdze ogólnej wzrot produkji jednego ektor dokonuje i koztem innyh ektorów (nieefektywn lokj) Wejie i wyjie nowyh firm zmniejzy ndzwyzjne zyki Retlij: itnieje ryzyko odwetu (prdok wini) Trudnoi w uzykniu odpowiedniej informji nt. truktury koztów, popytu, poou konkurenji midzy firmmi wtpliwoi o do kuteznoi trtegiznej polityki hndlowej (jeeli ni nie wiemy o ozekiwnih to njlepz polityk wolnego hndlu w oryginlnym modelu E-G.
Oen trtegiznej polityki hndlowej Strtegizn polityk hndlow, podonie jk kd inn polityk hndlow nie jet woln od ników polityznyh i mnipulji ze trony ilnyh grup niku (loy) nliz ekonomii polityznej polityki hndlowej n ntpnym wykłdzie