Łódź, dnia listopada 2008r. NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA W ŁODZI ul. Kilińskiego 210, 90-980 Łódź 7 tel. 683-11-00 (fax) 683-11-29 skr. poczt. 243 P/08/098 LLO-410-30-03/08 P a n i GraŜyna KRULIK Dyrektor Wojewódzkiego; Szpitala Zespolonego w Skierniewicach WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli 1, zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Łodzi przeprowadziła w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Skierniewicach (zwanym dalej Szpitalem ) kontrolę w zakresie realizacji wybranych zadań Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych w latach 2006-2008 (I półrocze). W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym w dniu 27 października 2008 r. - NajwyŜsza Izba Kontroli, stosownie do art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Pani Dyrektor niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie ocenia wykonywanie świadczeń zdrowotnych w zakresie programów profilaktyki raka szyjki macicy i raka piersi, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości. 1. W okresie objętym kontrolą Szpital zawarł z Łódzkim Oddziałem Wojewódzkim Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) 2 umowy na świadczenia zdrowotne wykonywane w ramach kontrolowanych programów profilaktycznych (1 umowę na 2006 r. i 1 umowę na 2007 r. przedłuŝoną aneksem na 2008 r.). Świadczenia wynikające z tych umów w wysokości ogółem 254 tys. zł (35.126 punktów rozliczeniowych) zostały wykonane w kwocie 168 tys. zł oraz 23.125 punktów (66% zakontraktowanych). 1 Dz. U. z 2007 r., Nr 231, poz. 1701
2 Program profilaktyki raka piersi etap podstawowy wykonano ogółem w 84%, w tym w 2006 r. w 71% (kontrakt 7.837 punktów, wykonanie 5.616 punktów), w 2007 r. w 98% (kontrakt 9.585 punktów, wykonanie 9.441 punktów) i w I półroczu 2008 r. w 73,2% (kontrakt 3.998 punktów, wykonanie 2.925 punktów). Kontrakt na program profilaktyki raka piersi etap pogłębionej diagnostyki wykonano łącznie w 4,6%, w tym w 2006 r. w 6,2% (kontrakt 4.285 punktów, wykonanie 266 punktów), w 2007 r. w 2% (kontrakt 2.500 punktów, wykonanie 50 punktów), a w I półroczu 2008 r. na zakontraktowanych 48 punktów nie przeprowadzono Ŝadnego badania. Pani Dyrektor wyjaśniła, iŝ niskie wykonanie kontraktu w tym zakresie spowodowane było przez to, Ŝe na etapie konstruowania oferty załoŝono zapotrzebowanie na diagnostykę pogłębioną duŝo większe niŝ okazało się w rzeczywistości. Oznacza to jednak, iŝ większość badań wykonanych na etapie podstawowym nie wykazuje patologii. Program profilaktyki raka szyjki macicy wykonano ogółem w 70,4% (kontrakt 6.853 punkty, wykonanie 4.827 punktów), w tym w 2006 r. w 99,9% (kontrakt 1.111 punktów, wykonanie 1.110 punktów), w 2007 r. 83,9% (kontrakt 3.342 punkty, wykonanie 2.805 punktów). W ramach omawianych programów przebadano łącznie 3.861 kobiet, z tego 2.027 w zakresie raka piersi oraz 1834 - raka szyjki macicy. W 2006 r. na etap podstawowy badań raka piersi zgłosiło się 625 pacjentek, a w 2007 r. 1.050 (wzrost o 68%), a na etap podstawowy raka szyjki macicy liczba pacjentek zwiększyła się z 556 do 936 (wzrost o 59%). Jakkolwiek w I półroczu 2008 r. zgłosiło się na badania tylko 667 pacjentek (tj. 34% zgłoszonych w 2007 r.), w tym 325 na badania mammograficzne i 342 na badania z zakresu raka szyjki macicy, to Pani Dyrektor wyjaśniła, Ŝe na badania mammograficzne zgłaszalność pacjentek pod koniec roku jest zawsze większa i w związku z tym w II półroczu, a szczególnie w IV kwartale zgłaszalność pozwoli na wykonanie planu rocznego. 2. Szpital, składając na lata 2006 2007 oferty na wykonywanie świadczeń zdrowotnych w ramach programu profilaktyki raka piersi, nie spełniał wymogów zawartych w załączniku Nr 6 do zarządzenia Nr 87/2005 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w zakresie kwalifikacji lekarzy i techników rtg oraz ilości badań mammograficznych wykonywanych w ciągu roku. Z dwóch lekarzy wymienionych w ofercie na 2006 r. dla realizacji etapu podstawowego raka piersi, szkolenia ukończyła w niepełnym wymiarze jedna osoba, a warunkiem NFZ było, aby lekarze wykonujący świadczenia w ramach tego programu posiadali dodatkowe
3 szkolenia w zakresie wykrywania i diagnostyki raka piersi oraz interpretacji mammografii skryningowej i diagnostycznej. W złoŝonej ofercie podano, Ŝe oferent zatrudnia co najmniej 2 lekarzy ze specjalizacją z radiologii i diagnostyki obrazowej i dodatkowymi kwalifikacjami przedstawionymi przez NFZ w załączniku Nr 6. Pani Dyrektor wyjaśniła, iŝ określony przez NFZ wymóg specjalizacji w dziedzinie radiologii i diagnostyki obrazowej oznacza, Ŝe moŝe to być lekarz z I o specjalizacji i w ocenie Szpitala, od takiego lekarza NFZ wymaga dodatkowych szkoleń. PoniewaŜ Szpital zatrudnia specjalistów lekarzy z II o specjalizacji w dziedzinie radiologii i diagnostyki obrazowej, w ocenie Szpitala nie wymagają oni dodatkowych szkoleń. Zdaniem NIK, niezaleŝnie od posiadanego stopnia specjalizacji, lekarze wykonujący świadczenia w ramach programu profilaktyki raka piersi powinni być przeszkoleni w zakresie wykrywania i diagnostyki raka piersi i w zakresie interpretacji mammografii skiningowej i diagnostycznej stosownie do wymagań kwalifikacyjnych personelu medycznego zawartych w załączniku Nr 6 do zarządzenia Nr 87/2005 Prezesa NFZ. Technicy elektroradiologii powinni być dodatkowo przeszkoleni w zakresie mammografii: teoretyczne co najmniej 3 dni i praktyczne co najmniej 2 tygodnie). W ofercie na 2006 r. podano, Ŝe oferent zatrudnia co najmniej 2 techników rtg z kwalifikacjami określonymi w załączniku Nr 6, a w ofercie na 2007 r. podano, Ŝe w realizacji świadczeń uczestniczy minimum 2 techników rtg z udokumentowanymi szkoleniami w zakresie mammografii i w zakresie prowadzenia kontroli jakości. Technicy rtg uczestniczyli w szkoleniach dopiero w październiku i listopadzie 2007 r. Szpital na lata 2006 2007 nie spełniał warunku dotyczącego wykonywania 2.000 badań mammograficznych w ciągu roku, gdyŝ w 2005 r. wykonał ich 1.305, a w 2006 r. - 1.197. Podobnie technicy elektroradiologii nie wykonywali w latach 2006-2007 po 20 mammografii tygodniowo, a od 2008 r. 1.000 mammografii rocznie przez kaŝdego technika. W ofertach złoŝonych do NFZ na 2006 r. potwierdzono spełnienie warunków dotyczących wykonywania przez techników rtg wymaganych ilości badań. Pani Dyrektor wyjaśniła, Ŝe na etapie przygotowania oferty przyjęto, iŝ kaŝdy technik wykona odpowiednią ilość mammografii. 3. WyposaŜenie pracowni mammograficznej, w której wykonywane były badania w zakresie profilaktyki raka piersi, spełniało wymogi 17 ust. 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia
4 z dnia 21 sierpnia 2006 r. w sprawie szczegółowych warunków bezpiecznej pracy z urządzeniami radiologicznymi 2. 4. Szpital nie realizował postanowień 1 rozporządzeń Rady Ministrów w sprawie badań statystycznych statystyki publicznej: na 2006 r. 3 z dnia 19 lipca 2005 r., na 2007 r. 4 z dnia 5 września 2006 r. i na 2008 r. z dnia 9 października 2007 r. 5 w zakresie przekazywania regionalnemu rejestrowi onkologicznemu raz w miesiącu (do 15 dnia miesiąca następującego po rozpoznaniu choroby) zgłoszenia przypadku rozpoznania lub podejrzenia nowotworu złośliwego. Szpital w latach 2006 2008 (do 11 września 2008 r.) przekazał czterokrotnie regionalnemu rejestrowi onkologicznemu łącznie 58 kart zgłoszenia nowotworu złośliwego (wykrycia raka szyjki macicy i raka piersi), w tym tylko 3 karty (5%) przekazano w wymaganym terminie. I tak np. w dniu 11 września 2008 r. przekazano 23 Karty, w tym 4 dotyczyły wykrycia nowotworu złośliwego w okresie od 16 września do 16 grudnia 2007 r., a w pozostałych 8 Kartach nowotwór złośliwy został wykryty w okresie od 10 stycznia do 10 czerwca 2008 r. NIK zauwaŝa, iŝ w trakcie kontroli NIK zobowiązała Pani pracowników odpowiedzialnych za przekazywanie Kart zgłoszeń nowotworu złośliwego do bezwzględnego przestrzegania terminu ich przekazywania. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: - wykazywanie w ofertach składanych do NFZ rzetelnych danych o wymaganych dodatkowych kwalifikacjach lekarzy i techników rtg oraz rzeczywistych danych odnośnie ilości wykonanych mammografii, - terminowe przekazywanie kart zgłoszenia nowotworu złośliwego do regionalnego rejestru onkologicznego. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Łodzi, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje od Pani Dyrektor, w terminie 15 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków, bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczyn niepodjęcia takich działań. 2 Dz. U. Nr 180, poz. 1325 3 Dz. U. Nr 178, poz. 1482 ze zm. 4 Dz. U. Nr 170, poz. 1219 ze zm. 5 Dz. U. Nr 210, poz. 1521 ze zm.)
5 Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Pani Dyrektor prawo zgłoszenia na piśmie do Dyrektora Delegatury NIK w Łodzi umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o której wyŝej mowa, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK.