Kielce, dnia grudnia 2008 r. S/08/007 LKI-4113-7-08 Pan Mieczysław Dzięcioł Nadleśniczy Nadleśnictwa SkarŜysko-Kamienna WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli (DzU z 2007 r. nr 231, poz. 1701), zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Kielcach, przeprowadziła kontrolę w Nadleśnictwie SkarŜysko-Kamienna (Nadleśnictwo), w zakresie gospodarowania składnikami majątku w latach 2005 2008 (I kwartał). W związku z kontrolą, której wyniki zostały przedstawione w protokole kontroli podpisanym w dniu 7 października 2008 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Panu Nadleśniczemu niniejsze wystąpienie pokontrolne. 1. NajwyŜsza Izba Kontroli negatywnie ocenia wiarygodność ksiąg rachunkowych Nadleśnictwa oraz sprawozdań finansowych (bilansów) sporządzonych na dzień 31 grudnia lat 2005-2007. Zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy z 28 września 1991 r. o lasach (DzU z 2005 r. nr 45, poz. 435 ze zm.), Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe (PGL LP) w ramach sprawowanego zarządu prowadzi gospodarkę leśną, gospodaruje gruntami i innymi nieruchomościami oraz ruchomościami związanymi z gospodarką leśną, a takŝe prowadzi ewidencję majątku Skarbu Państwa oraz ustala jego wartość. Przepisy 8 rozporządzenia Rady Ministrów z 6 grudnia 1994 r. w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej w Państwowym Gospodarstwie Leśnym Lasy Państwowe (DzU nr 134, poz. 692)
2 zobowiązują jednostki organizacyjne Lasów Państwowych do prowadzenia ewidencji ilościowej i wartościowej powierzonego w zarząd mienia Skarbu Państwa. Wartość tego mienia ustala się zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa. Prowadzenie ewidencji lasów i gruntów oraz ustalenie ich wartości następuje według stanu określonego w planie urządzenia lasu. Do określania wartości lasów i innych nieruchomości pozostających w zarządzie PGL LP zastosowanie mają odpowiednie przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (DzU z 2004 r. nr 261, poz. 2603 ze zm.). Zgodnie bowiem z art. 149 tej ustawy, jej przepisy w zakresie określania wartości nieruchomości mają zastosowanie do wszystkich nieruchomości, bez względu na ich rodzaj, połoŝenie i przeznaczenie, a takŝe bez względu na podmiot własności i cel wyceny, z wyłączeniem jedynie określania wartości nieruchomości w związku z realizacją ustawy o scalaniu i wymianie gruntów. Wartość nieruchomości określają rzeczoznawcy majątkowi, co wynika z art. 7 ww. ustawy. Nadleśnictwo, jako jednostka organizacyjna PGL LP, zobowiązane jest do stosowania przepisów w sprawie zasad prowadzenia rachunkowości, na podstawie 25 ww. rozporządzenia Rady Ministrów z 6 grudnia 1994 r. Według stanu na 31 grudnia 2007 r., Nadleśnictwo gospodarowało gruntami o łącznej powierzchni 15.866,0800 ha, w tym 15.454,0000 ha (97,4%) stanowiły lasy, 170,6099 ha (1,1%) uŝytki rolne, 241,4901 ha (1,5%) pozostałe grunty. Nadleśnictwo tylko w niewielkim zakresie uwzględniało w ewidencji księgowej wartość powierzonego mu w zarządzanie mienia Skarbu Państwa. W sprawozdaniu finansowym (bilansie) sporządzonym na koniec 2007 r., Nadleśnictwo wykazało jedynie dwie działki o łącznej powierzchni 0,3500 ha i wartości 3,2 tys. zł, przejętych od gminy Wąchock aktem notarialnym z 6 maja 2005 r. Z powyŝszego wynika, Ŝe księgi rachunkowe Nadleśnictwa nie przedstawiają w sposób rzetelny i jasny jego sytuacji majątkowej, stosownie do wymogów art. 4 ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (DzU z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.) oraz Ŝe nie są wycenione w pełni aktywa Nadleśnictwa (art. 4 ust. 3 pkt 4 ustawy o lasach). Niepełne wykazanie stanu aktywów w sprawozdaniu finansowym (bilansie) stanowi równieŝ naruszenie art. 46 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Według danych zawartych w Sprawozdaniu o stanie mienia Skarbu Państwa, sporządzonym przez ministra skarbu państwa na dzień 31 grudnia 2006 r. (www.msp.gov.pl), PGL LP zarządzało lasami i innymi gruntami o powierzchni 7.592.152 ha, o szacunkowej wartości 79 mld zł, tj. 10,4 tys. zł za 1 ha. (PowyŜsze sprawozdanie w części dotyczącej mienia PGL LP sporządzone zostało na podstawie danych przekazanych przez Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych).
3 Uwzględniając powyŝsze szacunkowe dane moŝna przyjąć, Ŝe w ewidencji księgowej oraz w sprawozdaniu finansowym za 2007 r., Nadleśnictwo nie wykazało mienia Skarbu Państwa o przybliŝonej wartości 165 mln zł. 2. NIK nie wnosi uwag do sprzedaŝy przez Nadleśnictwo w okresie objętym kontrolą składników majątku Skarbu Państwa, w tym nieruchomości gruntowych zabudowanych, środków transportowych oraz maszyn i urządzeń technicznych. Nadleśnictwo zbyło środki trwałe o wartości ogółem 28,1 tys. zł w 2005 r.; 20,2 tys. zł w 2006 r.; 5,5 tys. zł w 2007 r. oraz 0,3 tys. zł w I kwartale 2008 r. Nabywcami nieruchomości gruntowych zabudowanych byli pracownicy lub byli pracownicy Lasów Państwowych. SprzedaŜy, poprzedzonej wycenami nieruchomości, sporządzonymi przez uprawnionego rzeczoznawcę majątkowego, dokonano zgodnie z trybem określonym w art. 40a ustawy o lasach. Zgodnie z art. 38 ust. 2 ustawy, wykazy nieruchomości przeznaczonych do sprzedaŝy zatwierdzał kaŝdorazowo Dyrektor Generalny Lasów Państwowych. Uwagi NIK dotyczą natomiast bezkrytycznego przyjmowania przez Nadleśnictwo operatów szacunkowych z wyceny nieruchomości gruntowych w miejscowościach Rędocin i Kierz Niedźwiedzi. W operatach tych wpisano datę określenia wartości nieruchomości, wcześniejszą o dwa lata, niŝ data opracowania operatu. Jak wyjaśniła Maria Sasal, sekretarz Nadleśnictwa, powyŝsze nastąpiło w wyniku oczywistej omyłki pisarskiej popełnionej przez rzeczoznawcę majątkowego i niewyeliminowania jej przy odbiorze operatu. W okresie objętym kontrolą Nadleśnictwo sprzedało cztery środki transportowe, w tym dwa w 2005 r. (ciągnik U-912 całkowicie umorzony i samochód Łada NIVA umorzony w 56%) oraz dwa w 2006 r. (samochód osobowy marki KIA SPORTAGE umorzony w 96% i przyczepę D47 B całkowicie umorzoną). SprzedaŜ ww. środków dokonana została zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 5 października 1993 r. w sprawie zasad organizowania przetargu na sprzedaŝ środków trwałych przez przedsiębiorstwa państwowe oraz warunków odstąpienia od przetargu (DzU nr 97, poz. 443 ze zm.). 3. NIK nie wnosi uwag do zrealizowanych w okresie objętym kontrolą remontów budynków mieszkalnych zarządzanych przez Nadleśnictwo oraz innych obiektów towarzyszących (np. ogrodzeń). Wartość wykonanych remontów wyniosła w 2005 r. 89,5 tys. zł, w 2006 r. 185,8 tys. zł, w 2007 r. 138,6 tys. zł. Analiza dokumentacji dotyczącej remontów o najwyŝszych wartościach zrealizowanych robót, wykazała, Ŝe wyboru wykonawców prac remontowych dokonywano zgodnie z przepisami ustawy z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (DzU z 2007 r. nr 223, poz. 1655 ze zm.). Wykonanie zakresu robót zostało potwierdzone protokołami odbioru robót, poprzedzającymi czynności związane z rozliczeniem rzeczowym i finansowym remontów.
4 4. NIK nie wnosi uwag do sposobu gospodarowania przez Nadleśnictwo nieruchomością przy ul. Gajowej w SkarŜysku-Kamiennej, wykorzystywaną jako zaplecze magazynowogaraŝowe. Nieruchomość jest wyposaŝona m.in. w cztery pomieszczenia garaŝowe dla posiadanych przez Nadleśnictwo środków transportowych oraz budynek dla osób dozorujących ww. mienie w porze nocnej (od godz. 18 00 do 6 00 ). W okresie objętym kontrolą, roczne koszty utrzymania ww. zaplecza uległy nieznacznemu zmniejszeniu, tj. z 91,7 tys. zł w 2005 r., do 91,0 tys. zł w 2007 r. (o 0,7%), w tym koszty osobowe dwóch dozorców Nadleśnictwa zmniejszyły się z 86,2 tys. zł, do 83,5 tys. zł (tj. o 3%). 5. Analiza losowo wybranych miesięcznych kart pracy czterech samochodów osobowych Nadleśnictwa (z czerwca 2005 r., czerwca 2006 r. i maja 2007 r.), wykazała, Ŝe w kartach uwzględnione zostały wyjazdy zamiejscowe, dla których podstawą dokonania wpisu w karcie pracy była delegacja słuŝbowa. Uwagi NIK dotyczą niezamieszczania przez Pana Nadleśniczego wpisów o godzinach wyjazdu i powrotu w kartach pracy pojazdu marki Suzuki Grand Vitara. Dotyczyło to wyjazdów zamiejscowych, w tym ośmiu w czerwcu 2005 r., oraz po trzy w czerwcu 2006 r. i w maju 2007 r. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1. Podjęcie działań zmierzających do ustalenia wartości gruntów Skarbu Państwa zarządzanych przez Nadleśnictwo oraz uwzględnienia ich wartości w ewidencji księgowej i w sprawozdaniu finansowym (bilansie). 2. Zapewnienie naleŝytej staranności przy odbiorze operatów szacunkowych z wyceny nieruchomości, w celu ujawniania występujących w nich ewentualnie błędów i ich eliminowania. 3. Rejestrowanie godzin wyjazdu i powrotu w kartach pracy samochodów osobowych. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Kielcach, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Pana Nadleśniczego w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Panu Nadleśniczemu prawo zgłoszenia na piśmie do dyrektora Delegatury NIK w Kielcach umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu.
5 W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym wyŝej mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK.