RAPORT Z EWALUACJI WEWNETRZNEJ PRZEPROWADZONEJ W ŚWIETLICY SZKOLNEJ SOSW. PREZENTACJA WYNIKÓW PRZEPROWADZONYCH BADAŃ Do ewaluacji wykorzystano badanie ankietowe. Przedstawione wyniki prac badawczych bazują na opiniach zawartych w ankietach wypełnianych przez uczniów, rodziców i nauczycieli. Ankiety były anonimowe i zawierały pytania zamknięte oraz otwarte, co pozwoliło uzyskać szeroki materiał informacyjny. Przedmiotem ewaluacji było pozyskanie informacji na temat współpracy placówki w ramach świetlic szkolnych ze środowiskiem lokalnym. Problematyka badań koncentrowała się wokół następujących pytań kluczowych: Jakie przedsięwzięcia dotyczące współpracy ze środowiskiem lokalnym są podejmowane przez wychowawców świetlicy na terenie placówki? Jakie jest zaangażowanie uczniów i rodziców w organizowanych przez placówkę działaniach dotyczących współpracy ze środowiskiem lokalnym? Jakie korzyści wynikają dla dzieci z podejmowanych aktywności? Z jakimi instytucjami i organizacjami działającymi w środowisku lokalnym współpracuje placówka w ramach świetlic szkolnych oraz jakie są formy tej aktywności? W placówce funkcjonuje szeroka i różnorodna oferta działań dotyczących współpracy w ramach świetlicy szkolnej ze środowiskiem lokalnym. Do współpracy przyczyniło się 100% ankietowanych wychowawców. Choć jak wynika z analizy ankiet, nie wszystkie dzieci z poszczególnych grup świetlicowych były objęte tym zaangażowaniem. OPRACOWANIE ZBIORCZE WYNIKÓW ANKIET PRZEPROWADZONYCH WŚRÓD DZIECI UCZĘSZCZAJĄCYCH DO ŚWIETLIC SZKOLNYCH W SPECJALNYM OŚRODKU SZKOLNO WYCHOWAWCZYM DLA DZIECI I MŁODZIEŻY NIEPEŁNOSPRAWNEJ W DĄBROWIE GÓRNICZEJ Badaniem objęto 50 uczniów klas IV- VIII Szkoły Podstawowej. Ankieta była anonimowa i składała się z 5 pytań. Pierwsze pytanie skierowane do uczniów brzmiało: W jakich przedsięwzięciach dotyczących współpracy ze środowiskiem lokalnym brałaś/brałeś udział? Odpowiedzi Ilość uczniów ILOŚĆ UCZNIÓW
Konkursy, turnieje 44 88% Zajęcia w miejskiej bibliotece publicznej 7 14% Akcje charytatywne 19 38% Spotkania z ciekawymi ludźmi 39 78% Imprezy i uroczystości organizowane przez placówkę Prelekcje na temat bezpieczeństwa 40 80% 40 80% Akcje profilaktyczne dla 28 56% zachowania zdrowia (np. przeglądy stomatologiczne) Największa liczba ankietowanych dzieci (88%) uczestniczyła w konkursach i turniejach szkolnych i międzyszkolnych. Liczna grupa ankietowanych dzieci 80% chętnie brała udział w imprezach i uroczystościach organizowanych przez placówkę oraz prelekcjach dotyczących bezpieczeństwa. Spotkania z ciekawymi ludźmi cieszyły się również dużym zainteresowaniem i uczestniczyło w nich 78% badanych dzieci. Ponad połowa ankietowanych dzieci 56% korzystała z akcji profilaktycznych dla zachowania zdrowia. Dzieci w swoich odpowiedziach miały możliwość wypisania innych propozycji przedsięwzięć, w których brały udział. Atrakcją były gry i zabawy logiczne prowadzone w ramach wolontariatu ( z zakładem pracy ArcelorMittal w Dąbrowie Górniczej) pod kierunkiem wychowawcy świetlicy pani Agaty Brol. Drugie pytanie brzmiało: Czy chętnie bierzesz udział w organizowanych przez placówkę działaniach dotyczących współpracy ze środowiskiem lokalnym? Odpowiedzi Ilość uczniów Ilość uczniów TAK 43 86% NIE 7 14% Z przeprowadzonego badania wynika, że 86% uczniów chętnie bierze udział w organizowanych przez placówkę działaniach dotyczących współpracy ze środowiskiem lokalnym, tylko 14% nie deklaruje uczestnictwa w wymienionych działaniach.
Trzecie pytanie brzmiało: Jakie wynosisz korzyści w ramach działalności świetlic ze środowiskiem lokalnym? Odpowiedzi Ilość uczniów Ilość uczniów Rozwijam swoje zainteresowania 31 62% Zdobywam nowa wiedzę Uczę się pracy w zespole Odnoszę korzyści zdrowotne Aktywnie spędzam wolny czas Staję się bardziej wrażliwy na potrzeby innych ludzi, a także zwierząt 35 70% 34 68% 30 60% 37 74% 29 58% Największa liczba ankietowanych 74% uważa, że w ramach działalności świetlic ze środowiskiem lokalnym aktywnie spędza czas wolny, zdobywa nową wiedzę 70%, uczy się pracy w zespole 68%, a także rozwija swoje zainteresowania - 62%. Jedną z wielu korzyści jakie czerpią uczniowie uczestnicząc w zajęciach są korzyści zdrowotne 60%. Dzięki działalności świetlic ze środowiskiem lokalnym dzieci stają się bardziej wrażliwe na potrzeby innych ludzi, a także zwierząt. Takiej odpowiedzi udzieliło 58% zapytanych. Inne korzyści jakie wynoszą dzieci w ramach współpracy ze środowiskiem lokalnym, które wymieniło kilkoro dzieci to,, nauka przez zabawę. Czwarte pytanie brzmiało: Czy chcesz, aby nadal były kontynuowane dotychczasowe działania dotyczące współpracy placówki ze środowiskiem lokalnym? Odpowiedzi Ilość uczniów Ilość uczniów TAK 47 94% NIE 3 6% Wśród ankietowanych dzieci 94% chce nadal, aby dotychczasowe działania dotyczące współpracy były kontynuowane. Odpowiedź negatywną zaznaczyło 6% uczniów. Piąte pytanie brzmiało Czy masz inne propozycje dotyczące współpracy ze środowiskiem lokalnym Odpowiedzi Ilość uczniów Ilość uczniów
TAK 12 24% NIE 38 76% Większość ankietowanych, czyli 76% nie wskazało żadnych propozycji dotyczących współpracy ze środowiskiem lokalnym. Natomiast 12 uczniów, co stanowi 24% wymieniło konkretne propozycje tj. : współpraca z placówkami kulturalno oświatowymi takimi jak kino czy teatr, zwiększenie ilości ciekawych wycieczek, w tym wyjść na przykład do schroniska dla zwierząt, a także zwiększenie liczby spotkań z ciekawymi ludźmi. OPRACOWANIE ZBIORCZE WYNIKÓW ANKIET PRZEPROWADZONYCH WŚRÓD WYCHOWAWCÓW ŚWIETLIC W SPECJALNYM OŚRODKU SZKOLNO WYCHOWAWCZYM DLA DZIECI I MŁODZIEŻY NIEPEŁNOSPRAWNEJ W DĄBROWIE GÓRNICZEJ Badaniem objęto 30 wychowawców świetlic szkolnych. Ankieta była anonimowa i składała się z 9 pytań, z czego 7 stanowiło pytania zamknięte i 2 otwarte. Ankieta dotyczyła współpracy placówki w ramach świetlic szkolnych ze środowiskiem lokalnym. Pierwsze pytanie skierowane do nauczycieli brzmiało: Czy podejmuje Pani/ Pan współpracę ze środowiskiem lokalnym? Odpowiedzi Ilość wychowawców Ilość wychowawców TAK 30 100% NIE 0 0% Z przeprowadzonego badania wynika, że 100% ankietowanych podejmuje współpracę ze środowiskiem lokalnym. Drugie pytanie brzmiało: Jakie podejmuje Pani/ Pan formy współpracy ze środowiskiem lokalnym? Odpowiedzi Ilość wychowawców Ilość wychowawców - % Konkursy, wystawy prac plastycznych, turnieje 14 47%
Akcje charytatywne Spotkania z ciekawymi ludźmi Pozyskiwanie sponsorów Organizacja imprez szkolnych Konsultacje z rodzicami 19 63% 9 30% 8 27% 11 37% 6 20% Ankietowani wychowawcy uznali, że najczęściej stosowaną przez nich formą współpracy ze środowiskiem lokalnym jest podejmowanie akcji charytatywnych 63%. Liczna grupa ankietowanych 47% organizuje wszelkiego rodzaju konkursy, wystawy prac plastycznych oraz turnieje szkolne i pozaszkolne. Niewiele mniej bo 37% wychowawców angażuje się w organizację imprez szkolnych. Do spotkań z ciekawymi ludźmi przyczyniło się 30% ankietowanych. Pozyskiwaniem sponsorów zajęło się 27% zapytanych nauczycieli. Jedną z form współpracy są konsultacje z rodzicami. Taką odpowiedź zaznaczyło 20% badanych. Wśród innych form współpracy zaproponowanych przez wychowawców są między innymi wycieczki dydaktyczne. Trzecie pytanie brzmiało: Z jakimi instytucjami i organizacjami działającymi w środowisku lokalnym nawiązała Pani/ Pan współpracę? Odpowiedzi Ilość wychowawców Ilość wychowawców Miejska Biblioteka Publiczna w Dąbrowie Górniczej 12 40% Dom Pomocy Społecznej 6 20% Dom Spokojnej Starości 7 23% Sklepy 6 20% Caritas przy Diecezji Sosnowieckiej 5 17% Towarzystwo Przyjaciół Dąbrowy Górniczej 4 13% Kościoły Schroniska dla zwierząt 2 7% 8 27%
ZOO 3 10% Policja/ Straż Miejska/ Straż Pożarna 8 27% Zakłady pracy 5 17% Dąbrowskie Stowarzyszenie Rodzin w Kryzysie 2 7% Dąbrowska Gromada Zuchowa Nieprzetartego Szlaku,,Poszukiwanie przygód 0 0% Jak wynika z przeprowadzonych badań liczna grupa ankietowanych 40% nawiązała współpracę z Miejską Biblioteka Publiczną w Dąbrowie Górniczej. Po równo, bo po 27% rozłożyły się odpowiedzi dotyczące współpracy ze Strażą Miejską/ Strażą Pożarną/ Policją oraz ze schroniskami dla zwierząt. Z Domem Spokojnej Starości nawiązało współpracę 23% badanych. Następne instytucje wymienione przez ankietowanych to sklepy i Domy Pomocy Społecznej 20%, Towarzystwo Przyjaciół Dąbrowy Górniczej wybrało 13%, wyjścia do ZOO 10 % udzielonych odpowiedzi, Dąbrowskie Stowarzyszenie Rodzin w Kryzysie oraz Kościoły wybrało po 7% respondentów. Natomiast inne odpowiedzi dotyczące współpracy ze środowiskiem lokalnym poza wyżej wymienionymi to: Teatr Dzieci Zagłębia w Będzinie, Teatr Blaszany Bębenek w Krakowie, Teatr,, Bajka w Bielsku Białej; Dentolandia w Katowicach, Towarzystwo,, Nasz Dom - organizator akcji,, Góra Grosza, Hospicjum w Sosnowcu, Stowarzyszenie,, Odkrywamy Talenty, Stowarzyszenie osób Słabowidzących i Niewidomych, Zakład ArcelorMittal w Dąbrowie Górniczej, Pracownia ceramiczna,, Pomarańcza w Sosnowcu, Zamek Sielecki w Sosnowcu, Muzeum Śląskie w Katowicach, Galeria Sztuki Współczesnej, ZOO w Chorzowie. Czwarte pytanie brzmiało: Czy dzieci chętnie biorą udział w inicjatywach podejmowanych przez Panią/ Pana we współpracy ze środowiskiem lokalnym? Odpowiedzi Ilość wychowawców Ilość wychowawców TAK 28 93% NIE 2 7% Wśród ankietowanych wychowawców zdecydowana większość, bo 93% uznaje, że dzieci chętnie biorą udział w inicjatywach podejmowanych przez świetlice szkolone. Natomiast 7% wyraziło się w tej kwestii negatywnie.
W piątym pytaniu zapytano o korzyści edukacyjne: Jakie Pani/ Pan zauważa korzyści edukacyjne dla dzieci wynikające z podejmowanych działań? Odpowiedzi Ilość wychowawców Ilość wychowawców Rozwijanie zainteresowań oraz zdolności dzieci 19 63% Kształtowanie u dzieci pożądanych społecznie postaw 18 60% Wyzwalanie aktywności i pomysłowości podczas organizacji wszelkich imprez i akcji Poznanie ciekawych ludzi Nauka współpracy w zespole i poczucie odpowiedzialności za wspólnie podjęte zadania 16 53% 14 47% 13 43% Poprawa bezpieczeństwa i profilaktyka w tym zakresie 11 37% Właściwe wykorzystanie czasu wolnego dzieci zgodnie z ich potrzebami 18 60% Najczęściej wymieniane korzyści edukacyjne dla dzieci wynikające z podejmowanych działań według nauczycieli to: rozwój zainteresowań oraz zdolności dzieci 63%, kształtowanie u dzieci pożądanych społecznie postaw oraz właściwe wykorzystanie czasu wolnego 60%, wyzwalanie aktywności i pomysłowości podczas organizacji wszelkich imprez i akcji 53%, poznanie ciekawych ludzi 47%, nauka współpracy w zespole 43%, a także poprawa bezpieczeństwa i profilaktyka w tym zakresie 37%. Inne korzyści, które wymienili wychowawcy to: innowacyjne spędzanie wolnego czasu, rozwój zdolności organizacyjnych i artystycznych, rozwój emocjonalno społeczny, ukierunkowanie do wyboru zawodu w przyszłości. Szóste pytanie otwarte brzmiało:,,jak rozpoznaje Pan/ Pani potrzeby dzieci dotyczące współpracy ze środowiskiem lokalnym? Analizując odpowiedzi na powyższe pytanie stwierdza się, że wychowawcy informacje dotyczące potrzeb dzieci w zakresie współpracy ze środowiskiem lokalnym uzyskali podczas rozmów z dziećmi i ich rodzicami oraz wychowawcami. Zdaniem większości wychowawców istotną rolę w tym zakresie odgrywała także obserwacja dzieci w kierunku ich zainteresowań i zdolności podczas prowadzenia zajęć. Niektórzy nauczyciele zaznaczyli, że w planowaniu współpracy ze środowiskiem lokalnym kierowali się również treścią monitów wynikających
z bieżących potrzeb organizacyjnych przekazywanych przez dyrektora i kierownictwa placówki. Siódme pytanie otwarte brzmiało:,,proszę wypisać inicjatywy, które Pani/ Pan podjęła na rzecz wzajemnej współpracy ze środowiskiem lokalnym? Jak wynika z analizy powyższego pytania wychowawcy świetlic aktywnie współpracowali ze środowiskiem lokalnym podejmując różnorodne inicjatywy takie jak: - Udział w akcjach charytatywnych m.in.,,góra Grosza,,,Szlachetna paczka,,,graj i pomagaj - Koncerny charytatywne:,,przemysław Smolarski i Przyjaciele dla dzieci potrzebujących pomocy, jako propagowanie wartości płynących z niesienia pomocy - Współpraca z księżmi Kościoła św. Antoniego w Gołonogu - Pozyskiwanie sponsorów - Udział w kiermaszu świątecznym i w tym celu wykonanie ozdób świątecznych - Zorganizowanie spotkania z pensjonariuszami Domu Opieki Społecznej w Strzemieszycach i przygotowanie dla nich kartek z życzeniami, mini prezentów oraz przedstawienie programu artystycznego - Zorganizowanie dla dzieci prelekcji dotyczącej losu zwierząt w schroniskach oraz zasad postępowania ze zwierzętami - Zbiórka kasztanów i żołędzi dla zwierząt z Chorzowskiego ZOO - Organizacja konkursów, turniejów oraz imprez szkolnych i pozaszkolnych - Zorganizowanie spotkania dla dzieci z koszykarzami MKS w Dąbrowie Górniczej - Zorganizowanie dla dzieci spotkań z ciekawymi ludźmi - Udział dzieci w akcjach profilaktycznych dotyczących zachowania zdrowia i bezpieczeństwa Ósme pytanie brzmiało: Czy środowisko lokalne wspiera placówkę w jej działaniach? Odpowiedzi Ilość wychowawców Ilość wychowawców TAK 22 73% NIE 0 0% Nie mam zdania 8 27% Na powyższe pytanie 73% badanych odpowiedziało twierdząco, natomiast 27% wyraziło się, iż nie ma zdania na ten temat. Ostatnie pytanie brzmiało: Czy chciałaby Pani/ Pan kontynuować dotychczasowe formy współpracy ze środowiskiem lokalnym w przyszłości lub ma Pani/ Pan inne propozycje?
Odpowiedzi Ilość wychowawców Ilość wychowawców TAK 27 90% NIE 0 0% Nie mam zdania 3 10% Większość badanych bo 90% zadeklarowało chęć dalszej współpracy ze środowiskiem lokalnym w ramach świetlic szkolnych. Natomiast 10% nie miało zdania na ten temat. Inne propozycje ze strony wychowawców dotyczące współpracy ze środowiskiem lokalnym w przyszłości to: zorganizowanie prelekcji dotyczącej zanieczyszczenia powietrza w regionie i współpraca z Zagłębiowskim Alarmem Smogowym oraz nawiązanie współpracy z Pałacem Kultury Zagłębia i WORD- em. OPRACOWANIE ZBIORCZE WYNIKÓW ANKIET PRZEPROWADZONYCH WŚRÓD RODZICÓW DZIECI UCZĘSZCZAJĄCYCH DO ŚWIETLIC SZKOLNYCH W SPECJALNYM OŚRODKU SZKOLNO WYCHOWAWCZYM DLA DZIECI I MŁODZIEŻY NIEPEŁNOSPRAWNEJ W DĄBROWIE GÓRNICZEJ Badaniem objęto 25 rodziców. Ankieta dla rodziców była anonimowa i składała się z 9 pytań w tym 8 pytań zamkniętych i 1 pytania otwartego. Pierwsze pytanie skierowane do rodziców brzmiało: Z jakich form współpracy oferowanych przez placówkę w ramach świetlic szkolnych korzystali Państwo? Odpowiedzi Ilość rodziców ILOŚĆ rodziców Konsultacje z rodzicami 21 84% Pedagogizacja rodziców 11 44% Przekazywanie przez wychowawców bieżących informacji dotyczących funkcjonowania dzieci Pozyskiwanie informacji o ofercie dydaktycznej dla dzieci ( kola zainteresowań, zajęcia dodatkowe, itd.) Wspieranie inicjatyw podejmowanych przez placówkę 20 80% 15 60% 9 36%
Z udzielonych odpowiedzi wynika, ze najczęściej wymienianą formą współpracy, z której korzystali ankietowani były konsultacje z rodzicami 84% oraz przekazywanie informacji dotyczących funkcjonowania ich dzieci podczas zajęć świetlicowych 80%. Większość rodziców 60% uznała, że pozyskuje informacje dotyczące oferty dydaktycznej skierowanej do dzieci od wychowawców. Znaczna liczba rodziców 44% wzbogaca swoją wiedzę w ramach pedagogizacji rodziców, jako jednej z wielu form współpracy z placówką. Wszelkie inicjatywy podejmowane przez wychowawców świetlic wspiera 36% ankietowanych rodziców. Drugie pytanie brzmiało:,,czy są Państwo zapraszani do udziału w akcjach i imprezach organizowanych przez placówkę? Odpowiedzi Ilość rodziców Ilość rodziców TAK 20 80% NIE 5 20% Na powyższe pytanie większość rodziców 80% odpowiedziała twierdząco. Natomiast 20% udzieliło odpowiedzi negatywnej. Pytanie trzecie brzmiało:,,w jakich przedsięwzięciach organizowanych wspólnie z instytucjami i organizacjami w środowisku lokalnym brało udział Państwa dziecko? Odpowiedzi Ilość rodziców Ilość rodziców Konkursy 19 76% Imprezy, uroczystości szkolne 23 92% Wystawy prac plastycznych 10 40% Prelekcje 6 24% Imprezy z udziałem rodziców 12 48% Akcje charytatywne 9 36% Spotkania z ciekawymi ludźmi 18 72%
W opinii 92% respondentów twierdzi, że ich dzieci brały udział w uroczystościach i imprezach szkolnych a 76% w konkursach. Dużym zainteresowaniem zdaniem rodziców 72%, cieszyły się spotkania z ciekawymi ludźmi. Z oferty dotyczącej imprez szkolnych z udziałem rodziców skorzystało 48% ankietowanych. Z innych odpowiedzi część rodziców wymieniło udział dzieci w ciekawych zajęciach prowadzonych przez wolontariusza z zakładu pracy ArcelorMittal w Dąbrowie Górniczej oraz wychowawcę świetlicy panią Agatę Brol. Pytanie czwarte brzmiało:,, Czy Państwa dziecko chętnie bierze udział w imprezach, uroczystościach i akcjach organizowanych we współpracy świetlic szkolnych ze środowiskiem lokalnym? Odpowiedzi Ilość rodziców Ilość rodziców TAK 20 80% NIE 0 0% Nie mam zdania 5 20% Ankietowani rodzice 80% uważają, że ich dzieci chętnie biorą udział we wszelkich działaniach dotyczących współpracy ze środowiskiem lokalnym. Mniejszość 20% rodziców odpowiedziało, że nie ma zdania na ten temat. Piąte pytanie brzmiało:,, Czy państwa zdaniem współpraca ze środowiskiem lokalnym jest potrzebna i wpływa pozytywnie na rozwój dzieci,,? Odpowiedzi Ilość rodziców Ilość rodziców TAK 23 92% NIE 1 4% Nie mam zdania 1 4% Badani rodzice 92% uznali, że współpraca świetlic szkolnych ze środowiskiem lokalnym jest potrzebna i pozytywnie wpływa na rozwój ich dzieci. Negatywnie wypowiedziało się 4% rodziców, jak również 4% rodziców nie miało zdania na ten temat. Pytanie szóste brzmiało:,,czy Państwo angażują się i mają wpływ na zakres współpracy placówki ze środowiskiem lokalnym,,? Odpowiedzi Ilość rodziców Ilość rodziców TAK 10 40% NIE 15 60%
Większość badanych 60% nie angażuje się w zakres współpracy ze środowiskiem lokalnym i uważa, że nie ma na nią wpływu. Natomiast 40% badanych rodziców odpowiedziało twierdząco. Pytanie siódme brzmiało:,,czy pozytywnie oceniają Państwo współpracę placówki w ramach świetlic szkolnych ze środowiskiem lokalnym,,? Odpowiedzi Ilość rodziców Ilość rodziców TAK 21 84% NIE - - Nie mam zdania 4 16% Pozytywnie współpracę świetlic ze środowiskiem lokalnym oceniło 84% ankietowanych a 16% nie miało zdania na ten temat. Pytanie ósme brzmiało:,, Jakie zasoby środowiska ( instytucje, organizacje itp.) zdaniem Państwa powinny być wykorzystywane do współpracy z placówką w ramach świetlic szkolnych,,? Propozycje ankietowanych rodziców są następujące: Wyjścia do muzeów, zoo, biblioteki Wycieczki np. do nadleśnictwa Przynależność dzieci do ZHP Większość rodziców nie przedstawiła żadnych propozycji. PODSUMOWANIE Współpraca placówki w ramach świetlicy ze środowiskiem lokalnym jest uzasadniona, potrzebna i celowa. Pomaga we wspólnej edukacji dzieci oraz integruje środowisko i propaguje wspólną wymianę doświadczeń. Uzyskane w przeprowadzonej ewaluacji wyniki pozwoliły na sformułowanie następujących wniosków w zakresie współpracy świetlicy ze środowiskiem lokalnym. Słabe i mocne strony badanego obszaru Mocne strony: Wychowawcy świetlic podejmują szereg różnorodnych inicjatyw na rzecz współpracy ze środowiskiem lokalnym Zauważa się liczne zaangażowanie wychowawców i dzieci w podejmowanych przedsięwzięciach organizowanych w ramach wzajemnej współpracy placówki ze środowiskiem lokalnym Rodzice pozytywnie oceniają współpracę wychowawców świetlic ze środowiskiem lokalnym i uważają, że jest ona potrzebna oraz ma korzystny wpływ na społeczny
rozwój ich dzieci Respondenci uważają, że współpraca w ramach świetlicy jest atrakcyjna dla dzieci, ponieważ rozwija i pogłębia ich zainteresowania, angażuje do działania na rzecz placówki i środowiska lokalnego. Ponadto kształtuje u dzieci pozytywne postawy społeczne Słabe strony: Większość rodziców choć pozytywnie ocenia współpracę świetlicy ze środowiskiem lokalnym, to jednak w niewielkim stopniu angażuje się w proponowane działania Zarówno rodzice jak i dzieci w większości nie przedstawili żadnych propozycji dotyczących współpracy świetlicy ze środowiskiem lokalnym REKOMENDACJE Kontynuować dotychczasowe formy współpracy ze środowiskiem lokalnym Zacieśnić współpracę i zachęcić rodziców do większego zaangażowania w życie placówki a szczególnie świetlicy szkolnej Wzbogacić ofertę o przedsięwzięcia wyszczególnione przez dzieci i wychowawców w ankietach Dostosować formy współpracy ze środowiskiem lokalnym, tak aby wszystkie dzieci niezależnie od stopnia niepełnosprawności mogły z nich skorzystać. Podejmować więcej inicjatyw i przedsięwzięć związanych z bezpieczeństwem oraz profilaktyką w tym zakresie