Planowanie potrzeb surowcowych (materiałowych) 2011-11-04 LPIZ proj. K.Werner 1
Jeśli znana jest struktura wyrobu gotowego (baza danych struktur wyrobu), znana jest wielkośd zgromadzonego w przedsiębiorstwie zapasu (baza danych zapasów) oraz zbudowany jest główny harmonogram produkcji dla danej pozycji asortymentowej, można opracowad plan potrzeb materiałowych 2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 2
Plan potrzeb materiałowych pozwala na zaplanowanie i zorganizowanie procesu zaopatrzenia i sterowania zapasami. 2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 3
2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 4
W głównym harmonogramie produkcji określane jest zapotrzebowanie brutto. Podczas planowania potrzeb materiałowych określane jest zapotrzebowanie netto. Jest to zapotrzebowanie na wyrób i elementy składowe, które muszą byd jeszcze wyprodukowane. Plan potrzeb materiałowych wymaga znajomości cyklu produkcyjnego wyrobu gotowego i jego elementów. 2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 5
Zapotrzebowanie brutto jest to zapotrzebowanie pochodzące z normatywów, które określają rodzaj i liczbę elementów potrzebnych do wykonania wyrobów gotowych oraz wynikające z planu produkcji. Zapotrzebowanie netto jest to zapotrzebowanie na elementy składowe wyrobu gotowego pomniejszone o zapas dysponowany poszczególnych elementów zgromadzony w przedsiębiorstwie 2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 6
Cykl produkcyjny można określid analitycznie, stosując odpowiedni wzór, lub graficznie, wykreślając cyklogram (cydogram). Cykl produkcyjny określa czas (zwany pracochłonnością) potrzeby na wyprodukowanie wszystkich elementów składowych wyrobu oraz jego montaż. Na podstawie cykli produkcyjnych otrzymad również można informację, kiedy koniecznie trzeba rozpocząd produkcję wyrobu gotowego i jego elementów składowych. Przyjrzyjmy się, jak budowany jest cyklogram wyrobu gotowego. 2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 7
Przykład Przedsiębiorstwo produkcyjne wytwarza wyrób gotowy, który następnie sprzedaje swoim klientom. Znana jest struktura montażowa wyrobu gotowego oraz pracochłonnośd wykonania poszczególnych elementów składowych i montażu wyrobu gotowego. Jeden dzieo pracy trwa 10 godzin (dwie zmiany produkcyjne po pięd godzin roboczych). Na cyklogramie jedna kratka określa jeden tydzieo pracy (a więc 50 godzin roboczych). Na podstawie struktury montażowej wyrobu gotowego zostanie opracowany cyklogram. 2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 8
2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 9
pracochłonnośd poszczególnych elementów składowych montażu wyrobu gotowego 2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 10
Krok 1 wykreślenie cyklu montażu wyrobu gotowego Cyklogram zaczynamy kreślid od kooca procesu produkcyjnego. Ostatnim etapem produkcji jest montaż wyrobu gotowego. Na siatce cyklogramu zaznaczamy czas trwania montażu głównego. 2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 11
Krok 2 - wykreślenie cyklu produkcyjnego elementów składowych Działanie 2.1. Wykreślenie cykli produkcyjnych elementów składowych: C1, Z1 i Z2 z płaszczyzny 1 struktury montażowej W momencie rozpoczęcia montażu głównego wyrobu wszystkie elementy składowe muszą byd wytworzone. Dlatego też kreślimy cykle produkcyjne części C1 oraz zespołów Z1 i Z2 2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 12
Działanie 2.2. Wykreślenie cykli produkcyjnych elementów składowych zespołu Z1: Z1.C1, Z1.C2, PZ1 z płaszczyzny 2 struktury montażowej W momencie rozpoczęcia produkcji zespołu Z1 muszą byd już gotowe elementy składowe: części Z1.C1 i Z1.C2 oraz podzespół PZ1. 2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 13
Działanie 2.3. Wykreślenie cykli produkcyjnych elementów składowych zespołu Z2: Z2.C1, PZ2 z płaszczyzny 2 struktury montażowej W momencie rozpoczęcia produkcji zespołu Z2 muszą byd wyprodukowane elementy składowe: części Z2.C1 oraz podzespół PZ2. 2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 14
działanie 2.3 2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 15
Wykreślony cyklogram pozwala ustalid termin, w jakim produkcja elementu składowego musi byd rozpoczęta i zakooczona. Wiecie już, jak opracowuje się strukturę produktu, harmonogram produkcji i cyklogram. Pora zapoznad się planem potrzeb materiałowych. Plan potrzeb materiałowych pozwala: 2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 16
łączyd uruchomione zadania produkcyjne, określid ilości wymaganych komponentów, uzyskad informację o wielkości i terminach koniecznych zakupów materiałów, uwzględniad rekomendowane zamówienia. 2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 17
Przedsiębiorstwo produkcyjne wytwarza wyrób gotowy zgodnie ze strukturą montażową. Klient zamówił 1 250 szt. wyrobu. Zamówienie ma byd zrealizowane w szóstej jednostce terminowania. Znane są: pracochłonnośd wykonania wszystkich elementów składowych oraz montażu wyrobu gotowego, ilośd zgromadzonego zapasu dysponowanego wyrobu gotowego i elementów składowych. Zostanie opracowany plan potrzeb materiałowych dla tego zlecenia. 2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 18
Przyjrzyjmy się, jak budowany jest plan potrzeb materiałowych. 2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 19
Dane: 2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 20
Krok 1 zaplanowanie potrzeb materiałowych wyrobu gotowego Planowanie potrzeb materiałowych należy zaczynad od zaplanowania w pierwszej kolejności wyrobu gotowego. Wiemy, że klient potrzebuje wyrób w szóstej jednostce terminowania w liczbie 1 250 szt. Taką liczbę należy wpisad w komórkę zapotrzebowanie brutto, dla wyrobu gotowego. Utrzymywany zapas dysponowany wynosi 50 szt. Od zapotrzebowania brutto należy odjąd zapas dysponowany. Otrzymana wartośd to zapotrzebowanie netto. 2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 21
Wiemy, że pracochłonnośd montażu głównego wyrobu gotowego wynosi 2 jednostki terminowania. To oznacza, że uruchomienie produkcji powinno byd zaplanowane w czwartej jednostce terminowania. Zbiorcza tabela potrzeb materiałowych, do której wprowadza się obliczenia znajduje się na koocu przykładu 2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 22
2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 23
Krok 2 - zaplanowanie potrzeb materiałowych poszczególnych elementów składowych Spójrz na strukturę wyrobu. Do montażu wyrobu gotowego potrzebne są: zespół B, podzespół C oraz element prosty D. Są to elementy składowe, które znajdują się w strukturze montażowej na płaszczyźnie 1. Są one potrzebne w momencie uruchomienia montażu głównego wyrobu, a więc w czwartej jednostce terminowania. Planowanie potrzeb materiałowych zaczniemy od elementu składowego najbardziej złożonego (rozbudowanego). W przykładzie jest to zespół B. W nawiasie zaznaczona jest jego powtarzalnośd. Wynika z niej, że w wyrobie jest tylko jeden taki zespół. 2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 24
Działanie 2.1. Zaplanowanie potrzeb materiałowych zespołu B Określimy zapotrzebowanie brutto zespołu B. Trzeba wyprodukowad jeszcze 1200 szt. wyrobów gotowych (tyle, ile wynosi zapotrzebowanie netto wyrobu gotowego). Zapotrzebowanie brutto na zespół B będzie wynosid w takim razie 1200 szt. Zapas dysponowany tego zespołu to 40 szt. Należy jeszcze wyprodukowad 1160 szt. zespołu B (to zapotrzebowanie netto), a produkcję rozpocząd jednostkę wcześniej (tj. w trzeciej jednostce terminowania). 2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 25
2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 26
Działanie 2.2. Zaplanowanie potrzeb materiałowych podzespołu C z płaszczyzny 2 struktury montażowej, w zespole B Ponowienie spójrz na strukturę wyrobu. Elementami składowymi potrzebnymi do wyprodukowania zespołu B są podzespół C i element prosty E. Analizujemy i planujemy ten element składowy, który jest najbardziej złożony. To podzespół C. Jest on potrzebny w trzeciej jednostce terminowania wtedy, gdy uruchamiamy produkcję zespołu B, do którego podzespół jest potrzebny. W jakiej ilości? Zgodnie z planem potrzeb materiałowych, a więc tyle, ile wynosi zapotrzebowanie netto zespołu B. Uruchomienie produkcji nastąpi jednostkę wcześniej (tj. w drugiej jednostce terminowa nia), bo taki jest cykl produkcyjny tego podzespołu. 2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 27
2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 28
Działanie 2.3. Zaplanowanie potrzeb materiałowych elementów składowych podzespołu C w zespole B Aby wyprodukowad podzespół C w zespole B, potrzebne są dwa elementy proste D i E. Będą one potrzebne w tej samej jednostce terminowania (tj. w drugiej). Rozpoczęcie ich produkcji nastąpi jednostkę wcześniej (tj. w pierwszej jednostce terminowania). 2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 29
2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 30
Działanie 2.4. Zaplanowanie potrzeb materiałowych elementu prostego E w zespole B Aby zaplanowad cały zespół B należy jeszcze uwzględnid element E ulokowany w strukturze montażowej wyrobu na płaszczyźnie 2. Jego powtarzalnośd w zespole B wynosi 2. Jest potrzebny w czwartej jednostce terminowania (wtedy, kiedy następuje uruchomienie montażu zespołu B). Planowana liczba elementów wynosi tyle, ile zapotrzebowanie netto zespołu B (1 160) pomnożone przez 2. Pamiętaj, że zapas dysponowany dla tego elementu został już wyczerpany. 2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 31
2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 32
Działanie 2.5. Zaplanowanie potrzeb materiałowych podzespołu C z płaszczyzny 1 struktury montażowej Zaplanowany został cały zespół B. Spójrz na strukturę wyrobu. Kolej nym złożonym elementem składowym jest podzespół C. To on będzie teraz planowany. Jest on potrzebny w momencie uruchomienia montażu wyrobu gotowego, a więc w czwartej jednostce terminowania. Wielkośd zapotrzebowania brutto podzespołu C wynosi tyle, ile zapotrzebowanie netto wyrobu gotowego. 2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 33
2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 34
Działanie 2.6. Zaplanowanie potrzeb materiałowych elementów prostych D i E podzespołu C z płaszczyzny 1 struktury montażowej Wykonujemy obliczenia, jak we wcześniejszych działaniach. 2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 35
2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 36
Zwród uwagę, że element E został już zaplanowany w trzeciej jednostce terminowania. Do zapotrzebowania brutto i netto już zaplanowanych należy dodad te, które planujemy obecnie 2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 37
2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 38
Działanie 2.7. Zaplanowanie potrzeb materiałowych elementu prostego D z płaszczyzny 1 struktury montażowej Ostatnim elementem, który musi zostad jeszcze zaplanowany to element D o powtarzalności 2, który jest potrzebny do montażu wyrobu gotowego. Jest więc potrzebny w czwartej jednostce terminowania. 2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 39
plan potrzeb materiałowych 2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 40
plan potrzeb materiałowych c.d. 2011-11-04 LPIZ lab. K.Werner 41