Akordy Pierwsze akordy Część I a-moll i E-dur Początki każdego gitarzysty związane są z grą akordową. Wystarczy nauczyć się kilku podstawowych chwytów i poznać podstawy rytmiki, aby z powodzeniem akompaniować najbardziej znane piosenki rozrywkowe, harcerskie itp. Gra rytmiczna na gitarze jest niezwykle ważna. Solidne opanowanie przynajmniej podstaw ze wspomnianej już dziedziny akordów i rytmiki daje fundament, na którym zbudujemy całą dalszą wiedzę. Na razie nie będziemy wdawać się w szczegóły związane z budową akordów. Na początek musisz jedynie wiedzieć, że akord to współbrzmienie co najmniej trzech różnych dźwięków. Poza tym, dzielą się na: molowe (zapisuje się je małą literą np. a albo wielką z dodaną literą m np. Am, lub po prostu a moll); durowe (zapisuje się je wielką literą, np. A albo po prostu A dur). Oto schematy najprostszych chwytów, na których będziemy pracować przez kilka kolejnych lekcji. Poziome kreski to struny, pionowe progi. Liczby rzymskie oznaczają pola, a kropki, że na danym polu należy docisnąć strunę. Cyfry arabskie to palce, którymi należy docisnąć dany dźwięk (1 palec wskazujący, 2 środkowy, 3 serdeczny, 4 mały). Struny, na których nie ma kropek gramy puste (czyli bez dociskania czegokolwiek), o ile nie ma na nich krzyżyka, jak w przypadku D-dur, d-moll i C-dur, wtedy nie należy grać struny, na której jest krzyżyk. e moll E - dur a - moll A - dur
d moll D dur G dur C - dur Jeśli chodzi o prawidłowe trzymanie chwytów, to: 1. Kciuk dociska tył gryfu, nie wystaje ponad gryf, stara się odpoczywać w każdym dogodnym momencie (np. w czasie zmiany chwytów). 2. Struny dociskamy opuszkami, paznokcie nie mogą dotykać gryfu, jeżeli dociskają spiłuj! 3. Ostatni staw w palcach lewej ręki powinien być w miarę prostopadły do podstrunnicy, absolutnie nie może wyginać się w drugą stronę. 4. Każdy palec dociska tylko jedną strunę i nie może zahaczać o inne. Najwięcej trudności na początku będzie sprawiać ci zmiana tych akordów, dlatego ich naukę rozpoczniemy powoli, krok po kroku. a-moll E-dur Naukę chwytów zaczniemy od a-moll i E-dur. Jeżeli przyjrzysz się powyższym schematom, to zauważysz, że wyglądają tak samo. Schemat E-dur jest wizualnie taki sam, jak a-moll tylko przeniesiony jedną strunę wyżej. Spróbuj zatem złapać akord a-moll i kciukiem prawej ręki wydobądź dźwięk, najpierw po kolei struna po strunie a potem wszystkie struny razem. Dźwięki powinny być czyste i wybrzmiewać, jeżeli są stłumione to albo zbyt lekko docisnąłeś daną strunę, albo co bardziej prawdopodobne zahaczył o nią któryś z sąsiednich palców. Spróbuj jeszcze raz ułożyć rękę i zagraj akord ponownie. Jeśli w końcu akord zabrzmi jak należy, przejdź do akordu E-dur. Zwróć uwagę na opalcowanie!
Instynktownie będziesz chciał łapać dźwięki kolejnymi palcami, bo tak wydaje się łatwiej. Jest to błąd zachowaj kolejność taką, jaką przedstawia rysunek. Jeśli akord E-dur również zaczyna brzmieć, to ćwicz zmiany tych dwóch akordów. Pamiętaj, że gra na instrumencie to nie siłownia, jeżeli bolą cię stawy, zrób sobie przerwę. Na początku najbardziej będzie ci doskwierać ból opuszków. Nie przejmuj się tym, po kilku dniach skóra stwardnieje i ból nie będzie już doskwierać. Zapoznałeś się już z układami akordów a-moll i E-dur. Ich zmianę będziesz od teraz ćwiczył w tempie, na przykładzie prostego rytmu. Ćwiczenie 1. Ćwiczenie 2. Ćwiczenie 3. Jeden takt tych ćwiczeń liczy się do czterech: raz dwa trzy cztery. Na początku wydobywa się akord a-moll tak, aby wszystkie jego dźwięki zabrzmiały niemal jednocześnie. W takcie trzecim i czwartym graj E-dur. Przygotuj się do zmiany i kiedy drugi takt wyliczysz do czterech zmień akord. I tak w kółko. W miarę ćwiczeń musisz starać się, żeby zmiana była płynna, aby w trakcie liczenia nie zatrzymywać się i niejako zaczynać liczenia od nowa. Słuchacz ma mieć wrażenie, że jesteś świetnym gitarzystą i że grasz sekwencję tych dwóch akordów bo masz taką ochotę, a nie dlatego, że nic więcej nie umiesz. Jeżeli przyłożyłeś się do powyższego ćwiczenia, będziesz w stanie zagrać pierwszą piosenkę i na niej ćwiczyć poznane dwa akordy. Zachęcam również do śpiewania w rytm utworu.
Iskiereczka Na Woj tusia z popiel nika iskie reczka mru ga a-moll a-moll a-moll a-moll a-moll a-moll E-dur E-dur chodź o powiem Ci ba jeczkę bajka będzie dłu ga E-dur E-dur E-dur E-dur E-dur E-dur a-moll a-moll Masz już pierwszy materiał do ćwiczeń. Zanim przejdziesz do następnych akordów: d, D, C, G, e, A przegraj porządnie powyższe ćwiczenia. W chwilach bólu stawów i opuszków zachęcam cię do zapoznania się z lekcjami z rytmiki, która to jest niezbędna w dalszym rozwoju.
Akordy Pierwsze akordy część II D-dur i A-dur Na poprzedniej lekcji poznałeś dwa najprostsze akordy: a-moll i E-dur. Dziś poznasz kolejne dwa: D-dur i A-dur. Znajomość tych czterech akordów pozwoli ci na zagranie kilku prostych utworów. Przestrzegaj odpowiedniego opalcowania oraz w przypadku chwytu D-dur pamiętaj, aby nie grać najgrubszej struny czyli E6. D-dur A-dur Najpierw zapoznaj się z tymi akordami, złap każdy z nich, szarpnij za struny, posłuchaj ich brzmienia, upewnij się, że każdy dźwięk brzmi czysto i nie jest wytłumiony. Następnie przejdź do ćwiczenia zmian tych akordów, tak jak w poprzedniej lekcji. Ćwiczenie 1. Ćwiczenie 2. Ćwiczenie 3.
Ćwiczenie 4. Ćwiczenie 5. Ćwiczenie 6. Ćwiczenie 7. Ćwiczenie 8. Ćwiczenie 9. Ćwiczenie 10. Znając powyższe akordy jesteś w stanie zagrać już kilka prostych kawałków. Proponuję przejrzeć Internet lub zakupić śpiewnik i szukać utworów opartych na powyższych chwytach.
Przykładem prostego utworu, który możesz już z powodzeniem zagrać jest piosenka grupy Breakout Gdybyś kochał, hej, napisana przez nieżyjącego już Tadeusza Nalepę - ikonę gitary i bluesa. Jeżeli nie znasz tego utworu, koniecznie go wysłuchaj. Zwróć uwagę na to, jak zachowuje się gitara, a następnie postaraj się samemu dopasować bicie. Tym razem daję jeszcze podpowiedź, kiedy mają następować zmiany akordów. Breakout Gdybyś kochał, hej! Gdybyś lubił mnie choć trochę, hej! E D A E Gdybyś kochał jak nie kochasz, mnie. E D A E Gdybyś nie był jaki jesteś, E D A Zechciał tak, jak nie chcesz, mnie! D A E
Akordy Pierwsze akordy Część III e-moll, d-moll Kolejna lekcja, kolejne akordy. Tym razem oba mollowe: e i d. O ile e-moll nie sprawi ci wielkich problemów, ponieważ łapie się go tak samo jak E-dur tylko z oderwanym pierwszym palcem, o tyle z d-mollem już będziesz musiał się nieco natrudzić e-moll d-moll Akord e-moll wedle rysunku powinno chwytać się pierwszym i drugim palcem, ale możesz również użyć palców drugiego i trzeciego. Przyda się to szczególnie, kiedy będziesz przechodzić na niego np. z akordu A-dur. A teraz zadania: Ćwiczenie 1. Ćwiczenie 2. Ćwiczenie 3.
Ćwiczenie 4. Ćwiczenie 5. Ćwiczenie 6. Ćwiczenie 7. Jeżeli wykonałeś powyższe ćwiczenia, to następny utwór zagrasz bez problemu. Znowu kawałek z repertuaru zespołu Breakout. Tym razem zastosowałem zapis taki, jaki znajdziesz we wszystkich śpiewnikach, to znaczy akordy nie znajdują się już nad sylabą nad którą należy je zmienić, ale obok tekstu. Sam musisz wyczuć, kiedy zmienić akord. Jeżeli masz wątpliwości, puść sobie oryginalną wersję utworu i wsłuchaj się w partię gitary. Breakout Kiedy byłem małym chłopcem Kiedy byłem, kiedy byłem małym chłopcem, hej, wziął mnie ojciec, wziął mnie ojciec i tak do mnie rzekł Najważniejsze co się czuje, słuchaj zawsze głosu serca, hej. a a d d a e d a
Akordy Pierwsze akordy Część IV C-dur i G-dur Po tej lekcji znacząco wzrośnie liczba utworów, możliwych do zagrania, poznasz bowiem wszystkie chwyty, których uczy się każdy adept sztuki gitarowej na początku swej drogi. Czas na C-dur i G-dur. C-dur G-dur Tak, jak poprzednio zapoznaj się z akordami, zadbaj o ich czyste brzmienie, zagraj każdą strunę po kolei, sprawdź współbrzmienie, a następnie przystąp do ćwiczeń. Ćwiczenie 1. Ćwiczenie 2. Ćwiczenie 3. Ćwiczenie 4.
Ćwiczenie 5. Ćwiczenie 6. Ćwiczenie 7. Ćwiczenie 8. Ćwiczenie 9 Znasz już niemal wszystkie chwyty, możliwe do zagrania w tzw. pierwszej pozycji. Ćwicz zmiany tych akordów na podstawie powyższych przykładów oraz poznanych utworów. Przejrzyj Internet w poszukiwaniu piosenek, które jesteś już w stanie zagrać. Księgarnie muzyczne oferują śpiewniki z opracowaniami znanych utworów dla początkujących kup taki śpiewnik to zaprocentuje. Twórz swój warsztat, zapisuj piosenki, które już umiesz, szlifuj je. Słuchaj dużo muzyki, nie zamykaj się na swój ulubiony gatunek słuchaj muzyki ludowej, która być może cię denerwuje, słuchaj muzyki poważnej, którą może nie zawsze rozumiesz, słuchaj jazzu, który może doprowadza cię do szału, słuchaj popu, który czasami uważasz za prostacki. Analizuj utwory których słuchasz, chwyć gitarę, staraj się naśladować zasłyszany rytm i brzmienie. Przede wszystkim dużo graj! Eksperymentuj z poznanymi chwytami. Jesteś już na dobrej drodze by zostać niezłym muzykiem! Kolejną piosenką, którą powinieneś już zagrać bez problemu jest Teksański zespołu Hey. Utwór jest oparty na charakterystycznym gitarowym riffie granym na akordach D, G, A. Najpierw posłuchaj oryginału, a następnie spróbuj dopasować bicie.
Hey Teksański Herbata stygnie zapada mrok A pod piórem ciągle nic Obowiązek obowiązkiem jest Piosenka musi posiadać tekst Gdyby chociaż mucha zjawiła się Mogłabym ją zabić a później to opisać D G A W moich słowach słoma czai się Nie znaczą nic Jeśli szukasz sensu prawdy w nich Zawiedziesz się G A D
Akordy Pierwsze akordy Część V akord H7 Ostatnim akordem, który poznasz w tym rozdziale będzie akord H7. H7 Myślę, że już dobrze wiesz, jak ćwiczyć zmiany akordów, dlatego nie będę rozpisywał na tę okazję specjalnych ćwiczeń. Trenuj zmianę H7 na przykładzie wcześniejszych zadań wplatając go do różnych sekwencji akordów. Oczywiście zwracaj uwagę na to, aby następujące po sobie chwyty tworzyły przyjemną całość przypominającą utwór muzyczny, a nie były przypadkowym zlepkiem. Tymczasem podaję kolejny utwór możliwy do zagrania dzięki poznanemu akordowi: Hej, Sokoły! Hej, tam, gdzieś znad Czarnej Wody Siada na koń Kozak młody Czule żegna się z dziewczyną Jeszcze czulej z Ukrainą. Hej, hej, hej sokoły! Omijajcie góry, lasy, doły! Dzwoń, dzwoń, dzwoń dzwoneczku Mój stepowy skowroneczku! (dzwoń, dzwoń, dzwoń) e H7 e H7 e D G D H7 e H7 e D e H7 e Kiedy solidnie opanujesz wszystkie poznane do tej pory akordy, ich zmiany oraz podane przeze mnie utwory, poznasz tzw. chwyty barowe. Już dziś chciałbym cię zaznajomić z pewnymi podstawami dotyczącymi tych akordów. Spójrz na schemat F-dur (jest on właśnie chwytem barowym):
F-dur Łuk, który widzisz na rysunku to tzw. poprzeczka. Oznacza ona, że palcem wskazującym musisz docisnąć wszystkie struny, a następnie dołożyć palce 2, 3 i 4. Na akordy barowe przyjdzie jeszcze czas, ale z uwagi na to, że ich chwytanie nie należy do najłatwiejszych, możesz nieśmiało ćwiczyć powyższy schemat już teraz a nawet po jego względnym opanowaniu, grać utwory, w których występuje. Chcę jednak zwrócić twoją uwagę na akordy barowe również z innego powodu. Porównaj teraz schemat akordu E-dur i F-dur. E-dur F-dur Zwróć uwagę, że schemat F-dur jest jakby przesunięciem schematu E-dur o jeden próg, a struny, które do tej pory były puste, są dociskane na pierwszym progu, przez poprzeczkę. Jeżeli ten sam schemat zagrasz na trzecim progu otrzymasz G-dur, jeżeli zagrasz na czwartym progu otrzymasz Gis-dur. Przypomnij sobie teraz, jak układają się dźwięki na strunie E6. Pusta struna to E, pierwszy próg: F, drugi: Fis, trzeci: G, czwarty: Gis, piąty: A itd. Schemat, który pokazałem jest schematem akordu durowego w ogóle. W zależności od tego, na którym progu go zagrasz, otrzymasz akord taki, jaki dźwięk znajdzie się pod czerwoną kropką (patrz rys. poniżej). Jeżeli zagrasz na pierwszym progu otrzymasz akord F-dur, jeżeli na trzecim G-dur, na czwartym Gis-dur, itd.
A teraz spójrz jeszcze raz na diagram przedstawiający akord E-dur. Chyba już widzisz, że jest to schemat akordu barowego, tylko przesuniętego do miejsca, w którym rolę poprzeczki odgrywają puste struny. Piszę o tym w tym miejscu, ponieważ chcę zwrócić twoją uwagę na to, że wszystkie poznane dotąd akordy są niejako akordami barowymi, ale przesuniętymi do zerowego progu. Nie przejmuj się, jeżeli jeszcze nie wszystko rozumiesz. Jak już wcześniej napisałem, na lekcje z chwytów barowych przyjdzie pora, a wtedy wytłumaczę krok po kroku, o co w tym wszystkim chodzi. Tymczasem, ćwicz wszystkie poznane dotąd chwyty. Staraj się już łapać akord F-dur i nie zrażaj się niepowodzeniami. Podczas kilku następnych lekcji przećwiczymy poznane akordy na konkretnych rytmach. Po tych zabiegach (włącznie z poznaniem F-dur) będziesz już w stanie grać większość piosenek dostępnych w popularnych śpiewnikach.