NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA WE WROCŁAWIU ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 15/17 50-044 WROCŁAW tel./fax 342-87-77, tel. 342-10-32 Wrocław, dnia 22 sierpnia 2008 r. P/08/096 LWR-41018-1/2008 Pan Janusz Zimak Prezes Zarządu Fundacji na Rzecz Zapobiegania Narkomanii Maraton w Głogowie WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli (Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701 ze zm.), zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura we Wrocławiu, w ramach kontroli realizacji rządowego programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich, skontrolowała Fundację na Rzecz Zapobiegania Narkomanii Maraton w Głogowie, zwaną dalej Fundacją. W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym w dniu 30 czerwca 2008 roku, NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Panu Prezesowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie ocenia, realizację zadań określonych w umowach o przyznane Fundacji dotacje w ramach rządowego programu Funduszu Inicjatyw Obywatelskich (FIO), pomimo stwierdzenia uchybień w tym zakresie, w szczególności w kwestii wykorzystania części dotacji niezgodnie z przeznaczeniem, nie mających jednak zasadniczego wpływu na zrealizowanie przyjętych zadań. Ocena ogólna wynika z ocen cząstkowych i uwag zaprezentowanych poniŝej. 1. Fundacja powstała z woli Fundatorów w dniu 6 grudnia 1990 roku i prowadzi działania statutowe na obszarze RP. W ramach Fundacji działa: Centrum Kompetencyjne, Profilaktyczno Interwencyjny Ośrodek Wczesnej Terapii UzaleŜnień Fundacji Maraton w Głogowie, Poradnia Profilaktyki Społecznej Maraton w Warszawie, Poradnia Profilaktyki Środowiskowej Maraton II Warszawie oraz Dom Terapeutyczno Hostelowy Przystań w Głogowie. Celami Fundacji jest m.in.: gromadzenie środków finansowych i materialnych na rzecz zapobiegania patologiom społecznym.
- 2 - W latach 2005 2007 Fundacja osiągnęła przychody z następujących źródeł: darowizn od osób fizycznych i prawnych 240.797,83 zł, dotacji 3.462.878,84 zł, działalności odpłatnej 60.838,74 zł. W badanym okresie na cele statutowe przeznaczyła 2.289.243,39 zł, na wydatki administracyjne 1.445.476,75 zł, na działalność odpłatną - 29.746,52 zł. Na umowę o pracę w Fundacji zatrudnionych było średnio 9 osób, w innych formach średnio 57 osób. Stosownie do załoŝeń programu FIO, Fundacja posiadała uprawnienia do otrzymywania przedmiotowych dotacji. 2. W latach 2005 2007 Fundacja otrzymała 83 dotacje ze środków publicznych na łączną kwotę 3.354.238,24 zł, w tym w 2005 r. 1.202.171,58 zł, w 2006 r. 1.105.504,41 zł, w 2007 r. - 1.046.562,25 zł. Od jednostek samorządu terytorialnego Fundacja otrzymała 1.620.856,50 zł, co stanowiło 48,32% wszystkich otrzymanych środków, od ministerstw 786.253,16 zł (23,44%), od Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii - 808.000,00 zł (24,09%) oraz od innych podmiotów publicznych 139.128,58 zł (4,15%). Otrzymane dotacje przeznaczone były na cele statutowe Fundacji i dotyczyły głównie: programów wsparcia dla osób uzaleŝnionych od narkotyków i alkoholu, programów dla osób chorych na HIV/AIDS, aktywizacji dzieci i młodzieŝy, porad rodzinnych, psychologicznych i prawnych, pomocy osobom doświadczającym przemocy domowej. Dotacje otrzymywane od innych podmiotów publicznych były zbieŝne z zakresem zadań realizowanych w ramach projektów FIO i były wykazywane jako wkład własny pozyskany przy ubieganiu się o środki FIO. Rozliczanie tych środków było proporcjonalne, finansowane z jednego źródła i zgodne z załoŝeniami określonymi w umowie FIO. 3. W latach 2005 2007 Fundacja wnioskowała o przyznanie dotacji w ramach FIO w stosunku do pięciu projektów. Łącznie wnioskowała o przyznanie 718,8 tys. zł, a otrzymała 481, 3 tys. zł. Składane wnioski (oferty) o dotacje były zgodne ze wzorem oferty określonym w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 października 2003 r. w sprawie wzoru oferty realizacji zadania publicznego, ramowego wzoru umowy o wykonanie zadania publicznego i wzoru sprawozdania z wykonania tego zadania (zwanym dalej rozporządzeniem) 1. Wszystkie koszty przewidziane w ramach 5 projektów FIO były 1 Dz. U. z 2003 r. nr 193, poz. 1891 oraz obowiązujące od 1 stycznia 2006 r. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 grudnia 2005 r. w sprawie wzoru oferty realizacji zadania publicznego, ramowego wzoru umowy o wykonanie zadania publicznego i wzoru sprawozdania z wykonania tego zadania (Dz. U. z 2005 r. nr 264, poz. 2207)
- 3 - kosztami kwalifikowalnymi do objęcia dotacją i nie przekraczały limitów określonych w zasadach przyznawania dotacji FIO na poszczególne lata. 4. W wyniku zawartych umów, zgodnych formalnie z określonymi w rozporządzeniu, Fundacja realizowała 5 projektów o łącznej wartości 717,6 tys. zł, z czego wartość dotacji wynosiła 481,3 tys. zł, pozostała kwota stanowiła wkład własny Fundacji. Projekty te dotyczyły głównie prowadzenia porad rodzinnych, prawnych, psychoterapii indywidualnej, terapii rodzinnej, zajęć psychoedukacyjnych i socjoterapeutycznych dla osób dotkniętych problemem narkomanii, alkoholizmu i przemocy w rodzinie. Fundacja w kaŝdym z projektów wykazała wymagany wkład własny, który pochodził z dotacji otrzymywanych przez Fundację od innych podmiotów, m.in. jednostek samorządu terytorialnego, czy Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii. 5. Pozytywnie, pomimo formalnych uchybień, naleŝy ocenić realizację projektów i sposób dokumentowania ich przebiegu w zakresie merytorycznym i finansowym. Wszystkie wskaźniki merytoryczne i finansowe były zgodne z zakładanymi we wniosku oraz dokumentacją źródłową. Dokumenty źródłowe podpisane były przez osobę sporządzającą, opatrzone datą sporządzenia oraz podpisane przez osoby odpowiedzialne za nadzór merytoryczny nad danym projektem. Przeprowadzanie poszczególnych działań w ramach projektów FIO udokumentowane było raportami z wykonania zadań, kartami czasu pracy, listami obecności. Terminy wykonania zadań były zgodne z zakładanymi w projektach. Wszystkie sprawozdania składane były w terminach przewidzianych w umowach oraz na wzorach określonych w rozporządzeniu. W przypadku dwóch sprawozdań stwierdzono rozbieŝność pomiędzy dokumentacją a wskaźnikami (w zakresie zrealizowanych godzin porad i zajęć) wykazanymi w sprawozdaniach, jednak weryfikacja dokumentacji źródłowej wykazała prawidłową realizację, tj. zgodnie z załoŝeniami przyjętymi w projekcie. 6. NajwyŜsza Izba Kontroli, nie stwierdziła nieprawidłowości w zakresie prowadzenia ewidencji księgowej słuŝącej do obsługi finansowo - księgowej wydatków ponoszonych w ramach FIO. Prowadzone subkonta analityczne pozwalały na wyodrębnienie i przypisanie kwoty wydatku (lub jego części) do danego projektu FIO czy teŝ innej otrzymywanej dotacji. Skontrolowane dowody księgowe ujęte w rozliczeniach posiadały elementy określone w artykule 21 ustawy o rachunkowości. Faktury ujęte w rozliczeniu były opatrzone na odwrocie pieczęcią jednostki, zawierały opis z jakich środków wydatkowana kwota została pokryta
- 4 - oraz jakie było przeznaczenie zakupów. Środki wykorzystane były w terminach przewidzianych w umowach a rozliczane faktury odpowiadały okresowi realizacji projektu. 7. NajwyŜsza Izba Kontroli stwierdziła natomiast uchybienia w zakresie rozliczania wydatków w ramach 3 otrzymanych dotacji. W projekcie Nie dajmy się zwariować poniesione wydatki finansowane z dotacji w 3 pozycjach nie odpowiadały załoŝeniom przyjętym w ofercie. Fundacja ujęła w rozliczeniu następujące wydatki, które nie występowały w kosztorysie stanowiącym załącznik do umowy: program kadrowo płacowy na kwotę 244 zł, koszty prowizji bankowych na kwotę 23 zł. Wydatki te zaklasyfikowano do kategorii materiały biurowe. Ponadto w rozliczeniu czynszu w kategorii czynsz ujęto wydatki związane z telefonem nie przewidziane w projekcie na kwotę 300 zł. W projekcie MłodzieŜowe Kluby Inicjatyw Twórczych poniesione wydatki w 3 pozycjach nie odpowiadały załoŝeniom przyjętym w ofercie. Fundacja w kategorii wynajem ujęła kwoty za rozmowy telefoniczne (które były przewidziane w innej kategorii i tam rozliczone innymi rachunkami wg kwoty w kosztorysie), wynikające z 3 rachunków na łączną kwotę 412,31 zł. Nie kwalifikowany wydatek wystąpił równieŝ w rozliczeniu projektu Czas na zmianę. Fundacja ujęła w rozliczeniu wydatek, który nie występował w kosztorysie stanowiącym załącznik do umowy - koszty opłat bankowych na kwotę 68,90 zł. Wprawdzie, jak wyjaśniły osoby odpowiedzialne za dokonanie rozliczenia [...] 2 Prezes Fundacji oraz [...] 3., Główny Księgowy, wydatki te były pośrednio związane z realizacją projektów FIO, niemniej jednak nie zostały one uwzględnione w kosztorysach stanowiących załączniki do umów. Stosownie do postanowień zawartych umów wykonane zadanie zleceniobiorca zobowiązał się wykonać zgodnie z ofertą, harmonogramem merytorycznym oraz budŝetem zadania. Zobowiązał się równieŝ do wykorzystania przekazanych środków finansowych zgodnie z celem, na jaki je uzyskał, i na warunkach określonych w umowie. Zatem łączna kwota tych wydatków w ramach otrzymanych dotacji w wysokości 1.047,39 zł jest kwotą wykorzystaną niezgodnie z przeznaczeniem. W myśl artykułu art. 145 ustawy o finansach publicznych 4 dotacje udzielone z budŝetu państwa: 1) wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem, 2) pobrane nienaleŝnie lub w nadmiernej wysokości - podlegają zwrotowi do budŝetu państwa wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, w terminie do dnia 28 lutego roku następującego po roku, w którym 2 wyłączono dane osobowe. Tajemnica ustawowo chroniona na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej - Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm., zwanej dalej uodip, 3 wyłączono dane osobowe. Tajemnica ustawowo chroniona na podstawie art.5 ust.2 uodip, 4 ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2005 r. nr 249, poz. 2104 ze zm.)
- 5 - udzielono dotacji. Zwrotowi do budŝetu państwa podlega ta część dotacji, która została wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem, nienaleŝnie udzielona lub pobrana w nadmiernej wysokości. Zgodnie z art. 9 pkt 1 ustawy o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych 5 wydatkowanie dotacji niezgodnie z przeznaczeniem określonym przez udzielającego dotację stanowi naruszenie dyscypliny finansów publicznych. 8. NajwyŜsza Izba Kontroli nie wnosi uwag do wykorzystania nieruchomości otrzymanej przez Fundację od Skarbu Państwa na cele statutowe. W wyniku dokonanych oględzin ustalono, iŝ przedmiotowa nieruchomość słuŝyła realizacji celów Fundacji i prowadzona w niej była działalność hostelowo terapeutyczną dla osób dotkniętych patologiami społecznymi. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1. Wykazywanie w sprawozdaniach z realizacji projektów danych wynikających z dokumentacji przeprowadzenia poszczególnych działań. 2. Zwrot nienaleŝnie otrzymanych dotacji w kwocie 1.047,39 zł na rachunki bankowe wskazane w umowach o przyznanie dotacji, wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura we Wrocławiu, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Pana Prezesa w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczyn niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego przysługuje Panu prawo zgłoszenia na piśmie do Dyrektora Delegatury NajwyŜszej Izby Kontroli we Wrocławiu umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK. 5 ustawa z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2005 r. nr 14, poz. 114 ze zm.).