www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Kwasy Zadanie 1 KWASY Cl 4 Nazwa kwasu Kwas chlorowodorowy (VII) 3 P 4 Nazwa kwasu kwa ortofosforowy (V) Cl P Typ hybrydyzacji:sp 3 Typ hybrydyzacji: sp 3 CN Nazwa kwasu kwas cyjanowodorowy 3 B 3 Nazwa kwasu kwas borowy C N Typ hybrydyzacji: sp B Typ hybrydyzacji: sp 2 * Zadanie 2 Dokończ następujące równania reakcji lub zaznacz że reakcja nie zachodzi: a) 3 P 4 + 3Na Na 3 P 4 + 3 2 b) 2 S + 2K K 2 S + 22 c) Cu + Cl d) CaC 3 + 2Cl CaCl 2 + 2 + C 2 e) Cu + 2 2 S 4(stęż) CuS 4 + S 2 + 2 2 64
www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Kwasy f) Zn +4N 3(stęż) Zn (N 3 ) 2 + 2N 2 + 2 2 g) Si 2 + 4F SiF 4 + 2 2 h) CN + Na 2 2 NaCN + 2 i) 2N 2 + 2 N 2 + N 3 Zadanie 3 trzymywanie kwasu borowego 1.B 2 6(g) + 6 2 2 3 B 3 + 6 2 (oranż metylowy) 2.B 2 3 + 2 3 B 3 (oranż metylowy) bserwacje: W pierwszej probówce roztwór zmienił zabarwienie z pomarańczowego na czerwony i wydzielił się bezbarwny gaz. W drugiej probówce roztwór zabarwienie z pomarańczowego na czerwony Wnioski w postaci równania reakcji: 1.B 2 6(g) + 6 2 2 3 B 3 + 6 2 2.B 2 3 + 2 3 B 3 trzymywanie kwasu azotowego(v) N 2 5 + 2 2N 3 (oranż metylowy) bserwacje: W pierwszej probówce roztwór zmienił zabarwienie z pomarańczowego na czerwony. Wnioski w postaci równania reakcji: N 2 5 + 2 2 + + 2N 3 trzymywanie kwasu metakrzemowego. Na 2 Si 3 +2Cl 2 Si 3 +2NaCl bserwacje: wytrącił się biały galaretowaty osad Wnioski w postaci równania reakcji: Si 2 3 +2 + 2 Si 3 trzymywanie kwasu bromowodorowego: 2 + Br 2 2Br(g) (papierek uniwersalny) Br(g)+ 2 Br(aq) przejście gazu przez płuczkę wodną (oranż metylowy) bserwacje: papierek uniwersalny zabarwił się na kolor czerwony, oranż metylowy zmienił barwę z pomarańczowego na czerwony. Zadanie 4 Na 2 C 3 + 2 Si 3 Na 2 Si 3 + 2 + C 2 Na 2 C 3 + 2 Si 3 bserwacje: W pierwszej probówce brak objawów reakcji, w drugiej probówce obserwujemy wytrącenie się białego galaretowatego osadu. Wnioski: Si 3 2 + 2 + C 2 C 3 2 + 2 Si 3 Kwas węglowy jest mocniejszy od kwasu metakrzemowego, ponieważ wypiera metal z jego własnej soli. 65
www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Kwasy Zadanie 5 KCl + 2 S K 2 S + 2Cl 2KCl + 2 S bserwacje: Wydzielił się gaz o zapachu zgniłych jaj. Wnioski: S 2 + 2 + 2 S Kwas chlorowodorowy jest mocniejszy od kwasu siarkowodorowgo, ponieważ wypiera metal z jego własnej soli. Zadanie 6 S+ 2 S 2 S 2 + 2 v 2 o 5 S 3 S 3 + 2 2 S 4 Zadanie 7 Cu+ 4N 3(stęż) 3Cu+ 8N 3(roz) Cu(N 3 ) 2 +2 N 2 + 2 2 3Cu(N 3 ) 2 +2 N+ 4 2 bserwacje: Roztwór zabarwił się na kolor niebieski i wydzielił się brunatny gaz. Wnioski: Cu + 4 + +2 N 3 Cu 2+ + 2N 2 + 2 2 bserwacje: Roztwór zabarwił się na kolor niebieski i wydzielił się bezbarwny gaz. Wnioski: Cu + 8 + +2N 3 3Cu 2+ + 2N+ 4 2 Zadanie 8 a) F, Cl, Br, I Uzasadnienie: Stałe dysocjacji b) 3 P 4, 2 S 4, N 3, Cl 4 Uzasadnienie:elektroujemność c) Cl, Cl 2, Cl 3, Cl 4 Uzasadnienie: Ilość tlenu Zadanie 9 Dysocjacja kwasu ortofosforowego (V): 3 P 4 2 P 4 + + 2 P 4 P 4 2 + + 2 P 4 P 3 4 + + K1 = [ 2 P 4 ] [ + ] / [ 3 P 4 ] [ + ], [ 2 P 4 ], [P 2 4 ], [P 3 4 ] Dysocjacja kwasu siarkowego (VI): 2 S 4 + + S 4 S 4 + 2 + S 4 K1 = [ + ][ S 4 ]/ 2 S 4 2 [+ ], [S 4 ], [S 4 ] 66
www.3echedukacja.pl Propozycja odpowiedzi Tlenki Zadanie 1 TLENKI Wzór tlenku Tlenki metali K 2, Fe 2 3, Ca, Mg, Na 2, Al 2 3, Mn 2 7 Tlenki niemetali C, P 4 10, S 2, S 3, C 2, N 2 5, Cl 2 7, Si 2, Si Tlenki o charakterze zasadowym K 2, Ca, Mg, Na 2, g Tlenki o charakterze kwasowym P 4 10, S 2, S 3, C 2, N 2 5, Cl 2 7, Si 2, Mn 2 7 Tlenki o charakterze obojętnym C, N 2, Si Tlenki o charakterze amfoterycznym Fe 2 3, Al 2 3 Tlenki o odczynie zasadowym K2, Ca, Mg, Na 2 Tlenki o odczynie kwasowym P 4 1, S 2, S 3, C 2, N 2 5, Cl 2 7, Mn 2 7 Tlenki o odczynie obojętnym Si 2, C, N 2, Fe 2 3, Al 2 3 Tlenki, które w temperaturze pokojowej są gazami C, S 2, N 2 Tlenki, które w temperaturze pokojowej są cieczami Mn 2 7, S 3, Mn 2 7, Cl 2 7 Tlenki, które w temperaturze pokojowej są ciałami stałymi SI, SI 2, Al 2 3, Na 2, Mg, Ca, Fe 2 3, Mg, K 2, P 4 10, N 2 5 Zadanie 2 K 2 Nazwa tlenku: tlenek potasu wzór elektronowy kreskowy: C Nazwa tlenku: tlenek węgla (II) wzór elektronowy kreskowy: K + [ 2 ] K + C Typ hybrydyzacji Polarność cząsteczki: polarna Typ hybrydyzacji: sp 2 Polarność cząsteczki: polarna Nazwa tlenku: S 2 tlenek siarki (IV) Nazwa tlenku: S 3 tlenek siarki (VI) S Typ hybrydyzacji: sp 2 Polarność cząsteczki: polarna S Typ hybrydyzacji: sp 2 Polarność cząsteczki: niepolarna 67
www.3echedukacja.pl Propozycja odpowiedzi Tlenki Zadanie 3 Wzór tlenku Barwa tlenku Charakter chemiczny Mn 2 7 zielona (ciecz) kwasowy Mn 2 brunatny amfoteryczny Mn 2 3 czerwony zasadowy Mn zielony zasadowy Cr 3 brunatnoczerwony kwasowy Cr 2 3 zielony amfoteryczny Cr czarny zasadowy Fe 2 3 brunatnoczerwony amfoteryczny Al 2 3 biały amfoteryczny Cu czarny amfoteryczny Cu 2 ceglastoczerwony zasadowy Zn biały amfoteryczny Be biały amfoteryczny Zadanie 4 1. Ca + 2 Ca() 2 2. P 4 1 + 6 2 4 3 P 4 3. P 4 + 5 2 P 4 10 4. Si 2 + 2 5. Fe 2 3 + 2 6. Cr + 2 Cr() 2 7. Mn 2 7 + 2 2Mn 4 8. CaC 3 T Ca + C 2 9. Fe 2 3 + Na + 2 2 Na[Fe() 4 ] 10. Be + 2 11. 2Al() 3 T Al 2 3 +3 2 12. N + 2 13. N 2 + 2 N 2 + N 3 14. Si 2 + 2Na Na 2 Si 3 + 2 15. Si 2 + 4F SiF 4 + 2 2 68
www.3echedukacja.pl Propozycja odpowiedzi Tlenki 16. S 3 + 2 2 S 4 17. 2S 2 + 2 V 2 5 2S 3 18. Fe 2 3 + C 2Fe + C 2 19. Mn 2 + 2 20. Si + 2 21. K + 2 K 2 22. K 2 + K K 2 2 23. K 2 2 +2 K 2K 2 Zadanie 5 a) Wykrywanie C 2 CaC 3 + 2Cl C 2 + Ca() 2 CaCl 2 + C 2 + 2 CaC 3 + 2 bserwacje: Wydzielił się bezbarwny, bezwonny gaz, który w reakcji z wodą wapienną powoduje jej zmętnienie. Wnioski: CaC 3 T Ca + C 2 C 2 + Ca 2+ + 2 CaC 3 + 2 b) trzymywanie S 2 Cu +2 2 S 4 (stęż) CuS 4 + S 2 +2 2 lub Na 2 S 3 + 2Cl 2NaCl + 2 + S 2 bserwacje: Roztwór zabarwił się na kolor niebieski, wydzielił się gaz Wnioski: Cu + 4 + + S 4 2 (stęż) Cu 2+ + S 2 + 2 2 lub S 3 2 + 2 + 2 + S 2 c) trzymywanie N 2 Cu+ 4N 3(stęż) Cu(N 3 ) 2 +2 N 2 + 2 2 bserwacje: Roztwór zabarwił się na kolor niebieski, wydzielił się brunatny gaz. Wnioski: Cu + 4 + + 2N 3 Cu 2+ + 2N 2 + 2 2 69
www.3echedukacja.pl Propozycja odpowiedzi Tlenki d) trzymasz N Cu+ 8N 3(roz) 3Cu(N 3 ) 2 +2N+ 4 2 bserwacje: Roztwór zabarwił się na kolor niebieski i wydzielił się bezbarwny gaz. Wnioski: Cu + 8 + + 2N 3 3Cu 2+ + 2N+ 4 2 e) Udowodnisz charakter chemiczny K 2 K 2 + 2 2K (fenoloftaleina) K 2 + 2Cl 2KCl + 2 (oranż metylowy) K 2 + Na reakcja nie zachodzi (fenoloftaleina) bserwacje: w pierwszej probówce roztwór zabarwił się na kolor malinowy, w drugiej probówce roztwór zmienił barwę z czerwonej na żółtą w trzeciej probówce nie zaobserwowano żadnych objawów reakcji Wnioski: K 2 + 2 K 2 + 2 + 2K + + 2 2K + + 2 f) Udowodnisz charakter chemiczny P 4 10 1. P 4 10 + 6 2 4 3 P 4 (oranż metylowy) 2. P 4 10 + 12Na 4Na 3 P 4 + 6 2 ( fenoloftaleina) 3. P 4 10 + Cl reakcja nie zachodzi (oranż metylowy) bserwacje : W pierwszej probówce roztwór zmienił zabarwienie z pomarańczowej na czerwoną, w drugiej probówce roztwór odbarwił się w trzeciej probówce nie zaobserwowano żadnych objawów reakcji. Wnioski: P 4 10 + 6 2 12 + +4P 4 3 P 4 10 + 12Na + + 12 12Na + +4 P 4 3 + 6 2 g) Udowodnisz charakter chemiczny Fe 2 3 1.Fe 2 3 + 6Cl 2FeCl 3 + 3 2 2.Fe 2 3 +2Na +3 2 2Na[Fe() 4 ] 3. Fe23 + 2 reakcja nie zachodzi bserwacje: sad po dodaniu kwasu i zasady roztworzył się. W trzeciej probówce nie zaobserwowano żadnych objawów reakcji. Wnioski: Fe 2 3 + 6 + + 2 Fe 3+ + 3 2 Fe 2 3 +2 +3 2 2[Fe() 4 ] h) Udowodnisz charakter chemiczny Zn 1.Zn +2Na + 2 Na 2 [Zn() 4 ] 2.Zn + 2Cl ZnCl 2 + 2 3.Zn + 2 reakcja nie zachodzi bserwacje: sad po dodaniu kwasu i zasady roztworzył się. W trzeciej probówce nie zaobserwowano żadnych objawów reakcji. 70
www.3echedukacja.pl Propozycja odpowiedzi Tlenki Wnioski: Zn +2 + 2 [Zn() 4 ] 2 Zn + 2 + Zn 2+ + 2 i) Udowodnisz ze glin reaguje zarówno z kwasem i zasadą ( w reakcji z zasadą użyj jej nadmiaru). 2 Al+ 6Cl 2AlCl 3 + 3 2 2 Al + 6 Na+ 6 2 2Na 3 [Al() 6 ] + 3 2 bserwacje: Glin po dodaniu kwasu i zasady roztwarza się. Wnioski: 2 Al + 6 + 2Al 3+ + 3 2 2 Al + 6 + 6 2 2[Al() 6 ] 3 + 3 2 j) Udowodnisz ze cynk reaguje zarówno z kwasem jak i zasadą. Zn+ 2Cl ZnCl 2 + 2 Zn + 2 Na+ 2 2 Na 2 [Zn() 4 ] + 2 bserwacje: Cynk po dodaniu kwasu i zasady roztwarza się. Wnioski: Zn+ 2 + Zn 2+ + 2 Zn + 2 + 2 2 [Zn() 4 ] 2 + 2 k) Udowodnisz charakter chemiczny Mn 2 Mn 2 +4 Cl MnCl 2 + Cl 2 + 2 2 Mn 2 +2Na + 2 2 Na 2 [Mn() 6 ] Mn2 + 2 reakcja nie zachodzi bserwacje: sad po dodaniu kwasu i zasady roztworzył się. W trzeciej probówce nie zaobserwowano żadnych objawów reakcji. Wnioski: Mn 2 + 4 + +2Cl Mn 2+ + Cl 2 + 2 2 Mn 2 +2 + 2 2 [Mn() 6 ] 2 Zadanie 5 Wzór tlenku fenoloftaleina ranż metylowy Papierek uniwersalny C 2 bezbarwna czerwony czerwony Be bezbarwna pomarańczowy zółty Si 2 bezbarwna pomarańczowy zółty Na 2 malinowy zółty zielononiebieski S 3 bezbarwna czerwony czerwony C 2 + 2 2 C 3 Be+ 2 Si 2 + 2 Na 2 + 2 2Na + + 2 S 3 + 2 2 + + S 4 2 71
www.3echedukacja.pl Propozycja odpowiedzi Tlenki Zadanie 6 Ba K 2 K 2 2 K 2 II 1/2 I II Podaj wzór elektronowy kreskowy z uwzględnieniem rodzaju wiązań w cząsteczce nadtlenku potasu: Wzór elektronowy: K + [ ] 2 K + 72
www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Wodorotlenki, Wodorki Zadanie 1 Wzór związku Wodorotlenki zasadowe(mocne) Na, K, Ca() 2, Cr() 2 Wodorotlenki amfoteryczne Fe() 3, Zn() 2, Cu() 2, Al() 3, Cr() 3, Fe() 2, Be() 2 Wodorki kwasowe 2 S, Cl Wodorki zasadowe Na, Al 3, N 3 Wodorki metaliczne Cu Wodorki obojętne Cu, C 4 Wodorki typu soli (posiadające sieć krystaliczną) Na Wodorki kowalencyjne Al 3, N 3, C 4, Cl, 2 S Wodorotlenki które ulegają rozkładowi termicznemu Fe() 3, Zn() 2, Cu() 2, Al() 3, Cr() 3, Fe() 2, Be() 2, Cr() 2, Wodorotlenki rozpuszczalne w wodzie Na, K, Ca() 2 Zadanie 2 K Nazwa wodorotlenku: Wodorotlenek potasu K + [ ] Ca() 2 Nazwa wodorotlenku: Wodorotlenek wapnia [ ] Ca 2+ [ ] Al() 3 Nazwa wodorotlenku: Wodorotlenek glinu [ ] Al 3+ [ ] Rb Rb+[] Nazwa wodorotlenku: Wodorotlenek rubidu [ ] Zadanie 3 2 S Nazwa wodorków: siarkowodór S Typ hybrydyzacji: sp 3 Polarność cząsteczki: polarna N 3 Nazwa wodorków: Wodorek azotu(iii) (amoniak) N Typ hybrydyzacji: sp 3 Polarność cząsteczki: polarna 73
www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Wodorotlenki, Wodorki C 4 Nazwa wodorków: wodorek węgla(iv) C Typ hybrydyzacji: sp 3 Polarność cząsteczki: niepolarna d czego zależy zmiana kątów powyższych cząsteczek? Uzasadnij odpowiedz. Wraz ze wzrostem ilości wolnych par elektronowych kat między wiązaniami maleje. Zadanie 4 Be() 2, Mg() 2, Li, Na, K Zadanie 5 1. Wodorotlenek baru Ba() 2 Ba 2+ + 2 2. Wodorotlenek potasu K K + + 3. Wodorotlenek glinu Al() 3 Al() 2 + + Al() 2 + Al() 2+ + Al() 2+ Al 3+ + 4. Wodorotlenek magnezu Zadanie6 trzymywanie K Mg() 2 Mg() + + Mg() + Mg 2+ + 1. 2K+ 2 2 K + 2 (fenoloftaleina) bserwacje: Roztwór zabarwił się na kolor malinowy, wydzielił się gaz. Wnioski w postacie równania reakcji : 2K + 2 2K + + 2 + 2 2. K 2 + 2 2K (fenoloftaleina) bserwacje: Roztwór zabarwił się na kolor malinowy Wnioski w postacie równania reakcji: K 2 + 2 2Na + + 2 3. K + 2 K + 2 bserwacje: Roztwór zabarwił się na kolor malinowy, wydzielił się gaz. Wnioski w postacie równania reakcji: K + 2 K + + + 2 trzymywanie Cu() 2 CuCl 2 + 2Na Cu() 2 + 2NaCl bserwacje: wytrącił się niebieski galaretowaty osad. Wnioski w postacie równania reakcji: : Cu 2+ + Cu() 2 Zadanie 7 74
www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Wodorotlenki, Wodorki Charakter amfoteryczny Zn() 2 Zn() 2 + 2Na Zn 2 [Be() 4 ] Zn() 2 + 2Cl ZnCl 2 +2 2 Zn() 2 + 2 reakcja nie zachodzi bserwacje: wodorotlenek po dodaniu kwasu i zasady rozpuszcza się. W probówce trzeciej nie zaobserwowano objawów reakcji. Wnioski w postacie równania reakcji: : Zn() 2 +2 [Zn() 4 ] 2 Zn() 2 + 4 [Zn() 6 ] 4 Zn() 2 +2 + Zn 2+ + 2 2 Zn() 2 + 2 reakcja nie zachodzi Charakter amfoteryczny Cr() 3 Schemat doświadczenia Cr() 3 + 3Cl CrCl 3 + 3 2 Cr() 3 + Na Na[Cr() 4 ] Cr() 3 + 2 nie zaobserwowano żadnych objawów reakcji. bserwacje: Wodorotlenek po dodaniu kwasu i zasady rozpuszcza się. W probówce trzeciej nie zaobserwowano objawów reakcji Wnioski w postacie równania reakcji: : Cr() 3 +3 + Cr 3+ + 3 2 Cr() 3 + [Cr() 4 ] Cr() 3 + 3 [Cr() 6 ] 3 Cr() 3 + 2 nie zaobserwowano żadnych objawów reakcji Zadanie 8 1. 2Fe + 3Cl 2 2 FeCl 3 2. Fe + 2Cl FeCl 2 + 2 3. FeCl 2 + 2 Na 2 NaCl + Fe() 2 4. FeCl 3 + 3 Na Fe() 3 + 3 NaCl 5. 2Fe() 2 + 2 2 2Fe() 3 6. 2Fe() 3 + Na T Na 3 Fe 3 + 3 2 7..Fe() 3 + Na Na[Fe() 4 ] 8. Na[Fe() 4 ] + 2 Na Na 3 [Fe() 6 ] 9. Na 3 [Fe() 6 ] + 3Cl 3NaCl + Fe() 3 + 3 2 10. 2Fe() 3 T Fe 2 3 + 3 2 11. Fe 2 3 + 2Na 2Na[Fe() 4 ] 12. Fe 2 3 + 6Cl FeCl 3 + 2 13. FeCl3 + 3 Na 3 NaCl + Fe() 3 b) 1. 2Na + 2 2Na 2. 4Na + 2 2Na 2 75
www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Wodorotlenki, Wodorki 3. Na 2 + 2 2Na 4. Na + 2 Na + 2 5. Na + 2 Na + 2 6. Na + BeCl 2 2 NaCl + Be() 2 7. Be() 2 + 2 K K 2 Be 2 + 2 2 8. Be() 2 + 2 K K 2 [Be() 4 ] 9. K 2 [Be() 4 ] + 2 K K 4 [Be() 6 ] Zadanie 9 kreśl stopień utlenienia wodoru w podanych związkach: Wzór związku: Na N 3 Na Be 2 Stopień utlenienia wodoru: I +I +I I Zadanie 10 kreśl barwy wodorotlenków : Wzór wodorotlenku Barwa wodorotlenku Be() 2 biały Al() 3 biały Mg() 2 biały Cr() 2 brunatny Cr() 3 zielony Fe() 2 białozieleony Fe() 3 czerwonobrunatny Cu() 2 niebieski Zn() 2 biały 76
www.3echedukacja.pl Pakiet sprawdzający wiedzę Sole Zadanie 1 a) wodorowęglan potasu b) siarczan (VI) żelaza (II) c) siarczan (VI)glinu woda (1/18) d) azotan(v)diwodorotlenek glinu e) diwodorofosforan(v) magnezu f) siarczek ołowiu (II g) di chlorek węglan ołowiu (II) h) tiosiarczan(vi) sodu Zadanie 2 1.6 Na + 2 3 P 4 2 Na 3 P 4 + 3 2 2. 3 Na 2 + 2 3 P 4 2Na 3 P 4 + 3 2 3.3Na + 3 P 4 Na 3 P 4 + 3 2 4.6 Na 2 + P 4 10 4 Na 3 P 4 5. P 4 10 + 12 Na 4Na 3 P 4 + 6 2 Zadanie 3 1. Cu+ 8 + + 3N 3 3Cu 2+ + 2N + 4 2 2. Cu 2+ + 2 Cu() 2 3. Cu() 2 Cu + 2 lub Cu() 2 + 2 + Cu 2+ + 2 2 4. Cu + 2 + Cu 2+ + 2 Cu CuS 4 Cu() 2 Cu CuCl 2 Zadanie 4 a) b) 1. Fe + 2Cl FeCl 2 + 2 2. FeCl 2 + Cl 2 2FeCl 3 3. 2Fe + 3Cl 2 2FeCl 3 4. FeCl 2 + Na Fe() 2 + NaCl 5. 4Fe() 2 + 2 + 2 2 4Fe() 3 lub 2 Fe() 2 + 2 2 2 Fe() 3 6. FeCl 3 + 3K Fe() 3 + 3 KCl 7. 2Fe() 3 + 3 2 S 4 Fe 2 (S 4 ) 3 + 6 2 8. Fe 2 (S 4 ) 3 + 6 Na 3 Na 2 S 4 + 2Fe() 3 9. Fe() 3 + Na Na[Fe() 4 ] 10. Na[Fe() 4 ] + 2Na Na 3 [Fe() 6 ] c) 1. CaCl2 + Na 2 C 3 CaC 3 + 2NaCl 2. CaC 3 + C 2 + 2 Ca(C 3 ) 2 3. Ca(C 3 ) 2 + Ca() 2 2CaC 3 + 2 2 lub Ca(C 3 ) 2 CaC 3 +C 2 + 2 4. CaC 3 T Ca + C 2 5. Ca + 2 Ca() 2 6. Ca() 2 + 2 + C 2 CaC 3 + 2 2 7. Ca() 2 + 2Cl CaCl 2 + 2 2 8. Ca() 2 + Cl Ca()Cl + 2 9. Ca()Cl + Cl CaCl 2 + 2 1.Al + 6Cl 2AlCl 3 + 3 2 2.AlCl 3 + 3 Na Al() 3 + 3NaCl 3.Al() 3 + Cl Al() 2 Cl + 2 77
www.3echedukacja.pl Pakiet sprawdzający wiedzę Sole 4.Al()3 + 2Cl Al()Cl 2 + 2 2 5.Al() 3 + 3Cl AlCl 3 + 3 2 6.Al() 2 Cl +2Cl AlCl 3 + 2 2 7. Al()Cl 2 + Cl AlCl 3 + 2 8.AlCl 3 + 3Na Al() 3 + 3NaCl 9.Al() 3 + Na Na[Al() 4 ] 10.Na[Al() 4 ] + 2Na Na 3 [Al() 6 ] 11. Na[Al() 4 ] T NaAl 2 + 2 2 12. 2NaAl 2 + 4 2 S 4 Al 2 (S 4 ) 3 + Na 2 S 4 + 4 2 13. 2Na 3 Al 3 +6 2 S 4 Al 2 (S 4 ) 3 +3Na 2 S 4 + 6 2 14. Na 3 [Al() 6 ] T Na 3 Al 3 + 3 2 d) 1.S + 2 S 2 2 S 3 2. 2S 2 + 2 v 2 o 5 3. S 3 + 2 2 S 4 4. S 3 + Na NaS 4 5. 2 S 4 + Na NaS 4 + 2 6. 2 S 4 + 2 Na Na 2 S 4 + 2 2 7. NaS 4 + Na Na 2 S 4 + 2 Zadanie 4 a) Równanie reakcji: 2N + 4 + S 2 + 2 2 2 S + 2N 3 + 2 Typ reakcji hydrolizy: Kationowoanionowa Zakres p=7 Wzory jonów i cząsteczek: 2N + 4, S 2, 2, 2 S, N 3 b) Równanie reakcji: 2 Si 3 + 2 2 2 Si 3 + 2 Typ reakcji hydrolizy: anionowa Zakres p.>7 Wzory jonów i cząsteczek: Si 2 3, 2, 2 Si 3,, K + c) Nie hydrolizuje Zakres p.=7 d) Równanie reakcji: Cr 3+ + 6 2 Cr() 3 + 3 3 + Typ reakcji hydrolizy: kationowa Zakres p.<7 Wzory jonów i cząsteczek: Cr 3+, 2, Cr() 3, 3 3 +, Cl e) Równanie reakcji: C 3 C + 2 C 3 C + 78
www.3echedukacja.pl Pakiet sprawdzający wiedzę Sole Typ reakcji hydrolizy: anionowa Zakres p.>7 Wzory jonów i cząsteczek: C 3 C, 2, C 3 C,, Na + Zadanie 5 1. Wytrąca się biały osad Ba() 2 + Na 2 S 4 BaS 4 + 2Na 2. Wydzielił się gaz o zapachu zgniłych jaj K 2 S + 2Cl 2KCl + 2 S 3. Papierek uniwersalny zabarwił się na kolor czerwony 2 Mn 4 + + Mn 4 4. Niebieska substancja traci zabarwienie i w efekcie pozostaje biała. Na ściankach probówki obserwujemy krople wody. T CuS 4 5 2 CuS 4 + 5 2 5. Cu + Cl reakcja nie zachodzi 6. Wydziela się gaz. Płytka roztwarza się. Zn + 2Cl ZnCl 2 + 2 7. KCl + Br 2 reakcja nie zachodzi 8. Malinowy roztwór odbarwił się. Na + Cl NaCl + 2 9. ZnS 4 + Cu reakcja nie zachodzi 10. Niebieski roztwór odbarwił się, na blaszce pojawił się miedziany nalot Zn + CuS 4 ZnS 4 + Cu Zadanie6 Na 2 S 4 Nazwa soli: Siarczan (VI) sodu Na + Na + S 2 Ca(C 3 ) 2 Nazwa soli: Wodorowęglan wapnia Ca 2+ C C 2 Typ hybrydyzacji: sp 3 Typ hybrydyzacji: sp 2 79
www.3echedukacja.pl Pakiet sprawdzający wiedzę Sole Ba()N 3 Nazwa soli: azotan(v) wodorotlenek baru Mg(Cl 3 ) 2 Nazwa soli: chloran (IV) magnezu Ba 2+ N [ ] Mg 2+ Cl Cl Typ hybrydyzacji: sp 2 Typ hybrydyzacji: sp 3 Zadanie 7 Ułóż równania stopniowej dysocjacji jonowej następujących substancji: NaS 4, N 4 C 3, Al() 2 Cl, Ca( 2 P 4 ) 2 NaS 4 Na + + S 4 S 4 + 2 + S 4 Ca( 2 P 4 ) 2 Ca 2+ + 2 2 P 4 2 P 4 P 2 4 + + P 4 2 P 4 3 + + N 4 C 3 + N 4 + C 3 C 3 + 2 + C 3 Al() 2 Cl Al() + 2 + Cl + Al() 2 Al() + 2 + + Al() 2 Al 3+ + Zadanie 8 K 3 P 4 P 4 3 + 3 2 3 + 3 P 4 K 2 P 4 P 4 2 + 2 2 2 + 3 P 4 + + P 4 3 + 2 2 2 + 3 P 4 K 2 P 4 2 P 4 + 2 + 3 P 4 2 + + P 4 3 + 2 + 3 P 4 Zadanie 9 a) Bi 2 S 3 b) Bi 2 S 3 c) CaS 4 d) PbI 2 S 80
www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Systematyka ZESTAW ZADAŃ PDSUMWANIE Zadanie1 Wzór związku A :KFe4 lub K 3 Fe 3 Wzór związku B:K[Fe()4] lub K 3 [Fe() 6 ] Zadanie 2 a) Mn2 b) 1.Mn 2 + 4Cl MnCl 2 + Cl 2 + 2 2 2 Mn 2 + 2 Na + 2 2 Na 2 [Mn() 6 ] Zadanie 3 Wzór związku chemicznego K K 2 K 2 2 K 2 Stopień utlenienia wodoru I Stopień utlenienia tlenu II I 1/2 Zadanie 4 W wodorku potasu występuje wiązanie: Jonowe W nadtlenku potasu występuje wiązanie: kowalencyjne spolaryzowane, jonowe Zadanie 5 a)k + 2 K + 2 b)k 2 2 + 2 2 2K + 2 2 Zadanie 6 Wodorki jonowe Wodorki kowalencyjne Wodorki metaliczne Na, Ca 2, K 2, N 3 Cu Zadanie 7 Numer Nazwa tlenku Reakcje tlenku z: K(aq) Br(aq) 2 1. Tlenek chromu (VI) + + 2. Tlenek chromu (III) + + 3. Tlenki chromu (II) + Zadanie 8 1) K 2, Na 2, Al 2 3, Si 2, P 4 10, N 2 5 2) N 2 5 + 2 2N 3 Zadanie 9.1 Podaj symbol tego pierwiastka: Al Zadanie 9.3 Glin po dodaniu kwasu i zasady roztwarza się. Zadanie 9.4 1. 2Al + 6 + 2Al 3+ + 3 2 2. 2Al + 6 + 6 2 2 [Al( ) 6 ] 3 + 3 2 Zadanie 10 Charakter chemiczny tlenku X: obojętny Charakter chemiczny tlenku Y 2 : zasadowy Charakter chemiczny tlenku Z 3 :kwasowy Zadanie 11 Probówka 1: żółty 81
www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Systematyka Probówka 2: zielononiebieski Probówka 3: czerwony Zadanie 12 a) + + 2 Typ reakcji: Reakcja zobojętniania b) N 3 + N 3 N 4 + + N 2 c) C 3 2 + 2+ C 2 + 2 Zadanie 13 d) Fe 3+ + 3 Fe() 3 Typ reakcji: strącania e) Fe 3+ + 2 Fe() 3 + 3 + Typ reakcji: hydroliza Symbol pierwiastka chemicznego Se K Be N Wzór tlenku o najwyższym stopniu utlenienia Charakter chemiczny tlenku Wzór wodorku o najniższym stopniu utlenienia Charakter chemiczny wodorku Se3 kwasowy 2Se kwasowy K2 zasadowy K zasadowy Be amfoteryczny Be2 zasadowy N25 kwasowy N3 zasadowy Zadanie 14 bserwacje: Warstwa chloroformu zabarwiła się na kolor fioletowy Wnioski w postaci równania reakcji w formie cząsteczkowej: KI + Cl 2 KCl + I 2 Wniosek: Chlor jest aktywniejszy od jonu ponieważ wypiera metal z jej soli. Aktywność fluorowców maleje w grupie wraz ze wzrostem liczby atomowej. Zadanie 15 Cr 2 3 + 6 + 3 2 2[Cr() 6 ] 3 Zadanie 16 Zadanie 17 Równanie reakcji z kwasem solnym: Sn() 2 + 2 + Sn 2+ + 2 2 Równanie reakcji z roztworem wodorotlenku sodu: Sn() 2 + 2 [Sn() 4 ] 2 Zadanie 18 Probówka I: 2 S Probówka II: S 2 Probówka III: Cl 2 Zadanie 18.1. Zasady według teorii Brønsteda Kwasy według teorii Brønsteda 82
www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Systematyka Zadanie 18.2. C3N 2 + 2 C 3 N 3 + + C 3N 2,S N 4 +, C, S Zadanie 19 Probówka I: Wydziela się bezbarwny, bezwonny gaz Probówka II: brak zmian Probówka III: brak zmian Probówka IV: wydziela się lotna substancja o ostrym zapachu. Papierek uniwersalny zmienił zabarwienie z żółtego na kolor niebieski. Zadanie 19.2. Numer probówki Równanie reakcji I IV C 3 2 + 2 + C 2 + 2 N 4 + + N 3 + 2 Zadanie 20. Probówka I: Wydzielił się bezbarwny gaz Probówka II: Roztwór zabarwił się na kolor brązowy Zadanie 21. dczyn roztworu Równanie reakcji Na 2S zasadowy S 2 + 2 S + N 4Cl kwasowy N 4 + + 2 N 3 + 3 + Zadanie 22.1 II i III Zadanie 22.2 3 Ca 2+ + 6 + 6 + 3 + 2P 4 Ba 2+ + 2 + 2 + 2 +S 4 Ca 3 (P 4 ) 2 + 6 2 BaS 4 + 2 2 Zadanie 23 Wzór tlenku Charakter chemiczny Tlenek I Ca zasadowy Tlenek II Si 2 kwasowy Tlenek III Zn amfoteryczny Zadanie 24 Zn + 2 + Zn 2+ + 2 Zn + 2 + 2 [Zn() 4 ] 2 Zadanie 25.1 dczynnik1 : Na 2 S 4(aq) Zidentyfikowana sól: Mg(N 3 ) 2 83
www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Systematyka Zad 25.2 dczynnik2: Na 2 S Zadanie 26 dczynnik 2 Na 2 S Probówka z : azotanem(v)ołowiu(ii) Zmiany: wytąca się czany osad Probówka z : azotanem(v) baru Zmiany: brak objawów reakcji Tlenki reagujące z Mocnymi kwasami Wodą Mocnymi zasadami Na 2, Zn, Na 2, P 4 1, S 3 P 4 10, Zn, S 3 84