SPRAWOZDANIE Z ANALIZY WYNIKÓW SPRAWDZIANU DLA UCZNIÓW KLAS SZÓSTYCH SZKOŁY PODSTAWOWEJ W ROKU SZKOLNYM 2011/2012 Opracowały: Wanda Gunia Dorota Szczepanik Katarzyna Poradyło Maria Twardzik 1
3 kwietnia 2012 r. już po raz jedenasty odbył się ogólnopolski sprawdzian dla uczniów klas szóstych szkoły podstawowej. W naszej szkole sprawdzian zorganizowano i przeprowadzono zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych. Opis arkusza standardowego Arkusz standardowy, który pisali uczniowie bez dysfunkcji i z dysleksją, zawierał 26 zadań sprawdzających poziom opanowania umiejętności i wiadomości zawartych w standardach wymagań egzaminacyjnych. Spośród wszystkich zadań testowych 20 należało do wielokrotnego wyboru, a 6 wymagało udzielenia dłuższej odpowiedzi. Cztery zadania otwarte sprawdzały kompetencje matematyczne, a dwa polonistyczne. Za poprawne wykonanie wszystkich zadań uczeń otrzymywał maksymalnie 40 punktów. Sprawdzian trwał 60 min., zaś dla uczniów z dysfunkcjami mógł być przedłużony do 30 min. Charakterystyka wyników osiągniętych przez uczniów WSKAŹNIK Liczba piszących sprawdzian Średnia ilość punktów z wszystkich zadań WARTOŚC WSKAŹNIKA 69 21,6 pkt. KOMENTARZ 100 % uczniów klas VI, w tym jedna uczennica pisała sprawdzian S-8-122 (upośledzenie w stopniu lekkim). Statystyczny uczeń uzyskał 21,6 pkt na 40 punktów możliwych, czyli opanował 54 % wiadomości i umiejętności sprawdzanych na teście. Łatwość zadań w teście 0,54 Sprawdzian okazał się dla uczniów umiarkowanie trudny. Łatwość zadań zamkniętych 0,52 Ilość uzyskanych punktów wynosi 711 na 1360, co stanowi 52 % możliwych do uzyskania. 2
Łatwość zadań otwartych 0,45 Ilość uzyskanych punktów wynosi 615 na 1360 co stanowi 45% możliwych do uzyskania. Najwyższy wynik 35 pkt. Wynik uzyskany przez 2 uczniów. Najniższy wynik 7 pkt. Wynik uzyskany przez 1 ucznia. Odchylenie standardowe 28 pkt. Uczniowie uzyskiwali wyniki od 7 do 35 pkt. Różnica między najwyższym a najniższym wynikiem wyniosła 28 punktów. Test sprawdzał poziom osiągnięć uczniów w pięciu standardach: 1. czytanie, 2. pisanie, 3. rozumowanie, 4. korzystanie z informacji, 5. wykorzystanie wiedzy w praktyce. 1. W zakresie czytania sprawdzano umiejętności: odczytywania tekstu popularnonaukowego, odczytywania tekstu poetyckiego. 2. W zakresie pisania sprawdzano umiejętności: pisania na temat zgodnie z celem, celowego stosowania środków językowych, przestrzegania norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych. 3. W zakresie rozumowania sprawdzono umiejętności: posługiwania się kategoriami czasu i przestrzeni w celu porządkowania wydarzeń, rozpoznawania charakterystycznych cech i własności figur, rozpoznawania charakterystycznych cech i własności liczb, rozpoznawania charakterystycznych cech i własności elementów środowiska oraz ich porządkowania, opisywania sytuacji przedstawionej w zadaniu za pomocą rysunku. 3
4. W zakresie korzystania z informacji sprawdzono umiejętność posługiwania się źródłem informacji. 5. W zakresie wykorzystania wiedzy w praktyce sprawdzono umiejętności: wykonywania obliczeń dotyczących pieniędzy, wykonywania obliczeń dotyczących czasu, wykonywania obliczeń dotyczących długości. Plan testu: Obszar umiejętności Ilość Procentowy udział Numery zadań punktów badanych umiejętności Czytanie (1) 10 25% 1, 2, 3, 5, 6, 7, 11, 12, 13, 14 Pisanie (2) 10 25% 25.II, 25III, 26 Rozumowanie (3) 8 20% 4, 16, 17, 19, 20, 22, 24 Korzystanie z informacji (4) Wykorzystanie wiedzy w praktyce (5) 4 10% 8, 9, 10, 25.I 8 20% 15, 18, 21, 23 Stopień trudności zadań Stopień trudności zadania bardzo łatwe łatwe umiarkowanie trudne trudne bardzo trudne Łatwość zadania 1,00 0,90 0,89 0,70 0,69 0,50 0,49 0,20 0,19-0 Numer zadania 12 1, 2, 7, 10, 25 4, 5, 9, 11, 13, 18, 20, 21, 22, 25 3, 6, 8, 14, 15, 16, 17, 19, 23, 24, 26-4
ROZKŁAD WYNIKÓW CZYTANIE Nr zadania Łatwość zadań Klasa 1 2 3 5 6 7 11 12 13 14 VIa 0,78 0,87 0,35 0,78 0,17 0,61 0,74 0,91 0,30 0,26 VIb 0,67 0,83 0,42 0,42 0,21 0,79 0,50 0,83 0,58 0,38 VIc 0,81 0,71 0,43 0,71 0,24 0,81 0,71 0,95 0,67 0,24 Szkoła 0,75 0,81 0,40 0,63 0,21 0,74 0,65 0,90 0,51 0,29 Umiejętności z tego standardu sprawdzano 10 zadaniami wielokrotnego wyboru, które odnosiły się do dwóch tekstów kultury. Pierwszy fragment tekstu popularnonaukowego, związanego z historią filmu nosi tytuł,,masz wiadomość. Od hieroglifów do Internetu, a drugi tekst to utwór liryczny pt.,,burza nocna autorstwa Leopolda Staffa. Za poprawne wykonanie wszystkich zadań uczeń otrzymał 10 punktów. Bardzo łatwe i łatwe okazały się tylko 4 zadania (zad.1, 2, 7,12), na które uczniowie udzielili od 74% do 90% poprawnych odpowiedzi, co wskazuje na dobry poziom opanowania sprawdzanych umiejętności. Najłatwiejsze było zadanie 12, polegające na rozpoznaniu wersu, w którym ujawnia się osoba mówiąca w wierszu. W poleceniu tym sprawdzano, czy uczeń na podstawie formy gramatycznej czasownika identyfikuje podmiot mówiący w tekście. Łatwość tego zadania wyniosła 0,90. Z kolei do zad.1, 2 i 7 uczniowie sprawnie wyszukiwali informacje zawarte w prezentowanym tekście popularnonaukowym. Natomiast najtrudniejsze dla szóstoklasistów były 2 zadania: 6 i 14. Łatwość tych zadań wynosi kolejno 0,21 i 0,29. W 6 zadaniu sprawdzano, czy uczniowie potrafią określić intencję autora, który identyfikuje się z widzami, używając czasowników w 1 osobie liczby mnogiej. Zadanie to badało, ważną w procesie komunikowania się, umiejętność świadomego posługiwania się różnymi środkami językowymi. Z kolei w 14 zadaniu uczniowie mieli problem z odczytaniem z kontekstu znaczenia słowa użytego w tekście -,,kocioł. Do trudnych zadań należało też 3 łatwość 0,40. Polegało ono na wyciągnięciu wniosku na podstawie przesłanek zawartych w tekście. W pozostałych 3 zadaniach (5, 11 i 13) trudność sprawiły szóstoklasistom takie umiejętności, jak: odczytanie z kontekstu znaczenia użytego w tekście sformułowania,,magia kina, rozpoznawanie funkcji stylistycznej porównania i wyrazów dźwiękonaśladowczych. 5
Zarówno polecenia związane z tekstem popularnonaukowym, jak i utworem lirycznym należały do zadań umiarkowanie trudnych. Łatwość zadań w standardzie czytanie wynosi 0,59. Zatem standard ten okazał się dla uczniów umiarkowanie trudny. ROZKŁAD WYNIKÓW PISANIE Nr zadania Łatwość zadań Klasa 25 26 Klasa VIa Klasa VIb Klasa VIc Szkoła 0,82 0,41 0,73 0,48 0,82 0,54 0,79 0,47 Umiejętność pisania własnego tekstu sprawdzana była poprzez dwa zadania, które wymagały sformułowania krótkiej wypowiedzi. Jedno polegało na napisaniu opowiadania, a drugie instrukcji. Opowiadanie dotyczyło przedstawienia wydarzeń, które doprowadziły do zrobienia domownikom niespodzianki. Natomiast druga wypowiedź pisemna dotyczyła zredagowania, na podstawie rysunków z opakowania, instrukcji przyrządzenia napoju. Spośród wymienionych zadań nie sprawiło uczniom trudności napisanie instrukcji przygotowania czekolady do picia. Łatwość 25 zadania wyniosła 0,79. Oznacza to, że potrafią precyzyjne sformułować polecenia dotyczące sytuacji życiowych. Jest to umiejętność praktyczna, przydatna w codziennych kontaktach. Natomiast dla szóstoklasistów trudniejsze okazało się napisanie opowiadania. Za to zadanie uzyskali tylko 47% poprawnych odpowiedzi. Ze względu na brak informacji dotyczących poszczególnych kryteriów w tym zadaniu nie można stwierdzić, ile punktów otrzymali uczniowie za umiejętności takie jak: pisanie na temat i zgodnie z poleceniem, celowe stosowanie środków językowych, przestrzeganie norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych. Ogólnie także i ten standard okazał się dla uczniów umiarkowanie trudny, łatwość wynosi 0,57. 6
ROZKŁAD WYNIKÓW ROZUMOWANIE Nr zadania Klasa Łatwość zadań 4 16 17 19 20 22 24 Klasa VIa 0,78 0,30 0,39 0,48 0,48 0,65 0,26 Klasa VIb 0,63 0,50 0,38 0,38 0,46 0,75 0,29 Klasa VIc 0,67 0,43 0,29 0,52 0,67 0,62 0,31 Szkoła 0,69 0,41 0,35 0,46 0,53 0,68 0,29 W standardzie III umiejętności sprawdzane były 5 zadaniami wielokrotnego wyboru oraz dwoma zadaniami otwartymi. Za rozwiązanie zadań z tego obszaru uczeń mógł otrzymać maksymalnie 8 pkt. Trudne okazały się aż cztery zadania: - w zad. 24 uczniowie nie potrafili ustalić liczbę brył o wskazanej własności, łatwość 0,29. Aby udzielić poprawnej odpowiedzi, uczniowie musieli wyobrazić sobie, jakie kolory - po odpowiednim pomalowaniu ścian sześcianu - będą widoczne z różnych stron. Zadanie to, mimo otrzymanej informacji, według jakiej zasady te ściany pomalowano, sprawiło uczniom trudność. Szóstoklasistów zawiodła wyobraźnia przestrzenna, chociaż bardzo często w codziennych sytuacjach spotykają się z prostopadłościanami. Sprawne wykorzystywanie w rzeczywistych kontekstach własności i cech tych brył jest niezwykle ważne. - w zad. 17 tylko 1/3 potrafiła określić nazwy państw leżących nad Bałtykiem, - w zad. 16 - uczniowie nie potrafili w sytuacji praktycznej wykorzystać cechy podzielności liczb, łatwość 0,41, - w zad. 19 prawie połowa piszących sprawdzian prawidłowo określiło długość średnicy koła spełniającego warunek określony w zadaniu. Natomiast dla szóstoklasistów umiarkowanie trudne okazały się czynności: - porządkowanie chronologiczne zdarzeń, o których czytali w tekście popularnonaukowymzad. 4 łatwość 0,69, - wskazywanie ilustracji graficznej dostosowanej do sytuacji opisanej w zadaniu - zad. 20, łatwość 0,68, wskazanie osiemnastej części kwadratu zad.22 łatwość o,68. Zatem kolejny standard okazał się dla uczniów naszej szkoły umiarkowanie trudny łatwość zadań 0,46. 7
ROZKŁAD WYNIKÓW KORZYSTANIE Z INFORMACJI Nr zadania Łatwość zadań Klasa 8 9 10 Klasa VIa 0,52 0,83 0,83 Klasa VIb 0,50 0,50 0,75 Klasa VIc 0,33 0,43 0,90 Szkoła 0,46 0,59 0,82 Korzystanie z informacji sprawdzano trzema zadaniami wielokrotnego wyboru. Najłatwiejsze okazało się 10 zadanie, zaś najtrudniejsze zadanie 8. Oba odwoływały się do tej samej tabeli, w której podano koszty wycieczki dla jednego uczestnika w zależności od wielkości zorganizowanej grupy. W ten sposób sprawdzano umiejętność posługiwania się źródłem informacji. Łatwe dla uczniów było ustalenie ceny usługi dla każdego z uczestników wycieczki szkolnej zad. 10. Uczniowie mieli podać liczbę uczestników udających się na wycieczkę, a następnie odczytać z tabeli indywidualny koszt wyjazdu przy ustalonej liczbie uczestników. Zagadnienie okazało się na tyle atrakcyjne, że większość uczniów wskazała prawidłowy wynik, a jego łatwość wynosi 0,82. Jednak już trudniejsze okazały się polecenia polegające na ustaleniu najmniejszej liczby uczestników wycieczki tak, by koszt indywidualny nie przekroczył określonej kwoty zad. 8. Także i w tym standardzie zadania okazały się umiarkowanie trudne łatwość 0,66. ROZKŁAD WYNIKÓW WYKORZYSTANIE WIEDZY W PRAKTYCE Nr zadania Klasa Łatwość zadań 15 18 21 23 Klasa VIa 0,43 0,74 0,60 0,26 Klasa VIb 0,33 0,50 0,49 0,25 Klasa VIc 0,48 0,67 0,51 0,21 Szkoła 0,41 0,63 0,53 0,24 8
Ostatni standard zawierał cztery zadania matematyczne - dwa zadania zamknięte i dwa zadania otwarte. W tym obszarze badano umiejętność wykorzystania obliczeń dotyczących czasu i długości oraz wykorzystania w sytuacjach praktycznych obliczeń dotyczących pieniędzy. Jednym z najtrudniejszych zadań w całym arkuszu było zad.23 sprawdzające umiejętność wykonywania obliczeń dotyczących czasu. Uczniowie mieli dokonać podziału czasu na równe części i wyrazić wynik w sekundach. Niepokojącym symptomem jest brak u uczniów umiejętności wymagających przejścia od minut do sekund. Zagadnienia związane z obliczeniami czasu są bardzo ważne w codziennym życiu. Natomiast 41% uczniów potrafiło prawidłowo obliczyć czas trwania filmu (zad.15), a połowa szóstoklasistów wyznaczyć ceny towarów (zad.21). Nieco łatwiejsze było zad. 18, w którym uczniowie sprawnie wyznaczyli sumę długości odcinków. Wymienione umiejętności okazały się dla szóstoklasistów trudne, łatwość zadań 0,46. Dla tegorocznych szóstoklasistów standardy - czytanie, pisanie, korzystanie z informacji okazały się umiejętnościami umiarkowanie trudnymi, zaś czynności ze standardu rozumowanie i wykorzystanie wiedzy w praktyce należały do trudnych. Średnie wyniki uczniów według standardów. Standardy Czytanie Pisanie Rozumowanie Korzystanie z informacji Wykorzystanie wiedzy w praktyce Punkty Punkty Punkty Punkty Punkty Klasa VI a 5,8 5,2 3,6 3,1 4,1 Klasa VI b 5,6 5,5 3,7 2,5 3,3 Klasa VI c 6,3 6,3 3,8 2,4 3,6 Szkoła 5,9 5,7 3,7 2,6 3,7 Gmina 5,7 5,7 3,9 2,6 3,3 Powyższa tabela wskazuje, że uczniowie z kl. VIa w dwóch standardach Korzystanie z informacji i Wykorzystanie wiedzy w praktyce uzyskali wyniki wyższe w porównaniu z wynikami w gminie, zaś kl. VIc w standardach Czytanie i Pisanie. Nieco słabiej dzieci 9
Procent uczniów Najniższy Bardzo niski Niski Niżej średni Średni Wyżej średni Wysoki Bardzo wysoki Najwyższy poradziły sobie z umiejętnością Rozumowanie i osiągnęły w tym standardzie wyniki niewiele niższe niż w gminie (0,2). Ponadto tegoroczni szóstoklasiści osiągnęli wynik niższy od ubiegłorocznego, biorąc pod uwagę ilość uzyskanych punktów. Większość z nich napisała test na poziomie zgodnym z oczekiwaniami lub wyższym, jeśli wziąć pod uwagę ich dotychczasowe osiągnięcia, możliwości intelektualne i sytuację rodzinną. Warto zaznaczyć, że zadania testowe w ubiegłym roku były łatwiejsze, a to z kolei wpłynęło na większą liczbę punktów uzyskanych przez szóstoklasistów. Natomiast na średnią ilość punktów zdobytych na sprawdzianie przez uczniów w obecnym roku szkolnym miał wpływ stopień trudności zadań, wyższy od poprzednich lat. Średni wynik absolwentów naszej szkoły uplasował się w grupie II (stanin 5 średni). W porównaniu z poprzednimi latami możemy stwierdzić, że uczniowie naszej szkoły znajdują się w grupie uczniów o średnim potencjale, ale w wyższym staninie. Rok Wynik średni Stanin szkoły 2012 21,60 5 2011 23,43 4 2010 22,05 4 2009 20,97 4 Rozkład wyników uczniów w skali standardowej dziewiątki Sprawdzian 2011 Nazwa wyniku Stopień skali 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Przedział punktowy 0-9 10-12 13-16 17-20 21-25 26-29 30-32 33-35 36-40 Klasa VI a - 8,7 13,05 17,4 34,8 13,05 8,7 4,3 - Klasa VI b 4,15 16,7 12,5 20,8 12,5 16,7 16,7 - - 10
Klasa VI c - - 14,3 28,6 28,6 14,3 9,5 4,8 - szkoła 1,5 8.82 13,24 22,06 25 14,71 11,76 2,9 - ŁĄCZNIE 23,53 61,76 14,71 podkarpackie 3,4 5,7 12,5 16,7 22,1 17,8 11,0 7,2 3,5 POLSKA 3,9 6,2 13,1 16,4 22,1 16,8 10,5 7,1 3,9 I II III GRUPY Uczniowie zagrożeni niskimi osiągnięciami Uczniowie o średnim potencjale Uczniowie o znacznym potencjale Wyniki w tabeli wskazują, że najlepiej poradziła sobie z zadaniami kl. VI c. Więcej niż połowa uczniów znalazła się w grupie II. Uczniów o znacznym potencjale było aż 71,5%. Uczniowie klas VI a i VI b w porównaniu z kl. VI c wypadli nieco słabiej. W kl. VIa uczniów o znacznym potencjale jest 65%, a w VI b - 52%. Uczniowie zagrożeni niskimi wynikami na dalszym etapie kształcenia uzyskali na sprawdzianie od 0 do 16 pkt., czyli co najwyżej 40% pkt. możliwych do zdobycia. Grupę II stanowią uczniowie o średnim potencjale, ponieważ ich wyniki kształtują się od 17 do 29 pkt. Do III grupy należą szóstoklasiści o znacznym potencjale, bo uzyskali wyniki od 30 do 40 pkt., czyli co najmniej 70 % pkt. W grupie I uczniów zagrożonych niskimi wynikami w dalszej edukacji w kl. VI b jest 33%, zaś uczniów VIa jest 22 %, a w VIc- 14%. Wnioski po dokonaniu analizy: Mocne strony uczniów: Łatwe i bardzo łatwe okazały się zadania, które sprawdzały następujące umiejętności: odczytywania tekstu popularnonaukowego, posługiwania się źródłem informacji, określania funkcji elementów charakterystycznych dla danego dzieła, redagowania instrukcji na podstawie informacji z piktogramów, Słabe strony: Dla uczniów klas szóstych trudne i bardzo trudne okazało się: 11
wnioskowanie na podstawie przesłanek zawartych w tekście popularnonaukowym, odczytywanie intencji autora na podstawie użytych środków stylistycznych, odczytywanie informacji zawartych w ofercie handlowej, odczytywanie z kontekstu znaczenia wyrazu użytego w tekście, obliczanie czasu trwania filmu, wyznaczanie liczby spełniającej warunki zadania, nazywanie państw leżących nad Bałtykiem, podanie średnicy koła spełniającego warunki zadania, dzielenie przedziału czasu na równe części, ustalanie liczby brył o wskazanej własności, pisanie opowiadania na zadany temat z uwzględnieniem poprawności ortograficznej, językowej i interpunkcyjnej. Wnioski: Na lekcjach matematyki i techniki więcej uwagi należy poświęcać zadaniom kształcącym wyobraźnię przestrzenną. Na wszystkich lekcjach doskonalić umiejętność czytania ze zrozumieniem oraz odczytywania sensu utworu. Doskonalić umiejętność dokonywania analizy i interpretacji utworów lirycznych z uwzględnieniem funkcji użytych środków stylistycznych. Rozwijać umiejętności rozwiązywania zadań związanych z jednostkami czasu. Zwrócić uwagę na dokładne czytanie poleceń, ponieważ wiele błędnych odpowiedzi wynika z niedokładnego czytania zadań. Wprowadzać ćwiczenia doskonalące umiejętność sprawnego wyszukiwania wiadomości z wykorzystaniem różnych źródeł informacji (tabele, wykresy, plany, diagramy, rysunki). Zwracać szczególną uwagę na właściwą interpretację danych. Ćwiczyć rozwiązywanie zadań złożonych, w których występuje kilka obliczeń ze sprawdzaniem i analizą poszczególnych rozwiązań. 12