Gimnazjum nr 1 im. gen broni St. Maczka w Jaworzu Innowacja pedagogiczna ZIELONA POMARAŃCZA Innowacja programowo-metodyczna Magdalena Gawenda Dorota Klajmon
1. WSTĘP W naszej codziennej pracy wielokrotnie obserwujemy młodzież, która zmaga się z trudnościami natury emocjonalnej. Co raz częściej młodzi ludzie nie akceptują siebie, nie wierzą we własne możliwości, krępuje ich własna nieśmiałość. Zaburzony obraz siebie znacznie utrudnia im nawiązanie przyjaźni, odnalezienie się w grupie rówieśniczej, utrudnia spotkania z ludźmi i czerpanie radości z potencjalnie przyjemnych doświadczeń. Z myślą o wspieraniu i towarzyszeniu młodym osobom z powyższymi trudnościami zrodził się pomysł powstania grupy młodzieżowej o nazwie "Zielona Pomarańcza". Opisane zajęcia zostały tak skonstruowane, aby podnieść samoocenę uczestników zajęć, dać im poczucie sukcesu i akceptację ze strony innych. W grupie osób o podobnych problemach łatwiej jest się otworzyć, spojrzeć na swój problem z innej perspektywy, podzielić się swoim doświadczeniem i uzyskać wsparcie. Akceptacja grupy, poczucie bezpieczeństwa, atmosfera zaufania i życzliwości dają szansę korygowania zaburzonego obrazu siebie i poczucia własnej wartości. 2. ADRESACI PROGRAMU W innowacji wezmą udział chętni uczniowie klas I-III Gimnazjum, którzy wymagają pracy terapeutycznej. 3. ROZMIAR PRZESTRZENNY Spotkania grupy będą odbywać się na terenie szkoły jak i poza nią raz w tygodniu. 4. ROZMIAR CZASOWY Zajęcia będą odbywać się od grudnia 2015 do czerwca 2016. 5. CELE OGÓLNE budowanie pozytywnego obrazu siebie podniesienie poczucia własnej wartości stworzenie okazji do odreagowania napięć emocjonalnych zaspokojenie potrzeby przynależności do grupy rówieśniczej i jej aprobaty tworzenie sytuacji sprzyjających wyrażaniu siebie i swoich uczuć budowanie poczucia wspólnoty grupowej 6. CELE SZCZEGÓŁOWE uczenie różnych sposobów odreagowywania negatywnych emocji doskonalenie umiejętności rozpoznawania i nazywania emocji poszerzenie umiejętności społecznych nabycie umiejętności porozumiewania się i konstruktywnego rozwiązywania sytuacji wzbudzających lęk i niepokój rozwój, pielęgnowanie i utrzymanie nawiązanych przyjaźni oraz znajomości 7. METODY, SPOSOBY I FORMY REALIZACJI Zajęcia z grupą polegają na tworzeniu sytuacji terapeutycznych, które jednocześnie pełnią funkcję korygującą i pozwalają na uczenie się przez własne doświadczanie i wyciąganie z przeżywanych sytuacji autonomicznych i subiektywnych wniosków.
Metody wykorzystywane podczas zajęć: rundka, burza mózgów, krąg uczuć, gry i zabawy integracyjne, drama, gry psychologiczne, praca indywidualna i grupowa, inscenizacja, fabryka pomysłów, ćwiczenia relaksacyjne, trening interpersonalny. Mając na uwadze efektywność programu - zajęcia prowadzone będą przez dwie osoby, które jednocześnie będą kreowały pracę grupy i brały aktywny udział w proponowanych ćwiczeniach i zadaniach. 8. ZAKRES TREŚCI. HARMONOGRAM DZIAŁAŃ. Numer/temat modułu Data realizacji Uwagi 1. Zawiązanie grupy. grudzień 2015 Ustalenie zasad funkcjonowania grupy. Przedstawienie i omówienie tematyki zajęć.tworzenie kontraktu grupowego. 2. Zajęcia integrujące grupę. grudzień 2015 Wzajemne poznanie się uczestników grupy. Budowanie atmosfery zrozumienia i zaufania. Tworzenie więzi grupowych. 3. Zajęcia integrujące grupę. grudzień 2015 Wzajemne poznanie się uczestników grupy. Budowanie atmosfery zrozumienia i zaufania. Tworzenie więzi grupowych. 4. Mapa życia. styczeń 2016 Analiza ważnych momentów własnego życia. Dzielenie się z grupą przeżywanymi radościami i trudnościami. Budowanie zaufania, zrozumienia. Dostrzeganie potrzeb innych ludzi. 5. Razem raźniej! styczeń 2016 Wyjście do kina na projekcję filmu wspólnie wybranego przez uczestników zajęć. Udział młodzieży w wyjściu do kina jest bezpłatny. Środki finansowe pozyskane od sponsorów (osoby prywatne). 6. Ważne i ważniejsze. styczeń 2016 Uświadomienie sobie istotnych i ważnych rzeczy w życiu człowieka. Jak widzę siebie ja. Jak widzą mnie inni. Zaspokojenie potrzeby akceptacji i ekspresji.
7. Emocje i uczucia. styczeń 2016 Poznanie różnic między uczuciami a emocjami. Alfabet uczuć. Rozpoznawanie uczuć i tworzenie słownika do ich wyrażania. Dostrzeganie powiązań między uczuciami, myślami i reakcjami. Komunikowanie przez kontakt wzrokowy, wyraz twarzy, ton głosu. 8. Psiaki, kociaki i inne zwierzaki. luty 2016 Uczenie empatii i wrażliwości. Kształtowanie postawy odpowiedzialności. Budowanie współpracy w grupie. Kształtowanie postawy pomocniczości i bezinteresowności. Organizacja zbiórki artykułów zwierzęcych dla schroniska "Reksio" dla bezdomnych zwierząt w Bielsku- Białej. 9. Psiaki, kociaki i inne zwierzaki. luty 2016 Wizyta w schronisku dla bezdomnych zwierząt w Bielsku- Białej. Spotkanie z pracownikami schroniska. Przekazanie zebranych darów. Udział uczniów w wyjeździe do schroniska jest bezpłatny. Koszty biletów MZK pokryte przez sponsorów. 10. Konflikty interpersonalne. marzec 2016 Dostarczenie wiedzy i doskonalenie umiejętności z zakresu konstruktywnego rozwiązywania konfliktów i problemów oraz podejmowania właściwych decyzji. Doskonalenie umiejętności rozpoznawania i nazywania emocji towarzyszących konfliktom międzyludzkim. Rozwijanie umiejętności radzenia sobie w różnych sytuacjach konfliktowych. Doskonalenie umiejętności samooceny własnych postaw i zachowań. 11. Zjadł mnie stres... marzec 2016 Rozwijanie umiejętności radzenia sobie z napięciem pojawiającym się w trudnych sytuacjach. Kształtowanie umiejętności radzenia sobie ze stresem. Znaczenia pozytywnego myślenia. Poznanie metod relaksacji.
12. Podejmowanie decyzji. marzec 2016 Kształtowanie umiejętności podejmowania decyzji. Przewidywanie konsekwencji dokonywanych wyborów. Znaczenie ról pełnionych w grupie. Rozumienie zjawisk zachodzących w grupie rówieśniczej. 13. Pozytywne myślenie. marzec 2016 Ukazanie pozytywnych i atrakcyjnych celów w życiu. Odnajdywanie i dostrzeganie mocnych stron u siebie i innych. Budowanie poczucia własnej wartości. Odnajdywanie znaczenia pozytywnego myślenia o sobie i świecie. 14. Granice, lęki, bariery. kwiecień 2016 Budowanie zaufania w grupie i wzajemnej współpracy. Podtrzymywanie więzi grupowych. Przełamywanie własnych lęków i ograniczeń.wyjazd na ściankę spinaczkową "Totem" w Bielsku- Białej. Udział w zajęciach dla uczestników grupy jest bezpłatny. Koszty przejazdu oraz biletów wejściowych pozyskane od sponsorów (osoby prywatne). 15. Informacje zwrotne. kwiecień 2016 Nabywanie umiejętności udzielania i odbierania pozytywnych informacji zwrotnych. Kształtowanie umiejętności planowania i realnego wytyczania celów. 16. Wstyd. kwiecień 2016 Uświadamianie jak można radzić sobie ze wstydem oraz jego przeżywaniem. Wstyd jako czynnik utrudniający życie. Zapewnienie poczucia bezpieczeństwa, otwartości, zrozumienia i szczerości. 17. Gry i zabawy psychoedukacyjne. kwiecień 2016 Rozbudzenie wyobraźni, twórczego myślenia. Wdrożenie do spontanicznych zachowań, rozwijanie płynności skojarzeniowej. Pobudzanie do aktywności psychoruchowej.
18. Noc w szkole. maj 2016 Zajęcia integrujące grupę podczas spędzenia nocy w szkole. Uczenie planowania i organizowania czasu wolnego. Budowanie relacji opartych na zrozumieniu, zaufaniu, empatii i wzajemnym słuchaniu siebie. Kształtowanie poczucia odpowiedzialności za siebie i innych. 19. Ja i moja rodzina. maj 2016 Uświadomienie ważności i roli rodziny. Akceptacja sytuacji rodzinnej. Ocena i zrozumienie relacji z najbliższymi członkami rodziny. Odnalezienie mocnych i słabych stron swojej rodziny. 20. Ja i moja klasa. maj 2016 Ukazywanie współodpowiedzialności za integrację zespołu klasowego. Rozwijanie otwartości na odmienne opinie i krytykę. Motywowanie do dbania o atmosferę panującą w klasie. Uczenie wyrażania siebie i własnego zdania. Kształtowanie postawy szacunku i zrozumienia. 21. Historie mądre, ważne i prawdziwe... 22. Moja przyszłość ma kolor niebieski. maj 2016 czerwiec 2016 Spotkanie z gościem. Poznanie historii osoby, która wygrała walkę z chorobą i obecnie realizuje swoje pasje poprzez wspinanie się na najwyższe, górskie szczyty świata. Odnajdywanie swoich mocnych stron. Zachęcanie do realizowania własnych pasji i marzeń. Budowanie kreatywności i pomysłowości. Akceptacja własnych ograniczeń. 23. Nieśmiałość. czerwiec 2016 Poprawa społecznego i emocjonalnego funkcjonowania. Zmniejszenie napięć i niepokojów związanych z kształtowaniem się obrazu własnej osoby. Rozwijanie umiejętności komunikowania się. 24. W życiu piękne są tylko chwile... czerwiec 2016 Podtrzymywanie więzi grupowych. Kształtowanie poczucia przynależności i identyfikacji z grupą. Wzmacnianie poczucia bezpieczeństwa i zaufania. Wycieczka górska na Błatnią.
25. Zielone pomarańcze. czerwiec 2016 Podsumowanie pracy grupy. Omówienie wspólnie spędzonych chwil. Dzielenie się zdobytymi umiejętnościami i doświadczeniami. Zakończenie pracy grupy. 9. OCZEKIWANE EFEKTY Wyposażenie uczniów w umiejętności budowania pozytywnego obrazu siebie. Usprawnienie funkcjonowania w gronie rówieśniczym. Niwelowanie napięć emocjonalnych. Identyfikowanie i utożsamianie się z zespołem klasowym. Wzmocnienie poczucia przynależności do rodziny, klasy, grupy rówieśniczej. 10. ŚRODKI, MATERIAŁY, SPRZĘT W realizacji innowacji zostanie wykorzystany sprzęt szkolny: rzutnik multimedialny, aparat fotograficzny, tablica multimedialna, odtwarzacz płyt CD. Zostaną wykorzystane materiały pobrane z Internetu oraz z biblioteki szkolnej i publicznej. Wszystkie wyjścia poza teren szkoły sponsorowane są przez prywatne osoby. Uczniowie nie ponoszą żadnych kosztów związanych z udziałem w innowacji. 11. SPOSÓB OCENY Osiągnięcia uczniów kontrolowane będą poprzez obserwowanie i analizę ich funkcjonowania w środowisku klasowym jak i szerszym gronie rówieśniczym. Udział w projekcie edukacyjnym Anioły ze szkoły". 12. EWALUACJA Ewaluacja prowadzona będzie na bieżąco i podlegać jej będą: Skuteczność stosowanych metod. Atrakcyjność zajęć dla uczniów. Praktyczność i użyteczność.