KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 20.12.2011 K(2011)9390 wersja ostateczna Dotyczy: pomocy państwa nr SA. 33180 (2011/N) Polska Program pomocy dotyczący rekompensaty za szkody spowodowane przez powodzie w Polsce (beneficjenci w sektorze produkcji i w innych sektorach) Szanowny Panie Ministrze! 1. PROCEDURA (1) Dnia 15 czerwca 2011 r. Polska zgłosiła program pomocy dotyczący rekompensaty za szkody spowodowane przez powodzie w Polsce. Zgłoszenie zostało zarejestrowane pod numerem SA.33180 (2011/N). (2) Pismami z dnia 2 sierpnia 2011 r. (2011/083863) oraz z dnia 17 października 2011 r. (2011/110882) służby Komisji zwróciły się z prośbą o informacje uzupełniające, które zostały przesłane przez polskie władze w dniu 30 sierpnia 2011 r. (2011/091416) oraz w dniu 18 listopada 2011 r. (2011/122837). (3) W związku z tym, że pierwotne zgłoszenie obejmowało również beneficjentów w sektorze rolnym, zgłoszenie podzielono na: SA.33180 (2011/N) Polska Program pomocy dotyczący rekompensaty za szkody spowodowane przez powodzie w Polsce (beneficjenci w sektorze produkcji i w innych sektorach) oraz SA.33628 (beneficjenci w sektorze rolnictwa) Niniejsza decyzja dotyczy wyłącznie procedury SA.33180 (2011/N). Służby Komisji poinformowały Polskę o powyższym podziale pismem z dnia 17 października 2011 r. (4) Niniejsza decyzja nie dotyczy zatem działań związanych z produkcją, przetwarzaniem i wprowadzaniem do obrotu produktów rolnych wymienionych w załączniku I do Traktatu ani też części sektora leśnego objętej wytycznymi Wspólnoty w sprawie pomocy państwa w sektorze rolnym i leśnym na lata 2007 2013 1. 1 Dz.U. C 319 z 27.12.2006, s. 1. Pan Radosław SIKORSKI Minister Spraw Zagranicznych Al. Szucha 23 PL 00 580 Warszawa Commission européenne, B-1049 Bruxelles/Europese Commissie, B-1049 Brussel Belgium Telephone: 00-32 (0) 2 299.11.11.
(5) Krajowa podstawa prawna pomocy dotyczącej rekompensaty za szkody spowodowane przez powodzie w Polsce obejmuje również pomoc finansową na rzecz osób prywatnych, które nie prowadzą działalności komercyjnej. Pomoc ta jest wyłączona z zakresu zgłoszenia. 2. OPIS ŚRODKA POMOCY 2.1. Cel oraz zasięg geograficzny (6) Celem zgłoszonego programu jest udzielenie wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych w celu rekompensaty za szkody spowodowane przez powodzie, które wystąpią w przyszłości na całym obszarze Polski. 2.2. Podstawa prawna (7) Podstawę prawną pomocy stanowi Ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi 2. 2.3. Czas trwania programu pomocy (8) Podstawa prawna weszła w życie dnia 18 listopada 2011 r. Polska potwierdziła jednak, że zanim Komisja nie zatwierdzi zgłoszonego programu pomocy, żadna pomoc nie zostanie w ramach tego programu udzielona. Program pomocy dobiegnie końca po sześciu latach, licząc od dnia jego zatwierdzenia. 2.4. Beneficjenci (9) Pomoc w ramach przedmiotowego programu jest ukierunkowana na małe i średnie jak również duże przedsiębiorstwa, które prowadzą działalność we wszystkich sektorach 3, z wyjątkiem przedsiębiorstw prowadzących działalność w zakresie produkcji, przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnych wymienionych w załączniku I do Traktatu oraz części sektora leśnego objętej wytycznymi Wspólnoty w sprawie pomocy państwa w sektorze rolnym i leśnym na lata 2007 2013. 2.5. Uznanie klęski żywiołowej (10) Ostateczna decyzja odnośnie do tego, czy wystąpiła klęska żywiołowa, a także odnośnie do rozpoczęcia działań w ramach zgłoszonego programu podejmowana jest przez Radę Ministrów. Powódź jest kwalifikowana jako klęska żywiołowa w oparciu o dane dotyczące czasu i miejsca wystąpienia intensywnych opadów atmosferycznych, które powodują powódź, jak również miejsc, w których przerwane zostały wały przeciwpowodziowe. Dane te są gromadzone przez miejskie i regionalne ośrodki zarządzania kryzysowego (na szczeblu regionalnym) oraz przez Rządowe Centrum Bezpieczeństwa i Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (na szczeblu krajowym). Ponadto władze regionalne przekazują premierowi informacje dotyczące terytorialnego zasięgu powodzi, wskazując dotknięte nią gminy i miasta. Na tej 2 3 Ustawa z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (Dz.U.z 2011 r., nr 234, poz. 1385) Jedna z form pomocy w ramach programu (nieoprocentowana pożyczka w maksymalnej wysokości 50 000 PLN (12 199 EUR)) będzie ograniczona do przedsiębiorstw zatrudniających do 50 pracowników. 2
podstawie Rada Ministrów wydaje rozporządzenie pozwalające na zastosowanie Ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (podstawa prawna programu). 2.6. Forma pomocy (11) Pomoc udzielana jest w formie: (a) dotacji bezpośrednich, (b) pożyczek uprzywilejowanych, (c) dotacji na spłatę oprocentowania, (d) konwersji zadłużenia wobec instytucji ubezpieczenia społecznego, (e) akceptacji opóźnień w płatnościach składek obowiązkowego ubezpieczenia społecznego, (f) umarzania zobowiązań podatkowych, (g) nieoprocentowanych pożyczek w maksymalnej wysokości 50 000 PLN (12 199 EUR) 4. (12) Formy pomocy wymienione w lit. a)-f), a także mechanizm ich udzielania, są analogiczne do tych, które zastosowano w zatwierdzonym programie pomocy N 235a/2010 5. Forma pomocy wymieniona w lit. g) jest analogiczna do formy zastosowanej w zatwierdzonym programie pomocy państwa N 326/2010 6. (13) Jeśli chodzi o formy pomocy wymienione powyżej w lit. b)-g), polskie władze poinformowały Komisję, że w przypadku przyznania pomocy w innej formie niż dotacja bezpośrednia, kwota pomocy jest równa ekwiwalentowi dotacji brutto (EDB) pomocy. Formuły, zgodnie z którymi EDB będzie obliczany, zostały zdefiniowane w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 11 września 2004 r. w sprawie sposobu obliczania wartości pomocy publicznej udzielanej w różnych formach (Dz.Ust. Nr 194 poz. 1983) wraz ze zmianą wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 19.9.2006 (Dz. Ust. Nr 183, poz. 1354, 1355) 7. (14) Polskie władze dodatkowo potwierdziły, że w przypadku szkód w całości lub częściowo pokrytych przez towarzystwa ubezpieczeń, maksymalna kwota pomocy jest odpowiednio obniżana. 4 5 6 7 Polskie władze poinformowały, że nie chcą przyznawać przedmiotowej pomocy zgodnie z zasadą de minimis, mimo że byłoby to możliwe ze względu na niewielką kwotę pomocy, jako że chcą zachować możliwość przyznania tym samym beneficjentom innej pomocy de minimis. Pomoc państwa N 235a/2010 Polska Program pomocy dotyczący rekompensaty za szkody spowodowane przez powodzie w Polsce w maju i czerwcu 2010 r. (Dz.U. C 283 z 20.10.2010, s. 2). N 326/2010 Polska Program pomocy dotyczący zrekompensowania przedsiębiorstwom szkód spowodowanych przez powodzie w Polsce w 2010 r. (Dz.U. 357 z 30.12.2010, s. 12). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie szczegółowego sposobu obliczania wartości pomocy publicznej udzielanej w rożnych formach (Dz.Ust. Nr 194 poz. 1983 i Dz. Ust. Nr 183, poz. 1354, 1355). 3
2.7. Koszty kwalifikowalne (15) Pojęcie szkody stosowane przez polskie władze obejmuje straty wynikające ze szkód materialnych (szkody dotyczące budynków i infrastruktury; maszyn i wyposażenia oraz zapasów magazynowych) oraz pozostałe szkody (szkody wynikające z czasowego zawieszenia działalności gospodarczej, podczas którego przedsiębiorstwo jest nadal zobowiązane do płacenia wynagrodzeń pracowników, składek ubezpieczenia społecznego i podatków). Pomoc przeznaczona na zrekompensowanie utraconych przychodów jest wyłączona z przedmiotowego programu pomocy. (16) Całkowita pomoc przypadająca na beneficjenta nie może przekroczyć poniesionych szkód materialnych. Pomoc może być wypłacana z kilku źródeł krajowych na pokrycie różnych kategorii kosztów poniesionych przez przedsiębiorstwo (dotyczących szkód materialnych, np. przywrócenia uszkodzonej infrastruktury i wyposażenia oraz dotyczących pozostałych szkód, np. pokrycia wynagrodzeń pracowników, ubezpieczenia społecznego i podatków w okresie przerwy w działalności przedsiębiorstwa). (17) Ogólnym celem programu pomocy jest zrekompensowanie szkód materialnych. Przedsiębiorstwo, które otrzyma pomoc na pokrycie wynagrodzeń pracowników, składek ubezpieczenia społecznego i podatków w okresie przerwy w działalności przedsiębiorstwa, zostanie zobowiązane do pokrycia z własnych źródeł kosztów związanych ze szkodami materialnymi w celu przywrócenia sytuacji dotkniętych powodzią podmiotów do stanu sprzed tej klęski. 2.8. Mechanizm udzielania pomocy Mechanizm udzielania pomocy w odniesieniu do form pomocy przewidzianych w pkt 2.6 (11) lit. a)-f) (18) W celu ustalenia zakresu szkód spowodowanych przez powodzie, beneficjenci ubiegający się o pomoc w formie określonej w pkt 2.6 (11) lit. a)-f) niniejszej decyzji, powinni przedstawić właściwemu wojewodzie8 oświadczenie określające wartość materialną szkód wynikających z powodzi, niezwłocznie po poniesieniu tych szkód. Oświadczenie to jest składane za pośrednictwem terenowego urzędu skarbowego właściwego ze względu na podatek dochodowy. Należy również przedstawić wyciąg z Krajowego Rejestru Sądowego lub z Ewidencji działalności gospodarczej. (19) Szkody materialne spowodowane powodzią poniesione przez beneficjentów pomocy powinny zostać ocenione przez niezależnego eksperta lub biegłego księgowego. W przypadku beneficjentów ubezpieczonych od klęsk żywiołowych dopuszcza się dokonanie oceny szkód przez ich ubezpieczyciela. (20) Jeżeli beneficjent pomocy nie jest ubezpieczony od klęsk żywiołowych, kwota pomocy zostanie pomniejszona o 10 %. (21) Stosowane metody oceny są uzależnione od rodzaju szkody. Szkody dotyczące budynków, infrastruktury, maszyn i wyposażenia mogą być wycenione metodą 8 Rada Ministrów jest reprezentowana w każdym województwie przez wojewodów. Wojewoda nadzoruje administrację państwową w obrębie terytorium danego województwa. 4
zmodyfikowanej wartości zakupu, która obejmuje wycenę uszkodzonych budynków, infrastruktury, maszyn i wyposażenia przed i po klęsce żywiołowej. W przypadku szkód dotyczących budynków i infrastruktury, pomoc pokryje wyłącznie koszty remontu uszkodzonej nieruchomości. Jeśli chodzi o nowe budowy, pomoc zostanie przyznana tylko w przypadku, gdy remont nie byłby opłacalny lub możliwy. (22) Szkody dotyczące zapasów materiałów, produkcji w toku, wyrobów gotowych i towarów mogą być ustalone na podstawie dokumentów księgowych (dokument przyjęcia dostawy, faktura itp.) będących dowodem ich istnienia w momencie klęski żywiołowej. Szkody dotyczące zapasów materiałów i towarów mogą być ustalone na podstawie różnicy między wartością zakupu a rzeczywistą wartością po klęsce żywiołowej, uwzględniając zmiany wartości zapasów wynikające ze zmian cen rynkowych. Szkody dotyczące zapasów produkcji w toku i wyrobów gotowych mogą być ustalone na podstawie różnicy między kosztami wytworzenia a rzeczywistą wartością po klęsce żywiołowej, również z uwzględnieniem zmian cen. (23) Organ przyznający pomoc, do którego zwraca się beneficjent, sprawdza i ocenia okres wymuszonej przerwy w działalności gospodarczej beneficjenta. (24) Po otrzymaniu pomocy publicznej beneficjent składa u właściwego wojewody oświadczenie o otrzymanej pomocy w ciągu 14 dni od jej otrzymania. Należy przedstawić dodatkowe dokumenty poświadczające kwotę pomocy wraz z ewentualnym wkładem z ubezpieczenia, aby umożliwić wojewodzie skontrolowanie, czy pomoc nie przekroczyła wartości szkód materialnych oraz aby wykluczyć nadmierną rekompensatę. Mechanizm udzielania pomocy w odniesieniu do form pomocy przewidzianych w pkt 2.6 (11) lit. g) (25) W celu ustalenia zakresu szkód spowodowanych przez powodzie beneficjenci, ubiegający się o pomoc w formie określonej w pkt 2.6 (11) lit. g) niniejszej decyzji, przejdą następującą procedurę: W ciągu sześciu miesięcy od dnia powstania szkody przedsiębiorca powinien złożyć wniosek o pomoc w wybranym funduszu pożyczkowym, który został wybrany przez ministra właściwego do spraw gospodarki jako właściwy dla danego regionu. Szkoda zostanie oceniona przez: a) niezależnego rzeczoznawcę ds. wyceny nieruchomości lub b) komisję powołaną przez fundusz pożyczkowy lub w przypadku gdy przedsiębiorca jest ubezpieczony na wypadek klęsk żywiołowych c) przez przedsiębiorstwo ubezpieczające, pod warunkiem że w tym ostatnim przypadku ocena szkody zostanie przekazana do funduszu pożyczkowego. Pomoc powinna zostać przyznana beneficjentowi w ciągu czternastu dni od daty złożenia pełnego wniosku o pomoc oraz wypłacona w trybie natychmiastowym. W ciągu sześciu miesięcy od dnia podpisania umowy pożyczkowej przedsiębiorca musi wykorzystać pożyczkę i złożyć sprawozdanie z jej wykorzystania w funduszu pożyczkowym. W niektórych przypadkach termin ten może zostać przedłużony o kolejne trzy miesiące. 5
W przypadku gdy beneficjent był ubezpieczony na wypadek klęsk żywiołowych, nie będzie konieczności spłaty pełnej kwoty pożyczki. Jeżeli ubezpieczenie na wypadek klęsk żywiołowych nie zostało zawarte, 25% kwoty pożyczki musi zostać spłacone przez beneficjenta w ciągu maksymalnie trzech lat od daty udzielenia pożyczki. Jeżeli pożyczka została wykorzystana w sposób niewłaściwy, przedsiębiorca będzie musiał zwrócić kwotę wykorzystaną w sposób niewłaściwy, która zostanie powiększona o odsetki, w ciągu czternastu dnia od daty otrzymania decyzji o zwrocie podjętej przez fundusz pożyczkowy. Jeżeli przedsiębiorstwo nie pozwoli funduszowi pożyczkowemu na kontrolę wydatków dokonywanych z pożyczki lub w przypadku nieprawdziwych oświadczeń, pożyczka, powiększona o odsetki, będzie musiała zostać w pełni spłacona w ciągu czternastu dnia od daty otrzymania decyzji o zwrocie podjętej przez fundusz pożyczkowy. 2.9. Zarządzanie programem (26) Program jest koordynowany przez wojewodę, przedstawiciela władzy centralnej, właściwego dla terytorium, na którym wystąpiła szkoda objęta programem. (27) W zależności od formy pomocy organem przyznającym pomoc oraz źródłami krajowymi są: Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy, Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, kierownik urzędu skarbowego, kierownik urzędu celnego, burmistrz lub prezydent miasta, fundusze pożyczkowe wybrane w drodze konkursu przez polskiego ministra właściwego do spraw gospodarki 9 (forma pomocy określona w pkt 2.6 (11) lit. g) niniejszej decyzji). 2.10. Kumulacja oraz mechanizm unikania nadmiernej rekompensaty (28) Polska potwierdziła, że uwzględniane będą przepisy dotyczące kumulacji pomocy oraz że ogólna kwota rekompensaty otrzymana przez indywidualnego beneficjenta z 9 Polskie władze wskazały, że ustawa o zamówieniach publicznych (Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. o zamówieniach publicznych, Dz. Ust. z 2010 r., Nr 113, poz. 759) nie ma zastosowania w przypadku udzielania dotacji z funduszy publicznych. W przedmiotowej sprawie wybrany fundusz pożyczkowy otrzyma dotację od ministra właściwego do spraw gospodarki i z tej dotacji udzieli pożyczek beneficjentom. Kryteria wyboru funduszu pożyczkowego będą następujące: i) proponowana data rozpoczęcia procedury przyznawania pożyczek, ii) organizacja udzielania pożyczek, iii) zasoby ludzkie przewidywane w procedurze przyznawania pożyczek, iv) miejsce, w którym fundusz pożyczkowy prowadzi swoją działalność. 6
jakiegokolwiek funduszu publicznego powiązana z wypłatami z innych źródeł w żadnym wypadku nie przekroczy 100 % kwoty, na jaką wyceniono szkodę. (29) Aby uniknąć nadmiernej rekompensaty szkód w przypadku kumulacji z inną pomocą przeznaczoną na pokrycie tej samej szkody, polskie władze zastosują istniejący mechanizm kontroli pomocy państwa przewidziany w Ustawie z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej 10 (Dz.Ust. Nr 59, poz. 404, z późn. zm.). (30) Zgodnie z powyższą ustawą osoba ubiegająca się o pomoc inną niż pomoc de minimis jest zobowiązana do przedłożenia organowi przyznającemu pomoc, wraz z wnioskiem o pomoc, informacji dotyczących wnioskodawcy, jego działalności gospodarczej, informacji o wcześniej otrzymanej pomocy państwa, w tym w szczególności wskazania daty i podstawy prawnej przyznanej pomocy, formy przyznania pomocy i celu, lub oświadczenia stwierdzającego, że wnioskodawca nie otrzymał wcześniej pomocy. 2.11. Pula środków i finansowanie (31) Środek jest finansowany z zasobów polskiego budżetu państwa. Finansowanie udostępniane jest jedynie w przypadku wystąpienia faktycznej szkody. Nie ma zatem możliwości precyzyjnego określenia budżetu programu. W oparciu o doświadczenia zgromadzone w 2010 r. szacuje się, że budżet mógłby wynieść maksymalnie 600 mln PLN 11 w skali roku (budżet włącznie z sektorem produkcji i innymi sektorami, pomocą dla sektora rolnego i pomocą dla osób prywatnych). 2.12. Obowiązek zwrotu pomocy (32) Polskie władze zapewniły, że wstrzymają wypłatę wszelkiej pomocy w ramach zgłoszonego programu pomocy każdemu przedsiębiorstwu, które otrzymywało wcześniej pomoc niezgodną z prawem, która na mocy decyzji Komisji została uznana za niezgodą ze wspólnym rynkiem, do czasu spłaty przez to przedsiębiorstwo lub wpłaty na zablokowany rachunek bankowy pełnej kwoty przyznanej niezgodnie z prawem i wspólnym rynkiem pomocy wraz ze stosownymi odsetkami. 2.13. Poufność (33) Polska wskazała, że zgłoszenie nie zawiera żadnych informacji poufnych, które nie powinny być udostępniane stronom trzecim. 2.14. Obowiązki informowania i składania sprawozdań (34) Władze polskie zobowiązały się dotrzymać następujących obowiązków związanych z informowaniem i składaniem sprawozdań: W ciągu piętnastu dni od momentu wystąpienia powodzi polskie władze przekazują Komisji podstawowe informacje dotyczące powodzi w oparciu o dane pochodzące z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. 10 11 Ustawa z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej ( Dz.Ust. Nr 59, poz. 404, z późn. zm.). Ok. 152 mln EUR ( 1 EUR = 3,94 PLN na dzień 15.6.2011 r.). 7
W ciągu dwunastu miesięcy od dnia wystąpienia powodzi polskie władze przekazują Komisji wykaz gmin i miast, których dotyczyła powódź, jak również informację o liczbie ofiar powodzi. Polskie władze przekazują Komisji informację dotyczącą wysokości pomocy przyznanej w celu zrekompensowania szkód spowodowanych przez powódź w ciągu maksymalnie dwóch lat od dnia ich wystąpienia. 3. OCENA ŚRODKA 3.1. Istnienie pomocy państwa (35) Przyznawane w ramach przedmiotowego programu dotacje bezpośrednie, pożyczki uprzywilejowane, nieoprocentowane pożyczki, dotacje na spłatę oprocentowania, konwersja zadłużenia wobec instytucji ubezpieczenia społecznego, akceptacja opóźnień w płatnościach składek obowiązkowego ubezpieczenia społecznego, umarzanie zobowiązań podatkowych, stanowią pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE oraz art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG. (36) Przyznawane w ramach przedmiotowego programu dotacje bezpośrednie, pożyczki uprzywilejowane, nieoprocentowane pożyczki, dotacje na spłatę oprocentowania, konwersja zadłużenia wobec instytucji ubezpieczenia społecznego, akceptacja opóźnień w płatnościach składek obowiązkowego ubezpieczenia społecznego, umarzanie zobowiązań podatkowych pochodzą z zasobów polskiego budżetu państwa i są przeznaczone dla określonych przedsiębiorstw. Stanowią one korzyści dla beneficjentów i jako że przedsiębiorstwa zaangażowane w wewnątrzwspólnotową wymianę handlową nie zostały wyłączone w ramach przedmiotowego programu mogą grozić zakłóceniem konkurencji, poprzez nadawanie beneficjentom pozycji uprzywilejowanej. Tym samym środki wpływają na wymianę handlową między państwami członkowskimi. 3.2. Zgodność pomocy z prawem (37) Komisja zwraca uwagę na fakt, że zgłaszając program pomocy przed wprowadzeniem go w życie, władze polskie wywiązały się ze swoich zobowiązań wynikających z art. 108 ust. 3 TFUE. 3.3. Zgodność pomocy państwa ze wspólnym rynkiem (38) Komisja oceniła zgłoszony środek pomocy zgodnie z art.107 ust. 2 lit. b) TFUE. 3.3.1. Szkody spowodowane klęskami żywiołowymi (39) Artykuł 107 ust. 2 lit. b) TFUE stanowi, że pomoc mająca na celu naprawienie szkód spowodowanych klęskami żywiołowymi jest zgodna z rynkiem wewnętrznym. (40) Obecnie nie obowiązuje wspólna definicja klęski żywiołowej, jedynie w przepisie zawartym w pkt 121 Wytycznych Wspólnoty w sprawie pomocy państwa w sektorze rolnym i leśnym w latach 2007-2013 zapisano, że powodzie mogą stanowić klęskę 8
żywiołową. Ponadto Komisja potwierdziła dotychczas w kilku decyzjach, że powodzie 12 stanowią klęski żywiołowe w rozumieniu art. 107 ust. 2 lit. b) TFUE. (41) Przypomina się polskim władzom, że program może być zastosowany jedynie w przypadku klęsk żywiołowych objętych art. 107 ust. 2 lit b) TFUE, który należy interpretować restrykcyjnie oraz zgodnie z normami ustalonymi praktyką Komisji oraz orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości. (42) Można wyeliminować ryzyko, że pomoc w oparciu o zgłoszony program będzie wypłacana w sytuacjach niestanowiących klęski żywiołowej w rozumieniu art. 107 ust. 2 lit. b) TFUE. W tym kontekście należy wziąć pod uwagę fakt, że prawo podjęcia decyzji odnośnie do zastosowania programu nie zostało przyznane władzom lokalnym lub regionalnym, lecz zostaje utrzymane na szczeblu państwa. (43) Ponadto polskie władze zobowiązały się do poinformowania służb Komisji o każdym konkretnym przypadku zastosowania zgłoszonego programu w terminie piętnastu dni od rozpoczęcia danego środka pomocy. W szczególności polskie władze muszą dostarczyć informacje, na podstawie których możliwe będzie potwierdzenie wystąpienia katastrofy naturalnej w rozumieniu art. 107 ust. 2 lit. b) TFUE. Jeżeli wystąpi sytuacja, w której dane zdarzenie nie stanowi klęski żywiołowej, wspomniany mechanizm informowania umożliwi Komisji podjęcie odpowiednich działań. 3.3.2. Mechanizm unikania nadmiernej rekompensaty (44) Aby pomoc była zgodna z art. 107 ust. 2 lit. b) TFUE, musi być ona proporcjonalna do szkód spowodowanych klęską żywiołową, a beneficjenci mogą wystąpić jedynie o rekompensatę za szkody, które są udokumentowaną, bezpośrednią konsekwencją klęski żywiołowej. Pomoc nie może prowadzić do nadmiernej rekompensaty za szkody; powinna służyć wyłącznie naprawieniu szkód spowodowanych przez klęskę żywiołową. Przypadająca na beneficjenta pomoc we wszystkich formach jest ograniczona do wysokości poniesionych szkód materialnych. (45) Polskie władze zapewniają, że istnieje bezpośredni związek między poniesionymi szkodami a pomocą, zobowiązując się, że pomoc nie będzie mogła zostać wykorzystana na cele inne niż zrekompensowanie szkód spowodowanych przez powodzie. 12 Pomoc państwa N 235a/2010 Program pomocy mający na celu rekompensatę za szkody spowodowane powodzią w Polsce w 2010 r.; Pomoc państwa N 326/2010 - Program pomocy mający na celu rekompensatę przedsiębiorstwom szkód spowodowanych powodzią w 2010 r. w Polsce, pomoc państwa N 359/2010 Niemcy Program pomocy w przypadku klęsk żywiołowych Regelung Hochwasserhilfe 2010 Sachsen ; pomoc państwa N 386a/2009 Niemcy Program udzielania pomocy państwa mający na celu rekompensatę za szkody spowodowane klęskami żywiołowymi w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat; pomoc państwa N 32/2008 Słowenia Pomoc mająca na celu rekompensatę za szkody spowodowane burzami i powodzią z dnia 18.9.2007 r.; pomoc państwa N 463a/2006 Węgry Pożyczki na odbudowę w celu naprawienia szkód spowodowanych powodzią w 2006 r. 9
(46) Aby spełnić te wymagania, polskie władze ustanowiły następujące kryteria: Pomoc jest przyznawana odnośnym beneficjentom na pokrycie kosztów dotyczących szkód, które są bezpośrednią konsekwencją klęski żywiołowej w postaci powodzi. Aby ustalić szkodę i jej bezpośredni związek z klęską żywiołową, polskie władze wymagają od beneficjentów przedstawienia, wraz w wnioskiem o pomoc, oświadczenia o materialnej wartości szkód spowodowanych powodzią, niezwłocznie po ich wystąpieniu. Należy również przedstawić wyciąg z Krajowego Rejestru Sądowego lub z Ewidencji działalności gospodarczej. Szkody materialne dotyczące nieruchomości ustalają rzeczoznawcy ds. wyceny nieruchomości, biegli księgowi, rzeczoznawcy ubezpieczeniowi lub komisja powołana przez fundusz pożyczkowy w przypadku formy pomocy określonej w pkt 2.6 (11) lit. g) niniejszej decyzji. Ponadto organ przyznający pomoc, do którego zwraca się beneficjent, sprawdza i ocenia okres wymuszonej przerwy w działalności gospodarczej beneficjenta. Ogólnym celem programu jest zrekompensowanie szkód materialnych. Przedsiębiorstwo, które otrzyma pomoc na rekompensatę pozostałych szkód, będzie musiało z własnych środków pokryć koszty dotyczące szkód materialnych w celu przywrócenia stanu sprzed powodzi. Maksymalna kwota pomocy, która może być przyznana odnośnym beneficjentom, opiera się na wycenionych szkodach materialnych. Kwota dotacji lub EDB pomocy w formie pośredniej nie może przekraczać kwoty szkód materialnych, pomniejszonej o wszelkie inne rodzaje wsparcia finansowego i odszkodowania uzyskanego w ramach ubezpieczenia. Łączna kwota pomocy wypłaconej beneficjentowi nie może przekraczać 100 % wartości szkód materialnych. W przeciwnym razie, jeśli będzie to konieczne, kwota pomocy na rekompensatę za szkody w ramach programu zostanie obniżona. (47) Ponadto, ponieważ wszyscy beneficjenci muszą zadeklarować organowi przyznającemu pomoc wszystkie odszkodowania otrzymane w związku z przedmiotową szkodą, co jest później sprawdzane na szczeblu wojewody, istnienie ośrodków kontroli instytucjonalnej powinno gwarantować unikanie nadmiernej rekompensaty. (48) Na podstawie powyższych ustaleń Komisja uznaje, że program rekompensuje wyłącznie szkody spowodowane przez klęskę żywiołową i wprowadza odpowiedni mechanizm zapewniający unikanie nadmiernej rekompensaty. (49) Dlatego Komisja stwierdza, że celem pomocy jest przywrócenie sytuacji dotkniętych klęską żywiołową podmiotów do stanu sprzed klęski oraz umożliwienie im wznowienia działalności, jednak nie zapewnia im dodatkowych korzyści. 3.3.3. Wnioski (50) W oparciu o powyższe ustalenia Komisja przyjmuje stanowisko, że zgłoszony program może być stosowany w przypadku mających miejsce w przyszłości szkód 10
spowodowanych przez powodzie bez konieczności wcześniejszego zgłaszania wystąpienia takiego zdarzenia Komisji. (51) Zgodnie z wcześniejszą oceną Komisja stwierdza, że środek pomocy jest zgodny z rynkiem wewnętrznym na podstawie art. 107 ust. 2 lit. b) TFUE. 4. DECYZJA (52) W związku z powyższym Komisja postanowiła uznać pomoc udzielaną w ramach programu przyznawania pomocy państwa w celu rekompensaty za szkody spowodowane przez powodzie za zgodną z rynkiem wewnętrznym w rozumieniu art. 107 ust. 2 lit. b) TFUE. Komisja przypomina również polskim władzom, że na podstawie art. 108 ust. 3 TFUE wszystkie zamiary refinansowania, modyfikowania lub wprowadzania zmian do przedmiotowego programu muszą zostać zgłoszone Komisji. W przypadku gdyby niniejsze pismo zawierało informacje poufne, które nie powinny być przekazywane osobom trzecim, należy poinformować o tym Komisję w terminie piętnastu dni roboczych od daty jego otrzymania. Jeżeli Komisja nie otrzyma w wyznaczonym terminie uzasadnionego wniosku w tym względzie, uzna to za wyrażenie zgody na ujawnienie osobom trzecim i publikację pełnej treści niniejszego pisma w autentycznej wersji językowej na stronie internetowej http://ec.europa.eu/eu_law/state_aids/state_aids_texts_pl.htm. Wniosek taki należy wysłać listem poleconym lub faksem na adres Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji Komisji Europejskiej: European Commission Directorate-General for Competition Directorate State Aid II Rue de la Loi/Wetstraat, 200 B-1049 Brussels Faks: +32 2 296 12 42 Z wyrazami szacunku, W imieniu Komisji Joaquín ALMUNIA Wiceprzewodniczący 11