Warszawa, 31 grudnia 2015 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-C.431.2.17.2015 Pani Hanna Bęcławska Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Grudusku WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 28 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2009 r., Nr 31, poz. 206 z późn. zm.), w związku z art. 6 ust. 4 pkt 4 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz. U. Nr 185, poz. 1092), kontrolerzy: Anna Brzezińska starszy inspektor wojewódzki i Krzysztof Tomczyk starszy inspektor wojewódzki, przeprowadzili w dniach 19-20 listopada 2015 r. kontrolę problemową w trybie zwykłym w kierowanym przez Panią Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Grudusku. Przedmiot kontroli obejmował sprawdzenie sposobu organizacji oraz realizacji przez gminę zadań zleconych z zakresu administracji rządowej wynikających z ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 114), zwanej dalej ustawą, w przedmiocie ustalania uprawnień do świadczenia pielęgnacyjnego. Kontrolą objęto sprawy realizowane w okresie od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia rozpoczęcia kontroli, a także sprawy realizowane w okresie objętym kontrolą na podstawie decyzji wcześniejszych. Niniejszym, przekazuję Pani wystąpienie pokontrolne.
W trakcie kontroli ustalono, że zadania z zakresu ustawy Ośrodek realizuje na podstawie 1 ust. 3 pkt 2 Statutu Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Grudusku, wprowadzonego Uchwałą Nr 194/XLIV/2010 Rady Gminy Grudusk z dnia 29 września 2010 roku. Ponadto działania te umocowane są w 5 ust. 1 i 7, w 7 ust. 1 lit. a Statutu. Sprawy gospodarki finansowej w Ośrodku reguluje 9 ust. 1-11 Statutu, z którego wynika, że w jednostce kontrolowanej wyodrębniono stanowisko głównej księgowej. Działalność Ośrodka określa również Regulamin organizacyjny, wprowadzony Pani Zarządzeniem Nr 3/2010 z dnia 05 października 2010 roku. Sprawy prowadzenia świadczeń rodzinnych akt ten reguluje w 2 ust. 3 pkt 2, w 6 ust. 1 oraz w 18 ust. 1-9. W 6 ust. 1 w strukturze organizacyjnej Ośrodka wyodrębniono Dział Świadczeń Rodzinnych. Z dniem 1 stycznia 2012 roku kwestię ewidencjonowania, rejestrowania, znakowania oraz przechowywania dokumentacji reguluje instrukcja kancelaryjna, jednolity rzeczowy wykaz akt oraz instrukcja w sprawie organizacji i zakresie działania składnicy akt w GOPS w Grudusku. Powyższe wprowadzono Pani Zarządzeniem Nr 7/2011 z dnia 05 grudnia 2011 roku, wydanym w porozumieniu z Dyrektorem Archiwum Miasta Stołecznego Warszawy, działającego z upoważnienia Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych. Akta poszczególnych świadczeniobiorców gromadzone są w oddzielnych segregatorach. Opisane są zgodnie ze wzorem w Instrukcji kancelaryjnej. Prowadzone są spisy oraz metryki spraw. Na stanowisku merytorycznym prowadzona jest ewidencja wniosków o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz ewidencja wydanych decyzji. Za okres objęty kontrolą Wojewoda Mazowiecki pozytywnie ocenił działania Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Grudusku w zakresie sposobu organizacji zadania oraz pozytywnie z nieprawidłowościami w przedmiocie ustalania uprawnień do świadczenia pielęgnacyjnego. 1. Organizacja realizacji zadania. W strukturze organizacyjnej Ośrodka wyodrębniono Dział Świadczeń Rodzinnych, co zgodne jest z przepisami art. 20 ust. 4 ustawy. Ustawowe zadania realizuje Pani na podstawie upoważnienia Wójta Gminy do prowadzenia postępowań w sprawach świadczeń rodzinnych oraz do wydawania decyzji administracyjnych w tych sprawach. Pracownik merytoryczny, realizujący bezpośrednio kontrolowane zadania - Pani Katarzyna Radziejewicz (inspektor do spraw świadczeń rodzinnych i funduszu alimentacyjnego),
posiada upoważnienie Wójta Gminy do prowadzenia postępowań w sprawach świadczeń rodzinnych. Pani Katarzyna Radziejewicz zatrudniona została od dnia 5 lutego 2007 roku na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy. Posiada aktualny zakres czynności, w którym szczegółowo określono realizację kontrolowanych zadań. 2. Ustalanie uprawnień do świadczenia pielęgnacyjnego. W trakcie kontroli analizie poddano wszystkie akta (10) spraw realizowanych na podstawie wydanych decyzji administracyjnych z okresu podlegającego kontroli. We wszystkich przypadkach wnioski o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego były kompletne, zawierając w swojej treści wszystkie niezbędne elementy. Do wniosków, opatrzonych pieczęcią z datą wpływu i podpisem osoby przyjmującej, wnioskodawcy dołączali wszelkie wymagane prawem zaświadczenia, oświadczenia i inne dokumenty konieczne do ustalenia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, w tym te, o których mowa w 8 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego do ustawy. Prawo do świadczenia pielęgnacyjnego ustalano na czas określony, oznaczony w orzeczeniu o niepełnosprawności lub na czas nieoznaczony, jeżeli wynikało to z orzeczenia o niepełnosprawności. W analizowanych sprawach świadczenie pielęgnacyjne przyznano i wypłacono 10 osobom, tj. rodzicom, którzy nie podjęli lub zrezygnowali z zatrudnienia w celu sprawowania opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem (art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy). Od dnia 1 lipca 2013 roku świadczenia zostały przyznane w kwocie 620 zł miesięcznie. Następnie, zgodnie z art. 1 i 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2014 roku o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 559), po wszczęciu i przeprowadzeniu postępowań z urzędu, wysokość świadczeń ustalono: - w okresie od dnia 1 maja 2014 roku do 31 grudnia 2014 roku w wysokości 800 zł miesięcznie; - w okresie od dnia 1 stycznia 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku w wysokości 1 200 zł miesięcznie; - na okres od 1 stycznia 2016 roku w wysokości 1 300 zł miesięcznie. We wszystkich skontrolowanych sprawach, za wyjątkiem jednej, prawidłowo przyznano świadczenia, prawidłowo określono ich wysokość oraz okres na jaki zostały przyznane. Natomiast w sprawie GOPS.5122.6.2013 świadczenie przyznano na podstawie orzeczenia o niepełnosprawności Powiatowego Zespołu do spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Ciechanowie z dnia 29 maja 2012 roku (nr orzeczenia: PCPR.IX.5220/1180/07/12), w którym nie wskazano konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze
znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji (pkt 7 orzeczenia), a wskazano jedynie konieczność stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji (pkt 8 orzeczenia). Przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego nastąpiło wbrew zapisom art. 17 ust. 1 ustawy. Świadczenie przyznano decyzją nr 73/12 z dnia 22 czerwca 2012 roku na okres od dnia 1 maja 2012 roku do dnia 31 grudnia 2017 roku oraz wypłacono je od dnia 1 maja 2012 roku do dnia 31 października 2015 roku na łączną kwotę 31 880 zł. Kwota ta została wydatkowana w sposób niezgodny z przepisami i stanowi dotację pobraną w nadmiernej wysokości. Podobnie nieuzasadniony wydatek stanowią kwoty świadczeń pieniężnych wypłaconych w związku z posiadaniem prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, ponieważ wnioskodawca w myśl postanowień art. 17 ust. 1 ustawy tego prawa nie posiadał. Chodzi tu o kwotę wypłaconego dodatku do świadczenia (600 zł) oraz kwotę pomocy finansowej wypłaconej w ramach rządowych programów wspierania niektórych osób pobierających świadczenie pielęgnacyjne (5 000 zł). Wyżej wymienione kwoty wypłacono w oparciu o następujące decyzje administracyjne: 1) nr 23/13 z dnia 19 lutego 2013 r. (600 zł), 2) nr 75/12 z dnia 29 czerwca 2012 r. (200 zł), 3) nr 101/12 z dnia 2 sierpnia 2012 r. (600 zł), 4) nr 63/13 z dnia 2 maja 2013 r. (600 zł), 5) nr 119/13 z dnia 24 lipca 2013 r. (1 200 zł), 6) nr 48/14 z dnia 10 kwietnia 2014 r. (2 400 zł). Decyzję przyznającą świadczenie pielęgnacyjne nr 73/12 z dnia 22 czerwca 2012 roku przygotowywała Pani Iwona Starus starszy referent do spraw obsługi dłużników alimentacyjnych, zastępując Panią Katarzynę Radziejewicz, która przebywała na urlopie macierzyńskim. Pani I. Starus posiadała upoważnienie do prowadzenia postępowań w sprawach świadczeń rodzinnych na czas nieobecności Pani K. Radziejewicz upoważnienie Wójta Gminy Grudusk nr 1020.46.2012 z dnia 8 marca 2012 roku. Przedmiotową decyzję podpisała Pani Kierownik z upoważnienia Wójta Gminy Grudusk w dniu 22 czerwca 2012 r. i tego samego dnia została ona wprowadzona do obrotu prawnego poprzez doręczenie stronie w siedzibie GOPS, co strona potwierdziła datą odbioru i własnoręcznym podpisem na kopii decyzji. Po nowelizacji ustawy w 2013 roku weryfikacji świadczeń pielęgnacyjnych, w tym przedmiotowego świadczenia, dokonywała Pani Katarzyna Radziejewicz. Ponadto w czasie kontroli ustalono, że Pani Kierownik oraz pracownicy merytoryczni nie podlegali wyłączeniu w omawianej sprawie, tj. GOPS.5122.6.2013, na podstawie art. 24 1 pkt 1-7 Kpa.
Decyzje administracyjne wydane w sprawach przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego spełniały wymogi określone w art. 107 Kpa. Wszystkie sprawy załatwiano w sposób terminowy, licząc od daty złożenia wniosku do daty wydania decyzji. Świadczeniobiorcy odbierali decyzje osobiście w siedzibie Ośrodka, potwierdzając ten fakt własnoręcznym podpisem i datą odbioru na kopii decyzji. W odniesieniu do dwóch decyzji stwierdzono brak dowodów na ich prawidłowe doręczenie stronie są to decyzje nr 101/12 z dnia 2 sierpnia 2012 r. i nr 23/13 z dnia 19 lutego 2013 r. dotyczące sprawy GOPS.5122.6.2013. Jednostka kontrolowana występowała do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w kwestii ustalenia okresu niezbędnego do uzyskania 25-letniego okresu ubezpieczenia emerytalnego i rentowego (składkowego i nieskładkowego) w czterech sprawach. W sześciu sprawach wystąpienie takie nie było konieczne, ponieważ osoby podlegały ubezpieczeniu w KRUS. Aktualnie za 4 osoby Ośrodek opłaca składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe na podstawie art. 6 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 121), ponieważ osoby te nie posiadały 25-letniego okresu ubezpieczenia. Ośrodek opłaca składkę na ubezpieczenie zdrowotne za cztery osoby pobierające świadczenie pielęgnacyjne, ponieważ osoby te nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia z innego tytułu. Pozostali świadczeniobiorcy posiadają inny tytuł do opłacania składki zdrowotnej. Dokonywano w tym zakresie stosownych ustaleń. Za stwierdzone nieprawidłowości odpowiedzialność ponosi Pani Kierownik oraz pracownicy realizujący kontrolowane zagadnienia. Przedstawiając powyższe ustalenia zobowiązuję Panią Kierownik do podjęcia następujących działań: 1. W sprawie oznaczonej GOPS.5122.6.2013, dokonać zwrotu do budżetu Wojewody Mazowieckiego (na konto dochodów: 36 1010 1010 0100 6722 3100 0000) dotacji pobranej w nadmiernej wysokości w latach 2012-2015 z działu 852 Pomoc Społeczna, rozdział 85212 2010 Świadczenia rodzinne, świadczenia z funduszu alimentacyjnego oraz składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w kwocie 32 480 zł oraz z rozdziału 85295 2010 Pozostała działalność w kwocie 5 000 zł., tj. łącznie 37 480 zł (słownie: trzydzieści siedem tysięcy czterysta osiemdziesiąt złotych). Zwrotu dotacji proszę dokonać wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych w ciągu 15 dni od otrzymania niniejszego wystąpienia.
2. Decyzje administracyjne, przyznające prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, prawidłowo doręczać stronom, tj. z zachowaniem przepisu art. 46 1 Kodeksu postępowania administracyjnego. Jednocześnie informuję, że na podstawie art. 48 ustawy o kontroli w administracji rządowej od wystąpienia pokontrolnego nie przysługują środki odwoławcze oraz zobowiązuję Panią do przekazania, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, pisemnej informacji o sposobie realizacji zaleceń i wniosków pokontrolnych. z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Artur Subda Zastępca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Do wiadomości: 1. Pan Jacek Bogdan Oględzki Wójt Gminy Grudusk 2. a/a