Program realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego w Zespole Szkół Chemicznych i Ogólnokształcących w Olsztynie 2018/2019
Program realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego w Zespole Szkół Chemicznych i Ogólnokształcących w Olsztynie obejmuje celowe, uporządkowane i wzajemnie powiązane działania związane z doradztwem zawodowym realizowanym w szkole, podlegające wewnętrznej ewaluacji. Dla działań tych zaplanowanych na rok szkolny 2018/2019 zostają określeni adresaci, realizatorzy oraz partnerzy. Program realizacji doradztwa zawodowego został opracowany w oparciu o Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego i zawiera: I. Podstawy prawne II. Założenia ogólne III. Cel ogólny doradztwa zawodowego IV. Treści programowe oraz efekty realizacji programu V. Realizację programu VI. Ewaluację programu I. Podstawy prawne: Prowadzenie działań związanych z doradztwem zawodowym w szkole/placówce regulują: Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. 2017 poz.59). Rozporządzenie MEN z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. 2017 poz. 1591 ze zmianami 2018 poz. 1647). Rozporządzenie MEN z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz. U. 2018 poz. 1675). Rozporządzenie MEN z dnia 28 marca 2017 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz. U. 2017 poz.703). Rozporządzenie MEN z dnia 3 sierpnia 2018 r. w sprawie wykazu zajęć prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz przez nauczycieli poradni psychologiczno-pedagogicznych oraz nauczycieli: pedagogów, psychologów, logopedów, terapeutów pedagogicznych i doradców zawodowych (Dz. U. 2018 poz. 1601). II. Założenia ogólne Program realizacji doradztwa zawodowego został opracowany w oparciu o Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego, który uwzględnia wszystkie typy szkoły w zespole. Przygotowując niniejszy Program, uwzględniono wyniki przeprowadzonej diagnozy zapotrzebowania uczniów na informacje edukacyjne i zawodowe w celu wsparcia uczniów w planowaniu dalszej edukacji i kariery zawodowej. Diagnozę przeprowadzono wśród 76 uczniów klas pierwszych. W procesie tym zastosowano następujące techniki i narzędzia badawcze: ankietę online. Wnioski z diagnozy pozwalają stwierdzić, że uczniowie potrzebują wsparcia w zakresie doradztwa zawodowego. Strona 1 z 12
Program obejmuje treści i działania, które realizowane będą w ramach: Zajęć z doradztwa zawodowego, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 109 ust. 1 pkt. 7. Zajęć prowadzonych w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Przedsięwzięć i różnorodnych form wsparcia udzielanych uczniom w szkole przez kadrę pedagogiczną podczas bieżącej pracy, w tym także w formie wycieczek zawodoznawczych czy też na zajęciach z m wychowawcą. III. Cel ogólny doradztwa zawodowego Działania w zakresie doradztwa zawodowego w Zespole Szkół Chemicznych i Ogólnokształcących mają na celu wspieranie uczniów w procesie przygotowania ich do świadomego i samodzielnego wyboru kolejnego etapu kształcenia i zawodu, z uwzględnieniem ich zainteresowań, uzdolnień i predyspozycji zawodowych oraz informacji na temat systemu edukacji i rynku prac. IV. Treści programowe oraz efekty realizacji programu Planowane działania uwzględniają zasoby szkoły, potrzeby i możliwości oraz treści programowe w obszarach: 1. Poznanie siebie; 2. Świat zawodów i rynek pracy; 3. Rynek edukacyjny i uczenia się przez całe życie; 4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno- zawodowych. Treści szczegółowe stanowią załącznik do programu. Program umożliwia: Uzyskanie przez uczniów dostępu do wsparcia z zakresu doradztwa zawodowego. Wsparcie rodziców w związku z udzielaniem przez nich pomocy w podejmowaniu przez dzieci decyzji edukacyjno-zawodowych. Wzbogacenie oferty szkoły i jej promocję w obszarze działań z zakresu doradztwa zawodowego. Przejrzystość i ciągłość oddziaływań poprzez wskazanie osób działających na rzecz Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego oraz określanie zakresu ich odpowiedzialności. Ponadto sprawnie funkcjonujący system doradztwa zawodowego, dzięki zaangażowaniu wszystkich nauczycieli, wychowawców, specjalistów w szkole oraz podmiotów współpracujących w zakresie wsparcia rozwoju zawodowego uczniów daje efekt synergii. Strona 2 z 12
V. Realizacja programu Program realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego określa: 1. Działania związane z realizacją doradztwa zawodowego, w tym: Tematykę działań. Metody i formy działań z uwzględnieniem udziału rodziców w tych działaniach. Terminy realizacji działań. Osoby odpowiedzialne za realizację poszczególnych działań. 2. Podmioty, z którymi szkoła współpracuje przy realizacji zadań z doradztwa. VII LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE CZĘŚĆ A. Proponowane formy doskonalenia doradztwa zawodowego funkcjonującego w szkole. Obszar 1. Poznawanie własnych zasobów, m.in.: zainteresowań, zdolności i uzdolnień, mocnych i słabych stron, jako potencjalnych obszarów do rozwoju, ograniczeń, kompetencji (wiedzy, umiejętności i postaw), wartości, predyspozycji zawodowych, stanu zdrowia. Tematyka działania Metody i formy działań Osoby/instytucje Czas realizacji 1. Sporządzanie bilansu własnych zasobów. Podejmowanie działań na rzecz wspierania uczniów w rozpoznawaniu ich zasobów i obszarów do rozwoju przy wykorzystaniu różnych metod i technik diagnostycznych. Wszyscy w trakcie bieżącej pracy z uczniami. Zapewnienie uczniom dostępu do pogłębionej diagnozy zasobów poprzez: testy zawodoznawcze, ankiety określające predyspozycje zawodowe. Pedagog. Lider doradztwa zawodowego. 2. Ustalenie obszarów do rozwoju edukacyjnozawodowego i osobistego. Uwzględnienie wśród treści przedmiotowych i godzin wychowawczych działań na rzecz poznania przez uczniów własnych zasobów i obszarów do rozwoju. Włączenie rodziców do wspomagania dziecka w poznawaniu własnych zasobów, predyspozycji. Organizowanie przedsięwzięć (edukacja artystyczna, Europejski Dzień Języków Obcych) prezentujących talenty Wszyscy lider doradztwa zawodowego, pedagog szkolny. Spotkania z rodzicami. Strona 3 z 12
uczniowskie, w tym kompetencje związane z nabywanymi kwalifikacjami zawodowymi. Obszar 2. Świat zawodów i rynek pracy, m.in.: poznawanie zawodów, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o zawodach i rynku pracy, umiejętność poruszania się po nim, poszukiwanie i utrzymanie pracy. 1.Analiza informacji o lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim rynku pracy. Wspieranie w rozwijaniu własnych predyspozycji i preferencji zawodowych ustalonych w badaniach z wykorzystaniem narzędzi z projektu, we współpracy z PPP, służbami OHP, w oparciu o dostępną ofertę kształcenia. Zapoznawanie z Barometrem zawodów. Rozpoznawanie, w ramach rozmów kierowanych, poziomu wiedzy o realiach rynku pracy w kraju i za granicą, wymaganiach stawianych pracownikom, poszukiwanych zawodach, zasadach rekrutacji, możliwościach wsparcia finansowego. Nauczyciele lider doradztwa zawodowego, informatyki, języków, przedsiębiorczość WOS-u, geografii, bibliotekarz. 2.Charakterystyka procesu zakładania własnej firmy oraz instytucji wspomagających zakładanie działalności gospodarczej. Procedury rejestracji firmy, samozatrudnienia, uproszczone formy ewidencji, prawo pracy, prawo podatkowe, projekt edukacyjny Biznesplan własnej firmy. Zapoznanie z instytucjami takimi jak Inkubator Przedsiębiorczości, UP. Nauczyciele przedsiębiorczości II semestr Obszar 3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie, m.in.: znajomość systemu edukacji i innych form uczenia się, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o formach i placówkach kształcenia, uczenie się przez całe życie. 1.Korzystanie ze źródeł Przygotowanie punktów tematycznych na Nauczyciel bibliotekarz, lider Strona 4 z 12
informacji dotyczących dalszego kształcenia i doskonalenia zawodowego formalnego, pozaformalnego i nieformalnego. terenie szkoły. Udostępnienie linków do stron www (np. ORE) prezentujących m.in. charakterystykę zawodu/ stanowiska pracy. Organizowanie spotkań tematycznych, upowszechniających informacje o realiach rynku pracy, warunkach podnoszenia kwalifikacji zawodowych, poszerzania tych kwalifikacji z wykorzystaniem informacji z PUP, danych GUS. doradztwa, przedmiotów. Działania w ramach Ogólnopolskiego Tygodnia Kariery. 2.Analiza możliwości uzupełniania, poszerzania i uzyskiwania nowych kwalifikacji zawodowych w ramach krajowego i europejskiego systemu kwalifikacji. Współpraca z pracodawcami, np. z PUP, OHP, poznawanie regionalnego, ogólnopolskiego i europejskiego rynku pracy. Realizowanie EUROPEJSKIGO PLANU ROZWOJU SZKOŁY na lata 2017-2022. Współpraca z rodzicami i absolwentami w organizacji prezentacji kierunków kształcenia oferowanych przez szkołę. Lider doradztwa, wszyscy. 3.Określanie korzyści wynikających z uczenia się przez całe życie w rozwoju osobistym i zawodowym. Prezentacja indywidualnych losów zawodowych, w tym absolwentów szkoły (spotkania z ciekawymi ludźmi, pracodawcami, rodzicami, absolwentami, osobami mającymi doświadczenie z emigracji zarobkowej). Prezentacji własnej szkoły podczas Targów Edukacji i Pracy oraz Drzwi Otwartych. Lider doradztwa,. Zapewnianie młodzieży możliwości uczestnictwa w targach edukacji, w tym szkół wyższych, targach pracy. Organizacja wycieczek edukacyjnych. Organizacja paneli dyskusyjnych, Strona 5 z 12
o tematyce zawodoznawczej. W ramach lekcji przedmiotowych lub godziny wychowawczej nauka pisania życiorysu, CV. Organizowanie konkursów, aktywizowanie młodzieży w proces poszukiwania informacji. Organizacja konkursu mój zawód, moja pasja. Współpraca z uczelniami wyższymi włączanie się w przedsięwzięcia proponowane przez te instytucje. Obszar 4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych, m.in.: planowanie ścieżki edukacyjnej i zawodowej z przygotowaniem do zdobywania doświadczenia zawodowego oraz refleksji nad nim, podejmowanie i zmiany decyzji dotyczących edukacji i pracy, korzystanie z całożyciowego poradnictwa kariery. 1.Ustalanie swoich celów, zadań i działania w kontekście planowania kariery. Prowadzenie wśród uczniów badań z wykorzystaniem narzędzi diagnozy doradczej, w tym otrzymanych przez szkołę w ramach projektu. Prowadzenie rozmów doradczych z uczniami (i rodzicami) celem pomocy w planowaniu indywidualnych ścieżek kariery. Lider doradztwa,, pedagog. Diagnoza uczniów ze SPE w obszarze rynku edukacyjnego z uwzględnieniem ich potrzeb. Wspieranie uczniów w opracowaniu ich Indywidualnego Planu Działania. CZĘŚĆ B. Proponowane formy doskonalenia doradztwa zawodowego funkcjonującego w szkole. Szkolenie członków zespołu Wykład z obszaru doradztwa edukacyjnozawodowego. Doradca zawodowy, PPP Wrzesień/ październik Strona 6 z 12
doradczego z obszaru doradztwa edukacyjnozawodowego. nr 1 w Olsztynie 2018 Objęcie szczególną opieką doradczą młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Stworzenie listy i zaproponowanie spotkań zarówno indywidualnych jak i grupowych dla dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Dyrektor szkoły doradca zawodowy, psycholog, pedagog, pracownicy PPP. Listopad 2018 Strona 7 z 12
TECHNIKUM NR 8 CZĘŚĆ A. Proponowane formy doskonalenia doradztwa zawodowego funkcjonującego w szkole. Obszar 1. Poznawanie własnych zasobów, m.in.: zainteresowań, zdolności i uzdolnień, mocnych i słabych stron, jako potencjalnych obszarów do rozwoju, ograniczeń, kompetencji (wiedzy, umiejętności i postaw), wartości, predyspozycji zawodowych, stanu zdrowia. Tematyka działania Metody i formy działań Osoby/instytucje Czas realizacji 1. Sporządzanie bilansu własnych zasobów. Podejmowanie działań na rzecz wspierania uczniów w rozpoznawaniu ich zasobów i obszarów do rozwoju przy wykorzystaniu różnych metod i technik diagnostycznych. Wszyscy w trakcie bieżącej pracy z uczniami. Zapewnienie uczniom dostępu do pogłębionej diagnozy zasobów poprzez: testy zawodoznawcze, ankiety określające predyspozycje zawodowe. Pedagog. Lider doradztwa zawodowego. 2. Ustalenie obszarów do rozwoju edukacyjnozawodowego i osobistego. Uwzględnienie wśród treści przedmiotowych i godzin wychowawczych działań na rzecz poznania przez uczniów własnych zasobów i obszarów do rozwoju. Włączenie rodziców do wspomagania dziecka w poznawaniu własnych zasobów, predyspozycji. Organizowanie przedsięwzięć (warsztaty chemiczne, Europejski Dzień Języków Obcych) prezentujących talenty uczniowskie, w tym kompetencje związane z nabywanymi kwalifikacjami zawodowymi. Wszyscy lider doradztwa zawodowego, pedagog szkolny. Spotkania z rodzicami. Współdziałanie z pracodawcami w ocenie predyspozycji uczniów prezentowanych podczas zajęć z zakresu praktycznej nauki zawodu, stażów zawodowych, wymian. Strona 8 z 12
Obszar 2. Świat zawodów i rynek pracy, m.in.: poznawanie zawodów, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o zawodach i rynku pracy, umiejętność poruszania się po nim, poszukiwanie i utrzymanie pracy. 1.Analiza informacji o lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim rynku pracy. Stwarzanie możliwości poszerzania kwalifikacji w ramach zawodu, którego się uczą. Wspieranie w rozwijaniu własnych predyspozycji i preferencji zawodowych ustalonych w badaniach z wykorzystaniem narzędzi z projektu, we współpracy z PPP, służbami OHP, w oparciu o dostępną ofertę kształcenia. Zapoznawanie z Barometrem zawodów. Rozpoznawanie, w ramach rozmów kierowanych, poziomu wiedzy o realiach rynku pracy w kraju i za granicą, wymaganiach stawianych pracownikom, poszukiwanych zawodach, zasadach rekrutacji, możliwościach wsparcia finansowego. Nauczyciele lider doradztwa zawodowego, informatyki, języków, przedsiębiorczość WOS-u, geografii, bibliotekarz, przedmiotów zawodowych 2.Charakterystyka procesu zakładania własnej firmy oraz instytucji wspomagających zakładanie działalności gospodarczej. Procedury rejestracji firmy, samozatrudnienia, uproszczone formy ewidencji, prawo pracy, prawo podatkowe, projekt edukacyjny Biznesplan własnej firmy. Zapoznanie z instytucjami takimi jak Inkubator Przedsiębiorczości, UP. Nauczyciele przedsiębiorczoś ci, przedmiotów zawodowych II semestr Obszar 3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie, m.in.: znajomość systemu edukacji i innych form uczenia się, wyszukiwanie oraz przetwarzanie informacji o formach i placówkach kształcenia, uczenie się przez całe życie. 1.Korzystanie ze źródeł informacji Przygotowanie punktów tematycznych na terenie szkoły. Udostępnienie linków do stron www (np. Nauczyciel bibliotekarz, lider doradztwa, Strona 9 z 12
dotyczących dalszego kształcenia i doskonalenia zawodowego formalnego, pozaformalnego i nieformalnego. ORE) prezentujących m.in. charakterystykę zawodu/ stanowiska pracy. Organizowanie spotkań tematycznych, upowszechniających informacje o realiach rynku pracy, warunkach podnoszenia kwalifikacji zawodowych, poszerzania tych kwalifikacji z wykorzystaniem informacji z PUP, danych GUS. przedmiotów. Udostępniania i upowszechnianie informacji o wymaganiach pracodawców (np. współpracujących ze szkołą), prezentowanie ofert pracy. 2.Analiza możliwości uzupełniania, poszerzania i uzyskiwania nowych kwalifikacji zawodowych w ramach krajowego i europejskiego systemu kwalifikacji. Współpraca z pracodawcami, np. z PUP, OHP, poznawanie regionalnego, ogólnopolskiego i europejskiego rynku pracy. Realizowanie EUROPEJSKIGO PLANU ROZWOJU SZKOŁY na lata 2017-2022. Współpraca z rodzicami i absolwentami w organizacji form prezentujących kierunki kształcenia oferowane przez szkołę. Lider doradztwa, wszyscy. 3.Określanie korzyści wynikających z uczenia się przez całe życie w rozwoju osobistym i zawodowym. Prezentacji indywidualnych losów zawodowych, w tym absolwentów szkoły (spotkania z ciekawymi ludźmi, pracodawcami, rodzicami, absolwentami, osobami mającymi doświadczenie z emigracji zarobkowej). Prezentacji własnej szkoły podczas Targów Edukacji i Pracy oraz Drzwi Otwartych. Lider doradztwa,. Zapewnianie młodzieży możliwości uczestnictwa w targach edukacji, w tym szkół wyższych, targach pracy. Organizacja wycieczek edukacyjnych. Organizacja paneli dyskusyjnych, Strona 10 z 12
o tematyce zawodoznawczej. W ramach lekcji przedmiotowych lub godziny wychowawczej nauka pisania życiorysu, CV. Organizowanie konkursów, aktywizowanie młodzieży w proces poszukiwania informacji. Organizacja konkursu mój zawód, moja pasja. Współpraca z uczelniami wyższymi włączanie się w przedsięwzięcia proponowane przez te instytucje. Obszar 4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych, m.in.: planowanie ścieżki edukacyjnej i zawodowej z przygotowaniem do zdobywania doświadczenia zawodowego oraz refleksji nad nim, podejmowanie i zmiany decyzji dotyczących edukacji i pracy, korzystanie z całożyciowego poradnictwa kariery. 1.Ustalanie swoich celów, zadań i działania w kontekście planowania kariery. Prowadzenie diagnozy ukierunkowanej na analizę własnych zasobów ze zidentyfikowanymi potrzebami i oczekiwaniami pracodawców oraz wymaganiami rynku pracy. Prowadzenie wśród uczniów badań z wykorzystaniem narzędzi diagnozy doradczej, w tym otrzymanych przez szkołę w ramach projektu. Dyrektor szkoły doradca zawodowy, psycholog, pedagog, pracownicy PPP. Prowadzenie rozmów doradczych z uczniami (i rodzicami) celem pomocy w planowaniu indywidualnych ścieżek kariery. Diagnoza uczniów ze SPE w obszarze rynku edukacyjnego z uwzględnieniem ich potrzeb. Wspieranie uczniów w opracowaniu ich Indywidualnego Planu Działania. CZĘŚĆ B. Proponowane formy doskonalenia doradztwa zawodowego funkcjonującego w szkole. Strona 11 z 12
Szkolenie członków zespołu doradczego z obszaru doradztwa edukacyjnozawodowego. Wykład z obszaru doradztwa edukacyjnozawodowego. Doradca zawodowy, PPP nr 1 w Olsztynie Wrzesień/paźdz iernik 2018 Objęcie szczególną opieką doradczą młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Stworzenie listy i zaproponowanie spotkań zarówno indywidualnych jak i grupowych dla dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Dyrektor szkoły doradca zawodowy, psycholog, pedagog, pracownicy PPP Listopad 2018 Niniejszy program został opracowany przez Zespół ds. doradztwa zawodowego. Program został zaopiniowany przez Radę Pedagogiczną w dniu.. i zatwierdzony przez dyrektora szkoły do realizacji w roku 2018/2019. Strona 12 z 12