WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO W ZESPOLE SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH NR 7 W OLSZTYNIE

Transkrypt

1 WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO W ZESPOLE SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH NR 7 W OLSZTYNIE Opracowanie: Ewa Cichocka

2 Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego obejmuje ogół działań podejmowanych przez szkołę w celu przygotowania uczniów do wyboru zawodu oraz poziomu i kierunku kształcenia. Stwarza uczniom realną możliwość zdobycia wiedzy i umiejętności niezbędnych do odnalezienia swojego miejsca na drodze kariery zawodowej Dokument zawiera opis planowanych działań szkoły w obszarze doradztwa zawodowego. Spis treści: 1. Podstawowe pojęcia 2. Przepisy prawne 3. Założenia WSDZ 4. Cele i zadania WSDZ 5. Sposoby działania 6. Ewaluacja

3 1. PODSTAWOWE POJĘCIA Z ZAKRESU DORADZTWA EDUKACYJNO-ZAWODOWEGO PORADNICTWO ZAWODOWE Długofalowe i wieloetapowe działania wychowawcze, towarzyszące jednostce w trakcie jej rozwoju zawodowego. Obejmuje ono udzielanie pomocy uczniom i dorosłym w planowaniu, tworzeniu i rozwoju kariery zawodowej, przynoszącej jednostce satysfakcję i zawodowy sukces. (por.: Ogólne zasady funkcjonowania poradnictwa zawodowego w systemie urzędów pracy. (1996) Wyd. KUP. s. 4, maszynopis) ORIENTACJA ZAWODOWA Działania wychowawcze szkoły, rodziców, i innych osób, grup i instytucji - mające na celu przygotowanie młodzieży do planowania kariery zawodowej, których ważnym elementem jest podejmowanie kolejnych decyzji wyboru zawodu i szkoły. (por.: K. Lelińska: Założenia i kierunki rozwoju poradnictwa zawodowego w warunkach reformy edukacji (1999) Problemy poradnictwa psychologiczno - pedagogicznego. Nr 2/11. s. 29) DORADZTWO ZAWODOWE Świadczenie pomocy w dokonywaniu kolejnych decyzji wyboru zawodu lub pracy w formie indywidualnej porady zawodowej, poprzez analizę pola problemowego jednostki i udzielenie jej informacji zawodowych, podawanie wskazówek, sugestii oraz instrukcji. (por.: K. Lelińska: Założenia i kierunki rozwoju poradnictwa zawodowego w warunkach reformy edukacji, (1999) Problemy poradnictwa psychologiczno - pedagogicznego Nr 2/11. s. 29 )

4 DORADCA ZAWODOWY Osoba udzielająca pomocy, w formie grupowych i indywidualnych porad zawodowych, młodzieży i osobom dorosłym w wyborze zawodu, kierunku kształcenia i szkolenia, uwzględniając ich możliwości psychofizyczne i sytuację życiową a także potrzeby rynku pracy oraz możliwości systemu edukacyjnego, współpracując z rodzicami i nauczycielami w procesie orientacji zawodowej uczniów oraz wykorzystując w tym celu wiedzę o zawodach, znajomość psychologicznych i pedagogicznych technik, diagnozę rynku pracy oraz techniczne środki przekazywania informacji zawodowej.(por.: klasyfikacja zawodów i specjalności Wyd. Mpips. Tom v, zeszyt 2 cz. Ii. S. 497) INFORMACJA ZAWODOWA Zbiory danych potrzebnych jednostce do podejmowania kolejnych decyzji zawodowych oraz związanych z zatrudnieniem. Zakres treści, metod i kanały przekazywanych informacji są dostosowane do etapu rozwoju zawodowego jednostki oraz rodzajów podejmowanych decyzji. (por.: K. Lelińska: Przygotowanie uczniów do wyboru zawodu metodą zajęć praktycznych. (1985). WSiP. s. 35) INFORMACJA EDUKACYJNA Zbiory danych potrzebnych jednostce do podejmowania decyzji związanych z dalszym kształceniem. (opr. G. Sołtysińska) ZAWÓD Wewnętrznie spójny system czynności wymagający określonych kwalifikacji, wykonywanych w uregulowany sposób i systematycznie, stanowiący podstawę utrzymania i zapewniający pozycję w społeczeństwie. (por.: J. Szczepański: Czynniki kształtujące zawód i strukturę zawodową. Socjologia zawodów. (1965) KiW.)

5 2. PODSTAWOWE PRZEPISY PRAWA POLSKIEGO DOTYCZĄCE DORADZTWA EDUKACYJNO- ZAWODOWEGO W SZKOLE 1) Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz.2572) 2) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U., z 2001 r. Nr 61, poz. 624, z późn. zm.) wprowadzające funkcjonowanie wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego, realizowanego we współpracy z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi. 3)Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2011 r. Nr 228, poz. 1487) 3. ZAŁOŻENIA WEWNĄTRZSZKOLNEGO SYSYTEMU DORADZTWA ZAWODOWEGO Wybór zawodu nie jest pojedynczym aktem decyzyjnym, ale procesem rozwojowym i stanowi sekwencję decyzji podejmowanych na przestrzeni wielu lat życia. Preferencje zawodowe wywodzą się z doświadczeń dzieciństwa i rozwijają się wraz z upływem czasu. Na wybór zawodu wpływają głównie wartości, czynniki emocjonalne, rodzaj i poziom wykształcenia oraz wpływ środowiska. WSDZ obejmuje indywidualną i grupową pracę z uczniami, rodzicami i nauczycielami. Ma charakter planowych działań. Odbiorcami systemu są: Uczniowie, Rodzice, Nauczyciele WSDZ w Zespole Szkół Ogólnokształcących Nr 7 w Olsztynie realizują: szkolny doradca zawodowy, nauczyciele, wychowawcy, pracownicy biblioteki, pedagog szkolny, psycholog szkolny, którzy w ramach współpracy ze szkolnym doradcą zawodowym, realizują treści z zakresu doradztwa zawodowego i

6 poradnictwa kariery na lekcjach i zajęciach, a także współuczestniczą w realizacji wycieczek do instytucji rynku pracy, szkół, przedsiębiorstw, na targi pracy, współorganizują spotkania z przedstawicielami zawodów, absolwentami, przedstawicielami uczelni, wpierają realizacje inicjatyw podejmowanych w szkole na rzecz rozwoju idei doradztwa edukacyjno-zawodowego WSDZ w Zespole Szkół Ogólnokształcących Nr 7 w Olsztynie koordynowany jest przez szkolnego doradcę zawodowego, który na podstawie jego założeń opracowuje szczegółowy roczny plan pracy realizacji doradztwa edukacyjnozawodowego w szkole. 4. CELE I ZADANIA WEWNĄTRZSZKOLNEGO SYSTEMU DORADZTWA ZAWODOWEGO 1) Cele WSDZ Przygotowanie uczniów do podjęcia trafnej decyzji edukacyjnej i zawodowej, a zwłaszcza: zapoznanie uczniów z czynnikami niezbędnymi do podjęcia prawidłowej decyzji o wyborze zawodu; wyzwalanie aktywności uczniów w kierunku samopoznania i samooceny; pomoc uczniom w pogłębianiu wiedzy o interesujących ich zawodach i rynku pracy; wspomaganie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi zapoznanie ze strukturą szkolnictwa oraz kryteriami naboru do szkół ponadgimnazjalnych, pomaturalnych, policealnych i wyższych; współdziałanie rady pedagogicznej z rodzicami i instytucjami wspierającymi szkoły w zakresie orientacji szkolnej i zawodowej w realizacji zaplanowanych działań 2) Zadania WSDZ Podjęcie działań merytorycznych i organizacyjnych związanych z wdrożeniem i realizacją Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego.

7 Realizacja grupowych zajęć aktywizujących, przygotowujących uczniów do świadomego planowania przyszłości zawodowej. Podejmowanie działań (diagnozowanie, planowanie i realizacja zadań) z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego w pracy z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Udzielanie pomocy merytorycznej i wsparcia nauczycielom realizującym zajęcia z młodzieżą. Współpraca z instytucjami wspierającymi wewnątrzszkolny system doradztwa. Udzielanie indywidualnych porad edukacyjnych i zawodowych uczniom i ich rodzicom. Utworzenie Szkolnego Punktu Informacji Zawodowej. Dokonanie ewaluacji projektu. 3) Zadania Rady Pedagogicznej : Utworzenie i zapewnienie ciągłości działania wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zgodnie ze statutem szkoły. Określenie priorytetów dotyczących orientacji i informacji szkolnej i zawodowej w ramach programu wychowawczego szkoły na każdy rok nauki. Realizacja zadań z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej zawartych w programie wychowawczym szkoły. Identyfikacja potrzeb uczniów i rodziców oraz zmian na rynku pracy i dostosowywanie do nich oferty edukacyjnej placówki Prowadzenie zróżnicowanych metod aktywnego poznawania zawodów, osobowości i kierunków kształcenia oraz rynku pracy. Zapewnienie uczniom profesjonalnej pomocy doradczej zgodnie ze standardami Unii Europejskiej, włączanie placówek, instytucji i zakładów pracy w proces orientacji zawodowej. Poszerzanie wiedzy z zakresu zawodów przyszłości na rynku krajowym i unijnym, możliwości rozwoju zainteresowań i talentów uczniów.

8 5. SPOSOBY DZIAŁANIA ADRESAT: UCZNIOWIE ZADANIA OPIS DZIAŁANIA ODPOWIEDZIALNI SPOSOBY REALIZACJI TERMIN PRZEWIDYWANE EFEKTY 1. Prezentacja założeń Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego. Zapoznanie uczniów z założeniami WSDZ Doradca zawodowy Zajęcia grupowe młodzieżą z IX Uczniowie znają założenia WSDZ 2. Diagnoza potrzeb uczniów gimnazjum i liceum w zakresie doradztwa edukacyjnozawodowego Przeprowadzenie ankiety wśród uczniów klas I, II, i III gimnazjum i liceum wychowawcy klas Godziny do dyspozycji wychowawcy klasy IX X Uczniowie aktywnie uczestniczą w planowaniu działań doradczych 3. Prowadzenie zajęć grupowych z młodzieżą. Zajęcia aktywizujące: Zgodnie z harmonogramem i planem pracy (załącznik nr 1) wychowawca, pracownicy PP-P, zaproszone osoby Zajęcia warsztatowe z doradcą zawodowym Spotkania młodzieży z przedstawiciela mi różnych grup zawodowych, instytucji, Praca ciągła Uczniowie są świadomi znaczenia informacji o sobie, zawodach i możliwościach kształcenia. Dokonują samooceny swoich cech i predyspozycji potrafią skonfrontować swoje możliwości z wymaganiami zawodu; Konstruują, planują swoją karierę.

9 ZADANIA OPIS DZIAŁANIA ODPOWIEDZIALNI SPOSOBY REALIZACJI 3. Utworzenie Punktu Informacji Szkolnej i Zawodowej Udostępnienie informacji na temat sieci szkół, zawodów, rynku pracy, regulaminu naboru do szkół ponadgimnazjalnych nauczyciel biblioteki, wychowawcy Konsultacje, porady TERMIN Praca ciągła PRZEWIDYWANE EFEKTY Uczeń wie gdzie i jak szukać informacji z zakresu orientacji zawodowej; 4. Udzielanie indywidualnych porad edukacyjnych i zawodowych Dostosowanie tematyki do indywidualnych potrzeb ucznia (z uwzględnieniem uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych) psycholog z PP-P Praca indywidualna z uczniem porady, rozmowy, badania, konsultacje Praca ciagła Uczeń zdobywa wiedzę o sobie, zawodach i szkołach; zna swoje uwarunkowania zdrowotne w kontekście wyboru szkoły i zawodu; 5. Współpraca z Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną nr 3 w Olsztynie Badania psychologiczne i pedagogiczne z zakresu orientacji zawodowej dla uczniów klas II gimnazjum i III liceum pracownicy PP-P Badania predyspozycji zawodowych, konsultacje, porady, orzecznictwo, warsztaty aktywizujące do wyboru zawodu Praca ciągła Uczeń korzysta z pomocy specjalistów; określa zakres swoich preferencji i możliwości edukacyjnych i zawodowych; 6. Współpraca z instytucjami wspierającymi WSDZ w szkole Organizacja wycieczek do szkół i na uczelnie Prezentacja, spotkanie informacyjne Praca ciągła Uczeń zna instytucje wspierające szkołę w zakresie orientacji szkolnej i zawodowej;

10 ZADANIA OPIS DZIAŁANIA ODPOWIEDZIALNI SPOSOBY REALIZACJI Udział w spotkaniach organizowanych przez OHP, ODN, Kuratorium, UP i inne instytucje wspierające WSDZ. Wycieczki TERMIN PRZEWIDYWANE EFEKTY Uczeń pozyskuje informacje na temat rynku pracy i możliwości zatrudnienia

11 ADRESAT: RADA PEDAGOGICZNA ZADANIA TEMATYKA DO REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI METODY I FORMY REALIZACJI TERMIN CELE OPERACYJNE 1. Prezentacja założeń Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego Zapoznanie nauczycieli i wychowawców z założeniami WSDZ Doradca zawodowy Posiedzenie Rady Pedagogicznej IX Nauczyciele znają założenia WSDZ dla szkoły 2. Działalność Szkolnego Punktu Informacji Zawodowej Poradnictwo szkolne i zawodowe Doradca zawodowy Udzielanie porad wychowawcom, nauczycielom, Udostępnianie materiałów, pomocy dydaktycznych, scenariuszy zajęć Wg potrzeb Osoby zainteresowane wiedzą gdzie szukać informacji z zakresu orientacji szkolnej i zawodowej; 3. Powołanie Zespołu do Spraw Doradztwa Zawodowego w roku szkolnym 2012/2013 Opracowanie dokumentu Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego dla Zespoły szkół Ogólnokształcących Nr 7 w Olsztynie Zespół doradca zawodowy, pedagog, psycholog, Spotkania zespołu Wg potrzeb ZSO Nr 7 posiada WSDZ dla szkoły. 4. Praca Zespołu ds. Pomocy Psychologiczno- Opracowanie założeń do pracy z uczniami o Zespół ds. Pomocy Psychologiczno- Spotkania zespołu (analiza Wg harmonogramu Nauczyciele znają i realizują zadania

12 ZADANIA TEMATYKA DO REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI METODY I FORMY REALIZACJI Pedagogicznej specjalnych potrzebach edukacyjnych Pedagogicznej indywidualnych przypadków uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi) TERMIN CELE OPERACYJNE wynikające z założeń planu pomocy psychologicznopedagogicznej 5. Udzielanie pomocy merytorycznej i wsparcia nauczycielom realizującym zajęcia z młodzieżą Tematy do realizacji na godzinach wychowawczych wg załącznika nr 1 wychowawcy Spotkania szkoleniowe, porady indywidualne, dyskusje. ankiety rozmowy indywidualne Praca ciagła Nauczyciele i wychowawcy korzystają ze wsparcia w realizacji zadań z zakresu orientacji szkolnej i zawodowej; 6. Współpraca z Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną nr 3 Przeciwskazania zdrowotne do wykonywania określonych zawodów Pracownicy PPP, doradca zawodowy, pielęgniarka Porady indywidualne, Orzecznictwo, Badanie predyspozycji zawodowych, Konsultacje, Warsztaty zawodoznawcze Praca ciągła Korzystanie z wiedzy i wsparcia specjalistów;

13 ADRESAT: RODZICE ZADANIA TEMATYKA DO REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI METODY I FORMY REALIZACJI TERMIN CELE OPERACYJNE 1. Prezentacja założeń Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego Zapoznanie rodziców z założeniami WSDZ wychowawcy Spotkania z rodzicami Spotkanie z Radą Rodziców Godziny z wychowawcą IX Rodzice znają założenia WSDZ; 2. Wspomaganie rodziców w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych przez ich dzieci Udostępnienie informacji na temat sieci szkół, regulaminu naboru, możliwości dalszego kształcenia wychowawcy, pedagog Zorganizowanie spotkań szkoleniowych dla rodziców Godziny z wychowawcą, Indywidualne konsultacje i porady Wg potrzeb Rodzice efektywnie wspierają dzieci w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych; 3. Indywidualna praca z rodzicami uczniów, którzy mają problemy: zdrowotne, emocjonalne, decyzyjne, intelektualne, rodzinne itp. Dostosowanie tematyki do indywidualnych potrzeb ucznia i rodziców (ze szczególnym uwzględnieniem uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych) pedagog, wychowawca, nauczyciele Rozmowy indywidualne Porady indywidualne z psychologiem, lekarzem w poradni Konsultacje, porady Praca ciągła Rodzice korzystają z pomocy specjalistów;

14 ZADANIA TEMATYKA DO REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI METODY I FORMY REALIZACJI 4. Włączanie rodziców, jako przedstawicieli różnych zawodów, do działań informacyjnych szkoły Angażowanie rodziców do prowadzenia zajęć zawodoznawczych, organizowania wycieczek do zakładów pracy wychowawca, nauczyciele Lekcje Wycieczki Pogadanki Wyjścia do zakładów pracy Konsultacje, porady TERMIN Praca ciągła CELE OPERACYJNE Rodzice wspierają szkołę w realizacji założeń programowych WSDZ. 6.EWALUACJA Ewaluacja skuteczności zaplanowanych w WSDZ działań nastąpi poprzez: 1) zebranie informacji zwrotnej od adresatów (uczniów, rodziców, nauczycieli) za pomocą ankiet 2) zebranie informacji o losach absolwentów 3) analizę prowadzonej dokumentacji spotkań doradczych ZATWIERDZAM