Jak ulepszyć stronę internetową? Metody badania jakości serwisów internetowych Piotr Jardanowski Project Manager Symetria Metody badania/analizy strony internetowej Eye Tracking Statystyki ZBU KBU Clicktracking Analiza dostępności Analiza heurystyczna 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 2 1
Analiza strony WWW jako proces I Etap II Etap III Etap Statystyki Analiza dostępności KBU Clicktracking Analiza heurystyczna ZBU Eye Tracking 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 3 Statystyki 2
Słaba penetracja statystyk Z czego korzystamy - liczba UU - liczba odwiedzin (podstron) - geolokalizacja Z czego nie korzystamy - ustalania celów i tunelów - analizy podstron odrzucenia (exit/bounce rate) - czas pobytu na poszczególnych podstronach - przeglądarki - słowa kluczowe - strony generujące ruch 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 5 Główne Zalety i Wady Zalety: Wyszukanie słabych punktów serwisu Analiza ilościowa odwiedzin strony WWW Poznanie profilu użytkowników Łatwa i szybka instalacja oraz niskie koszty Wady: Problemy z cachem Możliwość wyłączenia/blokowania skryptu 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 6 3
Clicktracking Clicktracking mapa kliknięć 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 8 4
Clicktracking statystyka kliknięć 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 9 Clicktracking lista kliknięć 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 10 5
Główne Zalety i Wady Zalety: Wykrycie obszarów najczęściej klikanych w serwisie Wykrycie błędów użyteczności Łatwa i szybka instalacja oraz niskie koszty Wady: Brak poznania przyczyn kliknięcia w dany obszar Wymagania technologiczne (brak Flash i ramek, konieczna zgodność HTML) 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 11 Analiza dostępności 6
Analiza dostępności Dostępność WWW(ang. web accessibility) to dziedzina wiedzy z zakresu interakcji człowieka z komputerem zajmująca się problematyką tworzenia stron i serwisów internetowych dostępnych dla jak najszerszego grona odbiorców, ze szczególnym uwzględnieniem osób niepełnosprawnych. Dostępność serwisu internetowego oznacza stopień w jakim może być on postrzegany, rozumiany i przeglądany przez wszystkich użytkowników, niezależnie od ich cech lub upośledzeń, a także niezależnie od właściwości używanego przez nich oprogramowania i sprzętu. 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 13 Regulacje - Polska W Polsce brak jednej ustawy określającej zasady dostępności. Regulacje obowiązujące można znaleźć w: Konstytucji RP (w tym Art. 32 i Art. 69) Ustawy o dostępie do informacji publicznej (z dnia 6 września 2001 r.) Ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (z dnia 17 lutego 2005 r.) Karty Osób Niepełnosprawnych (Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 1 sierpnia 1997 r.) W powyższych dokumentach jest mowa o równości obywateli w dostępie do informacji bez dyskryminacji ze względu na jakiekolwiek kryteria w tym stopień sprawności. 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 14 7
Przykłady elementów dostępności 1. Obrazki i animacje:używaj atrybutu altdo opisu każdego elementu. 2. Multimedia:Umieść transkrypcje zapisów audio oraz opisy i nagłówki/tytuły plików wideo. 3. Linki hypertekstowe:umieszczaj w opisie linków tekst, który będzie miała sens, gdy zostanie przeczytany bez kontekstu. Unikaj zwrotów typu kliknij i więcej. 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 15 Korzyści zwiększa liczbę potencjalnych klientów, zwiększa nasz zysk/dochód z działalności Internetowej, zwiększa prestiż naszej marki w Internecie, poprawa dostępności kodu poprawia również użyteczność serwisu: usprawnienie działania naszego serwisu Internetowego poprzez poprawienie jakości kodu, obniżenie kosztów (szybsze ładowanie kodu), umożliwienie szybszego i łatwiejszego przeniesienia na inne technologie programowania 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 16 8
Analiza heurystyczna Analiza heurystyczna Analiza heurystyczna to ocena serwisu przez ekspertów w oparciu o zbiór zasad i konwencji przyjętych w Internecie. Jakob Nielsen Obserwacja zmian zachodzących w Internecie i pojawiających się konwencji. 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 18 9
Analiza heurystyczna przykład zasad Nielsen: http://www.useit.com/papers/heuristic/heuristic_list.html Zapewnij widoczność stanu systemu Dostosuj system do świata rzeczywistego (np. brak żargonu technicznego) Ostrzegaj użytkownika przed błędami Zachowaj spójność i standardy w systemie Pomóż użytkownikom rozpoznawać, diagnozować i radzić sobie z błędami 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 19 Analiza heurystyczna w praktyce 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 20 10
Analiza heurystyczna ilu ekspertów? Odsetek liczby wykrytych błędów Liczba ekspertów http://www.useit.com/papers/heuristic/heuristic_evaluation.html 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 21 Główne Zalety i Wady Zalety: Wykrycie odstępstw od konwencji i standardów internetowych Wykrycie błędów użyteczności Szybkość i niskie koszty Wady: Tylko ocena ekspertów, brak oceny użytkowników Zmieniające się standardy 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 22 11
Badania użyteczności z użytkownikami Badania uŝyteczności a czas i miejsce Czas badania Rozbieżny (Asynchroniczne) Zbieżny (Synchroniczne) Położenie użytkownika Naturalne środowisko Kwestionariusz internetowy Synchroniczne zdalne badania użyteczności Narzędziowa ocena użyteczności Raportowanie przez użytkownika krytycznych błędów Środowisko kontrolowane (laboratorium) N/A Tradycyjne (laboratoryjne) badania użyteczności Comparative Study of Synchronous Remote and Traditional In-Lab UsabilityEvaluation Methods. PrakaashSelvaraj, 03/2004, Blacksburg, Virginia 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 24 12
Klasyczne Badania Użyteczności Klasyczne Badania Użyteczności (KBU) z użytkownikami Klasyczne Badania Użyteczności to badania polegające na realizowaniu specjalnie przygotowanych zadań (zgodnych z celem istnienia danej strony internetowej) przez przedstawicieli (użytkowników) grupy docelowej serwisu w specjalnie przygotowanym laboratorium. Podczas badań: użytkownicy są obserwowani przez zespół badawczy, są sporządzane notatki, są rejestrowane zachowania użytkowników, moderator może zadawać pytania, celem wyjaśnienia wątpliwości. 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 26 13
Klasyczne badanie użyteczności 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 27 KBU - Ilu użytkowników testować % znalezionych błędów użyteczności Liczba testowanych użytkowników Jakob Nielsen www.useit.com 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 28 14
Główne Zalety i Wady Zalety: Zbadanie zachowania użytkownika z grupy docelowejna stronie WWW w warunkach zbliżonych do naturalnych Badanie użytkowników z grupy docelowej Możliwość rozmowy i dopytywania badanych Wykrycie sytuacji, które sprawiają problem użytkownikom Wady: Badanie nie odbywa się w naturalnych warunkach uczestnika Problem deklaracji, a realne przesłanki działania Problem dostępności specyficznej grupy docelowej Wysokie koszty 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 29 Zdalne Badania Użyteczności 15
Zdalne Badania UŜyteczności (ZBU) z uŝytkownikami Zdalne badania użyteczności to rodzaj badań, w których moderator i badany są oddzieleni przestrzennie. Badacz śledzi pracę użytkownika za pomocą sieci komputerowej z wykorzystaniem pomocnych narzędzi : - programy do wideo/audio konferencji, - narzędzia udostępniania aplikacji/pulpitu, - współdzielone tablice, itp.. 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 31 ZBU narzędzie UserVue Prowadzący: -zarządza badaniem, -nagrywa badanie i współdzieli pulpit -łączy się z badanymi przez chat lub telefon Uczestnik: -udostępnia swój pulpit, -komunikuje się z prowadzącym (TYLKO) Obserwatorzy: -obserwują badanie, -obserwują chat i/lub przysłuchują się rozmowie, - kontaktują się z prowadzącym, - kontaktują się między sobą, -mogą korzystać z markerów i zaznaczać istotne sytuacje 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 32 16
Główne Zalety i Wady Zalety: Zbadanie zachowania użytkownika z grupy docelowejna stronie WWW w warunkach naturalnych Badanie użytkowników z grupy docelowej niezależnie od miejsca przebywania Możliwość rozmowy i dopytywania badanych Wykrycie sytuacji, które sprawiają problem użytkownikom Wady: Zależność od połączeń sieciowych Instalacja oprogramowania po stronie badanego Brak możliwości stosowania technologii Eye Tracking 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 33 Eye Tracking 17
Eyetracking śledzenie wzroku Bezinwazyjna i bezdotykowa metoda badania Nieingerująca w naturalne zachowania 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 35 Wyniki eye trackingu -hot spot X oznacza kliknięcia Pomarańczowy czerwony kolor prawie wszyscy spojrzeli w to miejsce śółty kolor 50% badanych spojrzało w to miejsce Zielony kolor ktoś spojrzał w to miejsce 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 36 18
Wyniki eye trackingu gaze plot Kółko = fiksacja: im większe tym dłuŝsza fiks. wewnątrz kółka numer fiks. 200 300 ms Linia = skada: gwałtowne ruchy oka sakada łączy fiksacje Fiksacje + Sakady = ŚcieŜka Skanowania 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 37 Zastosowanie eye trackingu w badaniach serwisów WWW Badanie użyteczności,sprawdzające czy odwiedzający serwis: radzą sobie z jego obsługą? widzą potrzebne im opcje? wygodnie czyta im się treść stron? Badanie marketingowe, oceniające na ile użytkownicy zauważają te elementy stron, które chcieli wyeksponować twórcy. Mapa gorących miejsc 2008-05-16 Jak ulepszyć Eyetracking stronę internetową? - nowy trend 38 19
Główne Zalety i Wady Zalety: Sprawdzenie działania bodźców na wzrok człowieka Oszacowanie intuicyjności Eliminacja mało ważnych, a niepotrzebnie zwracających uwagę elementów Uzupełnienie wiedzy dla klasycznych badań użyteczności Wady: Nie odpowiada na pytanie dlaczego? Problemy z nagraniami u osób z wadami wzroku Wyniki należy interpretować tylko w konkretnych przypadku 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 39 Eye tracking bądźmy ostrożni wykrywacz konkretnych niepoprawności kreator ogólnych reguł 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 40 20
Dziękuję za uwagę Piotr Jardanowski Project Manager Symetria piotr.jardanowski@symetria.pl 2008-05-16 Jak ulepszyć stronę internetową? 41 21