Bydgoszcz, dnia.07. 2008r. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Bydgoszczy Wały Jagiellońskie 12 85-950 BYDGOSZCZ (052) 33-90-610 (052) 33-90-660 P/08/063 LBY-41001-2/08 Sz. P. Michał Zaleski Prezydent Torunia WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli (t.j. Dz. U. z 2007r. nr 231, poz. 1701), zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Bydgoszczy skontrolowała Urząd Miasta Toruń (zwany dalej Urzędem). Kontrolą objęto sprawowanie przez starostów w latach 2006 2007 nadzoru nad stacjami diagnostycznymi dopuszczającymi pojazdy samochodowe do ruchu drogowego. W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym 30.05.2008r., NajwyŜsza Izba Kontroli, Delegatura w Bydgoszczy na podstawie art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Panu niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie ocenia działania Urzędu w badanym zakresie pomimo wystąpienia nieprawidłowości, a w szczególności: 1. W zakresie sprawowania nadzoru nad stacjami kontroli pojazdów (SKP): Według stanu na 31.03.2008r., w rejestrze działalności regulowanej dot. przedsiębiorców prowadzących SKP na terenie miasta Toruń pozostawało 19 przedsiębiorców prowadzących działalność w 21 SKP. 1
Kontrola wykazała szereg pozytywnych działań Pana Prezydenta i Urzędu w powyŝszym zakresie, takich min. jak: Wydział Ewidencji i Rejestracji Urzędu, zwany dalej WEiR, w ramach wykonywanego w imieniu Pana Prezydenta nadzoru nad ww. stacjami, co najmniej raz w roku przeprowadzał kontrolę tych stacji. Działaniem tym spełniono wymagania zawarte w art. 83b. ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 ze zm.), zwanej dalej ustawą PRD. NaleŜycie monitorowano sposób realizacji i terminowość wykonania zaleceń pokontrolnych. Na 9 (z 40 ogółem) protokołów kontroli SKP, w których w badanym okresie stwierdzono nieprawidłowości (4 w 2006r. i 5 w 2007r.) w 2 przypadkach wyegzekwowano od kontrolowanych dostarczenie w terminie wymaganych brakujących dokumentów, a w pozostałych 7 przeprowadzono rekontrole, które wykazały wykonanie wniosków i zaleceń. Wymienione kontrole nie wykazały w badanym okresie przypadków, aby przedsiębiorca raŝąco naruszył warunki wykonywania działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia SKP, wobec czego nie wystąpiła konieczność wydania decyzji, o której mowa w art. 83b ust. 2 pkt 3 ustawy PRD, tj. o zakazie prowadzenia przez przedsiębiorcę stacji kontroli pojazdów i skreślenia go z rejestru działalności regulowanej. NajwyŜsza Izba Kontroli zwraca uwagę na brak zapisów w protokołach kontroli SKP spełnienia przez stacje wymogów, o których mowa w art. 83 ust. 3 pkt 4 ustawy PRD oraz niektórych warunków zawartych w rozporządzeniu Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 10 lutego 2006 r. w sprawie szczegółowych wymagań w stosunku do stacji przeprowadzających badanie techniczne pojazdów (Dz. U. Nr 40, poz. 275), zwanym dalej rozporządzeniem z 2006 r.. Na przykład Ŝaden z 40 sporządzonych w badanym okresie protokołów nie zawierał ustaleń dotyczących kontroli wymagań dla SKP określonych w ww. rozporządzeniu, takich min., jak: - czy wyposaŝenie kontrolno - pomiarowe oraz inne wyposaŝenie SKP wykorzystywane do przeprowadzania badań, podane w poświadczeniu Transportowego Dozoru Technicznego (TDT) znajduje się na terenie stacji ( 14 ust. 1-3), 2
- czy są prowadzone i w jaki sposób karty kontroli eksploatacyjnej wyposaŝenia SKP wykorzystywanego do przeprowadzania badań ( 14 ust. 11), - czy są waŝne protokoły badań urządzeń podlegających okresowemu badaniu przeprowadzanemu przez właściwy organ dozoru technicznego ( 14 ust. 11), - czy na stacji znajdują się: instrukcje (w języku polskim) obsługi urządzeń i przyrządów stanowiących wyposaŝenie stacji; informacje dot. kryteriów oceny badanych pojazdów; obowiązujące przepisy prawne określające wymagania dotyczące warunków technicznych i badań technicznych pojazdów zgodnie z zakresem przeprowadzanych przez daną stację badań; kopia decyzji w sprawie pozwolenia na uŝytkowanie obiektu budowlanego ( 8 ust. 1), - czy w widocznym miejscu umieszczono: wykaz diagnostów, wykaz czynności kontrolnych oraz metody i kryteria oceny stanu technicznego pojazdu, tabelę opłat, kopie zaświadczenia potwierdzającego wpis do rejestru ( 16), - czy pieczątki stacji, imienne i identyfikacyjne diagnostów są naleŝycie zabezpieczone przed dostępem osób nieuprawnionych ( 8 ust 2), - czy wykonujący badania diagności posiadają identyfikatory ( 7). PowyŜsze zdaniem NIK, uniemoŝliwia stwierdzenie czy kontrolowana SKP spełnia wszystkie wymagania i warunki zawarte w ww. przepisach oraz ocenę na ile czynności kontrolne były prowadzone rzetelnie oraz czy obejmowały wszystkie zagadnienia określone w rozporządzeniu z 2006 r. Ponadto w 3 z 9 protokołów kontroli SKP, w których stwierdzono nieprawidłowości ujawniono pojedyńcze przypadki braku naleŝytego ich zwymiarowania oraz określenia skali zjawiska. Na przykład: - w protokole z 6.02.2007r. z kontroli SKP Diagnostyka Samochodowa Przemysław Borczyński (nr rej CT/002/P), stwierdzono nieterminowe odprowadzanie naleŝności z tytułu pobranej opłaty ewidencyjnej na konto MSWiA w protokole nie zamieszczono skali zjawiska, - w protokole z 20.08.2007r. z kontroli SKP AUTOPOL (nr rej CT/025/P), stwierdzono przypadki przedłuŝania badania okresowego bez wpisu w dowód rejestracyjny adnotacji hak w protokole nie podano skali zjawiska. 3
Kontrola wykazała, Ŝe istotnym niedopełnieniem obowiązków przez przedsiębiorców prowadzących SKP był brak uzyskania poświadczeń TDT o zgodności wyposaŝenia i warunków lokalowych z wymaganiami odpowiednio do zakresu przeprowadzanych badań. Braki te wystąpiły po upływie okresu waŝności certyfikatów wydanych uprzednio przez Instytut Techniki Samochodowej (ITS). Wymóg posiadania ww. poświadczenia TDT, zgodnie z art. 83 ust. 3 pkt 5 ustawy PRD jest jednym z warunków niezbędnych do prowadzenia SKP. Z 20 SKP (wpisanych w 2004r. do rejestru), aŝ u 14 z nich odnotowano przerwy w posiadaniu ww. dokumentów poświadczających zgodność wyposaŝenia i warunków lokalowych z wymaganiami odpowiednio do zakresu przeprowadzanych badań. Wynosiły one od 7 aŝ do 933 dni (w przypadku Komendy Miejskiej Państwowej StraŜy PoŜarnej w Toruniu nr rej. CT/010/P). Siedem SKP, które wykonywały badania techniczne pojazdów, pomimo niespełnienia wymogu zgodności wyposaŝenia i warunków lokalowych przez okres dłuŝszy niŝ 30 dni, wykonały badania 13.296 pojazdów, pobierając za te czynności kwotę ponad 1.300 tys. zł. Przyczyną powyŝszego było zawieszanie postępowań przed TDT na wniosek strony oraz interpretacja Departamentu Transportu Drogowego Ministerstwa Infrastruktury zawarta w posiadanym przez Urząd piśmie z 24.10.2005r., z którego wynikało min., Ŝe w przypadku braku poświadczenia TDT: - Prezydent powinien zawiesić postępowanie w sprawie skreślenia przedsiębiorcy z rejestru działalności regulowanej w trybie art. 97 1 ust. 4 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) zwany dalej Kpa, do czasu rozstrzygnięcia sprawy przez inny organ (TDT), lub sąd. - W okresie zawieszenia postępowania według ww. interpretacji SKP mogą normalnie wykonywać badania techniczne pojazdów. Wszystkie ww. 14 SKP po zakończeniu postępowań przed TDT uzyskały wymagane poświadczenia. 4
2. W zakresie nadawania diagnostom uprawnień do wykonywania badań technicznych pojazdów: Według stanu na 31.03.2008r. w prowadzonym w Urzędzie rejestrze diagnostów zarejestrowanych było łącznie 65 osób, z czego w badanym okresie wydano uprawnienia dla 6 osób oraz w 1 przypadku rozszerzono zakres posiadanych uprawnień. Do pozytywnych działań w tym zakresie, zaliczyć naleŝy takie m.in. jak: Nadawanie ww. uprawnień (w imieniu Pana Prezydenta), przez osoby upowaŝnione do dokonania tych czynności, a mianowicie Krzysztofa K. dyrektora WEiR 3 decyzje oraz Annę B. M. kierownika referatu rejestracji pojazdów i nadzoru 4 decyzje. Przestrzeganie w procesie wydawania decyzji o nadanie uprawnień diagnosty przepisów Kpa w szczególności w zakresie: - terminowości rozpatrywania spraw (z 7 badanych spraw uprawnienia nadano najpóźniej w ciągu 9 dni od daty wpływu wniosku), - zakończenia postępowania decyzją administracyjną, - zamieszczania w ww. decyzjach pouczenie o odwołaniu. Stwierdzona w wyniku kontroli NIK nieprawidłowość dotyczyła nadania (w 1 przypadku z ww. 6 badanych) uprawnień diagnosty kandydatowi, który nie udokumentował wymaganej praktyki na stanowisku naprawy lub obsługi pojazdów. PowyŜsze naruszało wymóg 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 4 listopada 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań w stosunku do diagnostów (Dz. U. Nr 246, poz. 2469). Pozostające w aktach uprawnień diagnosty nr CT/D/0060, zaświadczenie o zatrudnieniu (z 26.06.2006r.), potwierdzało praktykę na stanowisku monter mechanik wibratorów, a nie na stanowisku naprawy lub obsługi pojazdów jak wymaga ww. rozporządzenie. Pomimo braku udokumentowania wymaganej praktyki, Krzysztof K. dyrektor WEiR z upowaŝnienia Pana Prezydenta nadał 7.07.2006r. ww. osobie uprawnienia diagnosty, uzasadniając swoją decyzję osobistą znajomością specyfiki pracy firmy zatrudniającej ww. kandydata na diagnostę. Dopiero w czasie trwania kontroli NIK Urząd uzyskał dodatkową informację z firmy zatrudniającej diagnostę potwierdzającą wymagany staŝ pracy w warsztacie naprawy pojazdów na stanowisku naprawy i obsługi pojazdów. 5
Uchybieniem był natomiast brak udokumentowania w aktach spraw (teczkach poszczególnych diagnostów) wyników czynności, dokonywanych przez pracowników Urzędu w trakcie prowadzonych postępowań, z których nie sporządza się protokołu, a które mają znaczenie dla sprawy lub toku postępowania. Wobec powyŝszego stanu brak było moŝliwości ustalenia min., kto: prowadził sprawę, sprawdzał kompletność wniosku, weryfikował dane o kwalifikacjach wnioskodawcy, zakończył postępowanie. Stan ten był niezgodny z wymogami wynikającymi z art. 72 Kpa. PowyŜsze uzasadniano faktem, Ŝe osoba dekretująca pismo w WEiR sprawdzała osobiście poprawność i kompletność wniosku, natomiast w dekretacji wskazywano pracownika, który dokonuje czynności materialno-technicznych, tj. przygotowanie decyzji, wpisanie jej do ewidencji itp. 3. W zakresie wpisu do rejestru działalności regulowanej: Pozytywnie oceniono zagadnienia takie m.in., jak: Prowadzenie rejestru działalności regulowanej, o którym mowa w ustawie z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jednolity Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095 ze zm.), w formie spełniającej wymogi określone w art. 83a ust. 3 ustawy PRD. Zgodne z art. 67 ust. 1 ww. ustawy o swobodzie działalności gospodarczej dokonywanie wpisu przedsiębiorców do tego rejestru w terminie 7 dni od dnia wpływu do Urzędu wniosku o wpis wraz z oświadczeniem o spełnieniu warunków wymaganych do wykonywania działalności gospodarczej, dla której rejestr jest prowadzony. Pobieranie w odpowiedniej wysokości opłaty skarbowej za dokonanie wpisu do rejestru (lub zmianę polegającą na rozszerzeniu zakresu działalności). Wpisywanie do rejestru działalności regulowanej zakresu badań wykonywanych przez SKP, zgodnego z warunkami wymaganymi dla tych badań oraz potwierdzonego poświadczeniem wydanym przez TDT. Uchybieniem był natomiast, brak udokumentowania w teczkach poszczególnych SKP wyników czynności, dokonywanych przez pracowników Urzędu w trakcie prowadzonych postępowań, z których nie sporządza się protokołu, a które mają znaczenie dla sprawy lub toku prowadzonego postępowania. 6
4. W zakresie przygotowania organizacyjnego Urzędu do wykonywania zadań Prezydenta miasta Torunia związanych ze sprawowaniem nadzoru nad SKP: W powyŝszym zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości i uchybień, a pozytywnie oceniono takie zagadnienia m.in., jak: Ujęcie WEiR w regulaminie organizacyjnym, jako komórki bezpośrednio odpowiedzialnej za wykonywanie zadań związanych z badaniami technicznymi pojazdów oraz ze sprawowaniem nadzoru nad SKP. Zatrudnienie i skierowanie do wykonywania kontroli SKP, pracowników o odpowiednich kwalifikacjach oraz zapewnienie im systematycznych szkoleń dotyczących prawidłowego wykonywania badań technicznych oraz spełniania kryteriów w zakresie wyposaŝenia SKP. Ustanowienie zakresów uprawnień i obowiązków dla pracowników zajmujących się bezpośrednio ww. sprawami, a w szczególności biorących w imieniu Pana Prezydenta udział w podejmowaniu decyzji administracyjnych. Załatwianie we właściwej kolejności spraw objętych niniejszą kontrolą. W badanych przypadkach nie stwierdzono występowania nieuzasadnionego przyśpieszania biegu jednych spraw i zwłoki w załatwianiu innych. Pewnym miernikiem działalności Pana Prezydenta i Urzędu w badanym zakresie był takŝe brak skarg dotyczących zarówno funkcjonowania Urzędu, jak i przedsiębiorców prowadzących SKP (lub diagnostów), bądź organizacji skupiających tych przedsiębiorców na nierzetelne wykonywanie badań technicznych pojazdów. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli, wnosi o podjęcie działań zapewniających: 1. Sprawdzanie oraz naleŝyte dokumentowanie w trakcie kontroli SKP spełnienia przez nie wszystkich wymogów i warunków zawartych w przepisach, a takŝe rozwaŝenie zawierania w protokołach kontroli opisu badanych zagadnień, w tym stwierdzonych nieprawidłowości. 2. Nadawanie uprawnień do wykonywania badań technicznych pojazdów wyłącznie osobom, które spełniają wszystkie warunki zawarte w obowiązujących przepisach. 3. Właściwe dokumentowanie w trakcie prowadzonych postępowań o wpis do rejestru działalności regulowanej przedsiębiorców prowadzących SKP oraz w sprawach 7
nadania uprawnień diagnostom, wyników dokonywanych przez pracowników Urzędu czynności mających znaczenie dla sprawy zgodnie z wymogami Kpa. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Bydgoszczy, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Pana Prezydenta w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków, bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego przysługuje Panu Prezydentowi prawo zgłoszenia na piśmie do Dyrektora Delegatury NIK w Bydgoszczy umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK. X:\Domek\Piatkowski\Wyst\p0806302.doc Otrzymują: 1. adresat 2. Departament Komunikacji i Systemów Transportowych NIK w Warszawie 3. a/a 8