Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) Radosław Kowalski Doradca Podatkowy

Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) Radosław Kowalski Doradca Podatkowy

Podatnicy PIT Źródła przychodu i ich znaczenie w PIT Przychody podatkowe i zasady ich rozliczania najważniejsze zagadnienia, zasady właściwe dla poszczególnych źródeł Koszty podatkowe i ich rodzaje w PIT Metodyka rozliczania kosztów w poszczególnych źródłach Amortyzacja podatkowa istota, znaczenie, podstawowe zasady

Osoba fizyczna jako wyłączny podatnik PIT Nikt inny tylko jedna osoba fizyczna może być podatnikiem PIT Ustawa o PIT nie przewiduje zbiorczego podatnika (nie mylić ze wspólnym rozliczeniem PIT)

Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która: 1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub 2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. Osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy - nierezydent).

Za dochody (przychody) osiągane na terytorium Polski przez nierezydentów uważa się w szczególności dochody (przychody) z: 1. pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia; 2. działalności wykonywanej osobiście na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia; 3. działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym poprzez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład; 4. położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieruchomości lub praw do takiej nieruchomości, w tym ze zbycia jej w całości albo w części lub zbycia jakichkolwiek praw do takiej nieruchomości;

5. papierów wartościowych oraz pochodnych instrumentów finansowych niebędących papierami wartościowymi, dopuszczonych do publicznego obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach regulowanego rynku giełdowego, w tym uzyskane ze zbycia tych papierów albo instrumentów oraz z realizacji praw z nich wynikających; 6. tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji) w spółce, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną lub tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, instytucji wspólnego inwestowania lub innej osobie prawnej lub z tytułu należności będących następstwem posiadania tych udziałów (akcji), ogółu praw i obowiązków lub tytułów uczestnictwa - jeżeli co najmniej 50% wartości aktywów takiej spółki, spółki niebędącej osobą prawną, funduszu inwestycyjnego, instytucji wspólnego inwestowania lub osoby prawnej, bezpośrednio lub pośrednio, stanowią nieruchomości położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa do takich nieruchomości;

5. tytułu należności regulowanych, w tym stawianych do dyspozycji, wypłacanych lub potrącanych, przez osoby fizyczne, osoby prawne albo jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, niezależnie od miejsca zawarcia umowy i wykonania świadczenia.

Prawodawca specyfikuje źródła przychodów: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta; działalność wykonywana osobiście; pozarolnicza działalność gospodarcza; działy specjalne produkcji rolnej; najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą; kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt dot. odpłatnego zbycia praw do nieruchomości (kolejny);

odpłatne zbycie*: nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, prawa wieczystego użytkowania gruntów, innych rzeczy, - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany; działalność prowadzona przez zagraniczną spółkę kontrolowaną; inne źródła.

*Przepisów odnoszących się do odpłatnego zbycia nie stosuje się do odpłatnego zbycia: na podstawie umowy przewłaszczenia w celu zabezpieczenia wierzytelności, w tym pożyczki lub kredytu - do czasu ostatecznego przeniesienia własności przedmiotu umowy; w formie wniesienia wkładu niepieniężnego do spółki lub spółdzielni środków obrotowych, środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych; składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, z zastrzeżeniem ust. 3, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat.

Przepisy dotyczące odpłatnego zbycia mają zastosowanie do odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej: budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie.

Zaliczenie przychodu do właściwego źródła ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego rozliczenia PIT, w szczególności decyduje o: Opodatkowaniu lub nie PIT (np. działalność rolnicza) Sposobie opodatkowania (podatek wg skali vs liniowy) Sposobie rozliczania kosztów (zryczałtowane vs faktycznie poniesione) Funkcji wypłacającego jako płatnika Obowiązku/braku obowiązku rozliczania zaliczek Sposobie rozliczenia rocznego

PRZYCHODY PODATKOWE Co jest przychodem? Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 (memoriał) w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Zwolnienia od PIT a przychód podatkowy brak podatku nie oznacza braku przychodu! Przychody z tytułu świadczeń pieniężnych co generuje przychód, a kiedy przychód nie wystąpi? Przychody z tytułu świadczeń niepieniężnych: Przesłanki uzyskania obiektywna korzyść ekonomiczna jako warunek otrzymania. Sposób kalkulacji odniesienie do wartości rynkowych, ale nie zawsze.

Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się: jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców; jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu; jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku; w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia. Jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną j.w. a odpłatnością ponoszoną przez podatnika.

Metoda kasowa a metoda memoriałowa rozpoznawania przychodów podatkowych. Nie zawsze otrzymanie świadczenia pieniężnego jest konieczne dla uzyskania przychodu, nawet przy metodzie kasowej postawienie do dyspozycji. Świadczenie niepieniężne otrzymanie jako element konieczny uzyskania przychodu, ale co to znaczy otrzymane świadczenie na przykładzie świadczeń medycznych.

KOSZTY PODATKOWE Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o PIT (katalog negatywny). METODYKA ROZLICZANIA KOSZTÓW Koszty mogą mieć charakter faktycznie poniesionych oraz zryczałtowanych. Obligatoryjna forma kosztów zryczałtowanych: stosunek pracy, pełnienie obowiązków społecznych i obywatelskich, powołanie do zarządu i innych organów, kontrakty managerskie.

AMORTYZACJA PODATKOWA Amortyzacja to nic innego jak szczególna metoda rozliczania w czasie kosztów dotyczących: Nabycia lub wytworzenia środków trwałych Nabycia wartości niematerialnych i prawnych ST i WNiP podlegają obligatoryjnej amortyzacji (o ile podatnik chce rozliczyć KUP) gdy ich wartość początkowa przekracza 10.000 zł. W przypadku niższej wartości amortyzacja w czasie może być rozliczana wg uznania podatnika (możliwa również jednorazowa lub rozliczenie w trybie art. 22d ust. 1) Amortyzacja może mieć zastosowanie przez podatników uzyskujących przychody z działalności gospodarczej ale również z najmu!

DEFINICJA ŚRODKA TRWAŁEGO (ST) Środki trwałe to stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania: 1.budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością, 2.maszyny, urządzenia i środki transportu, 3.inne przedmioty - o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1 (leasing finansowy).

Środkami trwałymi są również, niezależnie od przewidywanego okresu używania: 1.przyjęte do używania inwestycje w obcych środkach trwałych, zwane "inwestycjami w obcych środkach trwałych", 2.budynki i budowle wybudowane na cudzym gruncie, 3.składniki majątku, wymienione w poprzednim slajdzie, niestanowiące własności lub współwłasności podatnika, wykorzystywane przez niego na potrzeby związane z prowadzoną działalnością na podstawie umowy określonej w art. 23a pkt 1 (leasing), zawartej z właścicielem lub współwłaścicielami tych składników - jeżeli zgodnie z przepisami rozdziału 4a odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający (leasing operacyjny)

Wartościami niematerialnymi i prawnymi (WNiP) są nabyte od innego podmiotu, nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania: 1.spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, 2.spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, 3.prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, 4.autorskie lub pokrewne prawa majątkowe, 5.licencje, 6.prawa określone w ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej, 7.wartość stanowiąca równowartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej (know-how) - o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane przez niego do używania na podstawie umowy licencyjnej (sublicencji), umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1 (leasing operacyjny)

WNiP są również, niezależnie od przewidywanego okresu używania: 1. wartość firmy, jeżeli wartość ta powstała w wyniku nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w drodze: 1.kupna, 2.przyjęcia do odpłatnego korzystania, a odpisów amortyzacyjnych, zgodnie z przepisami rozdziału 4a, dokonuje korzystający, 2. koszty prac rozwojowych zakończonych wynikiem pozytywnym, który może być wykorzystany na potrzeby działalności gospodarczej podatnika, jeżeli: 1.produkt lub technologia wytwarzania są ściśle ustalone, a dotyczące ich koszty prac rozwojowych wiarygodnie określone, oraz 2.techniczna przydatność produktu lub technologii została przez podatnika odpowiednio udokumentowana i na tej podstawie podatnik podjął decyzję o wytwarzaniu tych produktów lub stosowaniu technologii, oraz 3.z dokumentacji dotyczącej prac rozwojowych wynika, że koszty prac rozwojowych zostaną pokryte spodziewanymi przychodami ze sprzedaży tych produktów lub zastosowania technologii,

3. składniki majątku, wymienione w poprzednim slajdzie niestanowiące własności lub współwłasności podatnika, wykorzystywane przez niego na potrzeby związane z prowadzoną działalnością na podstawie umowy określonej w art. 23a pkt 1, zawartej z właścicielem lub współwłaścicielami albo uprawnionymi do korzystania z tych wartości - jeżeli zgodnie z przepisami rozdziału 4a odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający (leasing finansowy)

ZASADA STAŁOŚCI AMORTYZACJI Raz przyjęta metoda jest stosowana do całkowitego zamortyzowania ST, likwidacji lub zbycia. Nie wyklucza to zmiany stawki amortyzacji dla metody liniowej. W przypadku metody degresywnej zmiana metody amortyzacji jest wpisana w jej istotę.

ZAPRASZAMY DO ZADAWANIA PYTAŃ

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ! Kancelaria Doradcy Podatkowego Radosława Kowalskiego e mail: kancelaria@rstk.pl www.rstk.pl www.podatkowcy.pl