ZAJĘCIA DODATKOWE. stawki i skale podatkowe, podatek progesywny a podatek liniowy (proporcjonalny) - efektywność a sprawiedliwość podatkowa.

Transkrypt

1 ZAJĘCIA DODATKOWE stawki i skale podatkowe, podatek progesywny a podatek liniowy (proporcjonalny) - efektywność a sprawiedliwość podatkowa.

2 STAWKA PODATKOWA pod pojęciem stawki podatkowej należy rozumieć stosunek wysokości kwoty podatku do podstawy opodatkowania. Z przepisu art. 217 Konstytucji wynika, że określanie stawek podatkowych następuje w drodze ustawy.

3 PODSTAWA OPODATKOWANIA - ilościowo lub wartościowo skonkretyzowany przedmiot opodatkowania R. Mastalski, Prawo podatkowe, Warszawa STAWKA PODATKOWA wyraża stosunek pomiędzy wysokością obciążenia podatkowego a wielkością podstawy opodatkowania

4 stawki podatkowe są wyrażone: a) W LICZBACH ABSOLUTNYCH (KWOTOWO) STAWKI KWOTOWE b) W LICZBACH STOSUNKOWYCH STAWKI STOSUNKOWE PROCENTOWE, określają wielkość podatku w sposób względny w postaci ułamku zwykłego. STAWKI STOSUNKOWE: 1) STAŁE PROPORCJONALNE, LINIOWE, PŁASKIE 2) ZMIENNE

5 STAWKI STOSUNKOWE (PROCENTOWE) określają wielkość podatku w sposób względny w postaci ułamku zwykłego. Podatki dochodowe Podatek od czynności cywilnoprawnych Podatek od towarów i usług

6 Art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych Stawki podatku wynoszą: 1) od umowy sprzedaży: a) nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym 2 %, b) innych praw majątkowych 1 %; 2) od umów zamiany, dożywocia, o dział spadku, o zniesienie współwłasności oraz darowizny: a) przy przeniesieniu własności nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym 2 %, b) przy przeniesieniu własności innych praw majątkowych 1 %; 3) od umowy ustanowienia odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności - 1 %, z zastrzeżeniem ust. 5; 4) od umowy pożyczki oraz depozytu nieprawidłowego 2 %, z zastrzeżeniem ust. 5; 7) od ustanowienia hipoteki: a) na zabezpieczenie wierzytelności istniejących - od kwoty zabezpieczonej wierzytelności 0,1 %, b) na zabezpieczenie wierzytelności o wysokości nieustalonej 19 zł; 9) od umowy spółki 0,5 %.

7 STAWKI KWOTOWE stawka wyrażona jest liczbowo, w jednostkach naturalnych podatek od nieruchomości, podatek akcyzowy

8 Art. 89 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym Stawki akcyzy na wyroby energetyczne wynoszą dla: 1) węgla i koksu przeznaczonych do celów opałowych objętych pozycjami CN 2701, 2702 oraz ,28 zł/1 gigadżul (GJ); 2) benzyn silnikowych o kodach CN lub oraz wyrobów powstałych ze zmieszania tych benzyn z biokomponentami, spełniających wymagania jakościowe określone w odrębnych przepisach ,00 zł/1000 litrów(70) ; 4) benzyn lotniczych o kodzie CN , paliw typu benzyny do silników odrzutowych o kodzie CN oraz nafty pozostałej o kodzie CN ,00 zł/1000 litrów; 5) paliw do silników odrzutowych o kodzie CN ,00 zł/1000 litrów; 6) olejów napędowych o kodzie CN oraz wyrobów powstałych ze zmieszania tych olejów z biokomponentami, spełniających wymagania jakościowe określone w odrębnych przepisach ,00 zł/1000 litrów;

9 Ustawa o podatku akcyzowym Art. 93 ust. 4 - Stawka akcyzy na alkohol etylowy wynosi 5.704,00 zł od 1 hektolitra alkoholu etylowego 100% vol. zawartego w gotowym wyrobie. Art. 94 ust. 4 - Stawka akcyzy na piwo wynosi 7,79 zł od 1 hektolitra za każdy stopień Plato gotowego wyrobu. Art. 95 ust. 4 - Stawka akcyzy na wino wynosi 158,00 zł od 1 hektolitra gotowego wyrobu.

10 Art. 99 ust. 2 ustawy o podatku akcyzowym STAWKI MIESZANE Stawki akcyzy na wyroby tytoniowe wynoszą: na papierosy, z zastrzeżeniem ust ,76 zł za każde 1000 sztuk i 31,41% maksymalnej ceny detalicznej; na tytoń do palenia, z zastrzeżeniem ust ,29 zł za każdy kilogram i 31,41% maksymalnej ceny detalicznej; na cygara i cygaretki - 393,00 zł za każdy kilogram

11 SKALA PODATKOWA skala podatkowa to uporządkowany zbiór stawek odniesionych do podstawy opodatkowania.

12 SKALA PROPORCJONALNA (LINIOWA) polega na tym, że stawka podatkowa jest stała niezależnie od wielkości podstawy opodatkowania.

13 SKALE NIEPROPRCJONALNE polegają na tym, że w zależności od zmian podstawy opodatkowania stosuje się różne stawki podatkowe stawki podatkowe zmieniają się w zależności do zmian podstawy opodatkowania PROGRSYWNA REGRESYWNA DEGRESYWNA

14 SKALE NIEPROPRCJONALNE ZMIENNE STAWKI PODATKOWE MOGĄ BYĆ USZEREGOWANE ROSNĄCO LUB MALEJĄCO (PROGRESYWNIE, DEGRESYWNIE LUB REGRESYWNIE)

15 SKALA NIEPROPORCJONALNA PROGRSYWNA stawka podatkowa rośnie w miarę zwiększania się podstawy opodatkowania. wraz ze wzrostem podstawy opodatkowania rośnie wysokość stawek podatkowych

16 SKALA PROGRSYWNA Można wyróżnić 2 rodzaje skal progresywnych: progresja globalna polega na tym, że do całej podstawy opodatkowania stosuje się jedną wynikającą ze skali stawkę progresja szczeblowana polega na tym, że podstawę opodatkowania dzieli się na szczeble i do każdego szczebla stosuje się inną, wynikającą ze skali stawkę, np. podatek dochodowy od osób fizycznych, podatek do spadków i darowizn. Dla ustalenia wysokości świadczenia podatkowego podstawę opodatkowania dzieli się na części odpowiadające przedziałom skali podatkowej. Od każdej takiej części oblicza się odrębnie część świadczenia podatkowego w oparciu o stawkę właściwą dla danego przedziału skali, a suma tych części jest kwotą należnego podatku

17 SKALA NIEPROPORCJONALNA REGRESYWNA w miarę wzrostu podstawy opodatkowania, stawka procentowa maleje opodatkowanie umowy spółki podatkiem od czynności cywilnoprawnych do momentu wejścia Polski do Unii Europejskiej. Obecnie nie występują

18 SKALA NIEPROPORCJONALNA DEGRESYWNA polega na tym, że w miarę zmniejszania się podstawy opodatkowania zmniejsza się stawka

19 SKALA NIEPROPORCJONALNA PROGRSYWNA podstawa stawki REGRESYWNA podstawa stawki DYGRESYWNA podstawa stawki

20 KRYTERIUM PODZIAŁU PODATKÓW głównym kryterium podziału podatków jest przedmiot opodatkowania, nawiązujący do ekonomicznego procesu powstawania i użytkowania dochodu w procesie gospodarczym dochód najpierw kształtuje się (PRZYCHÓD), kolejno zostaje ustalony (PRZYCHÓD MINUS KOSZTY), i w końcu zużyty (KONSUMPCJA)

21 PODATKI PRZYCHODOWE PODATKI DOCHODOWE PODATKI KONSUMPCYJNE, podatek sięga do dochodu w trakcie jego konsumpcyjnego wydatkowania PODATKI MAJĄTKOWE, a) od posiadania majątku b) od przyrostu majątku c) od wzrostu wartości majątku d) od obrotu majątkiem

22 PODATKI PRZYCHODOWE podatki tego typu mają na celu sięganie do przychodu, w toku jego tworzenia się, w sposób wstępny, bez uwzględnienia kosztów jego uzyskania.

23 S. Głąbiński, Nauka skarbowości, Lwów-Warszawa 1925, s Podatki przychodowe, różnią się od podatków dochodowych tem, że nie uwzględniają wysokości dochodu, jaki wpływa rzeczywiście do gospodarstwa podatnika z poszczególnych źródeł, lecz spadają na przychód u jego źródła. Skoro zaś źródłem tem są grunty, domy ( ) przeto źródła te stają się przedmiotem podatku wedle oszacowanych lub tylko domniemanych przychodów.

24 w praktyce najczęściej przychodem osób fizycznych jest: a) wartość sprzedaży towarów i usług przez osoby prowadzące działalność gospodarczą oraz b) wysokość wynagrodzenia za pracę lub usługi na podstawie umów zlecenia, umów o dzieło, i z tytułu sprzedaży praw autorskich.

25 Art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych Źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta; działalność wykonywana osobiście; pozarolnicza działalność gospodarcza; działy specjalne produkcji rolnej; najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych

26 odpłatne zbycie: a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, c) prawa wieczystego użytkowania gruntów, d) innych rzeczy, - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany; działalność prowadzona przez zagraniczną spółkę kontrolowaną; inne źródła.

27 PODATKI DOCHODOWE podatek od nadwyżki przychodów nad kosztami ich uzyskania PRZYCHODY KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODÓW = DOCHODY

28

29 PODATKI DOCHODOWE opodatkowniu może podlegać dochód, który pochodzi ze stałego źródła i jest okresowy, to znaczy, stanowi bogactwo, które powraca

30 PODATEK PROGRESYWNY stawka podatkowa rośnie w miarę zwiększania się podstawy opodatkowania

31 PODATEK LINIOWY podatek jednolity lub płaski, flat tax zastosowanie do podstawy opodatkowania jednej stawki podatkowej

32 PROGRESYWNE A PROPORCJONALNE OPODATKOWANIE DOCHODÓW pierwszy podatek progresywny Starożytna Grecja w razie nagłej potrzeby wprowadzano nadzywczajny podatek (ejsfora). Podatkowi temu podlegał majątek o wartości przekraczającej tysiąc drahm. Majątek o wartości poniżej tysiąca drahm nie był opodatkowany

33 Obecnie progresja dotyczy tylko dochodów osób fizycznych Podatek dochodowy od osób prawnych jest podatkiem liniowym Progresja jest zarówno uzasadniona, jak i poddawana krytyce ze względu na jej zgodność bądź sprzeczność ze zbiorem norm, wybranych przez obserwatora James Buchanan, Nagorda Nobla w dziedzinie ekonomii (1986 r.)