MIEJSCE I ROLA POCT W OIT Andrzej Kübler Katedra i I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
CO OZNACZA POCT POCT (Point-of-care testing) - oznacza wykonywanie badań i testów dla celów medycznych w miejscu leczenia pacjenta lub w pobliżu Istotą POCT jest bezpośrednie i proste dostarczanie wyniku badania do pacjenta Zwiększa to możliwość podjęcia szybszej decyzji terapeutycznej przez zespół leczący (Wikipedia)
OGÓLNE SPEKTRUM BADAŃ POC Indywidualnie wykonane badania Badania zagrożonej populacji Badania w ambulatorium laboratorium Badania w szpitalu w domu pomieszczenia komunalne laboratorium przychodni test ciążowy, cukier malaria, HIV INR, grypa, Strep A OIT gazometria, elektrolity
SAM RODZAJ TESTU NIE MOŻE BYĆ OKRESLONY JAKO POC LUB NIE-POC Istotny jest sposób wykonywania testu: Krew wysyłana do badania gazometrycznego do centralnego laboratorium to nie POCT Badanie molekularne dla rozpoznania patogenu będącego przyczyna sepsy, wykonane na OIT to POCT System informowania o wyniku jest tak samo ważny jak sam wynik badania So, there are not POCT tests, only POC testing. POCT to nie rodzaj testu ale sposób postępowania diagnostycznego
POCT W OIT Specyfika OIT stan pacjenta może się gwałtownie zmieniać (sekundy, minuty) i wymagać nagłych interwencji Oprócz monitorowania ciśnienia, tętna, oddechu itp. pewne markery biochemiczne mogą być traktowane jako objawy życiowe Dlatego szybkie i precyzyjne testy diagnostyczne stanowią niezbędny element postępowania w OIT
CO JEST NAJBARDZIEJ ISTOTNE DLA POCT W OIT Krótki czas od pobrania materiału do badań do podjęcia decyzji terapeutycznej na podstawie uzyskanego wyniku (TTAT therapeutic turnaround time) Krótki czas może oznaczać sekundy, minuty a nawet godziny w zależności od rodzaju testu Szybka realizacja procesu diagnostycznego umożliwia poprawę wyników leczenia
PRAKTYKA POCT OPARTA NA DOWODACH NAUKOWYCH (EVIDENCE-BASED) Systematyczny przegląd piśmiennictwa w poszukiwaniu odpowiedzi na pytania: czy POCT poprawia wynik leczenia w określonej chorobie (zespole chorobowym) w porównaniu z wykonywaniem badań w laboratorium centralnym czy POCT poprawia wynik leczenia w określonym obszarze udzielania świadczeń zdrowotnych (OIT, SOR, ambulatorium) w porównaniu z wykonywaniem badań w laboratorium centralnym
POCT W OIT ANALIZA EVIDENCE BASED 1. Czy szybszy TTAT (określonego testu) powoduje poprawę (określonego parametru) w warunkach OIT u pacjentów (z określoną chorobą, zaburzeniem funkcji organizmu)? 2. Czy POCT (określonego testu) u pacjenta OIT (z określoną chorobą, zaburzeniem funkcji organizmu) poprawi wynik (określonego parametru) w porównaniu z wykonywaniem badań w laboratorium centralnym?
POCT EVIDENCE-BASED Poziom dowodów I. Dowody pochodzą z dobrze zaplanowanych i przeprowadzonych badań na reprezentatywnej populacji II. Dowody wystarczające dla oceny ale osłabione przez ograniczona jakość badań III. Dowody niewystarczające dla wyciągnięcia wniosków
POCT EVIDENCE-BASED Siła zaleceń A. Mocno zalecane przez NACB (pewne dowody) B. Zalecane przez NACB (wystarczające dowody) C. Nie zalecane przez NACB I. Nie ma wystarczających dowodów aby przedstawić zalecenie
POCT W OIT WYTYCZNE NACB Istnieją dostateczne dowody, że POCT badań gazometrycznych prowadzi do poprawy wyników leczenia w OIT w porównaniu do badań w laboratorium centralnym przez skrócenie TTAT. Zalecane jest przeprowadzenie RCT w tym zakresie. B II
POCT W OIT WYTYCZNE NACB Istnieją mocne dowody, że POCT glukozy prowadzi do lepszych wyników leczenia pacjentów OIT gdyż POCT powoduje skrócenie TTAT w porównaniu z badaniami wykonywanymi w laboratorium centralnym A I
POCT W OIT WYTYCZNE NACB Istnieją mocne dowody, że POCT mleczanów prowadzi do lepszych wyników leczenia pacjentów OIT gdyż POCT powoduje skrócenie TTAT w porównaniu z badaniami wykonywanymi w laboratorium centralnym B II
POCT W OIT WYTYCZNE NACB Istnieje niewiele dowodów, że POCT elektrolitów (Na +, K +, Cl - ) prowadzi do poprawy wyników leczenia w OIT. Zalecane jest przeprowadzenie RCT w tym zakresie I III
POCT W OIT WYTYCZNE NACB Istnieją dostateczne dowody, że szybszy TTAT magnezu prowadzi do poprawy wyników leczenia w OIT. POCT magnezu może być uznane za sposób poprawy wyników leczenia pacjentów OIT. Wymaga to potwierdzenia w badaniach RCT B II
POCT W OIT WYTYCZNE NACB Istnieją dostateczne dowody, że POCT zjonizowanego wapnia prowadzi do poprawy wyników leczenia w OIT w porównaniu do badań w laboratorium centralnym przez skrócenie TTAT B II
POCT W OIT WYTYCZNE NACB Istnieją dostateczne dowody, że POCT karboksyhemoglobiny (HbCO) prowadzi do lepszych wyników leczenia pacjentów OIT, gdyż POCT prowadzi do skrócenia TTAT w porównaniu z badaniami wykonywanymi w laboratorium centralnym B II
POCT W OIT WYTYCZNE NACB Istnieją dostateczne dowody, że POCT methemoglobiny (MetHb) prowadzi do poprawy wyników leczenia w OIT i może być uznany za sposób poprawy wyników leczenia pacjentów OIT choć wymaga dalszych RCT B II
Cechy korzystne POCT W OIT I. Szybki TTAT, szybka dostępność wyników II. Ograniczenie błędów przedanalitycznych (błędy w transporcie, zanieczyszczenia, opóźnienie dostarczania próbek) i poanalitycznych (pomyłki, utrata danych opóźnienie dostarczania danych) III. Wygoda, prosta obsługa IV. Niewielka objętość materiału potrzebna do analiz V. Krótszy czas pobytu w OIT
Cechy niekorzystne POCT W OIT I. Niedokładność, niewłaściwe wykorzystania sprzętu II. Wykonywanie badań przez niewyszkolony personel III. Nieznajomość zasad kontroli i zapewnienia jakości dla testów laboratoryjnych. Odpowiedzialność za wyniki badań IV. Koszty a efektywność? V. Trudności w integracji POCT z laboratoryjnym czy szpitalnym systemem informatycznym
POCT W OIT 1. Badania podstawowe-krytyczne : gazometria, elektrolity, glukoza, mleczany 2. Badania układu krzepniecia: agregometria, tromboelastometria, d-dimery 3. Badania markerów sepsy: PCT, IL-6, CRP 4. Badania markerów sercowych 5. Badania mikrobiologiczne: badanie bezpośrednie rozmazu, PCR, LPS 6. Badanie leków i trucizn
PRZYDATNOŚĆ POCT W KOMPUTEROWYM WSPOMAGANOIU DECYZJI TERAPEUTYCZNYCH W OIT KONTROLA GLUKOZY U PACJENTÓW Z CIĘŻKĄ SEPSĄ SYSTEM SGC W hiperglikemii wywołanej przez sepse system dobiera dożylną dawkę insuliny w zależności od stężenia glukozy zmierzonego w trybie POCT i od podawanej dawki glukozy 3 pompy: insulinowa, żywienie enteralne, żywienie parenteralne Algorytm predykcyjno-kontrolny określa dawkę insuliny System informuje o potrzebie kolejnego pomiaru stężenia glukozy
System Space Żywienie enteralne Żywienie parenteralne Pompa insulinowa Ekran kontrolny Moduł GC
Raport systemu SGC w oparciu o pomiary stężenia glukozy w trybie POCT
SPEKTRUM POTRZEB LABORATORYJNYCH OIT W TRYBIE POCT Spektrum ulega ciągłej ewolucji Badania dzisiaj wysokospecjalistyczne, jutro stają się POCT wraz z postępem technologii, nowymi metodami diagnostyki i leczenia Obszar badań wysokospecjalistycznych będzie narastał dla codzienych potrzeb OIT (badania molekularne, genomiczne, proteomiczne)
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 20.12.2012 r. w sprawie standardów postępowania medycznego w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii dla podmiotów wykonujących działalność leczniczą Załącznik nr 1 Warunki ogólne dla oddziałów AiIT Pozostałe wymagania: W oddziale AiIT zapewnia się dodatkowo aparat do pomiaru laboratoryjnych parametrów krytycznych
POCT W OIT 1. Aparat na terenie OIT, badania wykonuje personel OIT podstawowe POCT 2. Laboratorium oddziałowe (STAT- LAB) przy OIT, badania wykonuje personel wyspecjalizowany zaawansowane POCT
POCT point of care testing w OIT wersja klasyczna
POCT point of care testing w OIT wersja zaawansowana