Wspomaganie rozwoju psychoruchowego dziecka za pomocą Metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne.

Transkrypt

1 Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 7; Kossobudzkiego 12 Wspomaganie rozwoju psychoruchowego dziecka za pomocą Metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne. Zapraszamy do zapoznania się z marcowym miesięcznikiem Gadułka i szkółka. Mamy nadzieję, że i tym razem znajdziecie Państwo coś ciekawego dla siebie. Zachęcamy również do wykonywania ćwiczeń, które proponujemy w tym numerze. Życzymy miłej lektury! Metoda Ruchu Rozwijającego (MRR) została stworzona w latach 60 tych przez angielską nauczycielkę wychowania fizycznego, tańca i ruchu Weronikę Sherborne. Nazwa metody Ruch Rozwijający odzwierciedla jedno z jej głównych założeń: posługiwanie się ruchem jako narzędziem wspomagania rozwoju psychoruchowego. W Polsce metoda ta wykorzystywana jest w terapii dzieci z różnymi zaburzeniami rozwoju i różnorodnymi potrzebami edukacyjnymi, tj.: dzieci z niepełnosprawnością umysłową i fizyczną; dzieci autystycznych, z zaburzeniami emocjonalnymi i zaburzeniami zachowania; dzieci dyslektycznych, głuchych i niewidomych. Dzięki metodzie tej, osoby poddawane terapii mogą poznać własne ciało, jego możliwości, uczyć się kontrolować własne ruchy, co wpływa bardzo korzystnie na usprawnianie ruchowe. Podczas ćwiczeń dzieci przejawiają opiekuńczość w stosunku do partnera, wykazują się umiejętnością współdziałania w grupie, zdolnością do podejmowania decyzji i szukania własnych rozwiązań. Uczą się także poruszać

2 w przestrzeni i dzielić się nią z innymi ludźmi. Aktywność ruchowa dzieci wpływa na takie sfery funkcjonowania jak: motoryczna, poznawcza, emocjonalna i społeczna. Podstawowe założenia metody Weroniki Sherborne to rozwijanie przez ruch: świadomości własnej osoby, ciała i usprawniania ruchowego (ćwiczenia prowadzące do poznania siebie i własnego ciała); świadomość przestrzeni i działania w niej (ćwiczenia pomagające zdobyć pewność siebie i budować poczucie bezpieczeństwa w swoim otoczeniu); świadomość innych osób i kontakt z nimi (ćwiczenia ułatwiające nawiązanie kontaktu oraz współpracę z partnerem i grupą), oparte na relacji: z, przeciwko, razem. ćwiczenia twórcze. Istnieją trzy rodzaje ćwiczeń: a. relacje opiekuńcze z przykładowe ćwiczenia do wykorzystania w domu : fotelik (dorosły siedzi, obejmując siedzące przed nim dziecko i kołyszą się), rolowanie dziecka po podłodze, na nogach dorosłego, leżanka (dziecko leży na plecach, na brzuchu dorosłego, jest kołysane), froterka (ciąganie leżącego dziecka po podłodze za ręce i nogi), konik (dziecko siedzi lub leży na grzbiecie dorosłego, który się kołysze, chodzi z dzieckiem po sali), huśtawka (dwie osoby dorosłe, trzymając dziecko za ręce i nogi kołyszą je nad podłogą), koszyczek (dwóch dorosłych robi tzw. koszyczek, w którym siada dziecko, spacerują po sali). wóz (rodzic ciągnie za kostki dziecko, które leży na plecach). dziecko siada przy nodze rodzica, obejmuje ją rękoma, ten powoli idzie ciągnąc dziecko. tunel (rodzic w klęku podpartym, dziecko przechodzi pod rodzicem). prowadzenie ślepca (rodzic ma zamknięte oczy, dziecko prowadzi go po domu - zamiana ról). b. relacje razem - przykładowe ćwiczenia do wykorzystania w domu: przeciąganie w parze, lustro naśladowanie w parze ruchów (ze zmianą ról), stojąc przodem do siebie i trzymając się mocno za ręce (palce stóp ćwiczących złączone) dziecko odchyla się od rodzica.

3 stojąc, rodzic ugina kolana (do przysiadu), dziecko z pomocą staje na udach rodzica, trzymając się mocno odchyla się do tyłu. c. relacje przeciwko - przykładowe ćwiczenia do wykorzystania w domu:. przepychanie się w parze plecami, nogami (tzw. rowerek), przesuwanie, przetaczanie dziecka po podłodze, odklejanie dziecka od podłogi, paczka (dziecko zwija się, kuli, tworząc paczkę, dorosły odrywa ręce i nogi dziecka). W czasie prowadzenia zajęć należy przestrzegać następujących zasad: 1. Dzieci nie są zmuszane do wspólnych ćwiczeń jeśli nie chcą, są jedynie zachęcane. 2. Ćwiczenia są wzbogacane o pomysły dzieci, by kształtować ich postawę kreatywną uczniowie mogą proponować, które z ulubionych ćwiczeń chcą w danej chwili wykonać; mogą wymyślać własne ćwiczenia; wcielać się w rolę terapeuty itd. 3. Ćwiczenia powinny sprawiać dziecku radość. 4. Należy stosować zasadę stopniowania trudności: a. rozpoczynamy od ćwiczeń w parach, potem w trójkach, w grupach, zaś na koniec zajęć znów powracamy do par, b. zaczynamy od ćwiczeń jak najbliżej podłogi, stopniowo przechodząc do ćwiczeń ponad podłożem i powrócić na koniec do ćwiczeń na podłodze, c. zajęcia rozpoczynać od ćwiczeń spokojnych, rozluźniających, potem przejść do ćwiczeń dynamicznych, a zakończyć ćwiczeniami relaksacyjnymi. Podczas zajęć należy stosować pomiędzy ćwiczeniami relaks. Do oceny skuteczności zajęć opartych na Metodzie Ruchu Rozwijającego, ich wpływu na rozwój i zachowanie dziecka służy Skala Obserwacji Zachowań Dzieci. Oceniane aspekty rozwoju psychomotorycznego dziecka to: 1. Rozwój poznawczy - (zdolność koncentrowania uwagi, rozumienie komunikatów, zainteresowanie komunikacją, świadomość własnego ciała i przestrzeni), uczenie się wykonywania nowych zadań, postawa twórcza kreatywność. 2. Rozwój emocjonalny - (nastrój, ekspresja emocji, zdolność do relaksowania się, reakcja na kontakt fizyczny i pieszczoty, reakcja na trudne ćwiczenia i niepowodzenia). 3. Rozwój społeczny - (stosunek do zajęć, do zadań, do partnera w parze, do innego dziecka, do grupy i zadań grupowych).

4 4. Rozwój ruchowy (poziom aktywności fizycznej, sprawność motoryczna, samodzielność w wykonywaniu zadań ruchowych, kontrola ruchów i dostosowanie ich do zadania, dostosowanie ruchów we współpracy z partnerem). Zajęcia z Metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne można urozmaicić także ćwiczeniami z chustą oraz z kocem. Ćwiczenia tego typu dostarczają dzieciom wiele radości i dobrej zabawy, a ich efektem jest wyraźne odprężenie, relaks i otwarcie na twórcze pomysły. Takie ćwiczenia przydatne są także w pracy z dziećmi z dysfunkcjami integracji sensorycznej (dzieci podwrażliwe przedsionkowo), które uwielbiają bujanie, kręcenie itd. W ten sposób stymulujemy układ przedsionkowy dziecka. Przykładowe formy aktywności podczas zabawy z kocem: przykrywanie się kocem / odkrywanie, chowanie pod koc, ciągnięcie na kocu, za koc, zawijanie się w koc, otulanie, rolowanie, odpychanie się na kocu, przechodzenie pod / nad kocem, przeskakiwanie przez koc, robienie tunelu z koca przechodzenie, wachlowanie kocem, składanie, rozkładanie koca, kołysanie, rolowanie, podrzucanie w kocu, kręcenie. Ćwiczenia z dzieckiem zawsze należy kończyć relaksem. Oto przykładowe dziecięce masażyki rozwijające relacje społeczne i ułatwiający relaksację: 1. List do Babci (dziecko leży lub siedzi zwrócone do nas plecami, wygładzamy papier listowy ) Kochana Babciu (piszemy palcem po plecach dziecka) KROPKA (z wyczuciem naciskamy plecy dziecka w jednym miejscu) Piszę Ci, że mamy w domu kotka. KROPKA (piszemy, stawiamy kropkę) Kotek chodzi (kroczymy palcami) Kotek skacze ( skaczemy opierając dłoń na przemian na przegubie i na palcach), Kotek drapie (drapiemy dziecko po plecach) Kotek chrapie (opieramy o dziecko głowę i udajemy chrapanie). Składamy list (krzyżujemy ręce dziecka),

5 Naklejamy znaczek (dotykamy jego czoła wewnętrzną stroną dłoni) I zanosimy na pocztę (bierzemy dziecko za ręce i spacerujemy z nim). 2. Dzik (dziecko zwrócone do nas plecami). Dzik jest dziki, dzik jest zły (stukamy w plecy opuszkami złączonych palców obu dłoni) Dzik ma bardzo ostre kły (stukamy palcami wskazującymi, naśladując kłucie) Kto spotyka w lesie dzika (powoli kroczymy palcami) Ten na drzewo szybko znika (przebiegamy opuszkami palców obu dłoni wzdłuż kręgosłupa od dolnej części pleców ku górnej, zatrzymując się na czubku głowy). ZABAWY PLASTYCZNE mgr Anna Bańka - Słowikowska olinofrenopedagog Każdy człowiek w dzieciństwie zaczyna odkrywać świat. Chłonie go wszystkimi zmysłami, dlatego też twórczość dla dziecka jest nie tylko źródłem przyjemności estetycznych, radości z własnej twórczości, ale przyczynia się do poznania otaczającego go świata. Działalność plastyczna dzieci stwarza szerokie pole do realizacji jego

6 możliwości i pobudza do obrazowego wyrażania swoich odczuć. Daje mu przy tym radość i zadowolenie, wzmacnia poczucie własnej wartości. Jest wyrazem jego wewnętrznej energii, uspokaja je, daje uczucie odprężenia oraz zaspokaja typową dla tego wieku potrzebę działania. Dzieci podczas pracy twórczej rozwijają swoje umiejętności manualne, doskonalą koordynację wzrokoworuchową, kształtują umiejętności wyrażania środkami plastycznymi. Stosowanie w zabawie z dzieckiem różnorodnych technik plastycznych stymuluje ich dyspozycje twórcze. Rozwija fantazję, zdolności skojarzeniowe, pomysłowość, giętkość, oryginalność, płynność myślenia, zachęca do poszukiwań nieszablonowych rozwiązań. Podczas zabaw plastycznych z dzieckiem ważne jest aby zapewnić mu możliwość swobodnej, twórczej wypowiedzi. Nie wolno ingerować w kompozycje dziecka, bo najważniejszy jest sam proces tworzenia a nie wartość wytworu plastycznego, niepodlegającego, w przypadku dzieci, jakiejkolwiek krytyce. Nie narzucajmy swoich myśli dziecku, pozwólmy aby od początku do końca czuło się twórcą odpowiedzialnym za własne dzieło. Nie narzucajmy też dziecku tempa pracy i pamiętajmy o odpowiednim wyeksponowaniu jego prac po ich ukończeniu, daje to wiele satysfakcji i przekonuje o poważnym traktowaniu jego wysiłku. Portret na ścianie Potrzebne materiały: taśma klejąca duży arkusz papieru flamastry Umieść lampkę na stole w odległości ok. 2 metrów od pustej ściany. Poproś dziecko, by stanęło między stołem a ścianą w taki sposób, że będzie rzucało cień profilu na ścianę. Przyklej arkusz papieru do ściany tak, by znalazł się na nim cień dziecka. Nakreśl na papierze sylwetkę dziecka. Kiedy skończysz, dziecko używając flamastrów może narysować szczegóły na portrecie. Kwiaty z odciskiem kciuka Oto dobry sposób na udekorowanie kartki z życzeniami lub na wykonanie pejzażu wiosennego.

7 Potrzebne materiały: poduszka do pieczątek papier kredki lub flamastry Odciśnij kciuk Twojego dziecka na poduszce do pieczątek, a następnie na papierze. Pokaż dziecku, jak można dorysować płatki, listki i łodygi, żeby powstały kwiatki. Powtórzcie ten sam motyw kilka razy na jednej kartce, a uzyskane w ten sam sposób piękny bukiet kwiatów. Sztuka na filtrze do kawy Ten pomysł można niezwykle szybko zrealizować i nadaje się nawet la najmłodszych dzieci. Potrzebne materiały: zmywalne flamastry filtr do kawy lub papierowy ręcznik zakraplacz lub gąbka Posadź dziecko na wysokim krześle lub przy stoliku i daj mu zmywalne flamastry oraz filtr do kawy. Chłonny papier sprawi, że kolory, którymi dziecko go pokryje, będą się łagodnie rozmywały. Dodatkowo możesz dać dziecku gąbkę lub zakraplacz, by zmoczyło taki pokolorowany papier, rozmywając kolory jeszcze bardziej. Zabawa z farbą Poniższe zajęcie spodoba się dziecku w każdym wieku. Potrzebne materiały: klamerka do prania sznurek farba papier szklane kulki plastikowa łyżka niewielkie pojemniki słomka do napojów wykałaczki

8 Poproś dziecko, by spięło klamerką kilka pasm sznurka, a następnie zanurzyło w ten sposób utworzony pędzelek w farbie i przeciągnęło nim po kartce papieru. Wlej farbę w różnych kolorach do oddzielnych pojemników. Pozwól dziecku wrzucić do farby szklane kulki, po czym wyciągnij je plastikową łyżką i turlajcie je wspólnie po papierze. Wylej trochę farby na kartkę. Dziecko dmuchając w słomkę do picia może rozprowadzić farbę we wszystkich kierunkach. Twoje dziecko może wykorzystać wykałaczki jako pędzelki do malowania. Kiedy przykleicie je potem do gotowego obrazu, uzyskacie trójwymiarowy efekt. mgr Renata Wierzchowska olinofrenopedagog