SCENARIUSZE SCENARIUSZE LEKCJI KLASA III. Czas start! Powodzenia!

Transkrypt

1 SCENARIUSZE SCENARIUSZE LEKCJI Czas start! Powodzenia!

2 01 Temat: UCZESTNICY ZAJĘĆ: klasa III Zdrowa woda zdrowia doda. Co możemy pić codziennie, a na co powinniśmy uważać? CZAS TRWANIA ZAJĘĆ: 3 godziny lekcyjne SCENARIUSZE Cele operacyjne UCZEŃ: wymienia elementy niezbędne do życia roślin, zwierząt i ludzi; nazywa i rozpoznaje wybrane ludzkie narządy i części ciała; dokonuje analizy tabeli, która powstanie po odczytaniu ilości cukrów w napojach, i podaje wnioski; przelicza litry na mililitry; przygotowuje wodę smakową według przepisu; przestrzega zasad higieny podczas przygotowywania napoju; zgodnie współpracuje w grupie. ŚRODKI DYDAKTYCZNE: rysunki lub zdjęcia winogron i rodzynek, oazy lub dżungli i spękanej ziemi, zdrowej rośliny i rośliny uschniętej; rysunek postaci człowieka z zaznaczonymi szarym kolorem: mózgiem, płucami, uszami, oczyma, stawami; obok postaci: fragment żyły z płynącą krwią; termometr; druga postać człowieka wydrukowana na kalce; opakowania po różnych napojach i (opcjonalnie) ich zdjęcia (do przyklejenia na tablicę), woreczki na cukier, litrowa woda, cukier, markery. Nauczyciel wcześniej prosi uczniów o przyniesienie konkretnych napojów lub ulubionych napojów dzieci. PRODUKTY I AKCESORIA KUCHENNE: woda mineralna, owoce (zgodnie z przepisem), łyżka, dzbanek, kubeczki. PRZEBIEG ZAJĘĆ: 1. Wprowadzenie. Burza mózgów na tablicy pojawia się hasło WODA, dzieci są proszone o podanie wszystkich skojarzeń na ten temat. Po zapisaniu wszystkich pomysłów nauczyciel wraz z grupą wypełnia dwie pierwsze kolumny tabeli z karty pracy (ćw. 1). Każdy uczeń może też wykonać jako podsumowanie ćw. 2 z karty pracy. 2. Co się stało? Uczniowie podzieleni na grupy otrzymują rysunki lub zdjęcia świeżych winogron, rodzynek, oazy lub dżungli, spękanej ziemi, zdrowej rośliny, rośliny uschniętej. Ich zadaniem jest połączenie rysunków w pary nauczyciel nie mówi, o jakie rozwiązanie mu chodzi, zespoły muszą same znaleźć klucz. W podsumowaniu nauczyciel może pokazać dzieciom film o tym, jak powstają rodzynki ( pl/vid w-jaki-sposob-powstaja-rodzynki.html, dostęp ). Wskazówki dla nauczyciela Nauczyciel zadaje uczniom pytania: Co się stało z winogronami i dlaczego tak się stało? Co spowodowało, że zrobiły się z nich rodzynki? Czy taki proces zachodzi szybko, czy wolno?. Oczekiwane odpowiedzi: Winogrona traciły wodę, dlatego zaczynały robić się suche. Proces trwa długo i w nieodpowiednich warunkach spowodowałby zepsucie winogron. Nauczyciel może zaproponować uczniom wykonanie takiego długoterminowego doświadczenia w klasie, aby sami mogli się przekonać, jak długo zachodzi ten proces.

3 SCENARIUSZE 3. Jaki wpływ ma woda na funkcjonowanie organizmu człowieka? Uczniowie zaznaczają na konturze człowieka wydrukowanym na kalce, z jakiej ilości wody składa się ludzki organizm (postać ma być dokładnie tej wielkości co rysunek z organami/narządami, aby w efekcie nałożyć na siebie schematy). Na kolejnym etapie dzieci otrzymują kontur człowieka wraz z zaznaczonymi organami i strzałkami od nich do pustych prostokątów. Osobno dostają zestaw opisów wskazujących na funkcje wody we wskazanych elementach organizmu. Uczniowie mają za zadanie przeczytać, wyciąć i dopasować opisy do odpowiednich narządów i części ciała. Jest głównym składnikiem krwi, transportuje składniki odżywcze i tlen do wszystkich komórek ciała. Nawilża stawy. Nawilża gałki oczne. Ułatwia przełykanie kęsów pożywienia. Uczestniczy w przenoszeniu dźwięków przez ucho środkowe. Bierze udział w regulacji temperatury ciała (pocenie się). Oczyszcza organizm ze szkodliwych produktów przemiany materii (mocz i pot). Wskazówki dla nauczyciela Pozwala oddychać i utrzymywać odpowiednie nawilżenie dróg oddechowych. Zapobiega pogarszaniu się pamięci i spadkowi koncentracji. Woda w organizmie człowieka stanowi przeciętnie 60% masy ciała (źródło: IZZ). Woda to naturalne środowisko do przebiegu różnych reakcji chemicznych oraz wszelkich procesów życiowych zachodzących w komórkach naszego organizmu. Jej zasługą jest to, że niezwykle ważne funkcje biologiczne, fizjologiczne i chemicznie przebiegają prawidłowo. Przedstawienie wszystkich zadań, jakie spełnia woda w ludzkim organizmie, jest rzeczą niezmiernie trudną, ale spróbujmy krótko opisać jej rolę w naszym codziennym życiu. 1. Materiał budulcowy stanowi podstawowy składnik wszystkich komórek i tkanek. 2. Transport przenosi różne związki po całym organizmie, np. składniki odżywcze do narządów i komórek, tlen z płuc do tkanek, produkty przemiany materii do nerek, skąd dalej są usuwane z organizmu. 3. Odtruwanie usuwa toksyny i niepotrzebne związki z naszego organizmu oraz substancje szkodliwe, wspomaga prawidłowe funkcjonowanie nerek i układu moczowego. 4. Regulator temperatury ciała rozprowadza ciepło po organizmie, co pomaga utrzymać odpowiednią temperaturę ciała mimo zmian pogody i temperatury otoczenia (chłodzenie kiedy jest gorąco, ogrzewanie kiedy jest zimno). 5. Poprawia trawienie zapewnia właściwe trawienie, ułatwia połykanie pokarmów, umożliwia formowanie kęsów pożywienia oraz przesuwanie treści pokarmowej przez przewód pokarmowy. 6. Mazidło wchodzi w przestrzenie stawowe, dzięki czemu ułatwia pracę stawów, oraz w przestrzenie w jamie brzusznej, aby umożliwić ruch narządów wewnętrznych.

4 7. Nawilżacz zabezpiecza i nawilża takie narządy, jak gałka oczna, mózg, rdzeń kręgowy czy płód w trakcie ciąży. 8. W uchu środkowym wspomaga przenoszenie dźwięków (chodzi o specjalny płyn, który występuje w bardzo małej ilości i pomaga przenosić dźwięki). SCENARIUSZE Źródło: S. Gugała-Mirosz, Woda dlaczego tak ważna?, dlaczego-tak-wazna (dostęp ). Inne ciekawe i ważne informacje dla nauczyciela: (dostęp ), (dostęp ). 4. Gdzie jest woda? Uczniowie dostają wykreślankę (karta pracy, ćwiczenie 3). Zadanie polega na znalezieniu nazw produktów zawierających wodę. Są to wszystkie wyrazy, które da się poprawnie odczytać pionowo i poziomo. Wskazówki dla nauczyciela Szukane wyrazy to: pomidory, ogórki, mleko, jogurt, chleb, rogale, soki, ryby, jabłka, gruszki, mięso, płyny. Po wyszukaniu wszystkich wyrazów uczniowie formułują zdanie podsumowujące. Może ono brzmieć tak: Wodę do organizmu dostarczamy w różny sposób, m.in. jedząc pieczywo, warzywa, owoce i mięso, a także pijąc soki owocowe czy mleko. 5. Czy wszystkie napoje są korzystne dla zdrowia? Zadanie nawiązuje do poprzedniego. Nauczyciel analizuje z uczniami podsumowanie zadania 4. Stawia pytania: Wodę znajdziemy w bardzo wielu produktach i napojach, ale czy dostarczona do organizmu w taki sposób ma tę samą jakość co spożyta w wersji czystej? Czy moglibyśmy żyć bez picia wody, skoro jest w tylu różnych produktach? I w końcu czy wszystkie napoje są korzystne dla zdrowia?. Uczniowie zostają podzieleni na grupy. Każda z nich otrzymuje po dwa opakowania po napojach, które uczniowie przynieśli z domu (opcjonalnie nauczyciel ma zdjęcia opakowań i zdjęcia etykiety). Zadaniem zespołów jest odczytanie i analiza składu napojów, następnie przeliczenie na łyżeczki i odmierzenie ilości cukru zawartego w napojach oraz przełożenie odmierzonej ilości cukru do woreczka. Po skończonej pracy grupy prezentują wyniki: przypinają na dużej zbiorczej tablicy opakowania po napojach i woreczki z cukrem. Wskazówki dla nauczyciela Poniżej podano propozycje napojów, których można użyć w zadaniu, wraz z orientacyjną ilością cukru. Napój typu cola ok. 26,5 g Napój marchwiowo-owocowy ok. 24 g Napój herbaciany o dowolnym smaku g Napój o smaku owocowym na bazie wody źródlanej/mineralnej (tzw. woda smakowa) ok. 12 g Napój izotoniczny 9,8 g 1 łyżeczka cukru = 5 g 6. Czym mogę zastąpić wodę smakową ze sklepu? Praca w grupach. Dzieci podzielone na cztery zespoły wykonują według przepisu swoją wodę smakową.

5 SCENARIUSZE GRUPA 1 Woda z pomarańczą i kiwi Składniki: 4 szklanki wody niskosodowej 1 duża pomarańcza 1 duże kiwi 2 łyżki stołowe lodu Sposób przygotowania: Pomarańczę umyj i pokrój ostrożnie w plastry. Kiwi delikatnie obierz ze skórki i również pokrój w talarki. Wszystkie owoce wrzuć do wody, dodaj lód. Pomieszaj. Twoja woda smakowa jest już gotowa. Smacznego! GRUPA 2 Woda z ogórkiem, miętą i limonką Składniki: 4 szklanki wody niskosodowej listki mięty 1 limonka pół ogórka kilka kostek lodu Sposób przygotowania: Umyj limonkę i pokrój w plasterki. To samo zrób z ogórkiem. Wszystkie plasterki wrzuć do wody. Dodaj świeże listki mięty i lód. Dokładnie wymieszaj. Twoja woda smakowa jest już gotowa. Smacznego! GRUPA 3 Woda pomarańczowo-malinowa Składniki: 4 szklanki wody niskosodowej pół pomarańczy listki mięty maliny kostki lodu Sposób przygotowania: Umyj pomarańczę i obierz ze skórki, z połówki wyciśnij sok, wlej go do wody i dobrze wymieszaj. Dodaj maliny i miętę. Na koniec wrzuć kostki lodu. Twoja woda smakowa jest już gotowa. Smacznego! GRUPA 4 Woda o smaku melisy i jeżyn Składniki: 4 szklanki wody niskosodowej 1 2 szklanki jeżyn (mogą być mrożone) listki melisy kilka kostek lodu Sposób przygotowania: Opłucz jeżyny. Wszystkie składniki wrzuć do dzbanka z wodą. Dokładnie wymieszaj. Twoja woda smakowa jest już gotowa. Smacznego! 7. Ile wody muszę pić dziennie i jak o tym nie zapomnieć? Zadanie połączone z przeliczaniem litrów na mililitry i szklanki wody. Uczniowie podzieleni na zespoły otrzymują kartki z normami dziennego zapotrzebowania na wodę (karta pracy, ćwiczenie 4). Zadaniem każdej grupy jest policzenie, ile szklanek wody powinny wypijać osoby należące do wskazanych w tabeli kategorii wiekowych.

6 8. Wykonanie miarki motywacyjnej na butelce z wodą. Na plastikowej litrowej butelce uczniowie za pomocą czarnych markerów rysują podziałkę z poziomych kresek (dzielą butelkę na 5 równych pól). Oznaczają pola w następujący sposób: SCENARIUSZE 8:00 9:00 10:00 11:00 12:00 14:00 15:00 16:00 17:00 18:00 Nad kreską dzieci mogą wykonać następujące napisy: Startuj! Wypij więcej! Nie przestawaj! Jesteś prawie u celu! Udało się! Powtórz! Startuj! 8:00 14:00 Wypij więcej! 9:00 15:00 Wskazówki dla nauczyciela Gotowa butelka może wyglądać tak Nie przestawaj! 10:00 16:00 Jesteś prawie u celu! 11:00 17:00 Udało się! 12:00 18:00 Powtórz! 9. Podsumowanie zajęć. Powrót do tabeli wypełnianej na początku lekcji. Uzupełnianie z uczniami ostatniej kolumny. Zadanie klasowe dla każdego ucznia na najbliższy miesiąc (karta pracy, ćwiczenie 5).

7 SCENARIUSZE KARTY PRACY Czas start! Do dzieła!

8 Karta 01 pracy KARTY PRACY ĆWICZENIE 1. Zapiszmy, co wiemy o wodzie. Co już wiemy? Czego chcemy się dowiedzieć? Czego się dowiedzieliśmy? ĆWICZENIE 2. Uzupełnij. Używam wody do

9 SCENARIUSZE ĆWICZENIE 3. Wykreślanka. Znajdź nazwy produktów zawierających wodę. ĆWICZENIE 4. Zalecane dzienne normy spożycia płynów (woda pochodząca z napojów i produktów spożywczych). Wiek Dzienne spożycie w litrach Dzienne spożycie w szklankach Dzieci 1 3 lat 1,25 l Dzieci 4 6 lat Dzieci 6 8 lat 1,6 l 1,75 l Dzieci i młodzież 9 18 lat 1,9 2,5 l Dorośli > 19 lat 2,0 2,5 l Wiedza dla nauczyciela (dostęp ).

10 KARTY PRACY Czy wiecie, że.. Ile wody potrzebują dzieci? To zależy od wielu różnych czynników, np.: od wieku, od tego, czy jesteśmy chłopcem czy dziewczynką chłopcy potrzebują więcej wody, czy dużo ćwiczymy jeśli tak, to też potrzebujemy pić więcej, od temperatury gdy jest gorąco, powinniśmy pić więcej. Czy w jedzeniu znajduje się woda? Nawet jeśli jedzenie na takie nie wygląda, to zawiera wodę. Jest to ok. 20% dziennego zapotrzebowania. Zawartość wody jest różna w różnych produktach spożywczych i zależy od ich rodzaju: np. w rybach woda stanowi ok. 75% masy, ale już w rybie wędzonej tylko ok. 47%. Warzywa czy owoce zawierają nawet 95% wody, a pieczywo pszenno-żytnie ma jej ok. 35%. Odwodnienie co to takiego? Niedostateczne spożycie płynów skutkuje ODWODNIENIEM. Pierwsze objawy odwodnienia to uczucie zmęczenia, bóle i zawroty głowy, ogólne osłabienie, przegrzanie ciała. Dlatego pić trzeba regularnie, ponieważ nasz organizm nie potrafi magazynować wody na zapas. źródło:

11 ĆWICZENIE 5. Wodne wyzwanie. KARTY PRACY Wodne wyzwanie Ile wody już wypiłeś/wypiłaś? Za każdym razem kiedy wypijesz szklankę wody, pokoloruj ją na swojej karcie. Pod koniec miesiąca sprawdź, ile wody wypiłeś/wpiłaś dla zdrowia swojego organizmu.