Realizacja zasad równości płci w projektach badawczych wdrażanych w ramach POKL w województwie podkarpackim przegląd rozwiązao i wyników badao

Transkrypt

1 Realizacja zasad równości płci w projektach badawczych wdrażanych w ramach POKL w województwie podkarpackim przegląd rozwiązao i wyników badao dr Artur Grzesik Politechnika Rzeszowska Wydział Zarządzania

2 Dyrektywy RE w zakresie równości płci 2004/113/WE z dnia 13 grudnia 2004 r. wprowadzająca w życie zasadę równego traktowania mężczyzn i kobiet w zakresie dostępu do towarów i usług oraz dostarczania towarów i usług Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/73/WE z dnia 23 września 2002 r. zmieniająca dyrektywę Rady 76/207/EWG w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania mężczyzn i kobiet w zakresie dostępu do zatrudnienia, kształcenia i awansu zawodowego oraz warunków pracy 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiająca ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy 2000/43/WE z dnia 29 czerwca 2000 r. wprowadzająca w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne 97/80/WE z dnia 15 grudnia 1997 r. dotycząca ciężaru dowodu w sprawach dyskryminacji ze względu na płed 92/85/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie wprowadzenia środków służących wspieraniu poprawy w miejscu pracy bezpieczeostwa i zdrowia pracownic w ciąży, pracownic, które niedawno rodziły i pracownic karmiących piersią 86/613/EWG z dnia 11 grudnia 1986 r. w sprawie stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn pracujących na własny rachunek, w tym w rolnictwie, oraz w sprawie ochrony kobiet pracujących na własny rachunek w okresie ciąży i macierzyostwa 86/378/EWG z dnia 24 lipca 1986 r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w systemach zabezpieczenia społecznego pracowników 79/7/EWG z dnia 19 grudnia 1978 r. w sprawie stopniowego wprowadzania w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zabezpieczenia społecznego 76/207/EWG z dnia 9 lutego 1976 r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w zakresie dostępu do zatrudnienia, kształcenia i awansu zawodowego oraz warunków pracy

3 Równośd szans kobiet i mężczyzn w projektach PO KL Z dniem 1 kwietnia weszły w życie zmienione zasady systemu realizacji PO KL. Nowe zapisy dotyczą m. in. wprowadzenia do Karty Oceny Merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu PO KL standardu minimum realizacji zasady równości szans kobiet i mężczyzn

4 Równośd szans kobiet i mężczyzn w projektach PO KL Z dniem 18 czerwca została udostępniona skrzynka mailowa rownoscplci@mrr.gov.pl, pod którą można uzyskad informacje nt. standardu minimum realizacji zasady równości szans kobiet i mężczyzn oraz poradnika Zasada równości szans kobiet i mężczyzn w projektach PO KL

5 Równośd szans kobiet i mężczyzn w projektach PO KL Kwestia wyrównywania szans jest jedną z naczelnych i niezwykle istotnych polityk horyzontalnych Unii Europejskiej Jednym z kryteriów horyzontalnych, które wniosek musi spełnid jest zasada równości szans. Zgodnie z Przewodnikiem po kryteriach wyboru projektów (udzielenia dofinansowania) w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki z dnia r Przestrzeganie zasady równości szans kobiet i mężczyzn stanowi obowiązek prawny, zapisany w umowach wiążących wszystkie instytucje zaangażowane w realizację PO KL w Polsce i korzystające ze środków EFS

6 gender impact assessment Każdy projekt z zakresu wsparcia dla osób winien zawierad diagnozę uwzględniającą sytuację kobiet i mężczyzn w danym obszarze i ocenę wpływu na sytuację płci

7 gender mainstreaming To uwzględnianie społecznego i kulturowego wymiaru płci we wszystkich dziedzinach życia oraz we wszystkich działaniach Unii Europejskiej, włączanie perspektywy gender do wszystkich aktywności realizowanych przez kraje członkowskie, we wszystkich wymiarach życia społecznego, ekonomicznego, politycznego, we wszystkich realizowanych projektach, bez względu na ich tematykę.

8 Sposób realizacji równościowych kryteriów na co należy zwrócid uwagę w działaniach projektu dostępnośd (np., bezpłatne usługi, dostępnośd informacji, dostępnośd miejsca: brak barier architektonicznych, bezpieczne i oświetlone miejsce szkolenia, dobrze położone pod względem komunikacji publicznej) elastycznośd godzinowa (godziny i terminy spotkao ustalone po konsultacjach z uczestnikami) komunikowanie równości (oferta dostosowana do indywidualnych potrzeb kobiet i mężczyzn ) reprezentacja (np. trenerzy reprezentują obie grupy, kampanie informacyjne dostosowane do odbiorców, materiały w języku Braila, strona internetowa dostosowana do potrzeb osób niewidomych) wzmacnianie (np. indywidualna ścieżka rozwoju, kursy specjalistyczne dostosowane do potrzeb zdiagnozowanych wśród uczestników) świadomośd (np. materiały szkoleniowe nie powielają stereotypów)

9 Standard minimum, które powinien spełniad projekt 1. Dane ilościowe dotyczą kobiet i mężczyzn. 2. Każda grupa docelowa jest scharakteryzowana pod kątem płci. 3. Cele szczegółowe projektu są sformułowane oddzielnie dla kobiet, oddzielnie dla mężczyzn. 4. Grupa docelowa wyznaczona jest adekwatnie do analizy ilościowej i jakościowej problemu. 5. Uzasadnienie projektu zawiera analizę pod kątem płci. 6. Działania projektowe przyczyniają się do osłabienia stereotypów płci. 7. Działania projektowe wspierają grupę niedoreprezentowaną w danym obszarze problemowym. 8. Proporcja uczestnictwa 50%/50% bezpośrednio wynika z analizy sytuacji. 9. W opisie projektu pojawia się język wrażliwy na płed.

10 Analizowane projekty badawcze POKL (wnioski i rezultaty z badao) Mroczna strona granicy - skala i przyczyny występowania "szarej strefy" w powiatach woj. podkarpackiego graniczących z Ukrainą Pod wiatr - analiza ograniczeo w powrocie do pracy kobiet po przerwie związanej z urodzeniem i wychowaniem dziecka Podkarpacki rynek pracy bliżej niesłyszących Między migracją a szarą strefą - formy adaptacji zawodowej absolwentów szkół ponadgimnazjalnych Skutecznie przeciw długotrwałemu bezrobociu - podniesienie efektywności wsparcia dla bezrobotnych długotrwale poprzez zapewnienie instytucjom rynku pracy dostępu do informacji Trajektorie migracyjne województwa podkarpackiego Aktywni, wartościowi, potrzebni - po 50-tce w powiecie leżajskim Badanie barier i możliwości integracji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych Podkarpacki Monitoring Rynku Pracy i Edukacji

11 Zasady gender impact assessment i gender mainstreaming we wnioskach projektów badawczych POKL We wnioskach projektów badawczych zasady gender impact assessment i gender mainstreaming nie są stosowane, zarówno na poziomie a) operacjonalizacji celu ogólnego (poprzez cele szczegółowe) b) przewidywanych działao w projekcie c) rezultatów projektu (twardych i miękkich) Pewna specyfika obejmuje projekty, które: po pierwsze, dotyczą problematyki kobiet (z uwagi na przedmiot badania uwzględniają problematykę kobiet, ale nie zasadę równości szans płci) po drugie, projekty, które dotyczą badania bezrobotnych (w próbach badawczych występuje nadreprezentacja kobiet, ale nie uwzględniają równości szans płci)

12 Zasady gender impact assessment i gender mainstreaming we wnioskach projektów badawczych POKL W niektórych projektach beneficjent (projektodawca) zapisywał sformułowania, jakoby projekt odnosił się do zasady równości szans płci, lecz na poziomie celów szczegółowych, przewidywanych działao w projekcie bądź rezultatów w projekcie nie było operacjonalizacji tej zasady Przykłady haseł wywoławczych: - Projekt realizuje politykę równych szans oraz zasadę równego uczestnictwa w projekcie kobiet, jak i mężczyzn poprawiając dostęp do zatrudnienia - Przebieg procesu rekrutacji z uwzględnieniem zasady "Gender Mainstreaming"

13 Zasady gender impact assessment i gender mainstreaming na poziomie rezultatów projektów badawczych POKL W niektórych projektach badawczych, pomimo, że we wniosku brak było odniesieo do zasady równości płci/ równości szans płci, to na poziomie rezultatów projektów można byłoby oczekiwad, że płed będzie potraktowana jako jedna ze zmiennych niezależnych. Nic takiego nie miało jednak miejsca

14 Zasady gender impact assessment i gender mainstreaming na poziomie rezultatów projektów badawczych POKL EFEKT: jeśli projekt badawczy na etapie wniosku nie zawiera operacjonalizacji równości płci/szans płci (na poziomie celów szczegółowych, działao w projekcie czy rezultatów) to nie można oczekiwad, że w raportach koocowych zostanie ta kwestia uwzględniona

15 Zasady gender impact assessment i gender mainstreaming na poziomie rezultatów projektów badawczych POKL Na podstawie analizy wyników badao należy stwierdzid, że płed nie jest ujmowana do korelacji jako zmienna niezależna, nawet jeśli w narzędziach badawczych jest ujmowana W wyniku tego nie ma możliwości diagnozowania dyspersji sytuacji kobiet i mężczyzn Podejmowane działania badawcze w projektach badawczych mają charakter jednowymiarowy (społeczny, czyli socjologicznoekonomiczny) Brakuje podejścia interdyscyplinarnego, zespołu badaczy różnych specjalności (medycyna, psychiatria, socjologia, psychologia, ekonomia, zarządzanie, kulturoznawstwo, teologia itp.), to co cechuje szczególnie badania amerykaoskie

16 Zasady gender impact assessment i gender mainstreaming w projektach badawczych komponentu regionalnego POKL Konkluzja 1. Wnioski badawcze, które otrzymały finansowanie w ramach komponentu regionalnego POKL nie odnoszą się powyższych zasad i gdyby przyjąd obligatoryjnośd stosowania tych zasad nie powinny otrzymad finansowania (KOP nie powinna rekomendowad tych projektów projekty nie spełniają naczelnej polityki horyzontalnej UE) Konkluzja 2. Beneficjenci (projektodawcy) nie rozumieją znaczenia powyższych zasad bądź nie wiedzą, że jednym z kryteriów horyzontalnych, które wniosek musi spełnid jest zasada równości szans

17 Zasady gender impact assessment i gender mainstreaming w projektach badawczych komponentu regionalnego POKL Konkluzja 3. Realizując zasadę równości płci/równości szans płci należy podjąd kampanię promującą tego typu podejście w celu diagnozowania zróżnicowania sytuacji kobiet i mężczyzn w różnych obszarach badawczych (działalności) Konkluzja 4. Brakuje nowych kierunków badao w tym zakresie, które uwzględniałby nie tylko aspekt społeczny ale i medyczny, psychologiczny czy kulturoznawczy

18 Zasady gender impact assessment i gender mainstreaming w projektach badawczych komponentu regionalnego POKL Konkluzja 5. W realizowanych projektach badawczych występuje: a) brak przełożenia uzyskanych wyników badao na propozycje rozwiązao adresowanych do konkretnych instytucji na poziomie regionu b) brak cyklu seminariów i warsztatów z pracownikami tychże instytucji c) Brak medialnego nagłośnienia nie tyle wyników projektu, co rekomendacji pod adresem konkretnych instytucji publicznych

19 Zasady gender impact assessment i gender mainstreaming w projektach badawczych komponentu regionalnego POKL Konkluzja 6. Poprawa sytuacji kobiet na rynku pracy to przede wszystkim praca od podstaw, czyli: profesjonalne doradztwo karier na szczeblu edukacyjnym (brak projektów kompleksowych w trybie konkursowym i systemowym- w tym zakresie w komponencie regionalnym POKL) zachęty ekonomiczne dla pracodawców (rozwiązania na szczeblu rządowym) przeciwdziałanie stereotypom (na poziomie socjalizacji, edukacji, administracji publicznej i środków masowego komunikowania)